Φέτος, οι Ελληνες που αγαπούμε το σινεμά και  τα Oscar, έχουμε πρόσθετο ενδιαφέρον: Για 2^η φορά διεκδικεί Oscar ο Γιώργος Μαυροψαρίδης, πάλι με ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, όπως το 2019 με την «Ευνοούμενη», έτσι και τώρα, το 2024 , με το «Poor things»

Πάμε να τους δούμε:

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΜΙΑΣ ΠΤΩΣΗΣ (Anatomie d’une chute) (Anatomy of a fall)-  Λοράν Σενεσάλ.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: To μοντάζ της δίκης. Όχι της μια σκηνής. Μα έχει ως βάση το μεγάλο κομμάτι του δικαστηρίου πάνω στο οποίο θα στήσει ο  μοντέρ  τη δουλειά του, στο μοντάρισμα διαλόγων, βλεμμάτων, υπαινιγμών, τρίτων προσώπων κι από κει  ράβει και τα πριν και τα μετά του. Κι αυτό επειδή το έργο δεν είναι ένα ακόμα δικαστικό δράμα ούτε μια τυπική αστυνομική αποκάλυψη δικαστηρίου, κρύβει το κάποιο μυστήριο αλλά κατά βάση πηγαίνει κάπου αλλού, στη γυναικεία ψυχολογία. Κι αυτό ο μοντέρ πρέπει να το έχει μελετήσει και συζητήσει με τη σκηνοθέτη, κυρίως τις λεπτομέρειες του σεναρίου  ώστε το έργο να μη δώσει λάθος μήνυμα ταυτότητας και το μοντάζ να αναδείξει την περίπλοκη κατάσταση.

2. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ (The holdovers)- Κέβιν Τεντ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 2^η υποψηφιότητα. Κι η προηγούμενη, πάλι για ταινία του Αλεξάντερ Πέην ήταν, για το «Οι απόγονοι- χωρίς νίκη

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η συνεργασία μοντερ και σκηνοθέτη είναι σταθερή και καλύπτει το σύνολο σχεδόν της φιλμογραφίας του Πέην. Στο σεναριακό κινηματογράφο που κάνει ο Πέην , ο μοντερ Κέβιν Τεντ είναι πάντα παρών, έχει καταλάβει τα «χούγια» του σκηνοθέτη και για τη συγκεκριμένη ταινία του έδειξε τρία φιλμ των 70ς για να τον βάλει στο συγκεκριμένο αιτούμενο. Του έδειξε δυο φιλμ του Χωλ Ασμπυ, «Το τελευταίο απόσπασμα» και τα «Τρελα καπριτσια του Χαρολντ» (το «Χαρολντ και Μοντ» δηλαδή) και το «Χαρτινο φεγγάρι» του Μπογκντάνοβιτς. Του έδειξε δηλαδή ΣΕΝΑΡΙΑΡΕΣ γραμμένες από τους κορυφαίους  της δεκαετίας εκείνης των μεγάλων σεναριογράφων, του Ρόμπερτ Τάουνι (που πήρε το Oscar για το “Chinatown» και του Αλβιν Σάρτζεντ που τιμήθηκε με αγαλματίδιο δις, μία για την «Τζούλια» και μία για το «Συνηθισμένοι άνθρωποι».. Σε αυτές υπήρχε και μια συγκεκριμένη τεχνική στο μοντάζ, επειδή ήταν έργα σεναρίου και προφανώς το έκαναν για να μην πλατειάζουν, το λεγόμενο «dissolve», «διπλοτυπία» το λέμε εδώ,  την τεχνική εκείνη που υποτίθεται ξεκινά μια σκηνή και μπαίνει μέσα στην άλλη ή την προαναγγέλλει, τον τρόπο μετάβασης ή απλά τη μείξη τους. Ο τρόπος που το έκανε ο Τεντ (κι όπως δήλωσε , συνειδητοποίησε ότι το είχαν κάνει και σε προηγούμενες ταινίες), ήταν αυτό, το οποίο έδωσε στην αφήγηση ροή και σφίξιμο, αποδεικνύοντας πως  ένα έργο σεναρίου πόσο πολύ χρειάζεται τον μοντέρ, σχεδόν του υποκαθιστά τον σκηνοθέτη. Το μοντάζ που δεν φαίνεται .Σε ένα έργο αισθημάτων, τριών προσώπων, στην ερημιά των Χριστουγέννων. Ανάδειξη σεναρίου κι ηθοποιών.  Ο μοντερ ανέλαβε να οδηγήσει το ρυθμό.

3. ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ ΤΟΥ ΑΝΘΙΣΜΕΝΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ (Killers of the flower moon)- Θέλμα Σουνμέηκερ.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: KATOXOΣ 3 OSCAR, η Θέλμα Σουνμέηκερ , ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΙΑ για ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε: 1981-0ΡΓΙΣΜΕΝO ΕΙΔΩΛΟ, 2005- AVIATOR, 2007- O ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΟΔΟΤΗΣ. H φετινή είναι η 9^η υποψηφιότητα της, κι οι υποψηφιότητες είναι όλες με τον Σκορσέζε πλήν της πρώτης, του 1971, που ήταν το «Woodstock» όπου συμμάζεψε όλο εκείνο το αχανές υλικό και το μετέτρεψε σε ταινία. Εδω είχε βοηθό της τον Μαρτν Σκορσέζε παρακαλώ, χωρίς όμως να του δοθεί credit τιτλων

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Εδώ κι αν έχουμε σχέση αποκλειστικότητας μεταξύ σκηνοθέτη και μοντέζ. Η Σουνμέηκερ δεν είναι απλώς η σταθερή μοντέζ του Σκορσέζει, είναι η ΔΑΣΚΑΛΑ του αυτοπροσώπως, αυτή του έμαθε μέσα από το μοντάζ τη σκηνοθεσία και τον κατευθύνει ίσαμε σήμερα. H ίδια βέβαια μιλά για αμοιβαιότητα κι ότι πρώτα διαβάζει το σενάριο κι ύστερα προσπαθεί να καταλάβει τι είδους ταινία μέσα από αυτό θέλει ο Σκορσέζε να βγάλει. Και τότε αρχίζει τη δουλειά ως μοντέζ πάνω στο πως  ο Σκορσέζε επιθυμεί κι εκείνη με τη σειρά της αρχίζει τις προτάσεις.. Ετσι και σε αυτό το φιλμ, με αυτό τον τρόπο δούλεψαν, η ίδια επεξεργάστηκε με πολύ σκεπτικισμό τον τρόπο χρήσης της μουσικής στην ταινία, η οποία θα είναι ιδιαίτερη και με ακούσματα εποχής και χώρου κι αυτό την έβαλε σε σκέψεις ως θα οδηγήσει το ρυθμό της ταινίας. Διότι καταλάβαμε ότι αυτή η μουσική για τον Σκορσέζε ήταν σημαντική.

4. OPPENHEIMER- Τζένιφερ Λέημ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: «Μη στενοχωριέσαι. Θα είναι ταινία για ανθρώπους που μιλούν μέσα σε ένα δωμάτιο». Ηταν η φράση του σκηνοθέτη που ξεκλείδωσε την νέα σε ηλικία μοντέζ Τζένιφερ Λέημ και τότε εκείνη ένιωσε ότι είχε να κάνει το μοντάζ με κατά νου τις ανθρώπινες και συναισθηματικές αντιδράσεις. Πάνω σε αυτό το «καμβά» , θα λέγαμε «συναρμολόγησε» τον «Oppenheimer» του Κρίστοφερ Νόλαν και του έδωσε ανθρώπινη πνοη. Κι αυτό θεωρείται το επίτευγμα που βγάζει την ταινία από το είδος «blockbuster» και την κάνει ανθρώπινη, επική. Το μοντάζ πέτυχε αυτή την πνοή.

5. POOR THINGS- Γιώργος Μαυροψαρίδης

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 2^η υποψηφιότητα- κι η προηγούμενη με τον ίδιο σκηνοθέτη ήταν , τον Γιώργο Λάνθιμο, στην «Ευνοούμενη»

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Κι εδώ έχουμε απόλυτη σύνδεση σκηνοθέτη και μοντέρ όπως έχουμε και στις περιπτώσεις Πέην-Τεντ, Σκορσέζε-Σουνμέηκερ. Ο Μαυροψαριδης έχει μοντάρει όλα τα φιλμ του Λάνθιμου , εχει το πνεύμα του κι ο Λάνθιμος τους αφήνει πρωτοβουλίες, όπως έχουμε πει. Ο Μαυροψαρίδης έχει να μοντάρει την ιδιαίτερη σκηνή του χορού και να επιτρέψει να υπογραμμιστεί η κίνηση της Εμα Στοουν αλα μαριονέτα, έχει να διεισδύσει και να φτιάξει ρυθμό ανάλογο στο συνολικό πειραματικό πνεύμα της ταινίας, να μην αφήσει να  χαθούν τα οριακά σημεία που διακωμωδούν, να ακολουθήσει την κάμερα  και τον ευρυγώνιο , σε ρυθμό  σχεδόν κινησιολογικό…να είναι όλο αυτό το πνεύμα του Λάνθιμου μέσα από τον Μαυροψαριδη.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ. Θα σταθώ σε μια δήλωση του Γιώργου Μαυροψαριδη σε συνέντευξη του στη Χρυσούλα Παπαιωάννου «Στο Κόκκινο», όταν ρωτήθηκε ποιο από τα αντίπαλα μοντάζ θεωρεί καλύτερο. Είπε ότι προτιμά , την «Ανατομία μιας πτώσης». Και σε διευκρινιστική ερώτηση ‘ως μονταζ ή ως ταινία» ο Μαυροψαριδης αποκρίθηκε ‘Μαζί πάνε αυτά»…. «Δεν διαχωρίζονται»..  Το αναφέρω επειδή το έχω αντιμετωπίσει άπειρες φορές σε τέτοιες συζητήσεις, με τέτοιους ανθρώπους, κυρίως στην Αμερική, στο Λος Αντζελες, παραμονές των Οσκαρ αλλά και στην Ευρώπη, τόσο στην Ακαδημία την ημέτερη όσο και σε Φεστιβάλ. Η φετινή χρονιά το έχω αναφέρει εξ αρχής, εχει ως χαρακτηριστικό της ότι τα επι μέρους έχουν να κάνουν με τις ταινίες ως σύνολο. Όπως και σε άλλες κατηγορίες που έχω ήδη αναλύσει, το ίδιο θα διαπιστωθεί και για το μοντάζ. Από τη μια ο «Οπενχάιμερ» με τη μοντέζ του, από την άλλη το «Poor things» που είναι αυτό το οποίο απειλεί σε κάθε κατηγορία το πρώτο που διεκδικεί πρωτιά επίσης σε κάθε κατηγορία  και κάπου σφηνα ο Σκορσέζε, εδώ λόγω δασκαλας- τι δασκάλα; Πρύτανης (ούτε καν Καθηγήτρια) του Μοντάζ είναι η Σουνμέηκερ. Εδω , σε αντίθεση με άλλες χρονιές περισσότερο πάω σε διακλαδικούς οπαδούς ταινιών, και κάποιες περιπτώσεις θα πάνε πακέτο.

ΥΓ Την προηγούμενη φορά που ο Μαυροψαρίδης ήταν υποψήφιος, από τα αντίπαλα του είχε δηλώσει προτίμηση στο «Vice». Τελικά δεν έχασε από εκείνο αλλά από το «Bohemian rhapsody»