Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Pantimo

«ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΦΑΝΑΡΙΑ» (1963-64): «ΑΠΟ Τις 4 ΑΝΤΙΠΑΛΕΣ ΜΟΥ ΣΤΑ OSCAR ΞΕΧΩΡΙΖΩ ΕΚΕΊΝΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ» (ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΦΕΛΙΝΙ)

19 Αυγούστου 2023
Κατηγορία Κριτικές
Διαβάστηκε 2529 φορές

Σημειωτέον ότι στις «4 αντίπαλες» περιλαμβανόταν και «ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟ», του νεαρού ΡΟΜΑΝ ΠΟΛΑΝΣΚΙ, που ήταν κι η πρώτη υποψηφιότητα Ανατολικής Χώρας (Πολωνία).

Την ταινία την ξεχωρίζω, συνέχισε ο Φελίνι ο οποίος ήταν εκεί για το «ΟΚΤΩΜΙΣΗ» και θεωρείτο το φαβορί, για δυο λόγους που μου έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση.

Ο ΠΡΩΤΟΣ  λόγος είναι για τη δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη να κινήσει μάζες στα περιορισμένα τετραγωνικά ενός στούντιο, το οποίο φαίνεται ότι  είναι μάλλον μικροσκοπικό. Ναι,για τα μέτρα της Τσινετσιτά, το στούντιο Αλφα που γυρίστηκαν «Τα κόκκινα φανάρια» φαινόταν μικρό, κι ας ήταν μεγαλύτερο από το τότε  του Φίνου στους Αγιους Αναργύρους. Το ότι μέσα σε αυτά τα τετραγωνικά στήθηκε το ντεκόρ με τέτοιο τρόπο ώστε να ζωντανεψει η Τρούμπα του Πειραιά με τους βοηθητικούς χώρους δηλαδή το πορνείο-καμπαρέ και τα δωμάτια των κοριτσιών κι οι γυρω δρόμοι κι η ταινία να κινείται μέσα σε αυτά χωρις ακαταστασία και χωρίς να σε «πνίγει», , αντιθέτως με απόλυτη αρμονία. Ο Φελίνι αυτό το θεώρησε άθλο

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΛΟΓΟς που ξεχώρισε την ταινια «του Ελληνα» ήταν κάτι που τον εντυπωσίασε από δραματουργική άποψη και το συζητούσε και με άλλους κινηματογραφικούς παράγοντες που επίσης είχαν μείνει έκθαμβοι από αυτό. Από ισόποση μοιρασιά των ρόλων , το ότι όλοι συνυπήρχαν με τον ίδιο τρόπο κι ότι φαινόταν, έλεγε ο Φελλίνι , ότι πρόκειται για ταινία με σταρ, ότι όλοι αυτοί στον τόπο τους είναι όλοι αστέρες διαμετρήματος. .

Πως τα κατάλαβε όλα αυτά; Από τον τρόπο σκηνοθεσίας. Και σκηνοθέτησης των ηθοποιών. Από το ντεκουπάζ που έδειχνε αυτή την ισομέρεια», ακόμα κι όταν ο ρόλος κάποιου ήταν μικρότερος, όπως για παράδειγμα το ζεύγος των ηλικιωμένων. Η χρήση τους από τον σκηνοθέτη είχε ισόποση δόση κι εντύπωση κι αυτό είχε κινήσει το ενδιαφέρον των κινηματογραφιστών που εξέφρασε προς τα έξω ανοιχτά ο Φελίνι.

Κι η θέση αυτή του Φελίνι αποδεικνύεται  η θέση πολλών κινηματογραφιστών της Ακαδημίας κι εξηγεί το λόγο που  είχαν αξιολογήσει την ταινία ως μία από τις 5 καλύτερες που εστάλησαν από τις χώρες τους. Ουσιαστικά ο Φελίνι εκφράζει ως επιλογή την ίδια την  Ακαδημία.

Αυτό το περί «ισόποσης μεταχείρισης» που έστειλε την ταινία στα OSCAR και στον θαυμασμό του Φελίνι, όντως είχε να κάνει με την κινηματογραφική ευφυία του ΒΑΣΙΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ, ο οποίος όταν εκλήθη από τη «Δαμασκηνος/Μιχαηλίδης» να μεταφέρει στην οθόνη το θεατρικό έργο του ΑΛΕΚΟΥ ΓΑΛΑΝΟΥ,  ήθελε να κάνει κάποιες παρεμβάσεις ώστε  το έργο να λειτουργήσει κινηματογραφικά. Τα «Κόκκινα φανάρια» ήταν θεατρικό έργο που είχε παιχθεί σε εναλλακτικό θέατρο της εποχής, έτος 1962, στο θέατρο «Πορεία», από τον ΑΛΕΞΗ ΔΑΜΙΑΝΟ που το διηύθυνε. Το έργο, γυρω από μια ομάδα γυναικών σε ένα καμπαρέ-πορνείο της Τρούμπας είχε κάνει αίσθηση ως ποιητικός ρεαλισμός.

Από την πρωτοτυπη διανομή κρατήθηκαν δυο, η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΧΕΛΜΗ που έπαιζε τη Μαρίνα κι η ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ-κι εδώ ξεκινά ένα θέμα. Το οποίο αφορά αφενός στον ΒΑΣΙΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ κι αφετέρου στους παραγωγούς.

Και τα δυο μαζί έχουν να κάνουν με το ότι παραγωγοί και σκηνοθέτης συμφωνουν η ταινία να γίνει all star cast. Να παιχθεί από ονόματα. Να έχει μια λαμπερή διανομή. Κι εξασφαλίζουν και την ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ. Με τη μόνη διαφορά ότι εδώ χρειαζόταν ιδιαιτερη μεταχείριση διότι η Καρέζη ήταν εμπορικό όνομα  κι ως τέτοιο είχε τις δικές της απαιτήσεις. Κι εδώ ο Γεωργιάδης καλείται να βρει λύσεις.

Οι παραγωγοί και το συνολικό πλασάρισμα της ταινίας, δουλεύουν στη βάση σαν να πρόκειται για ταινία της Καρέζη. Κι αυτό προκάλεσε κάποιες δυσαρέσκειες,και μεταξύ των άλλων γυναικών, σε ένα έργο συνόλου αλλά ακόμα και μεταξύ των δυο αντρών, του ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΟΥΝΤΑ και του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ, μια και το συμβόλαιο της Καρέζη όριζε ότι στα διαφημιστικά κλισε θα είναι το όνομα της πάνωθε - κι από κάτω, στην αριστερή μεριά το όνομα του Φουντα και στη δεξιά του Παπαμχαηλ. Οι λοιποι ηθοποιοί θα είναι με μικρότερα γράμματα και θα έπονται.

Προσέξτε λοιπόν τωρα, πως το κάνει ο Βασίλης Γεωργιάδης κι από κάτι που θα μπορούσε να καταστρέψει το εργο και να γίνει μια ιστορία σινε κουτσμπολιού, καταλήγει ταινία που φτάνει στα Οscar και προκαλεί και το δημόσιο θαυμασμό των αντιπάλων της. Κι από κει καταλαβαίνουν κι ο Φελίνι κι ο κινηματογραφιστές της Ακαδημίας το περί συνολικών αστέρων του τόπου παραγωγής της ταινίας.. Από τον τρόπο κινηματογράφησης. Στη σεναριακή διασκευή (που υπογράφει ο ίδιος ο συγγραφεας) ξεκινά την αφήγηση της ιστορίας από την Καρέζη. Κάνει focus πάνω της. Με εκείνη και τον Παπαμιχαήλ στο λούνα παρκ. Ένα πολύ ενδιαφέρον σεναριακό μπάσιμο που στην πρώτη σκηνή δεν προυποθέτει αυτό που θα επακολουθήσει, οπότε μετά θα ξαφνιάσει. Ρομαντική βόλτα και διασκέδαση στο λουνα παρκ,μια μυστηριώδης αντίδραση της, κι ένα ταξί που την οδηγεί στην Τρούμπα. Και μπαίνει στο καμπαρε που αποδεικνύεται παρακάτω και πορνείο και μαζί με αυτήν μπαίνουν στο χώρο  κι οι θεατές. Κι αρχίζουμε και γνωρίζουμε τα πρόσωπα ένα προς ένα, που λέγονται ΔΕΣΠΩ ΔΔΙΑΜΑΝΤΙΔΙΟΥ, ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΟΥΝΤΑΣ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΧΕΛΜΗ , ΑΛΕΞΝΔΡΑ ΛΑΔΙΚΟΎ, ύστερα θα έρθει κι ο ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ, θα συστηθεί κι ο ΦΑΙΔΩΝ ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ ….. κι οι ιστορίες ξεκινούν, μπλέκονται μεταξύ τους και συγχωνεύονται, κι όταν έρχεται η ωρα της Καρέζη ο Γεωργιάδης θα της κάνει την ειδικη περιποίηση πάντα, ποτέ όμως με τρόπο κραυγαλέο, θα της δωσεικι ωραία σκηνή στο τελος, ΔΕΝ ΘΑ ΤΗΣ ΔΩΣΕΙ ΟΜΩΣ ΤΟ ΦΙΝΑΛΕ, κι ετσι δεν μπορει κανείς να τον κατηγορήσει για ταινία της σταρ, κράτησε με το φινάλε την λογική «συνόλου». Να αυτά είδαν έξω και κατάλαβαν την ισομέρεια που λέει.

Όπως επίσης το γεγονός ότι έσπασε ένα ρόλο στα δυο. Κάτι που προκάλεσε πικρία τότε, ωστόσο ήταν Κινηματογραφικα ευφυης Η ΙΔΈΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΣΤΌ ΝΤΕΚΟΥΠΆΖ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΜΟΙΡΑΣΜΑ: Ότι ο ρολος της Χρονοπουλου και της Λαδικού, στο θεατρικό είναι ΕΝΑΣ. Φυσικά κι ήταν ευφυής η ιδέα του Γεωργιάδη να σπάσει το ρόλο και να τις κάνει δυο . Διότι στο θεατρικό, η μία ζει στο παρόν την ιστορία με τον νεαρό και διηγείται την ιστορία με τον καπετάνιο – ή ανάποδα….. Στο σινεμά αυτό θα γινόταν ένα πράγμα φλύαρο κι αντικινηματογραφικό, κι ο Γεωργιάδης τις έκανε δυο τις κοπέλες . Στη Χρονοπούλου κλήρωσε το νεαρό, στη Λαδικού τον καπετάνιο. Η Χρονοπούλου τον είχε παίξει ενιαίο το ρόλο στο «Πορεία», η Λαδικού μπορεσε και τον έπαιξε ενιαίο, σε ένα ανέβασμα στο «Περοκέ» το καλοκαίρι του 1973, ως «Μαίρη» στη διανομή του προγράμματος. Όταν το ξανανέβασε ο Σταυρος Ξαρχάκος στη δεκαετία 90, στο «Αλάμπρα», εκεί πιά ήταν ολοφάνερο, αυτό που είχε πει ο Φελίνι «για την ταινία του Ελληνα», το all star cast και η ισομέρεια των ρόλων. Το έργο αυτό είχε πια στιγματιστεί αό την ταινία κι ήθελε πρωταγωνιστάρες. Και στο σημείο αυτό η παράσταση του "Αλάμπρα" 'εμπαζε νερά.. Εκείνο που είχα πει του Ξαρχάκου τότε  είναι πως το θεατρικό θα υστερεί πάντοτε έναντι του κινηματογραφικού από τη στιγμή που ο ρόλος της «Μαίρης» θα παίζεται ως ενιαίος με της «Αννας». Μετατοπίζεται το βάρος και πάει για μπατάρισμα το καράβι. Αυτά βεβαια πριν την παρέμβαση Γεωργιάδη δεν ίσχυαν.

Κι από αυτές τις παρεμβάσεις γεννήθηκε ένα έργο που έφτασε στη δόξα, πρωτα το είδαν στις Κάννες και μετά σκέφτηκαν την υποβολή για το Oscar διότι είχαν δει την υποδοχή και τις δυνατότητες. Κι εκεί που ο Φελίνι, κι οι λοιποι κινηματογραφιστές εκθείαζαν την Τεχνη του Γεωργιάδη να κινήσει μάζες, ήταν φυσικά στη μεγαλη σεκανς του ξεσπιτώματος. Η οποία είναι συγγραφικό εύρημα ποιητικής αδείας του συγγραφέα Αλέκου Γαλανού που ξεκινά από το θεατρικό έργο  και που να φαντάζονταν ότι θα αποβεί και ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ , ότι 5 χρόνια μετά την πρωτη παρασταση,  κααι 4 χρόνια μετά την ταινία, θα γινόταν πραγματικότητα ενώ δεν υπήρχε κανένα δείγμα ως τότε.

Στην καταπληκτική αυτή διανομή, υπάρχει και νεοεισαγόμενο πρόσωπο, η ΕΛΕΝΗ ΑΝΟΥΣΑΚΗ 18-19 χρονών, η οποία δείχνει ότι το έχει. Κι ο ρόλος της «Μυρσίνης» είναι ΚΑΙ δύσκολος ΚΑΙ ελάχιστα συμπαθής- για να μην πω αντιπαθής.  Να πω και για τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΡΤΗ πως κάνει το καλύτερο του στοσινεμά. Τοδε  ζεύγος των ηλικιωμένων που το απαρτίζουν ο ΝΟΤΗΣ ΠΕΡΓΙΑΛΗΣ κι η  νεαρότατη (αλλα γεννημένη καρατερίστα ) ΗΡΩ ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ είναι αυτοί που  εκφράζουν τον ποιητικό ρεαλισμό στον οποίο ανήκει ως είδος το έργο, κι ο ποιητικός ρεαλισμός φαίνεται κι από το ντεκόρ (μέρος της επιβράβευσης Φελίνι για τον χώρο και τις μάζες, οφείλεται στον ΠΕΤΡΟ ΚΑΠΟΥΡΑΛΗ, που η ταινία δεν είχε προβληθεί στις αμερικάνικες αίθουσες, είχε μόνο υποβληθεί από τη χώρα τη, ειδάλλως ο Καπουραλης την υποψηφιότητα για Oscar θα την είχε δεδομένη. Με τους ηλικιωμένους δείχνει ο Γεωργιαδης τι επίγευση θελει να αφήσει. Μιας ποίησης μέσα από την πραγματικότητα, με ένα πορνείο-καμπαρέ που ήταν της φαντασίας του συγγραφέα Αλέκου Γαλανού κι όχι της ρεαλιστικής απεικόνισης των σπιτιών της Τρούμπας…. Απλά τα έργα αυτά τα έκαναν καλλιτέχνες που ήξεραν απο κανόνες. Τα ¨Κόκκιναα Φανάρια» είναι μεγάλο παράδειγμα πάνω στο θέμα της παρεμβασης της φαντασίας στο στεγνό ρεαλισμό.

Για τη φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΓΑΡΔΕΛΗ δεν θα πω τιποτα περα από επαίνους αλλά θα σημειώσω την αμεριστη βοήθεια που του παρέχει το σκηνικό του ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΠΟΥΡΑΛΗ. Και κάνουν αριστοτεχνικό πάντρεμα.

Και μένει ο ΣΤΑΥΡΟΣ, ο ένας και μοναδικός, ο ΞΑΡΧΑΚΟΣ, που τα δίνει όλα με τραγούδια μέσα στο καμπαρε της Τρούμπας για τις περιστάσεις, καταφεύγει και στη  αρωγή του ΓΙΩΡΓΟΥ ΖΑΜΠΕΤΑ και γράφει ένα θεμα για τους τίτλους αλλά κι για την τελευταία σκηνή της Καρέζη, που θαρρείς κι εκφράζει κι εκπροσωπεί τη μελαγχολία του κυριακάτικου απογεύματος, εκείνο το 6-8 μμ  (ή 5-7,αναλόγως…)που δεν περνάει με τίποτα…

ΥΓ Θελετε μήπως να μάθετε τι είπε ο Βασίλης Γεωργιάδης μετά την απονομή των Oscar; «ΤΙΜΗ ΜΟΥ ΝΑ ΧΑΣΩ ΤΟ OSCAR ΑΠΟ ΤΟ «ΟΚΤΩΜΙΣΗ» ΤΟΥ ΦΕΛΙΝΙ». Εδώ πήρε το Oscar Ηθους….!!!!!!!!!!!!!!!!!!

 

 

Τροποποιήθηκε Σάββατο, 19 Αυγούστου 2023 20:36
Pantimo

Τελευταία άρθρα από τον/την Pantimo