Ως Εργοκεντρικός θα σταθώ στην ιστορία και στην εικόνα της αλλά θα δώσω και τα ανάλογα του δημιουργού της, του ΜΑΡΚΟ ΜΠΕΛΟΚΙΟ, ο οποίος στα τελευταία χρόνια έχει ωριμάσει αρκετά, έχει κρατήσει τις πολιτικές του και κοινωνικές του θέσεις που είναι και ταυτότητα του, υπήρξε ένθερμο στέλεχος των Μαοϊκων της Ιταλίας στα χρόνια του 70, όμως δεν ξέχασε τι σημαίνει αφήγηση. Και τα τελευταία χρόνια και χρόνο με το χρόνο μας παρουσιάζει κάτι όλο και πιο ώριμο κι ως εκ τούτου όλο και πιο συναρπαστικό, διότι επαναλαμβάνω, δεν έχασε την πολιτική -κοινωνική του ματιά στα πράγματα. Και το κυριότερο είναι, κι αυτό το τονίζω, ότι ωρίμασε κινηματογραφικά σε εξαιρετικό βαθμό, στο πως θα πει μια ιστορία.
Λοιπόν, η ιστορία τοποθετείται στο 1858 περίπου και θα διαρκέσει δεκαετία και βαλε.
Ξεκινα από την Εξουσία του Πάπα κι απ΄το «παιδομάζωμα» της Καθολικής Εκκλησίας, ΄που αν ένα παιδί, βαπτιστεί, έστω και κρυφά, έστω κι ανορθόδοξα, ανήκει πλέον στην Καθολική Εκκλησία. Αυτό βέβαια γινόταν με στοχο τα Εβραιόπουλα της Ιταλίας και το πως με εύσχημο τρόπο τα απήγαγαν, τα υιοθετούσαν, τα μετέτρεπαν σε Χριστιανούς Καθολικούς κι ανήκαν πλέον στον Πάπα.
Ένα τέτοιο παιδάκι, θα απομακρυνθεί από τους γονείς του και την οικογένεια του, θύμα απαγωγής από τους Εκκλησιαστικούς, επειδή μια ψυχοκόρη, που ήταν χρόνια στη δούλεψη της οικογένειας, το βάφτισε κρυφά και ενημερωσε τις Εκκλησιαστικές Αρχές.Βέβαια, η διαλεκτική του σεναρίου δεν θα την αφήσει την ψυχοκόρη ως απλό περιστατικό, χωρίς να της δωσει εξέλιξη κι εξήγηση, αιτιολόγηση
Αυτά συμβαίνουν στη Μπολόνια. Η ιστορία όμως θα μεταφερθεί στη Ρώμη.
Διότι η οικογένεια θα πάει ως εκεί, να συναντηθει με τις κεφαλές, να εξηγήσει, να ζητήσει το παιδί της. Τα σεναριακά εμπόδια της διαδρομής του σεναρίου είναι ..τι να σας πω..
Από το ίδιο το περιεχόμενο ως τον τρόπο γραφής , ο θεατής είναι συνεχως σε διέγερση, κάθε πλάνο, κάθε καρέ, κάθε σκηνή, τον γεμιζει αισθήματα. Θυμός, οργή, αγανάκτηση, συμπόνια, λύπη, θλίψη, επαναστατικότητα.
Για το πως έχει στηθεί η δουλειά αλλά και για το πως είναι νομικά καλυμμένοι οι Ιθύνοντες και προσκρούουν οι οικείοι του παιδιού, στις διατάξεις και στα πορτοπαράθυρα του Νόμου.
Ωστόσο, εξυφαίνεται παραλλήλως και το μεγάλο ιστορικό γεγονός που είχε να κάνει με την Ενωση της Ιταλίας, με τους επαναστατημένους και με τον Πάπα στο στόχαστρο, ο οποίος όλο αυτό το Ενωτικό το πολέμησε , κατηγορήθηκε ακόμα και για προδοσία , στο να μη χάσει ο ίδιος την Εξουσία του. Το τελευταιο κομμάτι του δραματος θα παιχθεί σε πολύ επαναστατημένο περιβάλλον, όταν στη Ρώμη, καταφθάνουν οι Επαναστάτες , για να γίνουν όλα όσα εγιναν στην Ιστορία, με τον Πάπα που εκδιώχθηκε μεν αλλά παρέμεινε έγκλειστος στο Βατικανό μεταβάλλοντας το σε Οίκημα-Κράτος
Όμως κι εδώ είναι η μεγαλη αξία της ταινίας του Μπελόκιο, το έργο δεν αποπροσανατολίζεται ποτέ από την ιστορία που ξεκίνησε να μας πει κι όλα τα ιστορικά γεγονότα τα φιλτράρει μέσα από αυτήν και προς εξυπηρέτηση αυτής κι όχι στο να μας κάνει μάθημα Ιστορίας. Εκτίμησα ιδιαιτέρως τη συνέπεια σε αυτό τον προσανατολισμό, με το ότι στις πληροφορίες φινάλε στάθηκε ιδιαιτέρως στο τι απέγινε ο ήρωας, περισσότερο από το τι απέγιναν ο Πάπας και το Βατικανό.
Είναι πολύ δυνατό ως δράμα, είναι γραμμένο όμως και σε ύφος περιπέτειας, εσωτερικής περιπέτειας. Οι σύντομες σκηνές σε κρατούν σε εγρήγορση κι ο Μπελόκιο ως σκηνοθέτης έχει συντονίσει, κεντήσει και πλέξει αριστοτεχνικά, την προσωπικη ιστορία και τα πρόσωπα που εμπλέκονται και τι ςσωστες δόσεις και στιγμές που τον πιάνει το επαναστατικό του και ξερει να ευχαριστήσει το θεατή τη στιγμη που το χρειάζεται, μπουκωμένος από οργή για την αδικία..Τοτε το αφήνει στους ..frattelli d’ Italia που έρχονται στη Ρώμη και γκρεμίζουν παπικούς θρόνους και βάλε.
Παραλλήλως, το δράμα το έχει βοηθησει με πολύ καλούς συνεργάτες στη διανομή, με ένα εκφραστικό παιδάκι,τον ΕΝΕΑ ΣΑΛΑ, στην παιδική ηλικία του ήρωα κι ένα 19άρη με μελαγχολικά μάτια,τον ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΜΑΛΤΕΖΕ, ο οποίος θα του φανεί απαραίτητος όταν θα χρειαστεί να δηλώσει και τη διαλεκτική πάνω στην Πίστη. Την οποία, όμως, δεν θα αφήσει ασχολίαστη κι ως προπαγάνδα.
Είναι πολύ πλήρες, σε γεμίζει. Είναι πλήρες ως αφήγηση, τόσο σεναριακή όσο και σκηνοθετική, στο πως σου λέει την ιστορία μεσω σεναρίου δια των εικόνων και του ρυθμού που εκείνες αξιωνουν.
Εξαίρετοι καρατερίστες στους ρόλους που πλαισιώνουν , ο Πάπας Πιος του ΠΑΟΛΟ ΠΙΕΡΟΜΠΟΝ κι ο ΦΙΛΙΠΟ ΤΙΜΙ, ως Καρδινάλιος, συγκρατημένος αλλά και πιστός στον Πάπα, ο Τιμι που χρωστα στον Μπελόκιο ένας από τους πιο διαφορετικούς «Μουσολίνι» του ρεπερτορίου στο «Vincere»…. Επίσης, ο ΦΑΟΥΣΤΟ ΡΟΥΣΙ ΑΛΕΖΙ που δεν πρόταξε ιδιοσυγκρασία ιταλικής συμπεριφοράς στο ρόλο του Εβραίου πατέρα, τον επαιξε με εσωτερική αυτοσυγκράτηση, διότι δεν έπαιζε έναν Ιταλό Καθολικό αλλά ένα φοβισμένο Εβραιο της Ιταλίας, με την οργή να τον πνίγει κι ο ηθοποιός να το προβάλει. Όπως κι ΜΠΑΡΜΠΑ’ΡΑ(στα ιταλικά, ο τόνος του ονόματος μπαίνει στην παραλήγουσα διότι στην προ-παραλήγουσα είναι η «βαρβαρη»)ΡΟΝΚΙ, η οποία στο φιναλε, στο κρεββάτι του πόνου, μου θύμισε έντονα την «Καριοφυλλιά», ναι τη δικιά μας, μία είναι.
Στα πλαίσια της σκηνοθετικής αφήγησης και το πως όλο αυτό το κάνεις μια όμορφη ταινία, μπαίνει η όψη, η φωτογραφία της οποίας (ΦΡΑΤΣΕΣΚΟ ΝΤΙ ΤΖΑΚΟΜΟ) θαρρείς κι είναι βγαλμένη από μελετη φωτοσκιάσεων της εκκλησιαστικής ζωγραφικής , σε τέτοιο κλίμα σε βάζει. Το δε σκηνογραφικό του πράγματος, κυρίως όσον αφορά στο Βατικανό είναι μια εκπληκτική εργασία , αν και τα δυο σκηνογραφικά διαμάντια του Βατικανό στον Κινηματογράφο είναι Ο άνθρωπος από το Κρεμλίνο» (The shoes of the fisherman) με τον Αντονυ Κουν κι ο «Νονός μέρος Τρίτο»
Το Βατικανό του «rapito» εχει πολύ να κάνει με τις φωτοσκιασεις που ρίχνουν βαρύ τον ίσκιο τους πάνω στα προσωπα κι εκφραζουν τη δραματικότητα τους. Σε απλά Ελληνικά :ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΘΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ