Αυτά , επειδή τους διαφεύγει ίσως κι ο ενδιάμεσος, ο εκ Μαλί ΛΑΤΖ ΛΥ, που είχε κάνει τους «ΑΘΛΙΟΥΣ» κι είχε προταθεί για Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας (5άδα- διότι κι αυτά τα μπερδεύουν, πολλοί νομίζουν υποψηφιότητα την υποβολή τη χώρας) ο οποίος είχε μεταφέρει το ΠΝΕΥΜΑ κι όχι τον Μύθο των «Αθλίων» του Βίκτωρος Ουγκώ στα συγκεκριμένα προάστια. Ούτε εκείνος είχε πάρει καλές «κριτικές» διότι το ότι το έκανε έγχρωμο και με κάμερα στο χέρι και με το μοντάζ να θέλει να ζητήσει την κάμερα σε γάμο κι εκείνη διαρκώς να του το αναβάλει, τον είχαν κατηγορήσει κι εκείνον περί «βιντεοκλιπ».
Τωρα που ήρθε η σειρά του Ρομαιν ,ανακαλύπτουν τον Λατζ Λυ ότι και καλά εκείνος είχε κάνει πολιτικό σχόλιο πάνω στα προάστια κι όχι βιντεοκλιπ όπως κατηγορούν τον Ρομαιν Γαβρα…, αλλά πάλι τους διαφεύγει ότι ο Λατζ Λυ είναι συνεργάτης του Ρομαιν και ΣΥΝ-ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΟΣ στην ταινία!
Διότι τους διαφεύγει ότι υπάρχει και Σενάριο Εικόνων, κάτι που επίσης έχει δοξάσει η Γαλλία από τα παλιά, με το «Κόκκινο μπαλόνι» αλλά κι αργότερα με το «Ενας άνδρας και ια γυναίκα» που άνοιξαν σχολές κι έχει περάσει αυτό και στην Αμερική αλλά επειδή δεν ξέρουν από σενάρια, κοροϊδεύουν κάθε τι που δεν ξέρουν. Όπως ας πούμε το σενάριο του «1917»
Κι όλα αυτά συμβαίνουν επειδή από το κοίταγμα τους, λείπει ο Εργοκεντρισμός, μία λέξη άγνωστη, μία έννοια αδοκίμαστη, μια κατάσταση πρωτόγνωρη , μια ορολογία μη χρησιμοποιούμενη. Όταν κάθεσαι όμως να δεις ένα Εργο και το βλέπεις με ΣΤΟΙΧΕΙΑ και με ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΡΓΟΥ, τότε αλλάζει το πράγμα. Όταν δεν το κάνεις, κυρίως επειδή δεν το ξέρεις κι αρχίζεις τις θεωρίες του auteur και δια της πολιτικής να δώσεις εξήγηση, τότε καταφεύγεις στα ασφαλή λιμάνια του «Μίσους» και θεωρείς ότι το «Athena» για να είχε αποδοχή έπρεπε να είναι ασπρόμαυρο και να μην τρέχει τόσο πολύ η κάμερα. Μόνο που αυτά δεν είναι κινηματογραφικά κριτήρια ούτε υπάρχει λογοκρισία στο ποιος θα ασχοληθεί με πολιτικά θέματα και ποιος όχι και κυρίως με ποιο τρόπο θα το κάνει.
Επειδή ο Ρομαίν Γαβράς έρχεται από το χώρο του βιντεοκλιπ , ενώ θα έπρεπε να θεωρείται λογική αυτη η προσέγγιση από τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη, αφου αυτή είναι η Τέχνη του ή αν θέλετε η μαθητεία του. Ο οποίος Ρομαίν έχει και ματιά παραγωγού και του φαίνεται κι έχει κάνει κάποια καλά πράγματα στο σύγχρονο γαλλικό σινεμά ως νεαρός παραγωγός
Λοιπόν, Εργοκεντρικά τώρα κι όχι..Υπερασπιστικά , μια και δεν έχω καμία τέτοια πρόθεση απέναντι σε πρόσωπο. Αλλωστε τη Νομική τη σπούδασα αλλά δεν την ακολούθησα επαγγελματικά.
Το «Athena» είναι ένα κοινωνικό δράμα «γαλλικών προαστίων», και χρησιμοποιώ τον όρο διότι μετά από τοσα φιλμ, είτε μα αμεσο θέμα είτε με έμμεσο, εξελίσσονται σε σύγχρονο γαλλικό είδος. Κοινωνικό βασικά και κατεπέκταση αστυνομικό. Μιλώντας πάντοτε ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΚΑ και ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ.
Το θέμα του έργου είναι μια εξέγερση σε ένα τέτοιο προάστιο ύστερα από τον βίαιο θανάσιμο τραυματισμό μικρού παιδιού όπου τα τρία αδέλφια του μετατρέπουν τη συνοικία και το συγκρότημα διαμερισμάτων , σε ..Κούγκι. Προηγουμένως έχουν συγκρουστεί στήθος με στήθος τόσο με την Αστυνομία όσο και με συμμορίες όσο και με άλλες ομάδες διότι ο κάθε αδελφός εκ των τριών κουβαλά τον χαρακτήρα του κι ο χαρακτήρας του τον κόσμο του.
Το σενάριο γράφεται πάνω στη λογική της εικόνας. Γράφεται ως δράση για τη δείξει εικόνα. Και με τη λογική του μοντάζ κατά τη συγγραφή του σεναρίου μια κι επειδή οι δύο εκ των τριών σεναριογράφων, ο Γαβρας κι ο Λυ είναι και σκηνοθέτες (υπάρχει και τρίτος σεναριογράφος , ο ΕΛΙΑΣ ΜΠΕΛΚΕΝΤΑΡ ), γράφουν το σενάριο της εικόνας πάνω στη λογική της δράσης και στο πως αυτή θα τρέχει και θα αναδείξει σε πρωταγωνίστρια την κάμερα. Η κάμερα κάνει θαύματα, είναι αυτή η οποία μεθά στην ταινία και παρασύρει στο δικό της μεθύσι όσους ευφράνθηκαν από το ποτό της κι όλο το κοινωνικό, όλο το αγωνιώδες, όλη η ένταση, όλα όσα εκπροσωπούν οι χαρακτήρες και που το σενάριο τους τα επισημαίνει, χωρίς να τους τα αναλύει με πολλά λόγια, όμως δίνει τόσα για τον καθένα, όσα χρειαζόμαστε…Ε, λοιπόν αυτά έχουν γίνει για την κάμερα.
Και..ψιτ!!! Κινηματογράφος είναι, ε; Εξακολουθεί να είναι Τέχνη της Εικόνας κι όχι του…. Μανιφέστου.
Η εικόνα με την ταχύτητα και τη ζάλη της, ακριβώς αυτό κάνουν, αυτό που έγραψα και πιο πάνω: Σε μεθούν. Σίγουρα η τεχνολογαί έχει εξελιχθεί, σίγουρα με τη βοήθεια την ψηφιακή μπορείς να πετύχεις μονοπλάνα μοναδικά, σαν κι αυτά της ταινίας που είναι σαν κάμερα στο χέρι ή στις ρόδες αυτοκινήτου και τρέχουν και τρέχουν…
Τρέχοντας, όμως, σου έχουν μεταφέρει πλήρως την ένταση. Καθώς και το περιεχόμενο του έργου για το οποίο γίνονται όλα αυτά.
Επίσης, η κάμερα δουλεύει καταπληκτικά και τα πρόσωπα των ηθοποιών κι αναδεικνύει εκφραστικότητες, δραματικότητες, συναισθήματα και πράγματα που δεν είναι στο φόρτε του συγκεκριμένου σεναρίου έτσι όπως είναι γραμμένο.
Συνεπώς, στην κριτική, στην ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ κοιτάμε πως είναι το έργο και πως το κάνουν οι συντελεστές τους. Και να θυμόμαστε ότι τα πράγματα εξελίσσονται. Εβλεπα προχτές ξανά τον «Παίκτη» του Ρόμπερτ Αλτμαν σε σενάριο Μάικλ Τόλκιν όπου ο σεναριογράφος, δια στόματος συγκεκριμένου χαρακτήρα σχολίαζε το μοντάζ τω ταινιών του καιρού του, δηλαδή του 1992 του κι ότι δεν είχαν σχέση με μονταζ κι ήταν σαν βιντεοκλιπ. Μάλιστα.! Παράλληλα, τις ίδιες μέρες μελετούσα κάτι άρθρα του Φώτου Πολίτη, γραμμένα στην «Πρωία» κάπου στο 1932 κι όπως όλοι οι λόγιοι της εποχής του Πολίτη, κι ο Μυριβήλης κι ο Σπύρος Μελάς, καταφέρονταν κι αυτός με σκαιότατη περιφρόνηση εναντίον του κινηματογράφου, έλεγαν όλοι τους ελεεινά πράγματα. Δεν τον αναγνώριζαν ως Τέχνη, κορόιδευαν την εικόνα , τον έλεγαν Τέχνη των αγραμμάτων , ότι το τέλος του θα είναι ο ομιλών και πάει λέγοντας. Αυτά που λέει σήμερα ο Σκορσέζε για τη Marvel είναι έπαινοι μπροστά σε εκείνα.. Τα αναφέρω όλα αυτά, από το μοντάζ ως τους λόγιους διότι οι καιροί αλλάζουν, τα πράγματα εξελίσσονται και γυρω από την εξέλιξη γίνεται πολύς λόγος αν δηλαδή είναι για καλό ή για κακό. Όταν κοιτας με το βλέμμα μπροστά η ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΚΑΛΌ. Οταν κοιτάς με το βλέμμα πίσω η εξέλιξη σου φαίνεται κατάντια.