Μετά, άλλαξαν την ονομασία οι Αμερικάνοι, το είπαν «PRODUCTION  DESIGN» και διαβάζουμε το επιπλέον τερατωδέστερο «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ». Δηλαδή, τι «σχεδιάζει» η παραγωγή; Το κόστος ή τα πλάνα; Σε τι ακριβώς ανταποκρίνεται το «Σχεδιασμός Παραγωγής»;   

Λοιπόν, και επί «καλλιτεχνικής διευθύνσεως» και επί «σχεδιασμού παραγωγής», ο ανταποκρινόμενος όρος είναι «ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ».

Διότι, επειδή εδώ δεν είναι ΘΕΑΤΡΟ ώστε να έχουμε μόνο Σκηνικά, δηλαδή στημένα ντεκόρ, αλλά κινηματογράφος που περιλαμβάνει και ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ και ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ και ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ αλλά περιλαμβάνει και εσωτερικά πλάνα, δηλαδή ντεκόρ που τα αναλαμβάνει το δεξί χέρι του διευθυντή σκηνογραφίας που είναι ο set decorator, δηλαδή ο διακοσμητής, αυτός που στα εσωτερικά πλάνα θα στήσει την κάθε λεπτομέρεια του εσωτερικού χώρου και τελεί υπό τις εντολές του production designer, ναι, του διευθυντή σκηνογραφίας, όπου επίσης περιλαμβάνονται κι όλα τα γκάτζετ που θα δούμε και συγχρόνως είναι αυτός που εισηγείται και το χρώμα…

Ω, ναι.. Κι αυτό ο ΝΤΙΝΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ μου το είχε διδάξει, τότε που  με μύησε στα περί ΜΟΝΤΑΖ, με είχε μυήσει και σε αυτό. Και μάλιστα μου είχε πει τη φράση «ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΟ ΕΙΣΗΓΕΙΤΑΙ Ο ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΣ». Και με τη λέξη «Σκηνογράφος» καθόριζε τα πάντα. Ναι, κι αυτό από τον Κατσουρίδη το έμαθα κι «ότι κάνουμε διαφορετική χρωματική εισήγηση αν πρόκειται για έγχρωμο φιλμ ή για μαυρόασπρο (εξού και φρίττω όταν βλέπω να χρωματίζουν δικές του ταινίες διότι από εκείνον διδάχτηκα τους διαχωρισμούς). Και από αυτό το μάθημα του Κατσουρίδη, όπως κι από του Μοντάζ, με βρήκαν έτοιμο όταν πήγα στην Αμερική και με έχωσαν πιο βαθιά, και με συστατικές επιστολές από την Ακαδημία με έστειλαν να παρακολουθήσω εξειδικευμένα πανεπιστημιακά μαθήματα από σκηνογράφους, πάνω στο κυρίαρχο χρώμα και σε πολλά -  πολλά άλλα.

Ναι, «Σχεδιασμός Παραγωγής» είναι , μόνο που στα ελληνικά δεν σημαίνει τίποτα.  

Εξεταζόμενο ζητούμενο στην Κατηγορία αυτή είναι Η ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΙΤΕ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΙΤΕ ΣΤΗΜΕΝΑ ΝΤΕΚΟΡ.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. «Ο ΙΡΛΑΝΔΟΣ» (The Irishman)- Μπομπ Σω, Ρετζίνα Γκρέηβς

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα και για τους δύο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η χρωματική επιλογή είναι το κύριο χαρακτηριστικό εδώ, αυτός ο τόνος που ενώνει το γκρίζο με το καφέ στα όρια της «μούχλας». Για να αποδοθεί η «γεροντίλα» των κουρασμένων , ηλικιωμένων μαφιόζων. Τα set είναι ρεαλιστικές αναπαραστάσεις, υπό το βάρος αυτού του χρώματος, που μας δίνουν με διακοσμητική λεπτομέρεια πληρέστατη εικόνα των χώρων που κινούνται, κυρίως των σπιτιών, όπου εδώ τα σπίτια δεν έχουν να κάνουν με επίδειξη πλούτου , ορίζεται περιβάλλον μαφιόζων μιας άλλης καταγωγής. Το χρώμα είναι που υπέδειξε στον διευθυντή φωτογραφίας Ροντρίγκο Πριέτο το «πως». Διότι, όπως είχα διδαχτεί και σε ένα σχετικό μάθημα, «σημασία έχει και τι υλικό παρέδωσε στον διευθυντή φωτογραφίας ο διευθυντής σκηνογραφίας»

2. «ΤΖΟΤΖΟ» (Jo Jo Rabbit)- Ρα Βίνσεντ, Νόρα Σοπκοβά

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Δεύτερη υποψηφιότητα για τον Νεοζηλανδό Ρα Βίνσεντ, είχε προταθεί το 2013 για το «Hobbit: An unexpected journey» χωρίς νίκη. Για την Τσέχα αρχιτεκτόνισσα Νόρα Σοπκοβά είναι η πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ έχουν συνεργαστεί τα «Χόμπιτ» με την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική και ..τίποτα εκ των δύο δεν φαίνεται, δεν καπελώνει, δεν κάνει αισθητή την παρουσία. Εδώ χρειάζεται ύφος παραμυθιού από τη μια και σκηνογραφικά αυτό θα περάσει με επιλογές χτυπητών χρωμάτων, που θα δώσουν γραμμή και στην ενδυματολογία για να πράξει τα ανάλογα,  ενώ το αρχιτεκτονικό θα γίνει μέσα στα Στούντιο Μπάραντοφ, στην Πράγα,  με στουντιακά εξωτερικά ώστε οι δρόμοι να υποτίθεται πως είναι ρεαλιστικοί αλλά να υποδεικνύουν παραμύθι. Κι έτσι φτιάχτηκε ο χώρος υποδοχής του «Jo Jo Rabbit». Οπου με τα κατάλληλα χρώματα φτιάχτηκε και το ντεκόρ των βομβαρδισμών που έδινε μια απαλότητα στην καταστροφή.

3. «1917» - Ντένις Γκάσνερ, Λη Σανταλες

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Ο Καναδός ΝΤΕΝΙΣ ΓΚΑΣΝΕΡ έχει ΠΑΡΕΙ ΟΣΚΑΡ το 1992 για τα σκηνικά του «BUGSY». Η φετινή είναι η 7^η υποψηφιότητα

Εχει προταθεί χωρίς νίκη για τα φιλμ «Barton Fink» το 1992 όπου έχασε από τον… εαυτό του με το «BUGSY»,  «Ο δρόμος της απώλειας» (2003), «Το αστέρι του Βορρά» (The golden compass)(2008), «Τα μυστικά του δάσους» (Into the woods) (2015), «Blade runner 2049» (2018)

Δεύτερη υποψηφιότητα για τον set decorator Λή Σάνταλες, είχε προταθεί το 2012 για «Το άλογο του πολέμου»

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εγραφα και στην κατηγορία του Ηχου, πως κάθε επί μέρους επίτευγμα που εξετάζουμε από το φιλμ «1917», πέφτουμε κάθε φορά σε «απαραίτητο συντελεστή», σε «βασικό συνεργάτη». Ε, στη ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ οι εν λόγω συνεργάτες είναι πολύτιμοι. Και φυσικά αποδεικνύεται κι εδώ ότι υπάρχει από πίσω ο μεγάλος σκηνοθέτης που με τον μεγάλο διευθυντή φωτογραφίας θα στήσουν «μονοπλάνο», πρέπει να έχει προηγηθεί τρομακτική δουλειά ώστε όλο αυτό να βοηθήσει την κάμερα να φεύγει από τον ένα τόπο και να πηγαίνει στον άλλο, χωρίς να καταλαβαίνει τίποτα ο θεατής. Ο Διευθυντής Σκηνογραφίας με τον συνεργάτη του έχουν στήσει απίθανα σημεία της διαδρομής των δύο στρατιωτών, ο set decorator με τι δεν έχει διακοσμήσει τους φυσικούς χώρους.. Τι άμμους, τι εγκαταλειμμένα πολυβολεία σαν κουφάρια, τι γκρεμίσματα, τι λαγούμια, … Κι όταν μπαίνουμε στην πόλη που βομβαρδίζεται… Τι ερείπια είναι αυτά που έχει στήσει, τι σκηνικό που να βοηθάει το διευθυντή φωτογραφίας να κάνει τους δικούς του «παπάδες», με τις φωτοβολίδες να είναι αυτές που θα φωτίζουν σαν σποτάκια το γκρεμισμένο σκηνικό ,θα προβάλουν ερείπια και συγχρόνως η κάμερα θα μπορεί να τρέχει ανάμεσα τους. Εγκυμονούνται κίνδυνοι….

4. «ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΟ ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ» (Once upon a time …in Hollywood)- Μπάρμπαρα Λινγκ, Νάνσυ Χαίηγκ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ:  Πρώτη υποψηφιότητα για την Μπάρμπαρα Λινγκ

Η ΝΑΝΣΥ ΧΑΙΗΓΚ, κορυφαία set decorator, έχει ΠΑΡΕΙ ΟΣΚΑΡ για το «BUGSY» με διευθυντή σκηνογραφίας τον ΝΤΕΝΙΣ ΓΚΑΣΝΕΡ, που είναι φέτος υποψήφιος αλλά με άλλο συνεργάτη στα set.

Η φετινή είναι η 8^η υποψηφιότητα της. Εχει προταθεί για τα φιλμ «Barton Fink» (1992, όπου, μαζί με τον Ντένις Γκάσνερ, έχασαν από τους εαυτούς τους με το «BUGSY»), «Φόρεστ Γκαμπ» (1995), «Ο δρόμος της απώλειας» (2003), «Dreamgirls» (2007), «Αληθινό θράσος» (2011), «Χαίρε Καίσαρ» (2017)

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αυτές οι δυό κυρίες ξανάστησαν όλο το Χόλυγουντ του 1969. Θα μου πει, κάποιος που ξέρει τα μέρη, ότι φαινομενικά δεν είναι και τόσο δύσκολο με την έννοια ότι οι χώροι υπάρχουν. Ναι, πράγματι το Westwood που πάει σινεμά η «Σάρον Τέητ» είναι εκεί , ολοζώντανο (Για την ιστορία, σε αυτό το σινεμά έχω δει το «Misery»). Ομως, είναι η παρέμβαση στους χώρους, η χρωματική επιλογή του γαλάζιου να τους δεις κάτω από ένα συγκεκριμένο αισθητικό πρίσμα, αυτό της ταινίας που κάνει αυτούς τους χώρους να μοιάζουν με σκηνικό,, είναι οι αναρίθμητοι μικροί χώροι που δεν «φαίνονται», ο διάκοσμος του «λοφτ» του Μπραντ Πιτ που μένει με το φοβισμένο ντόμπερμπαν, το στήσιμο του σκηνικού για τις μπουνιές που θα αρπάξει ο Μπρους Λη, το απόμερο σημείο με τους χίππιδες και το εσωτερικό της κάμαρας του Μπρους Ντερν..  Αφήνω τις βίλλες…. Και τι δεν έχει.. Και τι δεν έχει!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

5. «ΠΑΡΑΣΙΤΑ» (Parasite) – Χα Τζουν  Λι, Γον Γου Τσο

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα για τους δύο Νοτιο-Κορεάτες της Σκηνογραφίας

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το πρώτο επιμέρους επίτευγμα που με είχε εντυπωσιάσει και τραβήξει όχι μόνο θετικά αλλά κι αναλυτικά την προσοχή μου, την πρώτη φορά που είδα το φιλμ, ήταν το ΝΤΕΚΟΡ. Πρώτα η γυαλάδα του. Μιλώ για το ντεκόρ του υπέροχου πλουσιόσπιτου. Κατόπιν, ο διάκοσμος του. Στη συνέχεια οι λεπτομέρειες του. Επίσης, αντίθεση με το ντεκόρ πλουσιόσπιτου, του ντεκόρ  σπιτιού και φαγάδικου της υποβαθμισμένης φτωχογειτονιάς. Κατόπιν η συνεκτική ένωση του χαμόσπιτου με το υπόγειο του πλουσιόσπιτου, όπου ξετυλιγόταν ιστορία καθώς περιδιαβαίναμε τα δωμάτια. Θυμήθηκα ένα ακόμα ένα μάθημα σπουδαίο, στη σχέση σεναρίου και ντεκόρ που βοηθά τους Ηθοποιούς αλλά και το Σκηνοθέτη: Να ξέρει ο σεναριογράφος (συγγραφέας) επακριβώς και με κάθε λεπτομέρεια το χώρο που θα περιγράψει, ώστε να τον μάθουν εξίσου καλά οι ηθοποιοί που θα παίξουν, να ξέρουν κάθε λεπτομέρεια του σκηνικού, όπως ξέρουν τις λεπτομέρειες του σπιτιού που κατοικούν, ώστε να εναρμονίζονται με το περιβάλλον.. Κι ο τόσο περίτεχνος, χωρίς φιοριτούρες διάκοσμος. Κι η θέση του ψυγείου δίπλα στη μυστική, αόρατη είσοδο του υπόγειου κι από πού να παίρνουμε πληροφορίες για το βιοτικό επίπεδο, ακόμα και των νέων ιδιοκτητών , των Γερμανών, στο φινάλε… Μιλάμε για ΣΚΗΝΙΚΟ ολκής που υπαγορεύεται από ΣΕΝΑΡΙΟ Ολκής

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: ΣΚΗΝΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ή ΣΚΗΝΙΚΟ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ: Τα «ΠΑΡΑΣΙΤΑ» υπαγορεύονται σκηνογραφικά από το Σενάριο. Το «1917» υπαγορεύεται σκηνογραφικά από τον Σκηνοθέτη. Εχω την περιέργεια να μάθω τη νύχτα της απονομής το ποιό από τα δύο. Διότι δεν είναι εύκολο. Κι ως σεναριάκας, τάσσομαι με τα «Παράσιτα». Δεν έχω, όμως, καθόλου ταλέντο στην εκμετάλλευση, στην αξιοποίηση  ενός άδειου  χώρου, πως γεμίζεις ένα άδειο σκηνικό είτε φυσικό είτε στημένο. Αυτό του «1917» που από το μηδέν στήνεται μία έρημος και μετά μια κόλαση για να εξυπηρετήσει την κάμερα στο μονοπλάνο της, με αφήνει άναυδο.