Στα δε βραβεία, από την ώρα που ξέφυγε από την 5άδα των υπολοίπων κατηγοριών κι εμφανίζεται είτε ως 9άδα είτε ως 8άδα, ΦΕΤΟΣ ΩΣ 10-ΑΔΑ, ψηφίζεται με διαφορετικό τρόπο από τα υπόλοιπα.

 Στις 5άδες ψηφίζεται ένα από κάθε κατηγορία. Στην Καλύτερη Ταινία- το είχα γράψει και σε προηγούμενα χρόνια αλλά θα το συνεχίζω μέχρι να εμπεδωθεί-ψηφίζουν την 10άδα ολόκληρη. Με τρόπο αλα Eurovision. Από το άριστα (ας πούμε το….12άρι) μέχρι τον 1 βαθμό, για το τελευταίο της προτίμησης. Αυτό μαθηματικώς εξασφαλίζει το απόλυτο εύρος, άρα κατ’ επέκταση την απόλυτη αντικειμενικότητα και την βαθιά έννοια περί του τι εστί ¨Καλύτερη Ταινία» και τι εστί «Ακαδημία» …αριστοτελικώς. Μπορεί ένα έργο να έχει κάποιους φανατικούς υποστηρικτές και να παίρνει κάποια συγκεντρωμένα 12άρια όμως μπορεί να παίρνει και πολλούς…άσους. Κι  ένα άλλο, μπορεί να παίρνει συγκεντρωμένα τα 7άρια και τα 8άρια και να έρχεται πρώτο κι ας απορούν εκείνοι που δεν ξέρουν. Αυτό που συγκέντρωσε περισσότερα 8αρια κι έφτασε να έρθει πρώτο κι ας μην ήταν πρώτο στην προτίμηση κάποιων συγκεκριμένων κλάδων, είναι το έργο της γενικής αποδοχής, της συνολικής προτίμησης των 10.000 περίπου κινηματογραφιστών.

Πάμε να δούμε τη φετινή 10άδα σε τι ψηφίστηκε, σε τι προτείνεται, ποια «επί μέρους» την απαρτίζουν και την ενισχύουν.

1. BELFAST

TO ΦΙΛΜ: Ταινία μαυρόασπρης νοσταλγίας με ήρωα έναν πιτσιρικά, στα 9 του χρόνια, στο Μπέλφαστ της Βορείου Ιρλανδίας το 1969, ‘όπως βιώνει τις κοινωνικο-πολιτικές ταραχές, τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια, τη γειτονιά αλλά και τα συναισθήματα που του γεννά το σινεμά.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 7: Καλύτερη Ταινία, Β’ ανδρικός ρόλος (Κίεραν Χάιντς), Β’ γυναικείος ρόλος (Τζούντι Ντεντς), Σκηνοθεσία (Κένεθ Μπράνα), Σενάριο (πρωτότυπο), Ηχος, Τραγούδι (Βαν Μόρισον- «Down to joy»)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Η νοσταλγία , η μαυρόασπρα αποτυπωμένη, για μια παιδική ηλικία κι ένα συγκεκριμένο τόπο είναι το χαρακτηριστικό της ταινίας κι ο ορισμός της βιωματικής, μια και την υπογράφει σε σεναριο και σκηνοθεσία ο Κένεθ Μπράνα που είναι από το Μπέλφαστ κι ήταν και στην ηλικία του ήρωα τη χρονιά εκείνη. Εχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το μαυρόασπρο κομμάτι πιστώθηκε στη σκηνοθεσία και καθόλου στους αισθητικούς συντελεστές της φωτογραφίας και των σκηνικών κι αυτό δείχνει που εντοπίζεται η ..αποκρυστάλλωση. Σκηνοθεσία και σενάριο σε τιμή ενός από τον ίδιο άνθρωπο. Ποντάρει στο δεύτερο, στο σενάριο

2. CODA

ΤΟ ΦΙΛΜ: Μια οικογένεια κωφαλάλων με ένα μόνο μέλος να έχει πλήρεις όλες τις αισθήσεις- η κόρη. Η ευθύνη από τη μια, η δέσμευση από την άλλη, στη μέση ένα ταλέντο που προκαλεί αλλά και μια οικογένεια που δεν είναι καθόλου μα καθόλου τυπικά αντιπροσωπευτική στο θέμα που αντιμετωπίζει, στην κατάσταση που βρίσκεται.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 3: Καλύτερη Ταινία, Β’ ανδρικός ρόλος (Τρόϋ Κότσερ), Σενάριο εκ Διασκευής

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Η ταινια κερδίζει σε πολλά επίπεδα και κάνει την έκπληξη της χρονιάς. Ως μια «μικρή» που ξεφύτρωσε από το «πουθενά», ως remake, που αποδεικνύεται καλύτερο από το πρωτότυπο του- το γαλλικό φιλμ «Οικογένεια Μπελιέ»- με δουλεμένες  καλύτερα τις καταστάσεις και την κοινωνική αναφορά αλλά και το στοιχείο της κωμωδίας , που καταφέρνει και γεμίζει το θεατή με αισθήματα αλλά και με διασκεδαστική διάθεση. Μα πάνω από όλα , μέσα από αυτή την επεξεργασία προβάλει κι ενας χρυσός ρόλος, ο ρόλος του πατέρα που είναι καταπληκτικά επεξεργασμένος από το σενάριο, δίνει υπόσταση και κωμική και κοινωνική στο έργο και προσφέρει την ευκαιρία στον Τρόϋ Κότσερ να λάμψει  και να προσθέσει έναν ακόμα σπουδαίο ρόλο στη νοηματική. Είναι ταινία που μπορεί άνετα να ψηφίζεται σταθερά στις πρώτες επιλογές πολλών κινηματογραφιστών

3. ΜΗΝ ΚΟΙΤΑΤΕ ΠΑΝΩ (Don’t look up)

ΤΟ ΦΙΛΜ: Σάτιρα γύρω από τη διαφθορά, την αλαζονεία αλλά και την αναισθησία της Εξουσίας, είτε της πολιτικής είτε της δημοσιογραφικής, απέναντι σε μια επερχόμενη καταστροφή του Πλανήτη από ένα μετεωρίτη.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 4: Καλύτερη Ταινία, Σενάριο (πρωτότυπο), Μοντάζ, Μουσική

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Η οξύτατη σάτιρα είναι το προσόν της από πλευράς περιεχομένου και βλέπουμε ότι ψηφίστηκε ακριβώς πάνω σε αυτό καθώς και στη συνεργασία με το μοντάζ που είναι χαρακτηριστικό στις ταινία του Ανταμ Μακ Κέι. Κι η μουσική έχει τα προσόντα της. Βέβαια, από τόσους ηθοποιούς που λαμβάνουν μέρος δεν προτάθηκε ούτε ένας κι αυτό της αφαιρεί πόντους, από το αν έχει ρόλους, ανθρώπους δηλαδή,  ή μόνο ιδέες. Στη συνεργασία σεναρίου-μοντάζ θα κριθούν όλα, για το ποιος υπαγόρεψε τι  ή αν θα προσπεραστούν κι οι δύο.

4. DRIVE MY CAR

ΤΟ ΦΙΛΜ: Ένα τρίωρο δράμα από την Ιαπωνία, με ήρωα έναν ηθοποιός και σκηνοθέτη που ο αναπάντεχος χαμός της γυναίκας του τον αποδιοργανώνει, βρίσκει τα κουράγια να σηκωθεί όταν του προσφέρεται δουλειά σε ένα θέατρο στη Χιροσίμα να ανεβάσει Τσέχωφ και σε όλη αυτή τη διαδρομή ανακαλύπτει πράγματα για τη γυναίκα του, τον εαυτό του, τους γύρω του, τον περίγυρο, το περιβάλλον.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 4: Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία (Ρουισούκε Χαμαγκούτσι), Σενάριο (εκ Διασκευής), Διεθνής Ταινία (Ιαπωνία)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Οι Ξενόγλωσσες Ταινίες από τα χρόνια του 40 έπαιρναν υποψηφιότητες κυρίως όμως για σενάρια. Τώρα πιά που η Ακαδημία είναι κατ’ επίφαση «Αμερικανική» και έχει γίνει Σφαιρική Διεθνής, η επέκταση πέραν της 5άδα της Καλύτερης Ταινίας επιτρέπει όλο και μεγαλύτερη διεθνή παρουσία. Αν και στους επι μέρους τομείς η Διεθνής παρουσία ήταν ανέκαθεν παρούσα. Αλλωστε, και το πρώτο Οσκαρ Ηθοποιίας, της απονομής του 1929, σε Γερμανό ηθοποιό είχε πάει, ταινίας γερμανικής παραγωγής, τον Εμίλ Γιάνινγκς , κόσμημα του προπολεμικού Βερολινέζικου θεάτρου, κι όχι σε κάποιον σταρ του Χόλυγουντ.  Το συγκεκριμένο είναι το δυνατό κομμάτι της φετινής Διεθνούς συμμετοχής  , είναι έργο βάθους και προβληματισμού πάνω στα ανθρώπινα αδιέξοδα, θυμίζει μπεργκμανική ταινία αλλά σε γιαπωνέζικη βερσιόν και σίγουρα σε μοντέρνα , σημερινή εκδοχή, που επιτρέπει τις ανάσες. Ένα σενάριο που θα κονταροχτυπηθεί με του «Coda», δυο διαφορετικές εκδοχές πάνω στο ανθρώπινο..

5. DUNE

ΤΟ ΦΙΛΜ: Περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, που εμπνέεται από το μακρινό Μέλλον, σε ένα Πλανήτη που τον έχουν περικυκλώσει οι δυνάμεις του Κακού αλλά υπάρχει κι ο πρίγκηπας που θέλει να τον σώσει παρόλο κατατρύχεται κι αυτός από δικά του υπαρξιακά ζητήματα.

ΥΠΟΨΦΙΟΤΗΤΕΣ 10: Καλύτερη Ταινία, Σενάριο εκ Διασκευής, Φωτογραφια, Σκηνογραφική Διεύθυνση, Ηχος, Μοντάζ, Μουσική, Κοστούμια, Οπτικά Εφφε, Μακιγιάζ.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ. Συνδυάστηκε το φιλοσοφικό υπόστρωμα του βιβλίου του Φρανκ Χέρμπερτ με την περιπέτεια φαντασίας σε μια δουλειά  που αναγνώρισαν στα επι μέρους όλοι οι των επι μέρους κλάδοι, πλην σκηνοθετών. Η ταινία ποντάρει στα επι μέρους με σαρωτικές διαθέσεις αλλά κι υπολογίσιμους αντιπάλους.

6. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΓΟΥΙΛΙΑΜΣ (King Richard)

ΤΟ ΦΙΛΜ: Η ιστορία ενός υπαρκτού προσώπου, του Αφρο-Αμερικανού Ρίτσαρντ Γουίλιαμς, ο οποίος με το πείσμα του, την αλαφροΐσκιωτη διάθεση  και το  προσωπικό δίχτυ αυτοπροστασίας απέναντι στα φυλετικά που τον περικύκλωναν , κατάφερε να κάνει τις κόρες του πρωταθλήτριες του τένις.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 6: Καλύτερη Ταινία, Α’ Ανδρικός Ρόλος (Γουιλ Σμιθ), Β’ Γυναικείος Ρόλος (Αουνζανού Ελις), Σενάριο (πρωτότυπο), Μοντάζ, Τραγούδι (Be alive- Ντίξον και Μπιγιονσέ)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση της έννοιας «αθλητική ταινία», μια εντελώς διαφορετική διαχείριση του φυλετικού προβλήματος, ένας ήρωας με πολύ ωραία ανθρώπινα χρώματα που δίνει στον Γουίλ Σμιθ την ευκαιρία να πλάσει έναν απόλυτα ώριμο ρόλο. Κι ένα μοντάζ από εκείνα που υποκαθιστούν σκηνοθεσία κι ωθούν την ερμηνεία προβάλλοντας την μοναδικά. Στον Σμιθ και στην μοντέζ είναι στραμμένες οι αναμονές.. Και κάπου γλυκοκοιτάζει κι η Μπιγιονσέ…

7. ΠΙΤΣΑ ΓΛΥΚΟΡΙΖΑ (Licorice Pizza)

ΤΟ ΦΙΛΜ: Ταινία νοσταλγίας ψυχανεμίσματος. Με αφορμή το νεανικό ερωτικό σκίρτημα σε χρόνο τα 70ς και περιβάλλον το San Fernando Valley του ευρύτερου L.A.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 3: Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία (Πωλ Τόμας Αντερσον), Σενάριο (πρωτότυπο)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Σενάριο και Σκηνοθεσία ως το απόλυτο ένα κι αδιαχώριστο. Εντελώς διαφορετική προσέγγιση του είδους «ταινία νοσταλγίας» από το «Belfast» του Κένεθ Μπράνα . Το έργο του Αντερσον  είναι ένα ψυχανέμισμα, δεν ορίζεται από πουθενά, η εξιστόρηση, οι χαρακτήρες, οι καταστάσεις τους, τα περιστατικά τους είναι εντελώς sui generis, δεν θυμίζουν άλλα πράγματα  κι επίσης αυτό το αξεκαθάριστο σκηνοθεσίας και σεναρίου είναι μοναδικό. Ποντάρει στο σενάριο αλλά κινδυνεύει από το που σταματά το σενάριο, που ξεκινά η σκηνοθεσία, αν του αφαιρέσεις αυτή τη σκηνοθεσία τι σενάριο απομένει κι αν πάλι αφαιρέσεις το σενάριο τι σκηνοθεσία ακριβώς είναι αυτή… Στο τελευταίο -τελευταίο,  είναι που θα γίνει το τελικό κοσκίνισμα. Διότι μπορεί να βρεθούν κάποιοι του σκηνοθετικού χώρου και να έχουν απάντηση….Οπως επίσης και σεναριογράφοι-σκηνοθέτες τύπου Ταραντίνο πάνω στη συνολική κινηματογραφική διαχείριση βιώματος

8. ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΨΥΧΩΝ (Nightmare alley)

ΤΟ ΦΙΛΜ: Μια ιστορία μυστηρίου του είδους φιλμ νουάρ της δεκαετίας 40, σε ένα τσίρκο  με όλων των ειδών ανθρώπινα μυστήρια αλλά κι έξω από αυτό.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 4: Καλύτερη Ταινία, Φωτογραφια, Σκηνογραφική Διεύθυνση, Κοστούμια

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Η ταινία θα ψηφίζεται  καθότι είναι από εκείνες που διαθέτουν το στοιχείο της τέρψης πολύ υψηλά, την ίδια στιγμή που αυτή η τέρψη επιτυγχάνεται δια της αυστηρής καλλιτεχνικής οδού. Ο Γκιγιερμο Ντελ Τόρο με το δικό του γκροτέσκο τρόπο κάνει remake ένα νουαρ του 1947 και τα τρία επι μέρους στοιχεία  που πήραν τις επι μέρους υποψηφιότητες  αναλαμβάνουν την υλοποίηση: Η σκηνογραφία το γκροτέσκο, η φωτογραφία το νουαρ κι η ενδυματολογία τους σταρ νοοτροπίας ’40. Βέβαια, οι ψήφοι δεν θα φτάσουν να του χαρίσουν το μεγάλο, όμως σε κάποιον από τους επι μέρους θα μπορούσε να συμβεί, αν κι εκεί υπάρχουν επίσης ζόρικοι αντίπαλοι.

9. Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤOΥ ΣΚΥΛΟΥ (The power of the dog)

TO ΦΙΛΜ: Ψυχολογικό γουέστερν στα βουνά της Μοντάνα του 1923 με κεντρικό ήρωα έναν μισάνθρωπο ,που διακατέχεται από  αδιέξοδα κι απόκρυφες επιθυμίες

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 12: Καλύτερη Ταινία, Α’ Ανδρικός ρόλος (Μπένεντικτ Κάμπερμπατς), 2 Β’ Ανδρικοί ρόλοι (Τζέσε Πλέμονς και Κοντι Σμιτ-ΜακΦη), Β’ Γυαικείος ρόλος (Κίρστεν Ντανστ), Σκηνοθεσία (Τζέην Κάμπιον), Σενάριο εκ Διασκευής (Κάμπιον), Φωτογραφία, Σκηνογραφική Διεύθυνση, Ηχος, Μοντάζ, Μουσική

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Εργο Σκηνοθεσίας στο 100^ο/ο. Κι ας έχει τις περισσότερες υποψηφιότητες από όλα τα διαγωνιζόμενα.Η Τζέην Κάμπιον δίνει προσωπική αλλά και γυναικεία ματιά στο είδος γουέστερν κι έχει τον έλεγχο των πάντων μια και το φιλμ που κάνει είναι εντελώς ιδιότυπο, προπαντός για γουέστερν. Όλα είναι αποτέλεσμα της ιδιαίτερης σκηνοθεσίας της. Οπερ σημαίνει ότι με άξονα αυτή τη Σκηνοθεσία αρχίζει κι ανοίγεται το φιλμ σε συγκομιδή βραβείων ή περιορίζεται σε αυτή τη Σκηνοθεσία στα πλαίσια της αναγνώρισης ότι ηταν το Α και το Ω της ταινίας αυτής.  

10. WEST SIDE STORY

TO ΦΙΛΜ : Remake του θρυλικού μιούζικαλ του Ρόμπερτ Γουάιζ και του χορογράφου Τζέρομ Ρόμπινς που τιμήθηκε το 1962 με Δέκα Οσκαρ κι είναι ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα στις φτωχογειτονιές της Νέας Υόρκης με θεσπέσια τραγούδια και χορογραφίες

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 7: Καλύτερη Ταινία, Β’ Γυναικείος ρόλος (Αριάνα Ντε Μπόσε), Σκηνοθεσία (Στήβεν Σπήλμπεργκ), Φωτογραφία, Σκηνογραφική Διεύθυνση, Ηχος, Κοστούμια

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Παρακινδυνευμένο το ρίσκο που πήρε ο Στήβεν Σπήλμπεργκ, κερδισε στο τέλος από το ότι έδειξε απεριόριστο σέβας στο παλιό φιλμ κι αυτό χάρη στο ταλέντο του και στην αγάπη των ειδών. Η προσωπική του παρέμβαση έχει να κάνει με την μετατόπιση του κέντρου βάρους από το μοντάζ στην κάμερα, σε συνδυασμό με μια περισσότερη έμφαση στο κοινωνικό κομμάτι που δεν έλειπε, όμως, ούτε από το παλιό. Εκτός από την Αριάνα Ντε Μπόσε που βγάζει γενναία το ρόλο της Ανίτα στον οποίο είχε διακριθεί με Οσκαρ η Ρίτα Μορένο, η ταινία ποντάρει και στη Φωτογραφία, στη δουλειά της κάμερας αλλά και της φωτιστικής παρέμβασης του Γιάνους Καμίνσκι που είναι η υπογραφή Στήβεν Σπήλμπεργκ της νέας βερσιόν.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Το «Εν κατακλείδι» κρύβεται στο «χαρακτηριστικό» για την κάθε ταινία σε συνάρτηση, φυσικά , με τον πρόλογο