Στη φετινή πεντάδα, που επέλεξε ο κλάδος των σκηνοθετών –μελών της Ακαδημίας αξίζει να προσεχθούν οι επισημάνσεις και μέσα από εκεί να προσπαθήσει να κατανοήσει κανείς το θέμα, αν θέλει να ασχοληθεί σοβαρά κι όχι να αμολήσει αφορισμούς για θέματα που δεν γνωρίζει.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΕΙΝΑΙ:
- ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΝΟΛΑΝ «ΔΟΥΝΚΕΡΚΗ»
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη σκηνοθετική υποψηφιότητα για τον Κρίστοφερ Νόλαν. Ως τώρα αναγνωριζόταν μόνο για τα σενάρια των ταινιών που σκηνοθέτησε και που τα είχε γράψει ο ίδιος κι οι υποψηφιότητες της προϊστορίας του αφορούν σε αυτά: «Memento»(2002) και «Inception» (2011), όπου για το τελευταίο είχε υποψηφιότητα κι ως παραγωγός στην «καλύτερη ταινία». Ολες ήταν χωρίς νίκη. Ο Νόλαν είναι υποψήφιος κι ως παραγωγός της «Δουνκέρκης» στην καλύτερη ταινία.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Τι δουλειά λοιπόν έκανε ο Νόλαν. Τη μάχη της Δουνκέρκης σε ταινία πολεμικού θεάματος. Από το ξεκίνημα του φιλμ χωρίζει την ταινία σε τρεις ενότητες ("Μόλος«, «Θάλασσα», «Αέρας»), οργανώνει τα τρία τμήματα ξεχωριστά και στη συνέχεια αρχίζει και τα μπλέκει μεταξύ τους. Πράγμα που σημαίνει ότι τη σκηνοθεσία του Νόλαν αναλαμβάνει το μοντάζ να την φέρει εις πέρας, έχοντας ως αφετηρία ο σκηνοθέτης την προβολή του ήχου, τη σκηνοθέτηση του ήχου, όπου μέσα από εκεί θα κάνει τη μάχη της Δουνκέρκης όπως την οραματίστηκε. Ο Νόλαν παρακολουθεί σκηνοθετικά το μοντάζ στο πως προβάλει τον ήχο. Αυτή είναι η ταυτότητα της σκηνοθεσίας του. Και το μεγαλείο των πλάνων, βεβαίως, με τη συνδρομή της διεύθυνσης φωτογραφίας.
- ΤΖΟΡΝΤΑΝ ΠΗΛ «ΤΡΕΞΕ» (Get out)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα του Τζόρνταν Πηλ,που γίνεται τριπλή μια κι έχει προταθεί και στην κατηγορία του σεναρίου για το ίδιο φιλμ καθώς και στην καλύτερη ταινία ως παραγωγός.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ έχουμε ανανέωση είδους και ύφους μέσα από κοινωνικό θέμα. Θρίλερ που πατά στη φυλετική προκατάληψη. Ως σκηνοθέτης οργανώνει τον τομέα «θρίλερ», τον οποίο πάει κλιμακωτά, μια κι έχει γράψει ο ίδιος και το σενάριο κι έχει φροντίσει ώστε το φυλετικό μήνυμα της καταγγελίας να προβάλλεται μέσα από την κλιμάκωση του είδους καθώς ο θεατής έχει αφεθεί στο θρίλερ. Και δεν χάνει ποτέ τον βηματισμό του προς αυτή την κατεύθυνση ενώ καταφέρνει να βγάζει τον θεατή από την αίθουσα με το αντιρατσιστικό περιεχόμενο ως πρωτεύουσα αίσθηση. Κι ας τον είχε κατατρομάξει μέχρι πριν δύο λεπτά…
- ΓΚΡΕΤΑ ΓΚΕΡΓΟΥΙΓΚ «LADYBIRD»
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη της σκηνοθετική υποψηφιότητα που συνοδεύεται κι από πρώτη σεναριακή.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ είναι η χαρακτηριστική περίπτωση που σενάριο και σκηνοθεσία θεωρούνται ένα κι αδιαίρετο. Εδώ σαφώς η σκηνοθεσία , που πρoκρίθηκε από τους Σκηνοθέτες της Ακαδημίας για την πεντάδα, έχει περισσότερο να κάνει με τη συνολική έγκριση της ταινίας από τους σκηνοθέτες. Ως ένα ανεξάρτητης παραγωγής φιλμ, χαμηλού κόστους, που το έγραψε και το σκηνοθέτησε γυναίκα, η Γκρέτα Γκέργουιγκ (που την ξέραμε κι ως ηθοποιό) και αφηγείται την περίπτωση νεαρού κοριτσιού από το Σακραμέντο που θέλει να ανοίξει τα φτερά της και να πάει να σπουδάσει στη Νέα Υόρκη. Η σκηνοθεσία ακολουθεί την ήρεμη γραμμή του σεναρίου , οι κορυφώσεις είναι ελεγχόμενες κι ο ρεαλισμός είναι η κυρίαρχη ιδεολογία της ταινίας σε όλα τα επίπεδα καθώς και στον ερμηνευτικό συντονισμό των ηθοποιών που παίζουν άπαντες τον ίδιο κι απαράλλακτο τόνο. Μια έγκριση συνόλου από τους Σκηνοθέτες.
- ΠΟΛ ΤΟΜΑΣ ΑΝΤΕΡΣΟΝ «ΑΟΡΑΤΗ ΚΛΩΣΤΗ» (Phantom Thread)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Δεύτερη σκηνοθετική υποψηφιότητα, είχε προταθεί και το 2008 για το «Θα χυθεί αίμα» όπου το έχασε από τους αδελφούς Κοέν στο «Καμμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους».
Ο Πολ Τόμας Αντερσον έχει και τέσσερις σεναριακές υποψηφιότητες , χωρίς νίκη, για τα φιλμ «Ξέφρενες νύχτες» (1998), «Μανόλια»(2000), «Θα χυθεί αίμα» (2008), «Εμφυτο ελάττωμα» (2015).
Στα credits του, περιλαμβάνονται κι η υποψηφιότητα του ως παραγωγού καλύτερης ταινίας για το «Θα χυθεί αίμα» μαζί με τη φετινή του για καλύτερη ταινία στο «Αόρατη κλωστή».
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αρεσε πολύ στους Σκηνοθέτες της Ακαδημίας, από ό,τι φαίνεται, η «αποδέσμευση» του σκηνοθέτη Πολ Τόμας Αντερσον από τον σεναριογράφο εαυτό του και το γεγονός πως εδώ λειτούργησε ως σκηνοθέτης περισσότερο από ό,τι ως σεναριογράφος. Κάτι που δεν συνέβη με τους Σεναριογράφους της Ακαδημίας οι οποίοι, για πρώτη φορά, δεν τον «ενέκριναν». Διάσταση εδώ μεταξύ Σκηνοθετών και Σεναριογράφων κι έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τον μελετητή. Οι Σκηνοθέτες του αναγνώρισαν το πώς χειρίστηκε σκηνοθετικά την ταινία, για την ατμόσφαιρα που έφτιαξε, για τον εσωτερικό ρυθμό με τον οποίο κίνησε τα πρόσωπα και τα έβγαλε έξω από τη σεναριακή θολούρα των καταστάσεων, για το ερμηνευτικό κλίμα, για τη γοητεία με την οποία έντυσε όλη την ταινία , για το χειρισμό ενδυματολογικού και μουσικής σύνθεσης από πλευράς σκηνοθεσίας, για το μυστήριο με το οποίο περιέβαλε τις καταστάσεις ακόμα και για την καθοδήγηση- κατεύθυνση του πρωταγωνιστή σε starperformance μα και για το casting.
- ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ «Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» (The shape of water)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη σκηνοθετική υποψηφιότητα
Εχει προταθεί στο παρελθόν σε άλλες κατηγορίες , του σεναρίου και της Ξενόγλωσσης Ταινίας (Μεξικό), αμφότερες με τον «Λαβύρινθο του Πάνα», όπως και φέτος, άλλωστε, με τη «μορφή του νερού» είναι υποψήφιος και για το σενάριο αλλά κι ως παραγωγός για την καλύτερη ταινία.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Σε αντίθεση με τον Κρίστοφερ Νόλαν , που στηρίζει τη σκηνοθεσία στο μοντάζ και στον ήχο (και στη φωτογραφία από πλευράς λήψεων), ο ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ, τα φέρνει όλα στην υπηρεσία του προσωπικού του οράματος. Δεν πάει εκείνος σε αυτά, τα φέρνει σε εκείνον. Ετσι, έχουμε μια ταινία προσωπική που καταλήγει άκρως καθολική από πλευράς μαγείας κινηματογραφικής κι άκρως ψυχαγωγικής, κάτι που εκτιμάται ιδιαιτέρως όταν συμβαίνει. Ο Ντελ Τόρο υπηρετεί το προσωπικό του σινεμά, το είδος «εφιαλτικό παραμύθι δικής του υπογραφής», μεταβάλλει σε όργανα της σκηνοθεσίας τους πάντες και τα πάντα όπου όλα τα επιμέρους επιτεύγματα ξεκινούν κατά βάση από τη σκηνοθεσία.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ. Σε σημείο που δεν θα ξαφνιαστώ αν δω από τις 13 υποψηφιότητες να παίρνει το αγαλματάκι ΜΟΝΟ της ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ και κανένα άλλο , στο βαθμό που τα πάντα σε αυτό το φιλμ είναι σκηνοθεσία. Όχι ότι οι άλλοι δεν είναι σκηνοθέτες και δεν έχουν σκηνοθεσία. Μα επειδή σε αυτό το φιλμ, ο όρος «ταινία σκηνοθεσίας», όπως το χαρακτήρισα και στην κριτική μου, είναι ΠΑΣΙΦΑΝΗΣ.