Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Pantimo

«ΚΑΤΑΧΡΗΣΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ» (1971-72): ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΜΕ ΤΣΙΩΛΗ ΣΕ ΔΥΝΑΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΦΩΣΚΟΛΟΥ-ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ ΣΑΡΩΤΙΚΟΣ

31 Μαρτίου 2023
Κατηγορία Κριτικές
Διαβάστηκε 1239 φορές

Ετοιμαζόταν η ανανέωση στη ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ, είχε αρχίσει ο ΦΙΝΟΣ κι έδινε όλο και περισσότερο χώρο στον ΣΤΑΥΡΟ ΤΣΙΩΛΗ αλλά ένα χρόνο μετά, η κρίση χτύπαγε αλύπητα. Το «ΚΑΤΑΧΡΗΣΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ» ‘ήταν κορυφαίο της συνεργασίας ΤΣΙΩΛΗ-ΦΩΣΚΟΛΟΥ, μαζί με την «ΖΟΥΓΚΛΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ» που είχε προηγηθεί και καλό θα είναι να την περιλάβει κι αυτήν , κάποια στιγμή η ΕΡΤ στο πρόγραμμα. Μαζί και με τα άλλα του Τσιώλη αλλά και του ΠΑΝΟΥ ΓΛΥΚΟΦΡΥΔΗ, το «»ΕΣΧΑΤΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ» όπως και το «ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ ΓΙΑ ΔΑΚΡΥΑ» που είχε προηγηθεί.

Το «ΚΑΤΑΧΡΗΣΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ» είναι ένα εκπληκτικό αστυνομικό σενάριο  με καταγγελία ωρολογιακής βόμβας. Η ταινία γυρίστηκε στη Χουντα. Και το σεναριο κάνει την Αστυνομία, αυτό που λένε, «κόσκινο». Για τις μεθόδους της και αυτό που ορίζει ο τίτλος.  Πολλοί είχαν απορήσει τότε πως τόλμησε ο Φίνος να ρισκάρει τέτοια Ταινία με κίνδυνο να του την απαγορέψουν, να μην προβληθεί καθόλου. Του την έβγαλαν  «Ακατάλληλη», για κάτω τω 17, αλλά στην περίπτωση της λειτούργησε θετικά ως «σοβαρό έργο για μεγάλους» κι ήρθε 3η στον εισπρακτικό πίνακα.

Κι η ταινία προηγήθηκε σε γυρίσματα της προβολής του «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ»  του αριστουργήματος του ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΦΡΗΝΤΙΚΙΝ με τον ΤΖΗΝ ΧΑΚΜΑΝ που σάρωσε τα Οσκαρ στην απονομή του 1972, κι είχε χαιρετιστεί ως ανανέωση στο αστυνομικό είδος, στο ότι προήγαγε το ρεαλιστικό στοιχείο κι έδινε στο φιλμ ατμόσφαιρα ντοκουμέντου με φωτογραφία κάπως «βρώμικη» και με κάποιες σκηνές καταδιώξεων που άφησαν εποχή.

Είναι εκπληκτικό, ότι το «ΚΑΤΑΧΡΗΣΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ» που γυριζόταν πριν προβληθεί καν στην Αμερική το φιλμ του Φρήντκιν, έχει μια ανάλογη φωτογραφία, στην οποία μεγαλουργεί ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ, σκοτεινή, μελαγχολική, γκρίζα κι ενίοτε  και «βρώμικη» όπως επίσης  διαθέτει μια εκπληκτική σεκανς καταδίωξης με αυτοκίνητο, η οποία για τα δεδομενα της ελληνικής παραγωγής, από πλευράς οικονομικής δυνατοτητας εννοώ, είναι εξίσου δυναμική με την αναλογία των μεγεθών. Είναι η σκηνή στα ελλληνο-τουρκικά σύνορα , στον Εβρο, όπου ο Κούρκουλος με τη Λιβανού μεταφέρουν ηρωίνη από την Τουρκία, είναι σε μυστική αποστολη για λογαριασμό της ελληνικής υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών, μόνο που τον αναγνωρίζει ένας συγγενής που υπηρετεί στο Τελωνείο, ο οποίος αναγνωρίζει ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ. Και τότε ο Κούρκουλος πατάει γκάζι και γίνεται του… «ανθρωπου από τη Γαλλία». Οι κάμερες κι οι φακοί που διευθύνει ο Αρβανίτης και το μοντάζ του ΒΑΣΙΛΗ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ σε κάνουν να θες να βλέπεις και να ξαναβλέπεις τη σκηνή, είναι μία από τις ωραιότερες- ίσως κι η ωραιότερη- καταδιώξεις που έγιναν στον ελληνικό κινηματογράφο. Φυσικά και δεν έχει τη  διάρκεια του «ανθρωπου από τη Γαλλία» διότι είναι κι άλλος ο προϋπολογισμός αλλά και το μέρος. Τα σύνορα στον Εβρο δεν είναι το Μανχάταν με την κυκλοφοριακή συμφόρηση.

Θεματικά επίσης ήταν τολμηρή αλλά είπαμε, σκέφτονταν την υπερβαση, την ανανέωση. Ένα έργο γύρω από τα ναρκωτικά. Δεν ήταν κάτι σύνηθες στον ελληνικό κινηματογράφο. Στη διακίνηση, στο πως δουλεύει το κύκλωμα με τις διασυνδέσεις του αλλά και στο ρόλο της Αστυνομίας  και στα όρια της έννοιας «ασκώ εξουσία». Η πλοκή είναι εξαιρετικη, είναι λατρεμένες οι σκηνές στο καπηλειό του Πειραιά όταν εμφανίζεται ο Κούρκουλος ως «τζάνκι» για να πιάσει επαφή με τον ΜΑΝΟ ΚΑΤΡΑΚΗ, , πάλι σε μια υποδειγματικη λιτότητα…Τι ατμόσφαιρα. Και πως στήνεται. Όπως και το ντεκόρ αλλά κι ο φωτισμός του λαικού ξενοδοχείου στο οποίο διαμένει ο Κούρκουλος. Καθώς κι οι χώροι ανακρισης της Αστυνομίας κι όλα όσα επακολουθούν…  Και το νυχτερινό του νεκροταφείου..!!!Ο κόσμος που έβγαινε από τα σινεμά παραληρούσε « «ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΕΙΝΑΙ ΞΕΝΟ». Και πολλοί έριχναν την πίστωση στον πρωταγωνιστή «Ε, ΑΦΟΥ ΠΑΙΖΕΙ Ο ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ». Ο οποίος Κούρκουλος είναι όχι απλώς πρωταγωνισταράς αλλά δίνει και μια ερμηνεία  υψηλού μεγέθους. Οι σκηνές που κλειδώνεται στο ερημόσπιτο και ζητά από την ΜΠΕΤΤΥ ΛΙΒΑΝΟΥ να μην τον λυπηθεί ώστε να κάνει την αποτοξίνωση, κυριολεκτώ πως είναι εφάμιλλη του ΦΡΑΝΚ ΣΙΝΑΤΡΑ στο «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΧΕΡΙ» του ΟΤΤΟ ΠΡΕΜΙΝΓΚΕΡ , την πρώτη ουσιαστικά ταινία που είχε δει το παγκόσμιο κοινό με θέμα τα ναρκωτικά, βγαλμένη από το μεγάλο εκείνο Χόλυγουντ. Στην Ελλάδα βέβαια πήρε 16 χρόνια για να τολμήσει να κάνει κάτι αναλογο αλλά , έστω κι αργά, τελικά το τόλμησε. Ο Τσιώλης σκηνοθετει συγκλονιστικά τον Κούρκουλο στην αποτοξινωση και την παρουσία της Λιβανού ως άλλης ΚΙΜ ΝΟΒΑΚ.

Ναι, διότι στη ανανέωση παίζει κι η ανανέωση της παρτενέρ για τον σταρ. Την Μπέττυ Λιβανού του δίνει ο Φίνος, αρχική επιλογή ήταν η Ζωή Λάσκαρη αλλά είχε γίνει κάτι στον Εβρο, κάποια διαφωνία, κάτι συνέβη κι έφυγε κι αποφάσισε να βάλει την Μπέττυ Λιβανού., η οποία έχει βγει μόλις τον προηγούμενο χρονο στο φιλμ «ΟΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΙ» με τον ΧΡΗΣΤΟ ΝΟΜΙΚΟ και λανσάρισμα από τον ΓΙΑΝΝΗ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗ.  Και παρόλο ότι το φιλμ εκείνο δεν έκοψε εισιτήρια, η Λιβανού απέδειξε, όπως μου τα είχε πει ο Δαλιανίδης ότι είναι μια χρήσιμη ηθοποιός που μπορεί να μπαίνει ως και παντού. Και με κωμικούς όπως με τη Βλαχοπούλου και τον Βουτσά κι ως ρομαντική στον «Ποπολάρο»με τον Πρέκα  και να φτάσει στο κορυφαίο προσωπικό της «η αμαρτία της ομορφιάς».  Κι  εν πάση περιπτώσει, κάπως έτσι την έβαλαν και παρτενερ του Κουρκουλου και τα βγάζει πέρα επάξια και μάλιστα οι δυο σκηνές με τον αδελφό της ΣΠΥΡΟ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ και τα χαστούκια, μία που τρωει εκείνη δυο χαστούκια από αυτόν και μια άλλη σκηνή που του τα επιστρέφει, δείχνει ότι θα είχε εξέλιξη. Βέβαια, τη ρολάρα την έχει ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ  διότι ο «κακός» του και «σκληρός» του έχει πολλαπλές αποχρώσεις..

Και βέβαια οι επι μέρος ρόλοι από εξαίρετους ηθοποιούς όπως κι η μουσική του ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ ειδικά το εισαγωγικό της κομμάτι αλλά κι η συνέχεια ως μουσική που συνοδεύει ταινία, που συνοδεύει δράση, που φτιάχνει «μέτρα» για κάλυψη κενού διαστήματος, υποδειγματική ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ μουσική.

Και δεν είναι μόνο ότι προηγήθηκε , έστω και παραλλήλως, του «Ανθρώπου από τη Γαλλία», υπάρχει και κάτι ακόμα: Η εισαγωγική σκηνή. Στον Πειραιά. Στο λιμάνι πριν τον ηλεκτρικό, στο τότε νέο τελωνείο στον Αη Νικόλα. Οι «ΔΙΑΡΡΗΚΤΕΣ» του ΑΝΡΥ   ΒΕΡΝΕΪΓ που γυρίστηκαν σχεδόν ταυτοχρονα αλλά  προβλήθηκαν  3 μήνες μετά την ¨Κατάχρηση..» είχαν παρόμοια εισαγωγή. Εδώ βέβαια οι τίτλοι συνεχίζονται και στον Ηλεκτρικό….

Μπορεί αυτές οι συμπτώσεις να μη σημαίνουν και τίποτα, μπορεί όμως και να σημαίνουν..

Ο Κούρκουλος , είχε πάρει το βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον προηγούμενο χρόνο για τον «Αστραπόγιαννο», διεκδικούσε ξανά  για αυτή τη σαρωτική ερμηνεία  και μαζί με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ στον «Παπαφλέσσα» έχασαν  από τον ΘΑΝΑΣΗ ΒΕΓΓΟ στο ¨ΤΙ ΕΚΑΝΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ, ΘΑΝΑΣΗ;»

 

Pantimo

Τελευταία άρθρα από τον/την Pantimo