Είχαμε και πέρσι κάτι παρόμοιο, μεταξύ ΜΑΚΙΓΙΕΡ κι ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ μόνο που εκεί η ταύτιση ήταν 4 στα 5, υπήρχε μια παραλλαγή. Φέτος , στη συγκεκριμένη ταύτιση δεν υπάρχει η παραμικρή παραλλαγή, είναι απολύτως ίδια. Κι αυτό τι σημαίνει; Οτι στο θέμα της ΟΨΗΣ, Σκηνογράφοι και Διευθυντές Φωτογραφίας ταυτίζονται, ποια είναι τα ΕΡΓΑ ΟΨΗΣ που ξεχώρισαν. Πάνω σε αυτή την ξεκάθαρη ταυτοποίηση θα γίνει φέτος η Ανάλυση των δύο αυτών κατηγοριών και θα ξεκινήσουμε από τη ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ, επειδή , θεωρητικά, προηγείται.

Από εκεί ορίζονται το χρώμα, οι χώροι, η έρευνα αναζήτησης των φυσικών χώρων, η δουλειά των εσωτερικών ντεκόρ, τα αξεσουάρ, οι επιπλώσεις, τα πάντα και πάνω εκεί στη συνέχεια ξεκινά ο διευθυντής φωτογραφίας και φωτίζει. Εχει σημασία  επίσης σε μια εξέταση πάνω στη δουλειά της Διεύθυνσης Φωτογραφίας και της Σκηνογραφικής Διεύθυνσης, τι υλικό παρέδωσε ο Διευθυντής Σκηνογραφίας στον Διευθυντή Φωτογραφίας.

Γι αυτό και τον λένε  στην αγγλική ορολογία «production designer» διότι από αυτόν ξεκινά η ρύθμιση της όψης.

Πάμε λοιπόν να εξετάσουμε την 5άδα των ταινιών που ξεχώρισαν ως Οψη, σήμερα από τη μεριά της Σκηνογραφικής Διεύθυνσης  και σε επόμενη ανάλυση μας από την πλευρά της Φωτογραφίας, τα ίδια φιλμ ακριβώς

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. DUNE- Πατρίς Βερμέτ, Ζουζάνα Σίπος

ΠΡΟΪΣΤΟΡΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Τρίτη υποψηφιότητα για το Καναδό εκ Κεμπέκ Πατρίς Βερμέτ, η προηγούμενη ήταν για συνεργασία του πάλι με τον Ντενί Βιλνέβ στην «Αφιξη» το 2017, κι η πρώτη , πιο παλιά, το 2010  για τη συνεργασία του με τον άλλο Καναδό του Κεμπέκ, τον Ζαν Μαρκ Βαλέ στο «Η νεαρή Βικτώρια.

Για την υπεύθυνη της εσωτερικής διακόσμησης, τη Ζουζάνα Σίπος είναι η πρώτη υποψηφιότητα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η Ερημος!! Κι αυτή  η Αμμος, που κρύβει παγίδες και κρατά φυλαγμένο το μυστικό που «εδρεύει» στα «σπλάχνα» της, στο «υπογάστριο» της. Αυτή είναι η βάση για να επιλεγεί το χρώμα και γύρω από αυτήν να στηθεί και να απλωθεί όλη η δουλειά των υπόλοιπων χώρων και των εσωτερικών ντεκόρ. Πως ήταν , ας πούμε, το δάσος στο «Μύθο του ακέφαλου καβαλάρη» του Τιμ Μπάρτον; Οπου εκείνο το Δάσος ήταν η βάση , ο κεντρικός άξονας κι η καρδιά της Συνολικής Σκηνογραφίας, του ύφους και του χρώματος ; Ε, κάτι ανάλογο συμβαίνει κι εδώ με την έρημο ως σκηνογραφική βάση ενός έργου φαντασίας που θέλει να θυμίζει αισθητική κόμικς κι όχι «Λώρενς της Αραβίας». Ανάλογα είναι τα εσωτερικά, όπου Ανάκτορα, Στοές και χώροι λοιπών συνευρέσεων στήνονται με ύφος παραμυθιού αλλά σκληρού χρώματος. Το χρυσίζον καφέ της ερήμου, που διστάζει μεταξύ καφέ, μπεζ και κίτρινου , γίνεται κυρίαρχο χρώμα της ταινίας.

2. ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΨΥΧΩΝ (Nightmare alley)- Ταμάρα Ντεβερέλ, Σέην Βιώ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ o set decorator, ο ΣΕΗΝ ΒΙΩ, είχε πάρει το ΟΣΚΑΡ το 2018 για τη συνεργασία του στη «ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» . Η φετινή είναι 2^η υποψηφιότητα του.

Πρώτη υποψηφιότητα για την production designer,  την υπεύθυνη της Σκηνογραφικής Διεύθυνσης, Ταμάρα Ντεβερέλ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Πολύ σύνθετη δουλειά. Το όραμα του σκηνοθέτη είναι να συνδυαστεί το φιλμ νουάρ από το οποίο κατάγεται το ΄έργο (και κατάγεται από τη κλασική περίοδο του είδους, το 1947) με το γκροτέσκο, που είναι η προσωπική υπογραφή, αισθητική κι εντρύφηση γενικότερα του σκηνοθέτη Γκιγιέρο Ντελ Τόρο. Κι υπάρχει και μια τρίτη εντολή, ότι εκεί μέσα θα φιλοξενηθεί «γκλαμ». Καταλαβαίνουμε τι έπρεπε να συνδυάσει η υπεύθυνη σκηνογραφίας  για να το δώσει ως υλικό στον διευθυντή φωτογραφίας ώστε όλα αυτά να τα φωτίσει. Πολύτιμη η συμβολή του set decorator, από τη στιγμή που το έργο θα κινηθεί πολύ σε εσωτερικούς χώρους, σε πλατώ κι οι εσωτερικοί χώροι θα είναι τσίρκο επαρχιακό του ’40 αλλά και πολυτελή ξενοδοχεία και κέντρα διασκέδασης, που πρέπει να δηλώσουν, χωρίς να «πνίξουν». Να αναλάβεις δηλαδή την ευθύνη να μετατρέψεις σε έργο όψης το μυστήριο της σεναριακής πλοκής!!

3. Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ (The power of the dog)- Γκραντ Μέιτζορ, Αμπερ Ρίτσαρντς

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ ο Νεοζηλανδός Υπεύθυνος Σκηνογραφίας ΓΚΡΑΝΤ ΜΕΪΤΖΟΡ, είχε ΠΑΡΕΙ το ΟΣΚΑΡ το 2004 στον Νο 3 «ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΩΝ ΔΑΚΤΥΛΙΔΙΩΝ- Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ» ενώ ήταν υποψήφιος και για τους άλλους δύο «άρχοντες» αλλά εκεί χωρίς νίκη. Προτάθηκε και σε επόμενη συνεργασία με τον Πήτερ Τζάκσον, στον «Κινγκ Κονγκ»- φετινή είναι η 5^η του υποψηφιότητα.

Παρθενική υποψηφιότητα για τον set decorator Αμπερ Ρίτσαρντς

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Εδώ το όραμα του σκηνοθέτη αποκτά άλλες διαστάσεις για τη δουλειά που έχει να κάνει ο υπεύθυνος σκηνογραφίας με το επιτελείο του. Διότι εδώ ο σκηνοθέτης είναι γυναίκα, η Νεοζηλανδή Τζέην Κάμπιον,  με επιθυμία να δώσει γυναικεία ματιά στο είδος γουέστερν κι αυτό να βγει ως έργο λεπτών αποχρώσεων, που η ανίχνευση των χαρακτήρων όπως ορίζεται από το βιβλίο ,το οποίο μετατρέπεται σε σενάριο από την ίδια τη σκηνοθέτη, πρέπει άμεσα να καταγράφεται και στην Οψη. Με το επιτελείο των location managers o Γκραντ διοικεί το «τάγμα» του ως κανονικός «ταγματάρχης» major της Σκηνογραφίας για να φτάσει στο ύψωμα που του όρισε η ¨πρωταθλήτρια» ΚΑΜΠΙΟΝ….. «στρατηγός» του στο πως στήνει το προσωπικό της όραμα. Η Μοντάνα των ΗΠΑ του 1923, όπως ορίζεται από το σενάριο μοιάζει σαν τοπίο αυστραλιανό ή νεοζηλανδικό, σαν ένα τοπίο ψυχής σκηνοθεσίας όπου εκεί θα φιλοξενηθεί ένα γουέστερν ψυχολογικών λεπτών χειρισμών, η γυναικεία ματιά πάνω στο είδος. Οι location managers έχουν προσφέρει στον Ταγματάρχη τους ιδανικές περιοχές, ο δε set decorator, στους εσωτερικούς χώρους, που είναι αρκετοί κι απεικονίζουν σαλόνια, σπίτι, κουζίνα, σαλούν της εποχής και της έρημης περιοχής, όλα έχουν να κάνουν με τις λεπτές αποχρώσεις της συγκεκριμένης σκηνοθεσίας κι όχι έτσι όπως θα τα έδειχνε , εσωτερικά κι εξωτερικά, ένα οποιοδήποτε γουέστερν στη Μοντάνα του 1923. Διότι το ντεκόρ είναι προέκταση των ανθρώπων, των συγκεκριμένων…

4. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΒΕΘ (The tragedy of Macbeth)- Στεφάν Ντεσάν, Νάνσυ Χαίη

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΑ η set decorator ΝΑΝΣΥ ΧΑΙΗ, το έχει ΠΑΡΕΙ το ΟΣΚΑΡ  δύο φορές, το 1992 για το «BUGSY» και το 2020 για το «ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΟ ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ». Είχε προταθεί επίσης για τα φιλμ «Barton Fink» (1992- είχα χάσει από τον…εαυτό της με το «Bugsy»), «Φόρεστ Γκαμπ» (1995), «Ο δρόμος της απώλειας» (2003),»Dreamgirls»(2007), «Αληθινό θράσος» (2011), «Χαίρε, Καίσαρ» (2017). Η φετινή είναι η 9^η υποψηφιότητα της.

Για τον Στεφάν Ντεσάν είναι η παρθενική υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ πραγματικά έχουμε εξαιρετική συνεργασία, ως προς το σκηνογραφικό επίτευγμα, μεταξύ production designer και set decorator καθότι αυτό που θέλει να αντλήσει ως οπτικό στυλ ο πρώτος, περνά μέσα από τη δουλειά της δεύτερης, έστω κι αν η τελευταία ακολουθεί εντολές εκείνου. Διότι όλο το εγχείρημα είναι μια απίστευτη συνεργασία μεταξύ σκηνοθέτη, διευθυντή φωτογραφίας κσι Σκηνογραφικής Διεύθυνσης όπου το μαυρόασπρο που έχει επιλέξει ο σκηνοθέτης Τζόελ Κοέν για να κάνει ταινία την σαιξπηρική τραγωδία «Μάκβεθ», την έχει εναποθέσει στον διευθυντή φωτογραφίας Μπρούνο Ντελμπονέλ και στον υπεύθυνο σκηνογραφίας Στεφάν Ντεσάν, τον οποίο τον έχει για να δώσει το οπτικό στυλ και να μεγαλουργήσει ο Ντελμπονελ. Τι είναι αυτό το οπτικό στυλ; Είναι ο τρόπος των εικόνων με τον οποίο θέλουν να αφηγηθούν κινηματογραφικά τον «Μάκβεθ» και , ο υπεύθυνος σκηνογραφίας εισηγείται τα χρώματα του ΜΑΥΡΟΑΣΠΡΟΥ , άρα τις αποχρώσεις του φωτός και της σκιάς, το κυρίαρχο χρώμα δηλαδή που στη μαυρόασπρη φωτογραφία είναι τρομερά δύσκολο όπως μου είχε αναλύσει στα «μικράτα» μου ο Ντίνος Κατσουρίδης…Και το οπτικό αυτό περνά από τι σκηνογραφικές κατασκευές οι οποίες συνεπαίρνουν με τη λιτότητα τους αλλά και με τις παραπομπές και τη απόλυτη επήρεια θεατρικών σκηνικών, γερμανικού εξπρεσιονιστικού θεάτρου. Αυστηρής γραμμής, αυστηρής αρχιτεκτονικής.

5. WEST SIDE STORY- Ανταμ Στοκχάουζεν, Ρένα Ντε Αντζελο

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ, ο ΑΝΤΑΜ ΣΤΟΚΧΑΟΥΖΕΝ, το ΠΗΡΕ το ΟΣΚΑΡ το 2015 για το «GRAND BUDAPEST HOTEL». Είχε προταθεί και για τα φιλμ «12 χρόνια σκλάβος» (2014) και «Η γέφυρα των κατασκόπων» (2016). Η φετινή είναι η 4^η υποψηφιότητα του.

2^η υποψηφιότητα και για την set decorator, τη Ρένα Ντε Αντζελο, είχαν προταθεί στη συνεργασία τους στη «Γέφυρα των κατασκόπων»

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Το βάρος που ήθελε ο Στηβεν Σπήλμπεργκ να δώσει στο δικό του «West Side Story» ήταν το εκσυγχρονισμένο κοινωνικό. Ενώ και στο παλιό φιλμ ίσχυε κάτι τέτοιο και διαφοροποιείτο ως προς το μέσο όρο των άλλων μιούζικαλ ως εκείνη την ώρα, εδώ, η όψη, το ντεκόρ, είτε κατασκευασμένο είτε φυσικό, είναι ντεκόρ υποβαθμισμένης γειτονιάς που κυκλοφορούν αντίπαλες συμμορίες. Μια γειτονιά που γκρεμίζεται λίγο λίγο για να παραχωρήσει τη θέση της.. γύρευε σε τι. Από την άλλη, προβλέπονται οι χρωματικές πινελιές που θα δείχνουν ότι αυτά συμβαίνουν σε μιούζικαλ, έστω και κοινωνικής όψης  και δ/νουν πατήματα χρωμάτων για φωτισμούς στα ντεκόρ της στενής γειτονιάς του ερωτευμένου ζεύγους, με τους φωτισμούς στα παράθυρα κι όλα τα σχετικά ώστε να κάνει τη δική του δουλειά ο Γιάνους Καμίνσκι ,διευθυντής φωτογραφίας. Η σκηνογραφική αυτή αντίληψη με τον διευθυντή φωτογραφίας παρέα, περιμένουν τον ενδυματολόγο να φέρει το χρώμα με τα κοστούμια και το έργο να είναι πλήρες μιούζικαλ στην όψη αλλά με τονισμένο, επαναλαμβάνουμε, τον κοινωνικό χαρακτήρα.  

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ….Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν άραγε αυτή η ταύτιση στην 5άδα Φωτογραφίας και Σκηνογραφικής Διεύθυνσης θα φέρει ταύτιση και στο βραβείο δηλαδή αν η ίδια ταινία θα πάρει τα Οσκαρ και της Φωτογραφίας και των Σκηνικών. Ως προς των Σκηνικών που εξετάζουμε σήμερα…καταλαβαίνετε τι πρόκειται να γίνει. Για τους Σκηνογράφους θα πάρουμε μια ιδέα όταν απονείμουν τα βραβεία τα Σωματεία τους τα οποία διαχωρίζουν τα ντεκόρ σε κατηγορίες ειδών. Εδώ στην 5άδα; Οι Σκηνοθέτες πάντως θα εκτιμήσουν ιδιαιτέρως την εξυπηρέτηση στην «Εξουσία του σκύλου» αλλά εκείνη η έρημος του «Dune» δεν μπορεί να μην τους πει…Για τους Ηθοποιούς, θα είναι ελκυστικό «Το μονοπάτι των χαμένων ψυχών» αλλά μην ξεχνάμε πως αυτή Ακαδημία είναι πολυεθνής και το θεατρικό ντεκόρ του μαυρόασπρου «Μάκβεθ» θα πει σε ηθοποιούς θεατρικής προέλευσης, ΠΟΛΛΑ…. ενώ ο προβληματισμός από τους Διευθυντές Φωτογραφίας ποιο σκηνικό ήταν πιο «συνεργάσιμο» με τη Φωτογραφία, θα έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το ανάλογο κι από τους Ενδυματολόγους  οι οποίοι επίσης θα πολυδιασπαστούν κι εδώ το «West Side Story» θα δει κι αυτό, ψήφους….Οι Σεναριογράφοι βλέπουν το «Dune» να ζωντανεύει εικόνες βιβλίου αλλά είναι κι οι Σεναριογράφοι που αισθάνονται σκηνοθέτες όπότε αυτοί κοιτούν και προς την Εξουσία του σκύλου».