Πάμε λοιπόν πίσω στο 1946 όπου από μια Ιταλία που έχει βγεί από τον Πόλεμο , κατεστραμμένη και πεινασμένη, ξεπετάγεται αυτό το έργο. Στα σινεμά που με το χαμηλό εισιτήριο τους, μαζεύουν κόσμο που προσπαθεί να αποδράσει με το νου και τη χάρη της εικόνας και του παραμυθιού. ‘Η να χορτάσει και την πείνα του- έστω να την ξεγελάσει….
Και βλέπει ένα έργο, ένα ΔΡΑΜΑ, με ήρωες λουστράκια της Ρώμης. Από τέσσερις σεναριογράφους που έχουν δουλέψει για λογαριασμό του σκηνοθέτη, ο οποίος σκηνοθέτης είναι ένας γόης του σινεμά, ο οποίος έχει σκηνοθετήσει και κανα δυο φιλμ ως εκείνη τη στιγμή στα οποία το κοινωνικό σχόλιο είναι αναπόφευκτο. Εδώ, όμως, όλα έρχονται κι απογειώνονται. Και μαζί τους κι αυτός. Και το όνομα του. ΒΙΤΤΟΡΙΟ ΝΤΕ ΣΙΚΑ.
Ο νεορεαλισμός στον οποίο έχει ενταχθεί δεν είναι καινούργιος, έχουν προηγηθεί δυο πολύ δυνατά έργα του ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΡΟΣΕΛΙΝΙ, το «Ρωμη ανοχύρωτη πολη» και το «Παιζά» αλλά εδώ φεύγουμε για τα άστρα. Ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε ένα δράμα που καταφέρνει ταυτοχρόνως να απολαμβάνεται ως δράμα και παραλλήλως χτυπά κοινωνικό συναγερμό.
Ο «Σιούσια» (έτσι πρωτοπαίχτηκε και στην Ελλάδα εκείνης της εποχής, είναι παραφθορά των αγγλικών λέξεων shoe shine, όπως έλεγαν οι Αμερικάνοι στη γλωσσα τους τα λουστράκια κι εκεινα το άκουγαν ως …Σιούσια..
Σκεφτείτε λοιπόν τον κόσμο στην Ιταλία αλλά και στην Ελλάδα, μετά από λίγο και στις άλλες χωρες που έχουν «μαρτυρήσει» με τον Πόλεμο μακαι στην Αμερική, ξαφνικά να βλέπουν ένα τέτοιο έργο και κλονίζονται κι εκεί συθέμελα. Συγκλονίζονται.
Παιδάκια που βρήκε ο Ντε Σίκα από το δρόμο και τα μάζεψε και τα έβαλε αν παίξουν αυτή τη θλιβερή ιστορία. Τα λουστράκια, άλλα ορφανά, άλλα εγκαταλειμμένα, περιδιαβαίνουν τους δρομους της Ρώμης, η οποία μοιάζει σαν βομβαρδισμένη έτσι όπως την κινηματογραφεί ο Ντε Σίκα, και κοιτάνε πως να βγάλουν καμία λιρέτα.. Πέφτουν σε μια υπόθεση κλοπής, παίρνουν κάτι αμερικανικα χαλιά και τα πάνε σε μια χαρτομάντισα και της τα πουλάνε, η Αστυνομία ομως παρακολουθεί και τους συλλαμβάνει και τα παιδιά οδηγούνται στις φυλακες ανηλίκων. Κι εκεί παίζεται το άλλο δράμα. Από τη μια το σωφρονιστικό σύστημα, από την άλλη οι μεταξύ τους σχέσεις. Κι εκεί ξεδιπλώνονται – ή αναδιπλώνονται!!!!!!!- χαρακτήρες- ανάλογα, εκεί μπαίνουμε σε μια ιστορία φυλάκισης ανηλίκων, εκεί ζούμε όλες τις Αρχες της Τραγωδίας κι ο οδηγούμαστε στην κάθαρση με τρόπο πολύ, πολύ, πολύ θλιβερό. Προδομένες ηλικίες, προδομένες καταστάσεις, προδομένι θεσμοί, προδομένες φιλίες, προδομένα αισθήματα.. Το έργο είναι ένας συγκλονισμός, ένα λυγμός που γίνεται όλο και πιο αποπνικτικός και στο τέλος η κραυγή του πιτσιρικά δουλεύει για λογαριασμό του θεατή, αν δεν υπάρξει αυτή η κραυγή θα τον πνίξει τον θεατή ο λυγμός.
Ναι, λένε για τον Ντε Σίκα πόσο σπουδαίος ήταν με ηθοποιούς από το δρόμο. Και κυρίως με παιδιά. Ηταν σπουδαίος επειδή ήταν υψηλού συναισθηματικού δείκτη. Ο δείκτης συναισθηματικής ευφυίας ηταν στο Αλφα του Κενταυρου του. Εδινε μάθημα ως σκηνοθετης στο πως σκηνοθετείς παιδιά. Τα παιδιά (όπως και τους ενηλίκους όταν είναι ερασιτέχνες) τους πλευρίζεις ανθρώπινα, ξέρεις, εφόσον είσαι σκηνοθέτης που ασχολείται με τους ηθοποιούς (διότι δεν συμβαίνει σε όλους ούτε ισχύει για όλους) ότι τα παιδιά κι οι ερασιτέχνες δεν έχον αναστολές. Δεν έχουν συναίσθηση ευθύνης άρα πιο εύκολα μπορούν να πλησιάσουν την αλήθεια μιας σκηνής κι ενός έργου. Επειδή δεν έχουν αντιστάσεις λογικής και γνώσης. Το θέμα είναι ο σκηνοθέτης να τα πλησιάσει ως παιδιά. Να τους μιλήσει στη γλώσσα τους ώστε να τα οδηγήσει στην αλήθεια τους. Αν τα βάλει να απαγγείλουν ατάκες κανονικές όπως τις γράφουν και για τους ενήλικες ηθοποιούς , θα φανούν ψεύτικα, όπως συμβαίνει με πολλές εγχώριες ταινίες και σειρές. Βάζουν τα παιδιά να λένε κανονικές ατάκες. Ο Ντε Σίκα έχει πλησιάσει την ηλικία τους, τα έχει συντονίσει, γύρευε σε τι αναγωγές προσωπικές τα κατηύθυνε ώστε να βγάλουν αυτό το αποτέλεσμα. Ένα εξ αυτών, ο κεντρικότερος ήρωας, ο Πασκουάλε, είναι εδώ 15 χρονών κι από το φιλμ θα εκτιναχθεί και θα κάνει καριέρα στο ιταλικό σινεμά. Είναι ο ΦΡΑΝΚΟ ΙΝΤΕΡΛΕΓΚΙ. Τον οποίο είχα αποκαλέσει και «γαμπρό μας» διότι είχε παντρευτεί Ελληνίδα που έκανε καριέρα στην Ιταλία, την ΑΝΤΟΝΕΛΑ ΛΟΥΑΛΝΤΙ κι έμειναν μαζί ως το τέλος του δικου του βίου-τον χάσαμε πριν λίγα χρονια. Ηταν έρωτας σφοδρός κι ατελείωτος.. Ενπάση περιπτώσει ο Ντε Σίκα τον είδε τον πιτσιρικά, είδε και τους ΄΄άλλους πιτσιρικάδες και τους «ένωσε» για να βγει αυτος ο συγκλονισμός.
Όταν παιχθηκε στην Αμερική, πολύ απλά , το ιταλικό σινεμά έγινε επισήμως θέμα ενασχόλησης των κινηματογραφικών κέντρων.. Για αυτό που συντελείτο στην Ιταλία, ξεκινώντας από τον Πόλεμο και προχωρώντας στις πρωτες μεταπολεμικές μέρες, Και τότε η Διοικούσα Επιτροπή της Ακαδημίας Κινηματογράφου, αποφάσισε ότι αυτό πρέπει να πάρει τη δικη του ξεχωριστή θέση, αυτό το αριστούργημα που λέγεται «Σιουσια» κι όλου αυτού που συντελείται εκτός Χόλυγουντ κι εκτός Αμερικής. Ψήφισαν τον «Σιουσια» ως καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία και κήρυξαν την αθλοθέτηση συγκεκριμένου βραβείου.
ΕΤΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ 1948
Κάθε χρόνο στο εξης, η Διοικούσα Επιτροπή , το Governors Board που λέμε, θα ψηφιζε και την καλύτερη Ξενογλωσση Ταινία. Ως το 1956 που η εξέλιξη και το ενδιαφέρον γυρω από τα ξένα φιλμ το μετέβαλε σε κανονική 5άδα. Όλα αυτά από τον «Σιουσια» του Βιττόριο Ντε Σίκα, ο οποίος σε δυο χρόνια θα είναι και παλι νικητής με τον «ΚΛΕΦΤΗ ΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ»
Τα ιταλικα φιλμ της Σχολής αυτής απολάμβαναν τιμών στην Αμερική, κυρίως για το σεναριο τους. Όπως η «Ρωμη ανοχύρωτη πολη» και το «Παιζά» και τωρα κι ο «Σιουσια» ο οποίος έδωσε ώθηση και στο συναίσθημα, μέσα από το κοινωνικό σχόλιο και τον πολιτικο προβληματισμό, ήταν υποψηφια στα Οσκαρ για τα σεναρια. Το ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ήταν αυτό που μέτραγε και Σενάριο σημαίναι Περιεχόμενο. Ο «Σιουσια» πήρε το παιχνίδι πάνω του και το εκανε ξεχωριστη κατηγορία , που κατέληξε σε παγκόσμιας εμβέλειας.
ΥΓ. Τη χρονιά του «Σιούσια» , είχαμε και μια ακόμα οσκαρική μαρτυρία της ιταλικής επιρροής στο παγκόσμιο σινεμά και βεβαίως στο Χόλυγουντ: Το Βραβείο Σκηνογραφίας, έπαψε να λέγεται INTERIOR DECORATION και μετονομάστηκε σε ART DIRECTION-SET DECORATION.Διότι ο νεορεαλισμός από την Ιταλία είχε αρχίσει κι επέβαλε νέους κανόνες αισθητικής . Και τα εργα του Χόλυγοντ άρχισαν να βγαίνουν, έστω και δειλά στην αρχή, από του στουντιο και να τραβάνε για γυρίσματα προς τις φυσικές τοποθεσίες. Το στουντιακό άρχισε να φαίνεται ψεύτικο και πήρε μαζί του το INTERIOR DECORATION ως περιοριστική σκηνογραφική ειδικότητα- αποκλειστικότητα. Σκηνογραφία άρχισαν να θεωρούνται ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Είτε ντεκόρ είτε φυσικοί χώροι. Επισήμως πλέον και μέσω Ονομασίας.