Η κριτική μιας τηλεοπτικής σειράς δεν είναι ίδια με της κινηματογραφικής ταινίας. Διότι στην ταινία έχεις ένα ολοκληρωμένο δημιούργημα κι επ’ αυτού γράφεις, αναλύεις, τροφοδοτείς σκέψεις. Όταν ένα σήριαλ είναι υπό εξέλιξη , ΠΟΛΥ ΑΠΛΑ, δεν μπορεί να του γίνει κριτική. Διότι ο κριτικός λόγος δεν έχει ολοκληρωμένη εποπτεία του αντικειμένου. Συνεπώς αυτό που μπορείς να κάνεις, ως κριτικός που ΑΓΑΠΑΣ και ΣΕΒΕΣΑΙ το αντικείμενο (κι έτσι το μαθαίνεις διότι κάτι που δεν αγαπάς δεν το μαθαίνεις ποτέ κι ας νομίζεις..-κι όταν αγαπάς , πάνω από όλα, ΣΕΒΕΣΑΙ)είναι να παρακολουθείς τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται δραματουργικά η εξέλιξη του μύθου. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΡΙΝΕΙΣ ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΡΙΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ, δεν ξέρεις πότε ο συγγραφέας θέλει να δώσει μια απάντηση, μια εξήγηση, για ποια φάση της εξέλιξης του Μύθου το έχει φυλαγμένο. Δεν ξέρεις επίσης αν σε αυτό που εσύ έχεις δώσει μεγάλη έμφαση , αν κάνει το ίδιο κι ο συγγραφέας.
Ας πούμε και στις «Μέλισσες» και τώρα στα δύο άλλα σήριαλ που βγήκαν για να προλάβουν και πάνε πολύ καλά, κι εννοώ τη «ΓΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ» και τον «ΣΑΣΜΟ» , ο φόνος χρησιμοποιείται διαφορετικά από τους συγγραφείς τους. Τα υλικά ο συγγραφέας τα χρησιμοποιεί με βάση το είδος και το που αποσκοπεί.
Ενας φόνος δεν συνιστά CSI, από πλευράς δραματουργικής, αν δηλαδή θα είχε κινητοποιηθεί μηχανισμός της Αστυνομίας ή αν θα έκαναν DNA ή έρευνες ή δεν ξέρω τι άλλο διότι ΦΟΝΟΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ. Άλλη η συγγραφική χρήση ενός φόνου όταν πρόκειται για καθαρόαιμο αστυνομικό έργο, διαφορετική αν χρησιμεύει ως αφορμή για να αφυπνισθούν ας πούμε τοπικές βεντέτες κι ενδιαφέρον του συγγραφέα είναι να δείξει τον περίγυρο, ενώ μπορεί και να μην ασχοληθεί καθόλου με το αστυνομικό κομμάτι του φόνου διότι τον έχει για άλλου τύπου έργο.
Θα αναφέρω δύο τρανά παραδείγματα από κινηματογραφικά σενάρια: Το «GOSFORD PARK» του Τζούλιαν Φέλοους σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Αλτμαν και το «BLOW UP» των Τονίνο Γκουέρα και Εντουαρντ Μποντ σε σκηνοθεσία Μικελάντζελο Αντονιόνι. Στο πρώτο, που ο διανομέας περιέπλεξε ακόμα περισσότερο τα πράγματα δίνοντας ελληνικό τίτλο «ΈΓΚΛΗΜΑ στο Γκόσφορντ Παρκ», ο φόνος ερχόταν στη μέση της ταινίας αλλά δεν έδινε καμία διάσταση αστυνομικής εξέλιξης του μύθου. Διότι το έργο, πολύ απλά, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΌ!! Λειτουργούσε με άλλους κανόνες. Στο δε «Blow Up», πιο «αστυνομική» αφορμή δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Με ήρωα ένα φωτογράφο, να φωτογραφίζει το Χάυντ Παρκ και πίσω από ένα θάμνο να ανακαλύπτει ένα πτώμα κατά τη ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ της φωτογραφίας και μπροστά στο πτώμα μια γυναικεία παρουσία. Μόνο που η ταινία δεν ασχολήθηκε ποτέ με την αστυνομική διάσταση της εκκίνησης, το έργο ήταν γύρω από τον καλλιτέχνη και το έργο του, γύρω από το φωτογράφο, τη φωτογραφία, τη μεγέθυνση της και με μια εσωτερική αλλά κι εξωτερική διαδρομή στο Λονδίνο της ποπ αρτ και σε ό,τι αντιπροσώπευε στα χρόνια που το φιλμ έγινε κι από εκεί εμπνεόταν.
Και πολλά άλλα παραδείγματα. Όχι μόνο περί φόνων αλλά και περί άλλων πραγμάτων.
Με τη διάδραση, λοιπόν, παρακολουθείς άλλα κι είναι πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό το ταξίδι για τη σταδιακή απόκτηση κατάρτισης.
Αναφέρομαι συνέχεια στη λέξη «ΜΥΘΟΣ» διότι ο Μύθος, η υπόθεση δηλαδή, το σενάριο, είναι αυτό που πρώτιστα (όπως έχω γράψει πολλές φορές) είναι αυτό που συνιστά ΕΡΓΟ. Ο ΜΥΘΟΣ. Οι χαρακτήρες, το ξαναγράφω, σύμφωνα με την ίδια διδασκαλία, που έχει υιοθετηθεί κι εφαρμοστεί παγκόσμια στις Σχολές, έπονται. Από μόνοι τους δεν συνιστούν Εργο. Κι ακολουθεί η Διάνοια, τα νοήματα δηλαδή όπου μέσα σε αυτά εμπλέκονται κι οι χαρακτήρες διότι στα νοήματα περιλαμβάνονται κι οι διάλογοι. Αυτά όλα είναι για να εμπλουτίσουν τον ΜΥΘΟ. Διότι ο Μύθος σημαίνει ΠΡΑΞΕΙΣ. Κι ο ορισμός είναι σαφής, μιλά για ΜΙΜΗΣΗ ΠΡΑΞΕΩΣ και μέχρι να τελειώσει δεν έχει αναφερθεί πουθενά λέξη περί προσώπου, περί χαρακτήρος. Διότι οι χαρακτήρες αντλούνται μέσα απ΄την ΠΡΑΞΗ, μέσα από τον ΜΥΘΟ.
Το έτερο σκέλος περί ολοκλήρωσης έργου είναι η ΟΨΗ. Η ΟΨΗ περιλαμβάνει τη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, την ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ, την ΣΚΕΥΟΠΟΙΙΑ (όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Φιλόσοφος κι εννοεί την ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ και την ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ) κι υπάρχει κι η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ , όπου στην εξέλιξη των εποχών και των ειδών παίζει ανάλογα με το είδος τον σημαντικό της ρόλο. Σε καμία περίπτωση, η ΟΨΗ δεν συνιστά έργο, αν δεν προηγείται Μύθος που να το κάνει αυτό. Ακόμα και στην ΟΠΕΡΑ (και στην εξέλιξη ειδών που έχουν γεννηθεί από αυτήν όπως είναι η ΟΠΕΡΕΤΑ ή το ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ), όπου η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ είναι πρωτεύουσα, πάλι δεν συνίσταται έργο αν αυτή η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ δεν έχει στήριγμα κάποιο Μύθο. Ειδάλλως, θα είναι μια άλλη Τέχνη, έξω από αναπαραστατική. Θα είναι ένα κοντσέρτο ή μια συναυλία ή κάτι άλλο συνώνυμο… Κάτι που ΔΕΝ ΜΙΜΕΙΤΑΙ ΠΡΑΞΗ.
Όλα αυτά τα γράφω, επειδή τα δυο τελευταία χρόνια , με αφορμή τον κορονοϊό και τον πρώτο εγκλεισμό, είδα ελληνική τηλεόραση κι όπως έχω τονίσει πολλές φορές ,διαπίστωσα ότι στην τηλεόραση σε αντίθεση με τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο υπάρχουν σενάρια κι ότι πρώτιστη πηγή ενδιαφέροντος για να γίνει μια δουλειά, είναι το Σενάριο. Και μετά μεγάλης μου χαράς βλέπω σενάρια όπου θαυμάζω Γνώση και Κατάρτιση ενώ από τα σενάρια του σύγχρονου κινηματογράφου η απογοητευτική εντύπωση ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη. Διότι σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο , η τελευταία κινηματογραφική 50ετία, έχει γαλουχηθεί με το ακριβώς ανάποδο από αυτό με το οποίο γαλουχεί τούτη την ωρα η τηλεόραση. Ξεκινούν από την Οψη, κι ούτε καν, από τον σκηνοθέτη και μόνο, κι αντί να πηγαίνουν από έξω προς τα μέσα, από το Εργο δηλαδή στο Δημιουργό, το πάνε ανάποδα, από μέσα προς τα έξω. Από το Δημιουργό και σε αυτόν σταματούν. Αρα λείπει αυτό που συνιστά Εργο. Ο Μύθος!!! Ενώ η τηλεόραση δείχνει ότι το σπουδάζει, όπως κάνουν κι έξω οι Κινηματογραφικές Σχολές που διδάσκουν Σενάριο, που δίνουν έμφαση στο Σενάριο, του δίνουν τον πρώτο ρόλο, τηρώντας κατά γράμμα την αριστοτελική Διδασκαλία.
Τώρα, ως προς τις «ΑΓΡΙΕΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ» που ξεκινούν τον Γ’ Κύκλο τους. Περιττό να πούμε ότι στάθηκαν αφορμή για την εντρύφηση του γράφοντος στην ελληνική, τηλεοπτική ΜΥΘΟπλασία κι οι συγγραφείς τους με τους συνεργάτες τους έδειξαν ΚΑΤΆΡΤΙΣΗ και ΓΝΩΣΗ και τώρα μπαίνουν στη νέα πρόκληση. Στον ΤΡΙΤΟ ΚΥΚΛΟ.
Ο νέος κύκλος, που πάει εξελικτικά με τους δυο προηγούμενους, φέρνει νέα πρόσωπα. Νέους σεναριακούς χαρακτήρες που αναλαμβάνουν την υποχρέωση να γίνουν φορείς της εξέλιξης του Μύθου. Φέρνουν και ηθοποιούς , μπόλικους και ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥΣ, άρα ο Μύθος πλέον μοιράζεται το βάρος μεταξύ παλιών και καινούργιων.
Αρα, είναι τρόπον τινά ένας καινούργιος Μύθος, αλλού εντοπισμένος, που θα κρατά τους παλιούς ως υπενθύμιση της σεναριακής ρίζας του. Οπερ σημαίνει ότι και με τους παλαιούς χαρακτήρες, ΘΑ ΣΥΣΤΗΘΟΥΜΕ ΕΚ ΝΕΟΥ. Στα νέα δεδομένα που τους καθορίζει ο καινούργιος Μύθος, όπως εξελίχθηκε.