Κι όταν λέμε «ΟΨΗ» εννοούμε την όψη ουσίας, όχι μόνο την ωραία καταγραφή φυσικού περιβάλλοντος, που έτσι κι αλλιώς  όψη είναι και πολύ δύσκολο να τα βρεις με το φυσικό φως. Οψη , όμως, έχουν όλες οι ταινίες  κι όψη δεν είναι μόνο το «ακρογιαλιές-δειλινά» που λογικό είναι να εντυπωσιάζουν. Ελα όμως να δούμε πώς φτιάχνεται όψη όταν το έργο δεν σου δίνει φυσικά πατήματα αλλά πρέπει να δουλέψεις με βάση το σενάριο. Επιπροσθέτως, λαμβάνεται υπόψη και το υλικό που σου παραδίδει ο Σκηνογράφος ως πάτημα ώστε να φωτίσεις δημιουργικά. ‘Η αν το έργο που εκπορεύεται από το σενάριο είναι τέτοιο που ουσιαστικά πρέπει μόνος του ο διευθυντής φωτογραφίας να φτιάξει το δικό του κόσμο, την όψη που λέμε

Τα πέντε φιλμ που η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ τους επιλέχθηκε από τον κλάδο των Διευθυντών Φωτογραφίας ως ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ, είναι τα ακόλουθα και μάς δίνουν πάτημα και σε μας, για να καταλάβουμε τη Φωτογραφία.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. Ο ΙΟΥΔΑΣ ΚΙ Ο ΜΑΥΡΟΣ ΜΕΣΣΙΑΣ (Judas and the Black Messiah)- Σον Μπόμπιτ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα για τον Σον Μπόμπιτ που είναι γνωστός από τις συνεργασίες του με τον Αφρο-Βρετανό σκηνοθέτη Στηβ ΜακΚουήν

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Η δεκαετία του 60 μέσα από τη δράση των Μαύρων Πανθήρων είναι το ζητούμενο της όψης της ταινίας που το θέμα της έχει να κάνει με τους Μαύρους Πάνθηρες και τη σύγκρουση με το FBI.H φωτογραφία ακολουθεί το δρόμο της ρεαλιστικής απεικόνισης, της μεταφοράς εκείνου του κλίματος με μια σκοτεινή διάθεση και συγχρόνως με την κίνηση της κάμερας επιδιώκει να πετύχει και την ένταση της ιστορίας. Εξαιρετική δουλειά κάνει και στα close up, τα οποία βοήθησαν εξαιρετικά τους ηθοποιούς στην αποτύπωση των συναισθημάτων δια των εκφράσεων.. Πόσες φορές το close up του διευθυντή φωτογραφίας δεν έχει αναδείξει ερμηνευτές…Στο συγκεκριμένο φιλμ, οι δυο ερμηνευτικές υποψηφιότητες , του Ντάνιελ Καλούγυα και του ΛαΚηθ Στανφιλντ, οφείλουν πολλά στον Σον Μπομπιτ.

2. MANK- Ερικ Μέσερσμιντ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αν μέσω κάποιας από τις Τέχνες του Κινηματογράφου γίνεται εντονότερη αναφορά στον «Πολίτη Κέην», αυτή είναι η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ. Σε αυτήν επένδυσε την όψη της σκηνοθεσίας ο Ντέηβιντ Φίντσερ όπου το θέμα του έργου είναι τα παρασκήνια του «Πολίτη Κέην» με ήρωα το σεναριογράφο του φιλμ, Χέρμαν Μάνκιεβιτς. Το πάντοτε γοητευτικό μαυρόασπρο, εδώ  παίρνει κι άλλες διαστάσεις. Ζητούμενο είναι η αναφορά στο φιλμ του Γουελς, η αίσθηση του σε όλο το εξωφιλμικό παρασκήνιο του. Ουσιαστικά είναι κάτι σαν adaptation της φωτογραφίας εκείνου του έργου, σαν να δούλεψαν με στοιχεία από εκείνο το διευθυντή φωτογραφίας, τον Γκρεγκ Τόλαντ, όχι ως αντιγραφή αλλά ως μαθητεία. Διότι το «Mank» δεν είναι remake του «Πολίτη Κέην» κι αυτό η σκηνοθεσία, μέσω της Φωτογραφίας θέλει να το τονίσει και να το αποσαφηνίσει και το κάνει με τον πιο επιτυχημένο τρόπο. Οι φωτιστικές συνθέσεις του , άλλοτε ομιχλώδεις, άλλοτε προς το φιλμ νουάρ, διαρκώς με φωτισμούς που θα υποβάλουν μυστήριο ακόμα και στις μοναχικές σκηνές του ήρωα, στο δωμάτιο του, καταλήγουν σε μια μαυρόασπρη σύνθεση των ταινιών του 40 με βάση τα διδάγματα του Γκρεγκ Τόλαντ, στη χρήση φακών και φωτισμών.

3. ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΝΕΑ (News of the world)- Ντάριους Βόλσκι

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα για τον Πολωνό διευθυντή Φωτογραφίας που εδώ και κάτι χρόνια ζει κι εργάζεται στην Αμερική αφού πέρασε προηγουμένως από Αγγλία κι από τους αδελφούς Τόνι και Ρίντλεη Σκοτ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Φωτογραφία για γουέστερν όπου μια και το συγκεκριμένο φιλμ του είδους είναι από όλες τις μεριές ασυνήθιστο, από σκηνοθετική προσέγγιση ως κεντρικό ήρωα κι επιλογή πρωταγωνιστή (ο Τομ Χανκς δεν είναι κατεξοχήν του είδους, ούτε κι ο σκηνοθέτης Πολ Γκρηνγκρας) γίνεται και μια φωτογραφία που ίσως αυτή αναλαμβάνει να το τονίσει το περισσότερο. Για λογαριασμό της σκηνοθεσίας αλλά και με δικές της πρωτοβουλίες. Πρωταγωνιστεί η κίνηση της κάμερας  που δεν χρησιμοποιεί τερτίπια παραδοσιακού γουέστερν αλλά σύγχρονης προσέγγισης.. Ας πούμε δεν υπάρχει «Γερανός» στα γενικά ή τα πανοραμικά  πλάνα κι αυτό το είχε τονίσει με περηφάνια ο διευθυντής φωτογραφίας που κατέφυγε στα «ντρον» και στις λήψεις ελικοπτέρου.. 0πως επίσης κι ο τρόπος με τον οποίο η κάμερα τρέχει κι ακολουθεί αφού πρόκειται για γουέστερν περιπλάνησης. Την ίδια ώρα που σε αγαστή συνεργασία με τη σκηνογραφική διεύθυνση κάνει στάση και σε χώρους τους οποίους φωτίζει , ειδικά σε νυχτερινά, περισσότερο «σκοτεινά» και λιγότερο παραδοσιακά.

4. NOMADLAND- Τζόσουα Τζέημς Ρίτσαρντ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το φυσικό φως κι η απόλυτη ομοιογένεια. Κι είναι τόσο δύσκολο πράγμα να πετυχαίνεις το φυσικό φως, πόσο μάλλον το συγκεκριμένο που θέλεις, το οποίο θέλεις να κάνεις και κυρίαρχο φως της ταινίας και να πρόκειται για ταινία περιπλάνησης, road movie, που λέμε. Οπου σε όποιο μέρος κι αν πηγαίνει, από όπου κι αν περνά η ηρωίδα, το φως είναι ένα: Το φως της παγωνιάς. Μια ομιχλώδης συννεφιά, μια αίσθηση κρύου, σαν την ψυχή της ηρωίδας που καταστράφηκε οικονομικά, και για  σπίτι έχει τώρα το βανάκι και μετακινείται κατά το όπου γης και πατρίς. . Ένα οδοιπορικό κρύο, μουντό, όπως οι άνθρωποι του.

5. Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ 7 ΤΟΥ ΣΙΚΑΓΟΥ (The trial of the Chicago 7)- Φαίδων Παπαμιχαήλ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 2^η υποψηφιότητα για τον ΕΛΛΗΝΑ Διευθυντή Φωτογραφίας ο οποίος είχε προταθεί και το 2014 για τη «Νεμπράσκα» του Αλεξάντερ Πέυν και το είχε χάσει από τον Εμανουέλ Λουμπέσκι για το «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Είναι ένα μάθημα που το οφείλω στο Νίκο Νικολαίδη, αυτός με μύησε στα 19 μου περίπου. Ότι μέσα σε ένα ντεκόρ, που θες να το «κατατεμαχίσεις» για να γίνει ανάλογο μοντάζ, ο διευθυντής φωτογραφίας, σε ΚΑΘΕ ΚΑΡΕ, ξαναστήνει, ξαναφωτίζει, από την αρχή. Ώστε να επιτευχθεί η ομοιογένεια . Για να φαίνεται ο κυρίαρχος φωτισμός  του ντεκόρ, πρέπει σε κάθε πλάνο, να στήνεις ξανά, διότι γωνία με γωνία διαφέρει. Το είδα μπροστά μου αυτό, στη φοβερή δουλειά του Φαίδωνα Παπαμιχαήλ στη «Δίκη των 7 του Σικάγου», όπου το μεγαλύτερο μέρος του έργου είναι το δικαστήριο. Στο οποίο τα καρέ αλλάζουν βροχηδόν. Αυτό είναι το ένα. Το άλλο το φοβερό στη δουλειά του Παπαμιχαήλ είναι η δημιουργική αξιοποίηση του κυρίαρχου χρώματος που εισηγήθηκε ο υπεύθυνος σκηνογραφίας και που είναι το πορτοκαλί, όπου ,  έχει γεμίσει το δικαστήριο με «απλίκες» που να κάνουν φωτιστικές εστίες, όλες έχουν το πορτοκαλί, είτε μιλάμε για γενικά πλάνα είτε για κοντινά είτε για μεσαία είτε…είτε.. είτε..Κι αυτές τις φωτιστικές εστίες , μέσω μιας απλίκας, ενός λαμπατέρ, ενός πορτατίφ, τις κρατά ως εστίες και στις εκτός δικαστηρίου σκηνές, όταν η υπόθεση μας μεταφέρει και σε κάποιον άλλο εσωτερικό χώρο. Την αναφορά στο διακριτικό  πορτοκαλί δεν την ξεχνά ούτε όταν βγαίνει με την κάμερα του να καταγράψει τις διαδηλώσεις, που στο συγκεκριμένο story, είναι νυχτερινές κι εκεί μιλά κι η πείρα του  από το όταν ήταν φωτορεπόρτερ…. Και με την κίνηση της κάμερας του βοηθά και τον μοντέρ να έρθει και να κάνει το μοντάζ που υπαγορεύεται από το σενάριο.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Προσωπικές διαφοροποιήσεις θα υπάρξουν. Όμως, σε γενικό επίπεδο, το απείρως γοητευτικό μαυρόασπρο του «Mank» έχει κάθε λόγο να ψηφιστεί από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους. Από εκεί και πέρα, οι αρετές της κάθε φωτογραφίας , έχουν όλα τα προσόντα για «διασπαστικούς μηχανισμούς» στην ψήφο. Περιμένουμε και το πόρισμα του Σωματείου, όμως το συγκεκριμένο, των Διευθυντών Φωτογραφίας είναι το ακριβώς ανάποδο από των Σκηνοθετών, των Ηθοποιών, των Παραγωγών και πολλών επιλοίπων: Συνήθως δεν συμβαδίζει το βραβείο του με αυτό που παίρνει το Οσκαρ. Ακριβώς επειδή πάνω στη Φωτογραφία διαφοροποιούνται, ΠΡΟΦΑΝΩΣ,  οι αντιλήψεις από κλάδο σε κλάδο.