Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Pantimo

«ΟΙ ΣΦΑΙΡΕΣ ΔΕΝ ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΠΙΣΩ» (1967-68): ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ..

26 Μαΐου 2023
Κατηγορία Κριτικές
Διαβάστηκε 1505 φορές

Στη λέξη «γουέστερν» θα μπορούσα να αντιπαραβάλλω ελληνική λέξη, ελληνικούς όρους, και να το χαρακτηρίσω «ΟΡΕΙΝΟ δράμα ή ΟΡΕΙΝΗ Περιπέτεια ή και ΟΡΕΙΝΗ δραματική περιπέτεια» διότι ποιο είναι το ακριβώς αντίστοιχο στη δική μας περίπτωση; Σε μας «γουέστερν», «δυτικό» δηλαδή, είναι το  ΟΡΕΙΝΟ. Εκεί συγκρούονταν οι συμμορίες, οι ληστές, η Χωροφυλακή κλπ. Η δικιά μας «Δύση» είναι το Βουνό.

Ο ΝΙΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ πρωτοστατεί σεναριακά και πάλι , ύστερα από το αριστούργημα που του σκηνοθέτησε ο Βασίλης Γεωργιάδης «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο που αν και πεδινή η Θεσσαλία, στα ορη της κορυφώθηκε το δραμα εκείνο που ονομάστηκε επίσης γουέστερν και το θαύμασαν κι οι ξένοι, κι έρχεται τώρα με καθαρόαιμη , εξειδικευμένη μελέτη.

Ένα ορεινό δράμα που ακολουθεί τη δομή του γουέστερν του αμερικάνικου, θυμίζοντας και μια επιρροή της ιταλικής σχολής με την κοινωνική αναφορά, αν κι η κοινωνική αναφορά ήταν ίδιον του σεναριογράφου Φωσκολου με όποιο είδος  κι αν καταπιανόταν. Δεν θα μπορούσε να λείπει από το συγκεκριμμένο, ωστόσο στο επόμενο, το «Αγάπη κι αίμα» εκεί είχε ακολουθήσει το ερωτικό κομμάτι, το αλα «Μονομαχία στον ήλιο». Εδώ, κάνει το απολυτο καθαρόαιμο.

Με μια μελέτη ολκής πάνω στο είδος, και στη μεταφορά του στα εδώ. Ουσιαστικά τη δομή παίρνει από το γουέστερν, το υπόλοιπο, έμπνευση δηλαδή, ιστορία, περιβάλλον και καταστάσεις είναι εδώ, είναι εγχώριο είναι δικό μας.

Στην εποχή που οι ληστές άλωναν τα ελληνικά όρη, ένας φιλήσυχος άνθρωπος που έχει χάσει τη γυναίκα του κι έχει μείνει με δύο μικρά αγόρια που τα μεγαλώνει η αδελφή του, από μια παρεξήγηση στοχοποιείται. Από τη Χωροφυλακή. Ως ληστής. Ο οποίος δεν έχει και καμμία, σχέση Το σκάει για να μην τον πιάσουν, τα παιδιά τα αναλαμβάνει φυσικά η θεία κι αυτός τρέχει να κρυφτεί στα όρη. Η Χωροφυλακή τον επικηρύσσει κι αναλαμβάνει να τον βρεί ένας κατάδικος, ο οποίος είναι πρόθυμος να γίνει ρουφιάνος και καταδότης προκειμένου να βγει ο ίδιος από το κελί του, όπως του υποσχέθηκαν οι χωροφύλακες. Συγχρόνως , όμως, τον κυνηγούν και τα μέλη της συμμορίας των ληστών επειδή θεωρούν ότι έχει σφετεριστεί την λεία.

Το ενδιαφέρον με τον μπάρμπα-Φώσκολο ο οποίος είναι εδώ στα ντουζένια του, δεν περιορίζεται στην ανάπτυξη της δράσης μιας περιπέτειας καταδίωξης αλλά όλο αυτό το κρατεί ως δομή, ως ρυθμό κι ως πλαίσιο αλλά με διαφορετικό απώτερο σκοπό: Τη σύγκρουση δυο ανθρώπινων χαρακτήρων. Διότι  ο ρουφιάνος που είναι αληθινός κακούργος κι ο επικηρυγμένος που είναι θύμα, θα βρεθούν κοντά. Και θα φτιαχτεί μια ιστορία ανθρώπινης σχέσης, πολύ δυνατή και με ανατροπές  κοινωνικής αναφοράς. Οπότε το έργο εκτός από τη δράση κερδίζει τα μέγιστα κι ως δράμα.

Κι εδώ ο Φώσκολος σκηνοθετεί. Για πρώτη φορά. Άλλοι λένε ότι ο ίδιος το θέλησε επειδή αισθανόταν ότι οι σκηνοθέτες καρπώνονται την επιτυχία των σεναρίων του. Άλλοι, όμως, λένε ότι ο Φώσκολος ήταν διστακτικός στο να σκηνοθετήσει, ο Φίνος ήταν εκείνος που τον παρακίνησε, σε τούτο εδώ το έργο, και τον έπεισε στο ότι είναι πολύ δικό του πράγμα, πολύ ιδιαίτερο για να το σκηνοθετήσει άλλος, ότι η σκηνοθεσία είναι ήδη έτοιμη μέσα από το ίδιο το σενάριο το οποίο είναι τόσο πλήρες και τόσο μεγάλης κινηματογραφικής αντίληψης. Η εξέλιξη των πραγμάτων έδειξε ότι μάλλον αυτή ήταν η πραγματική εκδοχή διότι ο Φώσκολος συνέχισε να σκηνοθετεί μεν αλλά συνέχισε να δίνει και σενάρια του σε άλλους σκηνοθέτες, κάθε χρόνο κι όχι μόνο ένα σενάριο…

Κι αν είναι έτσι τα πράγματα είχε απόλυτο δίκιο ο Φίνος διότι ο μπαρμπα- Φώσκολος δείχνει ότι το ξέρει πολύ καλά. Όχι μόνο το είδος αλλά και τη δραματουργία κι όχι μόνο αυτά αλλά και τη σύζευξη, το πως να τα παντρέψει, να τα εξυφάνει στον αργαλειό του.

Καταρχάς, ο ΜΑΡΚΟΣ ΖΕΡΒΑΣ έχει πετύχει το πρώτο πλαίσιο για λογαριασμό του σκηνοθέτη, για λογαριασμό της σκηνοθεσίας: Τους ΧΩΡΟΥΣ.  Η σκηνογραφική διεύθυνση, το production design, έχει ετοιμάσει το απόλυτο ζωντανό, φυσικό σκηνικό για να φιλοξενηθούν η δράση και το δράμα. Πόσες περιοχές έχουν «μαζέψει» και τις έχουν μεταβάλει σε μία. Εστία δράσης  η Πελοπόννησος.

Ο ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ είναι ο άλλος πολύτιμος συνεργάτης που έχει αντιληφθεί το γουεστερν ως είδος και το είχε δείξει και στο ¨Χώμα βάφτηκε κόκκινο», εδώ όμως αντιλαμβάνεται το καθαρόαιμο. Και κάνει μια μουσική που θα μπορούσε να είναι και του Ντμίτρι Τιόμκιν, θα μπορούσε να είναι και του Εννιο Μορικόνε, πάντως ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟ ΠΗΡΕ!!!! Δεν το συζητάμε. Κι είναι μουσική κινηματογραφική. Όχι η «θεματάρα» κι η «κομματάρα» και το «soundtrack”…..

O NIKOΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ στη Διεύθυνση Φωτογραφίας κι ο ΠΕΤΡΟΣ ΛΥΚΑΣ στο Μοντάζ είναι δεδομένοι  για να στηριχτεί πάνω τους σκηνοθέτης και του το επιστρέφουν του Φώσκολου με τον καλύτερο τρόπο. Φωτογραφία των ορέων, αυτές με το φυσικό φως, που ο θεατής θα καταναλώσει δύο ευχάριστες ώρες κι ο άλλος για να του πετύχει την ατμόσφαιρα έχει στηθεί στα βουνα και περιμένει… ‘Η το να μοντάρεις τη δράση και να την υφάνεις μαζί με το συναίσθημα, απ΄τη μια τα άλογα κι από την άλλη τα close up με τα αισθήματα.

Και ποιους βάζεις να παίξουν;

Εδώ λοιπόν ο Φώσκολος κάνει ένα αντρικό γάμο με τον οποίο δεν ασχολήθηκαν κι είναι ένα αντρικό δίδυμο, ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΖΑΚΟΣ κι ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ σε πρωταγωνιστική συνύπαρξη και θα ξανασυναντηθούν στο "Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα" ως αντίζηλοι για τη Μάρθα, πάλι του Φώσκολου, μετά  σε ταινία του Τσιώλη, , στον «Πανικό» καθώς και σε άλλες ταινίες όπως και στο «Μια γυναίκα στη Αντίσταση» με την Τζένη στη μέση, καθώς και στο θέατρο..Είναι ένα ανδρικό δίδυμο που γεννήθηκε σε αυτή την ταινία κι είναι απολύτως εξαιρετικό. Ο ΚΑΖΑΚΟΣ βέβαια  επειδή έχει και το ρόλο της μεταστροφής παίρνει πολλή δύναμη ο ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΣ έχει ρόλο ανάλογο με εκείνον που του είχε γράψει πάλι ο Φώσκολος στο «Χώμα βάφτηκε κόκκινο» αλλά εδώ ο ρόλος έχει διευρυμένες διαστάσεις. Και βέβαια ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ως ληστής κι οι μουράκλες που κυκλοφορούν στα άλογα της συμμορίας ή του καταδιωκτικού αποσπάσματος , ο ΜΠΑΚΑΣ, ο ΛΥΚΟΜΗΤΡΟΣ, ο ΔΑΧΤΥΛΙΔΗΣ, ο ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ, ο ΝΤΟΒΑΣ,  καθώς κι ο ΠΑΥΛΟΣ ΛΙΑΡΟΣ σε ρόλο ζεν πρεμιέ των ορέων… ωστόσο, θα σταθώ στις δυο γυναίκες. Οι οποίες έχουν να κάνουν με το σκηνοθέτη Φώσκολο, χώρια τον σεναριογράφο που έγραψε και δυο γυναικείους ενδιαφέροντες ρόλους. Κι εννοώ την ΜΕΜΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ και την ΜΠΕΤΤΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗ.

Η Μέμα Σταθοπουλου, έρχεται κι αυτή στη Φίνος Φιλμ, όπως ήρθαν για μικρό διάστημα ή για μια μόνο ταινία κι άλλες από τα φιλμ β’ προβολής όπως η Μαριάννα Κουράκου για παράδειγμα, που έπαιξε και σε α’ προβολής αλλά εκτός Φίνου ή η Χριστίνα Σύλβα στο ξεκίνημα της ως Σύλβα Πουλοπουλου, ακόμα κι η Κάκια Αναλυτή που την πήρε για μια φορά πριν την επαναλάβει μετά από χρόνια στο «Αγαπη μου Ουάουα¨…κι άλλες…Η Μέμα Σταθοπούλου λοιπόν θα κάνει εδώ κάτι εντελώς διαφορετικό από τα ως τότε της (με εξαίρεση το ρόλο της στην «Επιστροφή» του Ερρίκου Ανδρέου- από εδώ ίσως την είδε και την πήρε ο Φώσκολος) κι είναι ενδιαφέρον και το πως τη συνδέει με τους δυο πρωταγωνιστές. Το αναλογο , αν και διαφορετικό, ισχύει για την ΜΠΕΤΤΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗ η οποία έχει παίξει στην «Ιστορία μιας ζωής» και με αυτή την ταινία γίνεται στέλεχος διαρκές  της Φίνος Φιλμ. Με μικρότερο ρόλο αλλά επίσης ζουμερό. Υπάρχει και μια τρίτη, νιόβγαλτη, η ΧΑΡΙΤΙΝΗ ΚΑΡΟΛΟΥ σε ρόλο  που κάνει τη δουλειά του στο σημείο που μπαίνει.

Κι η λεπτομέρεια που δείχνει ότι ένας σκηνοθέτης το έψαξε: Το φίδι στην ακρολιμνιά. Ναι, ρε μάγκα

 

 

 

Τροποποιήθηκε Παρασκευή, 26 Μαΐου 2023 22:43
Pantimo

Τελευταία άρθρα από τον/την Pantimo