Το «DA 5 BLOODS» είναι έργο ΣΥΝΟΛΟΥ, έχει για κεντρικό ήρωα ΟΜΑΔΑ κι όχι πρόσωπο. Μια παρέα 5 βετεράνων του Βιετνάμ, 5 ΜΑΥΡΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ βετεράνων του Βιετνάμ (και λέω «μαύρων» επειδή τον όρο «Αφρο-Αμερικανός» δεν τον πολυχρησιμοποιούν αλλά για την «Μαύρη Αμερική» μιλούν – το λέω για τυπικούς λόγγους επειδή ίσως εξηγούν η επεξηγούν και κάποιες από τις αντιδράσεις στις «κριτικές» των IMDB-ήδων) που αποφασίζουν να επιστρέψουν, κατά τον παρόντα χρόνο, στο μέρος που σημάδεψε τα νιάτα τους.
Και βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο συμμετείχαν κι οι μαύροι Αμερικανοί σ εκείνον τον βρώμικο πόλεμο και βλέπουμε να ξετυλίγονται οι χαρακτήρες τους και μέσα από αυτούς να θίγονται πολλά, στα οποία ο Σπάικ Λη συμπεριφέρεται με ωριμότητα κι όχι με κήρυγμα. Θα έλεγα δε, ότι το κήρυγμα, που τον ταλάνισε κάποτε, τότε που συμπεριφερόταν ως ένα θυμωμένο μαύρο παιδί και πρόβαλε ακραίες θέσεις , στα όρια του ρατσισμού – καμιά φορά και πέραν των ορίων-στα σενάρια των ταινιών του που έγραφε ο ίδιος είτε μόνος του είτε με συνεργάτες, έδειχναν εκείνη την πλευρά.
Από την «ΠΑΡΕΙΣΦΡΗΣΗ», που είναι η καλύτερη ως τώρα ταινία του, που του χάρισε και το ΟΣΚΑΡ (του Σεναρίου-εκ διασκευής) κι έχοντας αναγνωριστεί και πριν από αυτό με ένα Οσκαρ τιμητικό για το Σύνολο του έργου του, ο Σπάικ Λη δείχνει πως έχει διανύσει χιλιομετρικές αποστάσεις ωρίμανσης.
Κι η ωρίμανση δεν έχει να κάνει μόνο με τις θέσεις του ούτε μόνο με τον τρόπο με τον οποίο τις περνάει αλλά και με τον ίδιο τον Κινηματογράφο.
Στο «DA 5 BLOODS» βλέπουμε εκτός όλων των άλλων και μια πολύ ενδιαφέρουσα ΠΡΟΣΜΕΙΞΗ ΕΙΔΩΝ .
Οι 5 μαύροι βετεράνοι του Βιετνάμ (ακολουθούνται κι από έναν έκτο, τον γιό ενός εξ αυτών) πηγαίνουν στο Βιετνάμ του σήμερα όχι μόνο για να θυμηθούν το χτες, όχι μόνο διότι έχουν αφήσει εκεί ένα σύντροφο που αγνοείται, κάτι σαν «μαύροι Ράμπο» δηλαδή ((μάλιστα στον «Ράμπο» κάνει και σεναριακή αναφορά, ονομαστική, με έναν θαυμάσιο τρόπο όπου μιλούν οι χαρακτήρες κι όχι ο Σπάικ Λη) όπου το πρόβλημα τους είναι πως το Χόλυγουντ δεν έδειξε έναν ανάλογο μαύρο ήρωα-κι αναφέρει κάποιον συγκεκριμένο- κι έκανε την συγκεκριμένη περιπέτεια με συγκεκριμένο λευκό τρόπο…
Πηγαίνουν λοιπόν εκεί για να εντοπίσουν ίχνη του μαύρου σύντροφου, πηγαίνουν όμως και για ιδιοτελείς σκοπούς, όπου την ιδιοτέλεια την βαφτίζουν εκδίκηση, απονομή δικαιοσύνης.. Να βρουν τις ράβδους χρυσού που είχαν κλέψει στα χρόνια του πολέμου και τις είχαν θάψει σε ασφαλές μέρος ώστε να μην τις βρουν οι Βιετκόνγκ .
Το οδοιπορικό τους είναι περιπετειώδες και σεναριακά ενδιαφέρον διότι ο καθένας έχει την προσωπική του ιστορία κι όλοι μαζί την ομαδική τους και καθοδόν τους περιμένουν πολλές περιπέτειες: Γάλλοι ακτιβιστές αλλά και τυχοδιώκτες, αστυνομία αλλά και παραστρατιωτικές ομάδες του σύγχρονου Βιετνάμ…κι ο Σπάικ Λη με τους σεναριακούς συνεργάτες του, οδηγούν την ταινία, όχι προς τα εκεί που νόμιζαν ή θα περίμεναν οι οπαδοί του , ειδικά σε μια τέτοια εποχή που η μαύρη Αμερική βρίσκεται και πάλι στα κάγκελα(βέβαια το έργο γυρίστηκε νωρίτερα αλλά τα προβλήματα δεν είχαν λείψει ποτέ) μα σε ένα οδοιπορικό που από διάθεση «Ράμπο» περνά σε «Θησαυρό της Σιέρα Μάντρε», από εκεί στο «Όταν ξέσπασε η βία», με δόσεις από «Ηρωες με βρώμικα χέρια» , ίσως και το «Και το «Και οι 12 ήσαν καθάρματα», μην πω και τα «Πράσινα μπερέ» του Τζων Γουέην αλλά από τη μαύρη εκδοχή, σε ένα ήρωα βλέπουμε και κάτι από «Γιάκουζα» του Πόλακ- σε εκείνον, τον Οτις (εξαίρετος ο ηθοποιός, ο ΚΛΑΡΚ ΠΗΤΕΡΣ) που είχε ζήσει τον έρωτα με την Βιετναμέζα….Κι έτσι το έργο του ΣΠΑΪΚ ΛΗ αποκτά μια καθολικότερη διάσταση περί Μαύρης Αμερικής από εκείνη που επιτρέπουν τα κηρύγματα κι οι συνθηματολογίες. Γι αυτό και τόνισα εξ αρχής ότι τον βρήκα σεναριακά «Σε τροχιά ωρίμανσης». Δεν υποχωρεί στην ταυτότητα του αλλά γίνεται καθολικότερος στις διαστάσεις του.
Κι η Φωτογραφία της ταινίας παρουσιάζει την σύγχρονη όψη του Βιετνάμ με τους ανάλογους φωτισμούς που κάνουν τη χώρα ελκυστική αλλά και την κόντρα-αντίθεση με τα flash-back, που αναφέρονται σε στιγμές του χαμένου συντρόφου( όπου τους 5 βετεράνους της ιστορίας μας τους δείχνει στα flash-back στην τωρινή τους ηλικία- ένα «εύρημα» του Σπάικ Λη που εξυπηρετεί σε κάτι καθολικότερο κι όχι ως ένα σκέτο flash-back))…Μια φωτογραφία που διαφέρει από τις φωτογραφίες των άλλων ταινιών τύπου Βιετνάμ όπως τις ξέραμε…
Ο ΤΕΡΕΝΣ ΜΠΛΑΝΣΑΡΝΤ με τη μουσική του υπαγορεύει κινηματογραφικότητα, το ΜΟΝΤΑΖ κόβει τις σκηνές τόσο όσο ο Σπάικ Λη τις χρειάζεται για να κεντρίσει με τη δράση αλλά όχι στο να μεταβάλει την ταινία σε καθαρόαιμο έργο δράσης (άλλωστε, τις πολεμικές σκηνές, στις περισσότερες ταινίες τις στήνουν οι βοηθοί, oi assistant directors (κάποτε υπήρχε και ΟΣΚΑΡ για αυτή την ειδικότητα, και κυρίως βραβεύονταν οι assistants περιπετειωδών ταινιών αλλά το βραβείο καταργήθηκε , όπως καταργήθηκε και της Χορογραφίας , ύστερα από επιμονή των Σκηνοθετών. ….Οι σκηνές πλήθους που βλέπουμε στον Κινηματογράφο κυρίως έχουν στηθεί από τον Α’ βοηθό και το επιτελείο του, κι όταν λέμε σκηνές πλήθους δεν εννοούμε μόνο τις πολεμικές αλλά και κάθε σκηνή, εκείνες που δείχνουν την κίνηση σε ένα πολύκοσμο καφέ, κι ο first assistant, o πρώτος βοηθός με την ομάδα του, έχουν διδάξει όλους τους κομπάρσους να παίζουν χαρακτήρες εκείνη τη στιγμή ώστε να αποκτά αληθινή ζωή η καφετέρια, τους έχουν δώσει ρόλους κι ας μην μιλάνε, κάθε τραπεζάκι έχει τους χαρακτήρες του κι αυτοί είναι κάποιοι με ολοκληρωμένο θέμα ζωής και συζήτησης, έτσι όπως τους όρισαν οι βοηθοί.
Συνεπώς, η συγκεκριμένη εικόνα στις σκηνές δράσης της ταινίας του Σπάικ Λη δεν έχει να κάνει με το αν ο ίδιος ξέρει από το είδος ή αν το μοντάζ στη δράση φάνηκε «αργό», έχει να κάνει με το τί ηθελε ο Σπάικ Λη από τις σκηνές δράσης κι από το μοντάζ τους (μην ξεχνάτε ότι «κριτικές» τέτοιες κατηγορούσαν την δασκάλα του μοντάζ Θέλμα Σουνμέηκερ για τον «Ιρλανδό», νομίζοντας ότι το μοντάζ έχει ως αποκλειστική αποστολή το να τρέχει…)
Αν κι έργο συνόλου, ο ΝΤΕΛΡΟΫ ΛΙΝΤΟ αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή και ίσως και τελικά να είναι. Στα έργα ομάδας, κεντρικός ήρωας είναι η ομάδα, όμως και σε αυτά υπάρχουν ρόλοι leading και supporting, υπάρχουν εκείνοι που έχουν ένα ρόλο επικεφαλής μέσα στην ομάδα κι υπάρχουν κι οι άλλοι που είναι πιο δορυφορικοί. Ο ΝΤΕΛΡΟΫ ΛΙΝΤΟ θα μπορούσε να είναι και supporting με την έννοια της ομάδας , θα μπορούσε να θεωρηθεί και πρωταγωνιστής λόγω της παραμέτρου που σας ανέφερα. Όπως και να έχει, η ερμηνεία του είναι επιβλητική και συνταρακτική, υπάρχει μια διάθεση «σιαξπηρικής» εκτροπήςς στον ήρωα και στους μονολόγους που του ρίχνει στο φακό κατά πρόσωπο σαν από «νουβελ βαγκ», , έχει κάτι όλο αυτό του Ντελρόυ Λίντο κι από Ολιβερ Στόουν.