Θα μείνω στο ΑΠΕΙΡΟ και θα πω ότι δεν υπάρχει συνταγή ούτε κανόνας για τη σκηνοθεσία. Κάθε έργο είναι και μια δική του σκηνοθεσία. Είναι αυτό που επιλέγει ο σκηνοθέτης είτε γράφει ο ίδιος το σενάριο είτε σκηνοθετεί σενάριο κάποιου άλλου. Είναι αυτό στο οποίο βασίζει το όραμα του, είναι η αισθητική του, είναι η λιτότητα του, είναι η διδασκαλία των ηθοποιών, είναι το κλίμα που φτιάχνει για να λειτουργήσουν μόνοι τους οι ηθοποιοί, είναι…. Είναι…. Είναι…. «Χοντρικά» κι «απλουστευτικά» αλλά και στην απόλυτη πραγματικότητα ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΙΑ Η ΤΑΙΝΙΑ.
Στις φετινές ταινίες έχουμε πολλών λογιών σκηνοθεσίες κι αυτή που θα βραβευτεί θα είναι εκείνη που σε σύγκριση με τις άλλες έκανε την καλύτερη επιλογή στην προώθηση ύφους, θέματος, ηθοποιού δηλαδή ΕΡΓΟΥ. Μα όπως συμβαίνει και στην ΗΘΟΠΟΙΙΑ- κι αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε!- πως έχει σημασία και «για ποιού ρόλου την ερμηνεία βραβεύεται ένας ηθοποιός», έτσι και στη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, έχει σημασία για ποιού θέματος, ποιού περιεχομένου αλλά και ποιού είδους τη σκηνοθεσία βραβεύεται ο σκηνοθέτης. Είναι το σημείο στο οποίο ενίοτε συμβαίνουν κι «αδικίες» με την έννοια ότι χωρίζονται τα είδη σε «ανώτερα» και «κατώτερα», ένα τέτοιο «θύμα» ήταν ο Χίτσκοκ (κι ας προτάθηκε πέντε φορές- κι ας πήρε Οσκαρ καλύτερης ταινίας με τη «ΡΕΒΕΚΑ»- τη σκηνοθεσία , όμως, την πήρε ο ΤΖΟΝ ΦΟΡΝΤ για «ΤΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ» κι αυτό βέβαια δείχνει και ποιά ακριβώς είναι η αντίληψη περί σκηνοθεσίας- η προώθηση ενός περιεχομένου!), καθαρά λόγω ΕΙΔΟΥΣ που στον καιρό του δεν θεωρείτο σπουδαίο αλλά ούτε και στο σημερινό θεωρείται. Όχι μόνο από τα Οσκαρ αλλά κι από τα Φεστιβάλ κι από τις Ενώσεις Κριτικών κλπ. Δεν είδαμε ούτε τον ΧΙΤΣΚΟΚ ούτε κανένα ΘΡΙΛΕΡ ή καμιά κωμωδία γέλιου (όχι σάτιρα κοινωνική) να σαρώνει τους «Χρυσούς Φοίνικες» στις Κάνες ή τα βραβεία των κριτικών ενώσεων και των ποικίλων Ακαδημιών.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ ΕΙΝΑΙ:
- 1.ΑΝΤΙ ΜΑΚ ΚΑΙΗ «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ» (The big short)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα, συνοδεύεται κι από πρώτη υποψηφιότητα στο σενάριο (διασκευή)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ταινία περιεχομένου, για την οικονομική κρίση, εστιάζεται στα παιχνίδια των Τραπεζών και του Χρηματιστηρίου που οδήγησαν στη χρεωκοπία του 2008. Βασίζεται σε βιβλίο, επιλεγμένο ύφος η σάτιρα. Ο σκηνοθέτης, που είναι και σεναριογράφος και προέρχεται από το χώρο της κωμωδίας τόσο ως ηθοποιός όσο κι ως συγγραφέας και σκηνοθέτης, μεταφέρει στην οθόνη βιβλίο άλλου, που το σενάριο έγραψε ο ίδιος μαζί με συνεργάτη.Ξεκινά από το σενάριο που το συγγράφει με τη λογική του μοντάζ, ατάκα και καρέ, (κι αυτά θα τα χρειαστεί κατά τη «συναρμολόγηση», κατά το μοντάζ δηλαδή της ταινίας) και με αυτό τον τρόπο πετυχαίνει να δώσει ρυθμό ιλιγγιώδη και να μας βάλει στο κλίμα των «χρηματιστών» που είναι σεμιά συνεχή παλινωδία ενώ κατευθύνει τους ερμηνευτές προς ανάλαφρους τόνους παιξίματος ώστε το δηλητηριώδες και καταγγελτικό περιεχόμενο να περάσει στο κοινό ως σάτιρα κι όχι ως βαρύ δράμα. Και τελικώς αυτή η επιλογή του λειτούργησε με τον πανηγυρικότερο τρόπο.
- 2.ΤΖΩΡΤΖ ΜΙΛΕΡ «MAD MAX: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ» (Mad Max: Fury Road)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Είναι περίεργη η οσκαρική προιστορία αυτού του πολυπράγμονα ανθρώπου, που είναι κι ελληνικής καταγωγής από τα Κύθηρα κι είναι και γιατρός. Ο ΤΖΟΡΤΖ ΜΙΛΕΡ έχει ΠΑΡΕΙ ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία κινουμένου σχεδίου, το 2007 για το «HAPPY FEET».
Εχει δύο σεναριακές υποψηφιότητες, τόσο για original με το «Λορέντζο» (1993) όσο και adapted με το «Babe, το ζωηρό γουρουνάκι» (1996), χωρίς νίκη αυτά, έχει επίσης προταθεί για το «Babe» κι ως παραγωγός, όπως ως παραγωγός είναι υποψήφιος και φέτος.
Με το «Mad Max: Ο δρόμος της οργής» παίρνει την ΠΡΩΤΗ σκηνοθετική υποψηφιότητα!
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Όλα τα παραπάνω, όλη η προιστορία του δηλαδή, μαρτυρά πως ο φετινός «Mad Max» ήταν αποτέλεσμα προσωπικής και καλλιτεχνικής ωρίμανσης. Ξαναπιάστηκε με το διάσημο αυστραλέζικο blockbuster, που ο ίδιος είχε δημιουργήσει κι από το οποίο είχε αναδειχθεί ο Μελ Γκίμπσον ως σταρ ΚΑΙ δυναμικών ηρώων, κι έδειξε πως δεν ήρθε για να κάνει ένα ακόμα αλλά ότι στο είδος και βασικά στο δικό του δημιούργημα, κουβαλούσε μια ολοκληρωμένη πρόταση: Να κρατήσει από τη μια όλα στοιχεία της περιπέτειας κι από την άλλη στην αισθητική να το προχωρήσει κι άλλο, να το κάνει ακόμα και heavy metal χωρίς όμως επιτήδευση και να πρωτοπορήσει με ένα ρυθμό στο παιχνίδι του οποίου βάζει ακόμα και το σκηνικό- ένα σκηνικό διαρκώς τρεχούμενο. Κι όχι μόνο το σκηνικό αλλά κι όλα τα «τεχνικά» θέματα, από ήχο και εφφέ ως μακιγιάζ και φωτογραφία της αυστραλέζικης ερήμου που τα χρησιμοποιεί ως «συγγραφέας» σε φάση σύνθεσης. Ως πεπειραμένος σεναριογράφος, έβαλε όλα τα παραπάνω στοιχεία με λογική σειρά , όπως θα έκανε ένας συγγραφέας, όμως δεν δούλεψε ανάλογα και το story κι αυτό είναι ένα «μείον» όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του Ινιαρίτου που ακολουθεί όπου κι οι δύο , αν και ξεχώρισαν, δεν κατάφεραν να πάρουν υποψηφιότητες στα σενάρια τους και με αυτό η Ακαδημία κάτι τους λέει.
- 3.ΑΛΕΧΑΝΤΡΟ ΓΚΟΝΖΑΛΕΣ ΙΝΑΡΙΤΟΥ «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» (The revenant)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Περσυνός ΝΙΚΗΤΗΣ του ΟΣΚΑΡ σκηνοθεσίας για το «BIRDMAN», για το οποίο βραβεύτηκε και ως ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ κι ως ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΟΣ.
Είναι η τρίτη σκηνοθετική του υποψηφιότητα- έχει προταθεί και για το «Βαβέλ» όπου έχασε από τον ΜΑΡΤΙΝ ΣΚΟΡΣΕΖΕ στον «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΟΔΟΤΗ», από το οποίο έχασε κι ως παραγωγός που είχε προταθεί επίσης.
Και φυσικά, δεν ξεχνάμε ότι έχει και ΔΥΟ υποψηφιότητες στην κατηγορία της ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ταινίας με την πατρίδα του το ΜΕΞΙΚΟ, το «Amores perros» (2001) και το «Biutiful»(2011) ,για τα οποία δεν κέρδισε
TAYTOTHTA ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Περσινός νικητής, πάει και για φέτος.Με την πιό φιλόδοξη φετινή πρόταση. Σκηνοθεσία μεγάλων εκτάσεων, υποβλητικής φωτογραφίας, βασισμένη σε είδος (σε γενικές- αλλά πολύ γενικές- γραμμές το είδος είναι το ουέστερν), στο οποίο κάνει ποιητική παρεμβαση κι η ταινία που βλέπουμε, στο σύνολο της, ειναι ενα καλλιτεχνικό blockbuster, ένα φιλμ με σκηνοθετική προσωπικότητα, που "ενώνει" τη Φύση με τους Ανθρώπους και την προβολή των πρωτογενών ενστικτων τους.Επιπλέον, παρόλο ότι το εχει αποδείξει, αναδεικνύεται και σε σκηνοθέτη ηθοποιών και ειναι ολοφάνερο ότι επενδύει στο Οσκαρ του Ντι Κάπριο.Με την καθοδήγηση αλλά και το κλίμα που του έχει φτιάξει ώστε να αναδείξει τον έλεγχο των εκφραστικών του μέσων και...ΚΑΙ.. και του φτιάχνει επιπλέον και "ανταγωνιστή"- βοηθώντας και την ανάδειξη έτερου ηθοποιού, του Τομ Χάρντυ. Ποιός ξέρει σε τι εξαντλητικές πρόβες είχε βάλει και τους δύο στο να "φτιάξουν" τη μεταξύ τους ανταγωνιστική σχέση ώστε να εκδηλωθεί σε επίπεδο ερμηνειών.
4. ΛΕΝΥ ΑΜΠΡΑΧΑΜΣΟΝ "ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ (Room)
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ο σκηνοθέτης παρέλαβε τα σεναριακά ευρήματα και του έδωσε και κατάλαβε.Σε ένα ¨μικρό" έργο, έδωσε διαστάσεις "μεγάλου" με τον τρόπο της αντιμετώπισης. Με το πως αξιοποίησε το σεναριακό εύρημα του μικρού παιδιού, πως το χρησιμοποίησε ως "πυρπολητή" για την πρωταγωνίστρια, στο να της ενεργοποιεί δυνάμεις και συγχρόνως να δίνει στο κοινό την εντύπωση ότι ο πιτσιρίκος είναι "μεγάλος" ηθοποιός ενώ δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο μα για αξιοποίηση εμπνευσμένη ενός ευρήματος. Ανέδειξε πρωταγωνίστρια την Μπρι Λάρσον και με την κίνηση της κάμερας έδωσε εσωτερικό ρυθμό στο έργο ενώ πάνω από όλα "γέμισε" με τη σκηνοθεσία των λεπτομερειών την ελλειπτικότητα γραφής του σεναρίου
5. ΤΟΜ ΜΑΚΑΡΘΥ "SPOTLIGHT"
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Ηταν υποψήφιος για Οσκαρ σεναρίου με το κινούμενο σχέδιο "ΨΗΛΑ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ" ενώ φέτος είναι υποψήφιος και για το σενάριο του "SPOTLIGHT".
Στη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ προτείνεται για πρώτη φορά
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Οπως καταλαβαίνουμε κι από την προιστορία του πρόκειται για σεναριογράφο που σκηνοθετεί.Αυτό το είδος έχει βγάλει εξαίρετους καλλιτέχνες όπου σκηνοθεσία και σενάριο είναι ένα πράγμα.Κι η σκηνοθεσία σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν μάλιστα το σενάριο εχει να θίξει κάποιο σοβαρό κι ενδιαφέρον θέμα, όπως συμβαινει με το "Spotlight", σκοπό έχει την ανάδειξη του θέματος.Στο "Spotlight" επιλέγει τη "λιτή" γραμμή ώστε να προβάλλει το θέμα που είναι μιά αληθινή ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης ή αποπλανησης ανηλίκων από καθολικούς ιερείς στη Βοστώνη και η προσπάθεια μιάς ομάδας δημοσιογράφων να το ξεσκεπάσουν. Η σκηνοθεσία εδώ είναι η ΑΝΑΔΕΙΞΗ του θέματος.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Ο ΑΛΕΧΑΝΤΡΟ ΓΚΟΝΖΑΛΕΣ ΙΝΑΡΙΤΟΥ με την "ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ" πάει για κατάκτηση, back-to-back,ενός δεύτερου σκηνοθετικού Οσκαρ. Είναι η απόλυτη κινηματογραφική μεγαλοπρέπεια, η σκηνοθετική μεγαλωσύνη.Το ότι δεν έχει υποψηφιότητα στο σενάριο κι είναι ολοφάνερο ότι είναι κι αυτό μέρος της σκηνοθετικής του "άποψης" (σαν να ήθελε να αφήσει "κενά" στην ιστορία ώστε να τα γεμίσει με σκηνοθετικές εξάρσεις και παρεμβολές) θα φανεί στην "καλύτερη ταινία" αλλά αυτα θα τα πούμε όταν θα φτάσουμε εκεί.
