Το τι είναι η Φωτογραφία το κρατώ φέτος για τις επιμέρους αναλύσεις κι όχι για τον πρόλογο επειδή το συνολικό μενού της πεντάδας  μας δίνει τα «πατήματα» για κάτι τέτοιο.

Το μόνο που θέλω να αναφέρω στον πρόλογο είναι πως φέτος έχουμε από τη μια τον βετεράνο ΡΟΤΖΕΡ ΝΤΗΚΙΝΣ, που έχει το ρεκόρ αβράβευτου με 14 υποψηφιότητες αλλά το ΣΩΜΑΤΕΙΟ επέλεξε τη δική του φωτογραφία στο «BLADE RUNNER 2049» για βράβευση κι από την άλλη έχουμε την καταπάτηση του άβατου κι έτσι στο Αγιο Ορος των Οσκαρ φωτογραφίας εισέρχεται για πρώτη φορά γυναίκα, η ΡΕΗΤΣΕΛ ΜΟΡΙΣΟΝ από το «Mudbound». Ωστόσο, αυτό που δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε για τα Οσκαρ ΓΕΝΙΚΩΣ είναι ότι ΔΕΝ βραβεύεται πρόσωπο αλλά ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ.  

ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΕΙΝΑΙ:

1. BLADE RUNNER 2049- Ρότζερ Ντήκινς

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 14^η υποψηφιότητα χωρίς νίκη ως τώρα. Ηταν υποψήφιος για τα φιλμ «Τελευταία Εξοδος: Ριτα Χέιγουορθ»(1995), «Fargo» (1997), «Kundun» (1998), «Ω αδελφέ που είσαι;» (2001), «Ο άνθρωπος που δεν ήταν εκεί» (2002), «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέημς από τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ» και «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» (διπλή υποψηφιότητα 2008), «Σφραγισμένα χείλη» (2009 σε συνεργασία με τον Κρις Μέντζες), «True Grit» (2011), «Skyfall» (2013), «Prisoners» (2014), «Αλύγιστος» (Unbroken) (2015), «Sicario» (2016)

TAYTOTHTA ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Πολλαπλό το επίτευγμα του αλλά έχει και τη μέγιστη συνδρομή του σκηνοθέτη Ντενί Βιλνέβ ο οποίος στη φωτογραφία στηρίζει όλο του το εγχείρημα. Στη φωτογραφία για την οποία είχα γράψει το παρακάτω σχόλιο στην κριτική μου όταν παίχθηκε το φιλμ και το μεταφέρω αυτούσιο « Ατμόσφαιρα, φωτισμοί εσωτερικών κι εξωτερικών χώρων, ομοιογένεια, αίσθηση της άμμου και της καταστροφής και το ψυχεδελικό Λος Αντζελες του μέλλοντος να γίνεται ένα διακριτικά εφιαλτικό ντεκόρ που ο φωτισμός το μεταβάλει σε ποιητικό τοπίο». ΚΙ αυτό επειδή ο σκηνοθέτης ενδιαφέρεται να διαφοροποιηθεί από το παλιό φιλμ του Ρίντλεη Σκοτ μέσω της διαφορετικής σκηνογραφίας που δεν θα πνίγει την ταινία αλλά θα δίνει ανάσες και μαζί και ψυχεδέλεια. Ο ρόλος της φωτογραφίας στην αποτύπωση αυτής της σχέσης γίνεται ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΣ έως και πάνω κι από το ίδιο το ντεκόρ. ΚΙ η κατεύθυνση της φωτογραφίας καθορίζει ακόμα και τον ήχο που καλείται να την ακολουθήσει στην υπογράμμιση ατμόσφαιρας.

2. Η ΠΙΟ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΩΡΑ (Darkest hour) – Μπρούνο Ντελμπονέλ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πέμπτη υποψηφιότητα για τον ΓΑΛΛΟ διευθυντή φωτογραφίας, χωρίς νίκη μέχρι στιγμής. Είχε προταθεί ξανά για τα φιλμ «Αμελί» (2002), «Ατέλειωτοι αρραβώνες (για το οποίο είχε πάρει το «Σεζάρ», 2005), «Ο Χάρυ Πότερ κι ο ημίαιμος πρίγκηπας»(2010), «Inside Llewyn Davis» (2014)

TAYTOTHTAΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αμα ρίξει κανείς μια ματιά στο μενού των ταινιών παραπάνω, θα διαπιστώσει ότι ο Ντελμπονέλ κινείται σε διαφορετικά μεταξύ τους είδη κι  ανάλογες ατμόσφαιρες με θαυμαστά αποτελέσματα. Είτε από κάμερα, είτε από φωτισμούς είτε από προβολή ντεκόρ είτε από θέση είδους. Στην «Πιο Σκοτεινή ώρα» κάνει ακριβώς ατμόσφαιρα τίτλου, καθώς έχει να φωτίσει τον Τσώρτσιλ στο 20ήμερο των δύσκολων αποφάσεων το 1940 και «σκοτεινιάζει» τα ντεκόρ που έχουν στηθεί για να τον υποβοηθήσουν στην ατμόσφαιρα του. Τα σκοτεινιάζει χωρίς να τα επισκιάζει ή να τα εξαφανίζει και τους επέτρεψε να φανούν και να προταθούν κι αυτά για το δικό τους Οσκαρ-μέγιστο επίτευγμα.

3. ΔΟΥΝΚΕΡΚΗ- Χόυτε Βαν Χόυτεμα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το τρίτο χαρτί του σκηνοθέτη Κρίστοφερ Νόλαν για την αναπαράσταση της μάχης της Δουνκέρκης μετά τον σούπερ σταρ ΗΧΟ και τον κατευθυντήριο μοχλό ΜΟΝΤΑΖ, είναι η φωτογραφία. Η οποία έχει να κάνει με το ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ των ΛΗΨΕΩΝ, οι οποίες θα πρέπει να (υπο)βοηθούν τον μοντέρ στο να κάνει πολεμική μάχη με τον ήχο. Οι λήψεις είναι σε απόλυτη αρμονία με τα δύο παραπάνω, η κάμερα δίνει συγκλονιστικό υλικό και δεν πετυχαίνει μόνο στιγμιότυπα αλλά και φωτισμούς με ατμόσφαιρα από τη θάλασσα της Μάγχης στις γαλλικές ακτές, σκυθρωπό ουρανό, γκριζωπό χρώμα στον ουρανό και στη θάλασσα, μελαγχολία  τοπίου, ήλιο σχεδόν ανύπαρκτο.

4. ΜUDBOUND- Ρέητσελ Μόρισον  

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ (και στη…. ΖΩΗ). Πρώτη φορά που προτείνεται φωτογραφία από γυναίκα διευθυντή φωτογραφίας.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ : Κι εδώ η φωτογραφία έχει να κάνει με τον τίτλο, όπως και στη «σκοτεινή ώρα». Φωτογραφία με αίσθηση λάσπης, μουντή, σκυθρωπή, με νυχτερινά πλάνα που θαρρείς και θέλουν να μεταφέρουν το φυσικό σκοτάδι κι όχι εκείνο της κινηματογραφικής σύμβασης σε μια αγροτική περιοχή του Μισισίπι όπου βιώνουν προβλήματα φυλετικά και προσωπικά λευκοί και μαύροι, με έμφαση στους δεύτερους αν κι η διευθυντής φωτογραφίας ανήκει στους πρώτους αλλά αυτό δεν έχει καμία καλλιτεχνική σημασία . Μια φωτογραφία που αφήνει τον πεπειραμένο γνώστη με την αίσθηση του πως θα ήταν η φωτογραφία στα «Σταφύλια της οργής» του Τζον Φορντ αν το φιλμ ήταν έγχρωμο.

5. Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ (The shape of water)- Νταν Λόουστσεν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ:  Πρώτη υποψηφιότητα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Όπως συμβαίνει και με το ντεκόρ και με τη μουσική και με τον ήχο ή τα μοντάζ (οπτικό κι ηχητικό), ακόμα και με τις ερμηνείες, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη φωτογραφία: Ανήκουν ΟΛΑ στη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο. Η φωτογραφία καλείται να αποδώσει τον φανταστικό κι εξωτερικά γήινο κόσμο του Ντελ Τόρο, να φωτίσει τα χρώματα της σκηνογραφίας που γίνονται και χρώματα των κοστουμιών, να κινήσει ως κάμερα την απαλότητα που θέλει ο σκηνοθέτης ώστε να υπενθυμίζεται, όταν δεν τονίζεται, το παραμύθι, ότι πρόκειται για παραμύθι, μέσα σε ένα περιβάλλον υποβλητικό, σκοτεινό αλλά όχι μαύρου σκότους μα πρασινωπού χρώματος, που να δηλώνει νερό ακόμα και «σαπισμένο».

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Τικ-τακ κάνει η καρδιά για το «BLADE RUNNER 2049» που τιμήθηκε κι από το Σωματείο των Διευθυντών Φωτογραφίας κι όσο κι αν βραβεύουν επίτευγμα, εμείς ως μη κινηματογραφιστές κρατάμε και συμπάθεια προσωπική για τον Ρότζερ Ντήκινς. Όμως, όπως όλα δείχνουν συμπάθεια κι επίτευγμα είναι ΦΕΤΟΣ ένα και το αυτό. Ωστόσο, δεν θα κρύψω την αγωνία μου περί «Δουνκέρκης» διότι οι ΛΗΨΕΙΣ της στην απόδοση του φιλμ δεν μπορούν να προσπεραστούν κι από τους 7285 κινηματογραφιστές που ψηφίζουν, με την πρώτη.

Το νικητή θα τον μάθουμε την Κυριακή 4 Μαρτίου στην 90^η απονομή των βραβείων ΟΣΚΑΡ η οποία θα μεταδοθεί στην Ελλάδα ζωντανά κι αποκλειστικά από την COSMOTE TV