Όλα αυτά επειδή κάποτε, στων παππούδω ν τον καιρό, λεγόταν INTERIOR DECORATION(κι εννοούσε την «εσωτερική διακόσμηση») επειδή τότε οι ταινίες γυρίζονταν εξ ολοκλήρου στα πλατό. Με την επιρροή του ιταλικού νεορεαλισμού που έφτασε ως το Χόλυγουντ, αφενός υποχρεώθηκαν να αναγνωρίσουν και βραβείο ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ κι αφετέρου, να θεωρείται ξεπερασμένος εν έτει 1948 και μετά, ο τρόπος γυρισμάτων αποκλειστικά στο στούντιο κι άρχισαν να βγαίνουν όλο και περισσότερες παραγωγές προς τα έξω- κι έτσι η κατηγορία μετονομάστηκε σε ARTDIRECTION-SETDECORATION.
Στα τωρινά χρόνια, η κατηγορία ξανά-άλλαξε όνομα κι έγινε PRODUCTIONDESIGNαπό την ειδικότητα του υπεύθυνου σκηνογραφίας PRODUCTIONDESIGNER που δείχνει τον ευρύτερο ρόλο του.
Ακριβώς επειδή η έννοια «σκηνικά» αφορά μόνο στα set όταν υπάρχουν σκηνές εσωτερικών χώρων ενώ στην ευθύνη του productiondesigner είναι κι η φυσική σκηνογραφία, οι εξωτερικοί χώροι που θα γυριστεί η ταινία κι όπου διαδραματίζεται η υπόθεση σύμφωνα με το σενάριο, είναι όλων των ειδών τα αντικείμενα που θα χρησιμοποιηθούν, κι είναι φυσικά κι η επιλογή του ΧΡΩΜΑΤΟΣ. Αυτό εξηγεί γιατί στα αγγλικά λέγεται «productiondesigner» αλλά στα ελληνικά είναι έκτρωμα η κατά λέξη απόδοση όπως θα ήταν κι αν ο σκηνοθέτης λεγόταν «διευθυντής» (director) , ο μοντέρ «εκδότης» (editor) κι ο διευθυντής φωτογραφίας «κινηματογραφιστής» (cinematographer).
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω αυτό που κυριαρχεί ως ζητούμενο είναι ποια ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ εξυπηρέτησε περισσότερο την αντίληψη της ταινίας και της σκηνοθεσίας αλλά λαμβάνεται υπόψη κι η φαντασία και το καλό γούστο του εκάστοτε ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ενώ συνυποψήφιοι μπαίνουν κι οι setdecorators (s.d- θα τους δείτε πιο κάτω εντός παρενθέσεως), αυτοί που επιμελήθηκαν την εσωτερική διακόσμηση υπό την επίβλεψη πάντα του ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ή «productiondesigner» (p.d, παρακάτω στις παρενθέσεις ), που είναι ο «αρχηγός».
ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΝΑΙ:
- Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ (Bridgeofspies)
Ανταμ Στοκχαουσεν (p.d), Ρένα Ντε Αντζελο, Μπέρναρντ Χένρικ
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Για τον ΑΝΤΑΜ ΣΤΟΚΧΑΟΥΖΕΝ είναι η τρίτη υποψηφιότητα κι έχει ΠΑΡΕΙ το ΟΣΚΑΡ πέρσι για το «THEGRANDBUDAPESTHOTEL». Ηταν υποψήφιος και πρόπερσυ για το «12 χρόνια σκλάβος» χωρίς νίκη.
Για τους δύο συνεργάτες ΡΕΝΑ ΝΤΕ ΑΝΤΖΕΛΟ και ΜΠΕΡΝΑΡΝΤ ΧΕΝΡΙΚ είναι η πρώτη τους φορά στα Οσκαρ.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το πρώτο μέρος αναπαριστά εσωτερικούς χώρους στην Αμερική του 1957, κυρίως γραφεία και δικαστήρια αλλά και εσωτερικά σπιτιών κάποιων σημαινόντων προσώπων και φυσικά του δικηγόρου-κεντρικού ήρωα που μας δείχνει πλήρη εικόνα του πως ζει. Στο δεύτερο μέρος, ο διευθυντής σκηνογραφίας εξουσιοδοτείται πλήρως από τον σκηνοθέτη να αναπαραστήσει το Ανατολικό Βερολίνο του 1961 τις μέρες που ανορθώνεται το Τείχος του Βερολίνου . Κεντρικές λεωφόροι, σιδηροδρομικός σταθμός, γέφυρα ανταλλαγής πρακτόρων, γειτονιές γύρω από το Τείχος, ερείπια και χαλάσματα που έχουν μείνει έτσι από τον Πόλεμο, ζωντανεύουν μοναδικά. Toκαφέ σκούρο που κυριαρχεί ως χρώμα στο πρώτο μέρος, παρεισφρέει και στο δεύτερο όπου το λευκό της χιονισμένης πόλης έχει τον πρώτο λόγο αλλά το καφέ σκούρο δεν παύει να υπενθυμίζει την καταβολή των ηρώων και της ιστορίας ακόμα και μέσα στις χιονισμένες λεωφόρους
Tips: Η μόνη φορά που προτάθηκε για Οσκαρ σκηνογραφίας το Ανατολικό Βερολίνο με το Τείχος και το «CheckPointCharlie» ήταν στη «μαυρόασπρη» πεντάδα του 1966 στο «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» (που είχε στηθεί στην Μεγάλη Βρετανία και το απεικόνιζε με λιτότητα αυστηρότατη αλλά ήμαστε τότε σε ενεστώτα χρόνο)
- ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΝΙΑ (TheDanishgirl)
Ηβ Στιούαρτ (p.d), Μάικλ Στάντις (s.d)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Τέταρτη υποψηφιότητα για την ΗΒ ΣΤΙΟΥΑΡΤ, που δεν έχει κερδίσει ποτέ. Οι τρεις προηγούμενες ήταν: «Η παράσταση μιάς ζωής» (Topsy-Turvy)(2000), «Ο λόγος του βασιλιά»(2011), «Lesmiserables» (2013)
Για τον ΜΑΙΚΛ ΣΤΑΝΤΙΣ είναι η πρώτη υποψηφιότητα
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Κυριαρχούν τα set. Το φιλμ είναι γυρισμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου σε εσωτερικούς χώρους οι οποίοι φτιάχνουν πλαίσιο για τους ήρωες που είναι εικαστικοί καλλιτέχνες και μποέμ τύποι στην Κοπεγχάγη του 1926 αλλά και στο Παρίσι ενώ απεικονίζεται, πάντα εντός «πλατό» ,κι ένα νοσοκομείο στη Δρέσδη για εγχειρίσεις αλλαγής φύλλου που κι αυτό συνάδει με την υπόλοιπη εικαστική αντίληψη, λειτουργεί ως ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ του ήρωα και των χαρακτήρων. Το κοκκινωπό πορτοκαλί θα το δούμε ως χρώμα σχεδόν σε όλα τα πλάνα της ταινίας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ωστόσο, απουσιάζει η «Κοπεγχάγη» πλην φευγαλέων σημείων στην εξέλιξη της ιστορίας κι αυτό κάνει εντύπωση επειδή η πόλη προσφέρεται για γυρίσματα έργου εποχής.
- MAD MAX: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ (Mad Max: Fury Road)
Κόλιν Γκίμπσον (p.d), Λίζα Τόμσον (s.d)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Τόσο ο ΚΟΛΙΝ ΓΚΙΜΠΣΟΝ όσο κι η ΛΙΖΑ ΤΟΜΣΟΝ προτείνονται για πρώτη φορά
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Το βλέπουμε σχεδόν σε ΟΛΟΥΣ τους τομείς που τους εξετάζουμε έναν- έναν: Οι καλλιτέχνες του λεγόμενου τεχνικού μέρους της ταινίας αυτής ,προτείνονται για Οσκαρ πρώτη φορά. Κι είναι άλλη μια φορά λογικό διότι δείχνει πως το «MadMax» ξεπερνά κάποια στάνταρντς της αυστραλιανής παραγωγής. Το κίτρινο του ήλιου κυριαρχεί ως χρώμα είτε παίρνει αποχρώσεις «φωτιάς» και στάζει πάνω του το κόκκινο είτε αντικατοπτρίζεται η πέτρα της ερήμου και του εμβάλει κάτι από το καφέ της – ή μάλλον αυτό της δίνει τη δική του «κιτρινίλα». Τα gadget κι η έρημος είναι τα δύο κυρίαρχα στοιχεία της σκηνογραφίας μόνο που δεν είναι έτσι απλό: Τα gadget είναι όλη η ταινία, αν και δεν εναλλάσσονται πολύ, εναλλάσσεται όμως η χρήση τους- με άλλα λόγια παίζουν πρωταγωνιστικό εικαστικό ρόλο.
- Η ΔΙΑ ΣΩΣΗ (The Martian)
Αρθουρ Μαξ (p.d), Σήλια Μπόμπακ (s.d)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Για τον ΑΡΘΟΥΡ ΜΑΞ είναι η τρίτη υποψηφιότητα, όλες με σκηνοθέτη τον ΡΙΝΤΛΕΗ ΣΚΟΤ, χωρίς νίκη ως τώρα. Οι υποψηφιότητες ήταν: «Μονομάχος» (2001), «American gangster»(2008).
Για την ΣΗΛΙΑ ΜΠΟΜΠΑΚ είναι η δεύτερη υποψηφιότητα, είχε προηγηθεί, χωρίς νίκη, «Το φάντασμα της όπερας»(2005)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Η σκηνογραφία υποκαθιστά σκηνοθεσία κι υποδεικνύει ακόμα και τον ήχο! Ο Ρίντλεη Σκοτ έχει αφήσει πεδίο ελεύθερο στον Αρθουρ Μαξ να δημιουργήσει ,αρκεί να θυμάται πως οι εναλλασσόμενοι χώροι, που συνδέουν Πλανήτη Αρη, διαστημικούς σταθμούς και γήινη NASAπρέπει να έχουν ως κοινό παρονομαστή τη γήινη «απόχρωση». Ο Πλανήτης Αρης δίνεται κι αυτός με ρεαλιστικό ύφος (και με ΚΟΚΚΙΝΟ χρώμα φυσικά- που όμως δεν είναι το κόκκινο και το κυρίαρχο χρώμα της ταινίας) και δίνεται έτσι κι η απάντηση για ποιο λόγο στο ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΩΝ που έχει τρεις κατηγορίες (εποχής, φαντασίας, σύγχρονο), τούτο το φιλμ κατατάχθηκε στα ΣΥΓΧΡΟΝΑ – και τελικώς βραβεύτηκε στην κατηγορία αυτή. Επειδή το φιλμ δεν δήλωνε με τη σκηνογραφία του «επιστημονική φαντασία». Κυρίαρχο χρώμα το ανοιχτό γκρί, που χαρακτηρίζει τα διαστημόπλοια και το εσωτερικό τους και που «παρεμβαίνει» και στο κόκκινο του Πλανήτη Αρη και τον… γειώνει κι αυτόν.
- Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ (The revenant)
Τζακ Φισκ (p.d), Χάμις Πέρντυ (s.d)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Για τον ΤΖΑΚ ΦΙΣΚ είναι η δεύτερη υποψηφιότητα- είχε προταθεί για το «Θα χυθεί αίμα» (2008), χωρίς νίκη. Για τον ΧΑΜΙΣ ΠΕΡΝΤΥ είναι η πρώτη υποψηφιότητα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ σκηνικό έχουν γίνει οι απέραντες , παγωμένες εκτάσεις τριών χωρών, σε ….μία. Διότι η ιστορία υποτίθεται πως διαδραματίζεται σε περιοχές γύρω από τον ποταμό Μιζούρι μόνο που έχουν συγκεντρωθεί χώροι από Παταγονία, Καναδά και Βόρεια Ντακότα -Μινεσότα. Κι έχουν δημιουργήσει ενιαίο ύφος όπου το φυσικό περιβάλλον μετατρέπεται σε αχανές , φυσικό πλατό όπου κυριαρχεί ως χρώμα το γκρίζο της παγωνιάς των σκουρόχρωμων δασών. Ειλικρινά θα ήθελα να ήξερα με τι αμοιβή εργάστηκε ο Τζακ Φισκ, ο διευθυντής σκηνογραφίας αυτής της ταινίας, που γύρισε τον κόσμο για να καταλήξει σε τρία κράτη κι εκεί να βρει τους χώρους που θα συνθέσουν ένα κι ενιαίο περιβάλλον.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ. Οι Σκηνογράφοι (το ΣΩΜΑΤΕΙΟ τους ) ωμίλησαν! Για «εποχή» «Επιστροφή», για «φαντασία» «MadMax», για σύγχρονο «Η διάσωση». Κι η Ακαδημία, όπου θα πουν το λόγο τους 6.120 άνθρωποι ΟΛΩΝ των κινηματογραφικών ειδικοτήτων, επί της σκηνογραφικής διεύθυνσης; Πάνω στην πιο εξυπηρετική της σκηνοθεσίας σκηνογραφική αντίληψη; «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ»; Εκεί δεν πρέπει να συγκλίνουν; Στη μετατροπή της ΦΥΣΗΣ σε κινηματογραφικό σκηνικό όπου εκεί έχουν στηθεί και τα set,που κι αυτά φυσικά είναι ως επί το πλείστον; Εκτός, αν τα αποτελέσματα του Σωματείου δεν έχουν επηρεάσει το σύνολο οπότε… καλώς ήρθες «ΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ» χάρη στο Ανατολικό Βερολίνο σου…..