Διότι, επαναλαμβάνω και κλείνω, ο ρόλος καθορίζεται ως supporting ή ως leading, από τη θέση που κατέχει στο σενάριο κι όχι από το… μήκος ή από τον αριθμό φράσεων που έχει να πει ο ηθοποιός. Θα επαναλάβω, για τους καινούργιους αναγνώστες το παράδειγμα του «Οθέλλου» όπου ο ρόλος του «Ιάγου» θεωρείται ένας εκ των πέντε μεγαλύτερων σε κείμενο που έχει γράψει ο Σαίξπηρ. Ο «Οθέλλος» ως ρόλος, από πλευράς κειμένου, δεν πιάνεται στην 5άδα. Κι όμως ο Ιάγος θεωρείται supporting διότι «κοντράρει» τον leading Οθέλλο που είναι ο κεντρικός ήρωας του δράματος. Η, ας πούμε, στον «Νονό», ο Αλ Πατσίνο έχει μεγαλύτερο σε διάρκεια ρόλο από τον Μάρλον Μπράνο, όμως ο Μπράντο είναι ο πρωταγωνιστικός, ο κεντρικός άξονας, είναι η ιστορία του Δον Κορλεόνε. Ο Πατσίνο είναι ένας από τους supporting γιούς, απλώς είναι εκείνος που έχει το μεγαλύτερο ρόλο έναντι του Τζέημς Κάαν, του Ρόμπερτ Ντυβάλ και των λοιπών μελών της οικογένειας…
Ο διαχωρισμός των ρόλων γίνεται πιο δύσκολος όταν έχουμε έργα συνόλου. Γι αυτά, όμως, θα γράψω όταν ασχοληθούμε με τις γυναικείες κατηγορίες επειδή φέτος εκεί είναι που υπάρχουν σχετιζόμενα παραδείγματα και κάνουν πιο απτή την εξήγηση.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΕΙΝΑΙ:
- ΜΑΧΕΡΣΑΛΑ ΑΛΙ «Το πράσινο βιβλίο» (The green book)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ, τιμήθηκε το 2017 στην κατηγορία supporting για την ερμηνεία του στο φιλμ «MOONLIGHT». Αυτή είναι η δεύτερη υποψηφιότητα.
Ο ΡΟΛΟΣ: Υποδύεται εξευγενισμένο καλλιτέχνη της μαύρης Αμερικής, που προσλαμβάνει οδηγό-σωματοφύλακα για να τον συνοδεύσει σε περιοδεία που θα κάνει στο Βαθύ Νότο το 1962, και να του παρέχει προστασία. Θα αναπτύξει μαζί του βαθιά κι ειλικρινή φιλία.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ. Ο ΜΑΧΕΡΣΑΛΑ ΑΛΙ έχει ως έμβλημα την κατάληξη στην ερμηνευτική λιτότητα κι ως αναγνώριση αυτού του επιτεύγματος πήρε το ΟΣΚΑΡ το 2017. Στην ίδια λιτότητα δίνει φέτος τις εξετάσεις του, σε ένα ρόλο οποίος είναι γεμάτος αποχρώσεις, το παίζει εντελώς διαφορετικά από τον τρόπο που είχε παίξει στο «Moonlight» αν και με την ίδια λιτότητα, και ΣΤΗΡΙΖΕΙ το ρόλο του κεντρικού ήρωα –Βίγκο Μόρτενσεν όπου απαιτείται ΚΑΙ ερμηνευτική κόντρα ώστε να φανεί κι η κόντρα χαρακτήρων, και τελικώς δείχνει να στηρίζει κι όλη την ταινία. Βέβαια κι ο ρόλος είναι πλουσιότατος.
- ΑΝΤΑΜ ΝΤΡΑΪΒΕΡ «Παρείσφρηση» (BlacKKKlansman)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
Ο ΡΟΛΟΣ: Παίζει λευκό μπάτσο, που τον χρησιμοποιεί ο μαύρος συνάδελφος του ως «εικονική του πραγματικότητα» για να εισχωρήσει μέσω αυτού στα άδυτα της Κου Κλουξ Κλαν. Κι όντως, αν και Εβραίος, που σημαίνει «μαύρος» για τους Κουκλουξκλανίτες, καταφέρνει με τον τρόπο του και τους έχει πείσει για τη λευκή του ορθότητα.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ: Η λιτότητα κι εδώ και μάλιστα ως υπόδειξη των Ηθοποιών προς τις ερμηνευτικές «τσαχπινιές» του πρωταγωνιστή Τζων Ντέηβιντ Γουάσινγκτον, ο οποίος έμεινε εκτός. Ο Ντράιβερ καταλήγει στη λιτότητα μέσα από μια προσωπική του χάρη, η οποία είναι γεμάτη εκφραστικούς υπαινιγμός για το ρόλο και τις καταστάσεις, στον τρόπο που παίζει. Τον κάνει «σύγχρονο», «νέο» και λίγο…. «τσόγλανο», χαριτωμένο «τσόγλανο», αυτόν τον πονηρό, πανέξυπνο μπατσούλη των χαμηλών τόνων εν γένει. Ναι, είναι δύσκολο να χρωματίσεις χαρακτήρα χαμηλών τόνων κι ο Ντράιβερ το πετυχαίνει και τον προσφέρει πλήρως αναγνωρίσιμο στο κοινό.
- ΣΑΜ ΕΛΙΟΤ «Ένα αστέρι γεννιέται» (A star is born)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα.
Ο ΡΟΛΟΣ: Είναι ο μεγάλος αδελφός του ήρωα, με διαφορά ηλικίας, που έχει φάει κατακέφαλα τις ιδιοτροπίες του σταρ μικρού και τις καταπτώσεις του ενώ ο ίδιος μέσα του κουβαλά το οικογενειακό δράμα από το οποίο προέρχονται και που τους σημάδεψε, τον κάθε αδελφό με διαφορετικό τρόπο.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ. Πόσα χρόνια περίμενε ο Ελιοτ να ωριμάσουν οι συνθήκες κι ο ίδιος. Πρώτα να αποκτήσει γοητευτική προσωπικότητα με το μουστάκι που άφησε καθοδόν στην καριέρα (διότι στο ξεκίνημα ήταν εντελώς ξύλινος στις «επικίνδυνες αποστολές» της τηλεόρασης του 1971) και να περιμένει το ρόλο ή που θα τον κάνει σταρ-εραστή ή όταν αυτό δεν συνέβη, το ρόλο που θα δείξει όλα όσα έχουν συντελεστεί μέσα του κι έχουν ωριμάσει το ταλέντο του. Αυτά είναι το ερμηνευτικό του επίτευγμα, αυτά όλα που έφερε εντός του, μπόρεσε και τα έδειξε στο ρόλο που βρέθηκε για να τα δείξει, κι ο ρόλος αυτός δεν υπάρχει στα προηγούμενα έργα του ίδιο σεναρίου. .Ο Σαμ Ελιοτ καταθέτει την εμπειρία του πάνω στο ρόλο με αφοπλιστική κινηματογραφικότητα.
- ΡΙΤΣΑΡΝΤ Ε.ΓΚΡΑΝΤ «Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρέσεις;» (Can you ever forgive me?)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
Ο ΡΟΛΟΣ: Γκέι, αλκοολικός και άστατος, που και που και απατεωνίσκος , είναι ο φίλος της ηρωίδας η οποία εξαπατούσε πουλώντας ψεύτικες επιστολές διασημοτήτων. Ο Γκραντ είναι ο φίλος που συμμετέχει σε αυτά, ζει την κατάσταση, τη φιλία, τις κόντρες μαζί της, μαζί με την προσωπική του κατάπτωση.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ: Το επίτευγμα του Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ είναι ότι το ρόλο δεν τον παίζει καθόλου «δραματικά», τον παίζει έως και «κωμικά» προπαντός «ειρωνικά», μέσα από τον χαρακτήρα βγάζει μια ειρωνεία και για τον ήρωα αλλά και για το όλον. Οπότε η τραγικότητα του προσώπου είναι αυτή που κρύβεται στο βάθος και δεν έρχεται στην επιφάνεια. Αυτό είναι που καταφέρνει περίτρανα ο ηθοποιός. Αν και με την ερμηνεία του υπογραμμίζει τα στοιχεία, συγχρόνως υπογραμμίζει και το «κοιτάτε πως αποφεύγω τις πεπατημένες αυτών που υπογράμμισα». Και πράγματι δεν ακολουθεί ποτέ την πεπατημένη ούτε στα μεθύσια ούτε στις διαφωνίες, έχει επινοήσει ως ερμηνευτικό κοινό παρανομαστή την «ειρωνική παραίτηση» κι έτσι ερμηνεύει όλο το ρόλο. Και με πολύ παλμό. Βιρτουόζικη ερμηνεία.
- ΣΑΜ ΡΟΚΓΟΥΕΛ «Vice»
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ κι αυτός όπως κι ο Μαχέρσαλα Αλι, το πήρε πέρσι για supporting κι αυτός στο «ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΜΠΙΝΓΚ ΣΤΟ ΜΙΖΟΥΡΙ» και φέτος είναι ξανά υποψήφιος, στην ίδια κατηγορία, με τη δεύτερη υποψηφιότητα της καριέρας του. Ακριβώς όπως κι ο Μαχέρσαλα
Ο ΡΟΛΟΣ: Παίζει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζωρτζ Μπους τζ, σε μια πιο νεανική εκδοχή του, με το αλκοόλ να καθορίζει καταστάσεις και με το ρόλο να είναι μικρός αλλά και λανθανόντως κωμικός στα πλαίσια μιάς συνολικής σατιρικής αντίληψης της ταινίας.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ: Τις δυσκολίες του ρόλου , που τις καταλαβαίνετε διαβάζοντας την ακριβώς προηγούμενη παράγραφο, είναι που έβαλε σε σειρά ο Ρόκγουελ ,σατίρισε υπαινικτικά το πρόσωπο που υποδύεται σταματώντας ακριβώς στο σημείο που θα μπορούσε να ξεφύγει προς την καρικατούρα.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: ΜΑΧΕΡΣΑΛΑ ΑΛΙ. Το λιτό του παίξιμο είναι κινηματογραφικά υποδειγματικό. Είναι αυτό που αξιώνει ο κινηματογράφος. Με τη λιτότητα δείχνει ο ηθοποιός πως έφτασε στην ταύτιση με το ρόλο, ότι έγιναν ένα. Για να φτάσεις βέβαια σε αυτό έχουν προηγηθεί συνθέσεις κι αφαιρέσεις. Δεν είναι λιτότητα το να μιλάς ανέκφραστα και νυσταλέα…. Ο Μαχέρσαλα το επιβεβαιώνει, με το ότι εδώ έχει ένα διαφορετικό ρόλο από τον προηγούμενο. Και δίνει και τον τόνο στην ταινία και μάλιστα έναντι του κατά τα άλλα άξιου συνερμηνευτή του , Βίγκο Μόρτενσεν. Τώρα, αν θελήσουμε να του αναζητήσουμε αντίπαλο, αυτός θα αναζητηθεί από διαφορετικό πόλο. Κι όχι από τον ίδιο πόλο διότι σε αυτό το γήπεδο ο Μαχέρσαλα είναι αξεπέραστος. Ο έτερος πόλος είναι μόνο ένας και μόνο αυτός θα μπορούσε να αντιπροτείνει κάτι: Ο ΡΙΤΣΑΡΝΤ Ε.ΓΚΡΑΝΤ. Με τον παλμό του, τη ζωντάνια του και τις επινοήσεις του. Εδώ, το ρήμα «παίζω» ακολουθεί την αγγλική ποιότητα που δεν ζητάει από τον ηθοποιό τη μη εκφραστικότητα.
Για να συμβεί, όμως αυτό, θα πρέπει, αρκετοί κινηματογραφιστές να έχουν θεωρήσει ότι ο Μαχέρσαλα κατέθεσε την ταυτότητα του στο «Moonlight» και «καθάρισε». Αυτοί, που θα εξακολουθήσουν να είναι οπαδοί της κινηματογραφικής λιτότητας, δεν θα πάνε προς τον Ρίτσραντ Ε. Γκραντ αλλά θα στραφούν προς τον ΣΑΜ ΕΛΙΟΤ. Θα είναι τόσοι πολλοί ώστε οι ψήφοι τους να φτάνουν; Όμως είναι πάρα πολλοί κι αυτοί οι οποίοι βλέπουν στην ερμηνεία του Μαχέρσαλα τον διαφορετικό τρόπο και τον διαφορετικό ρόλο με τις χίλιες αποχρώσεις. Και θα δουν και το πόσα του οφείλει η ίδια η ταινία, «Το πράσινο βιβλίο». Αναμένομεν…
ΥΓ. Οι εκδοχές στο «Εν κατακλείδι» βασίζονται στις συζητήσεις που έκανα επί 21 χρόνια εκεί κι έβλεπα πως εξετάζονται τα κινηματογραφικά ζητούμενα, ανα κατηγορία