Με βάση τους κανόνες του σεναρίου κρίνεται, ωστόσο , στο εκ διασκευής, λαμβάνεται υπόψη κι η πηγή από την οποία προήλθε το σενάριο, αν ήταν βιβλίο, μυθιστόρημα, χρονικό, θεατρικό έργο κλπ. Διότι εκτιμάται και το τι πήρε ο σεναριογράφος διασκευαστής, τι κράτησε, τι πέταξε, προς τα που έστρεψε το σεναριακό βλέμμα , με βάση αυτό που του ζήτησαν είτε ο σκηνοθέτης που το ανάλαβε είτε ο παραγωγός που είχε αγοράσει τα δικαιώματα.

Θα το επαναλάβω, ότι ζητούμενο είναι να καταφέρει να λειτουργήσει ως σενάριο, κι όχι να μείνει πιστό στο πρωτότυπο. Αντίθετα, αυτό που διδάσκεται στις Πανεπιστημιακές Σεναριακές Σχολές είναι η απαγκίστρωση από το πρωτότυπο και πως όταν μεταφέρεις μια Τέχνη σε μία άλλη, ακολουθείς πάντα τους κανόνες της δεύτερης. Και το «ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ» είναι αν αυτό που βλέπουμε στην οθόνη , έχει λειτουργήσει ως σενάριο αυτόνομο.

Πάμε να δούμε τα φετινά.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. AMERICAN FICTION- Κορντ Τζέφερσον

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη σεναριακή υποψηφιότητα για τον Κορντ Τζέφερσν, έχει προταθεί και στην κατηγορία της καλύτερης ταινίας όπου το όνομα του έχει credit παραγωγού.

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Από αστική οικογένεια της μαύρης Αμερικής είναι ο κεντρικός ήρωας. Δεν ακολούθησε την οικογενειακή παράδοση να γίνει γιατρός όπως τα άλλα μέλη, έγινε συγγραφέας, διδάσκει,  ακολούθησε μοναχική και μποέμικη πνευματικά πορεία και τώρα καλείται αφενός για μια εμπλοκή μέσα στην οικογένεια κι αφετέρου για να γράψει ένα μυθιστόρημα που θα γίνει και κινηματογραφικό σενάριο με θέμα τα στερεότυπα της μαύρης αμερικάνικης κουλτούρας.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Υπάρχει κάτι που έχω διδαχτεί στα 21 χρόνια πήγαινε έλα στην Αμερική και στα ειδικά μαθήματα της πως ένα έργο που βασίζεται σε βιβλίο  και την σεναριακή προσαρμογή την έχει κάνει ο σκηνοθέτης, τότε, η κινηματογραφική μεταφορά κατά βάση πιστώνεται  στην σεναριακή διασκευή και λιγότερο στη σκηνοθεσία. Με την έννοια  «μεταφορά». Το λέω αυτό διότι στην εδώ περίπτωση έχουμε ένα σενάριο τόσο πλήρες, τόσο γεμάτο αποχρώσεις, που όλα μαρτυρούν ότι αυτός που έκανε τη διασκευή το έβλεπε και να γίνεται στην οθόνη και το πιστώνεται όλο ως μεταφορά. Μα βάση τα σεναριακά κριτήρια, το έργο συνδυάζει περιεχόμενο, θέμα, θέση, χαρακτήρες βάθους κι αποχρώσεων, σκάψιμο χαρακτήρων, άρα ρόλους οπότε προσφέρεται και για ερμηνείες, διαθέτει επίσης  φαντασία, πολλή φαντασία όμως, και τη δραματικότητα του περιεχομένου μπορεί και τη διαχειρίζεται με τόνους ενίοτε ανάλαφρους, ενίοτε που συγγενεύουν με το είδος της κομεντί. Διότι είναι σάτιρα κι είναι ένα καλό παράδειγμα περί του τι είναι σάτιρα, τι εννοούμε σάτιρα, και σε τι διαφέρει από την κωμωδία-όταν κι αν διαφέρει…

2. BARBIE- Γκρέτα Γκεργουικ, Νόα Μπάουνμπαχ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 3^η σεναριακή υποψηφιότητα για την Γκρέτα Γκέργουικ, έχει και μία σκηνοθετική, 3^η σεναριακή και για τον Νόα Μπάουνμπαχ

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Η Μπάρμπι, η κούκλα η Μπάρμπι, που ζει μέσα στα ροζ και στα σιελ και στα άλλα υπερτονισμένα χρώματα, αναγκάζεται κάποια στιγμή να περάσει στον πραγματικό κόσμο, τον υπαρκτό. Και θα συμπαρασύρει και τον αγαπημένο της Κεν, που θα υποστεί κι αυτός τις συνέπειες του «κούκλου» αρσενικού.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Οι Σεναριογράφοι διχάστηκαν για το  αν είναι πρωτότυπο ή εκ διασκευής το σενάριο. Στους Σεναριογράφους της Ακαδημίας επικράτησε η δεύτερη άποψη στη βάση ότι στους τίτλους  αναφέρονται πηγές έμπνευσης των ιστοριών ή προτύπων της Μπάρμπι. Η επεξεργασία είναι στην προσπάθεια να γίνει μια ταινία κοριτσίστικου ύφους και κοινωνικών προτύπων, στη βάση μιας αναλαφρης σατρικής κωμωδίας, στο να συνδυαστούν αυτά τα δυο, όπου οι σεναριογράφοι , εκ των οποίων η μία είναι κι η σκηνοθέτης  έχουν εμποτίσει την ιστορία και με στοιχεία μιούζικαλ. Το ζητούμενο που θα κριθεί είναι κατά πόσο η «Barbie» μπορεί να γίνει και φεμινιστικού χαρακτήρα κι αν αντέχει αυτό το βάρος.

3. OPPENHEIMER – Κρίστοφερ Νόλαν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 3^η σεναριακή υποψηφιότητα για τον Κρίστοφερ Νόλαν, έχει και δυο σκηνοθετικές εκ των οποίων η μία είναι φετινή που παίζει διπλή με το σενάριο  και τριπλή με την παραγωγή ως καλύτερη ταινία , κι έχει κι άλλες δύο σε αυτή την κατηγορία της καλύτερης ταινίας.

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Χρονικό, που γίνεται και βιογραφία, οι μέρες κι η πολιτεία του φυσικού επιστήμονα Οπενχάιμερ που κατασκεύασε την ατομική βόμβα με τα γνωστά συνεπακόλουθα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Συνδυάζει το ψυχολογικό πορτραίτο με το περίγραμμα της εποχής μακράς διαρκείας στην οποία η ιστορία εκτυλίσσεται, έχει την αφήγηση μιας βιογραφικής ταινίας και διάθεσης για blockbuster και συγχρόνως όλες εκείνες τις ψυχολογικές λεπτομέρειες που ανεβάζουν την ταινία σε ανώτερη βαθμίδα. Διότι κι οι συγκρούσεις έχουν το στοιχείο της εσωτερικότητας, εμπνέουν χαρακτήρες αντιφατικούς κι οι χαρακτήρες απευθύνονται σε ηθοποιούς για να ανεβάσουν το επίπεδο της ταινίας κι άλλο.. Βασίζεται σε δυο βιβλία από τα οποία άντλησε υλικό τόσο γύρω από τον χαρακτήρα του κεντρικού ήρωα όσο και τη ρίψη της ατομικής βόμβας. Το θέμα είναι ότι ο Νόλαν ενώ ξεκίνησε ως σκηνοθέτης -σεναριογράφος, για χρόνια διακρινόταν για τα σενάρια παρόλο ότι σκηνοθετικά υπηρετούσε και ύφος, με τα χρόνια, χωρίς να παραμερίσει το σεναριακό- κάθε άλλο!-, λειτουργεί περισσότερο ως σκηνοθέτης. Ειδικά στα τελευταία του φιλμ. Ο «Oppenheimer» είναι σενάριο στο οποίο καταλήγεις να εκτιμάς και να θαυμάζεις τον τρόπο με τον οποίο σκηνοθετήθηκε. Ενώ σε έναν κατεξοχήν σεναριογράφο -σκηνοθέτη μπορείς να εκτιμάς καταρχάς το πως γράφτηκε.

4. POOR THINGS- Τόνι ΜακΝαμάρα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 2^η υποψηφιότητα, είχε προταθεί και για την «Ευνοούμενη», το 2019, κι εκείνη του Γιώργου Λάνθιμου…

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Μια γυναίκα που πήγε να αυτοκτονήσει, επαναφέρεται στη ζωή από έναν επιστήμονα τύπου Φρανκεστάιν, ο οποίος της εμφυτεύει το μυαλό του εμβρύου που κυοφορούσε όταν έκανε το απονενοημένο.. Η γυναίκα αυτή  αναπτύσσεται με βάση τον εμβρύου εγκέφαλο, σιγά σιγά «συναρμολογείται», βρίσκει φωνή, βρίσκει βηματισμό, βρίσκει κι εραστή και φεύγει μαζί του ενώ την περιμένουν ο δρ Φρανκεστάιν της κι ένας σύζυγος επιστημονικού προξενιού. Κι η ηρωίδα σε αυτό ταξίδι, μαζί με άλλα, ανακαλύπτει κυρίως τη Γυναίκα. Όλα αυτά στην βικτωριανή εποχή

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Ο Τονι Μακ Ναμάρα διασκεύασε σε σεναριο για λογαριασμό του Γιωργου Λάνθιμου το βιβλίο του Αλασνταιρ Γκρεϋ και του έδωσε ύφος ταινίας Λάνθιμου, έφτιαξε μια πληρότητα που να επιτρέπει, να «σηκώνει», όπως λέμε, πειραματικό ύφος, να φτιάχνει καταστάσεις και χαρακτήρες  που να βγαίνουν από το παράλογο κι από το γκροτέσκο, με άλλα λόγια είναι σενάριο τόσο ταιριαστό σε σκηνοθετικό ύφος κι ας μην έχει γράψει ο σκηνοθέτης ούτε μια πρόταση.

5. ΖΩΝΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (Τhe zone of interest)- Tζόναθαν Γκλέιζερ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη φετινή διπλή τόσο για σενάριο όσο και για σκηνοθεσία συν την υποψηφιότητα της Διεθνούς που το βραβείο της το παραλαμβάνει  ο σκηνοθέτης  εξού κι ο Φελίνι φωτογραφίζεται με τα 4 Οσκαρ του που είναι όλα για ξενόγλωσση ταινία (μετά προστέθηκε και πέμπτο, το τιμητικό)

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Στο ήρεμο περιβάλλον μιας πεντακάθαρης εξοχής,  φτιάχνει το υπέροχο σπίτι του και τη νοικοκυρεμένη ζωή του με τη σύζυγο και τα παιδάκια τους, ένας καθώς πρέπει κύριος, ένας ευγενέστατος αξιωματικός μόνο που αυτός είναι ο Ρούντολφ Χες που έχει εκπονήσει το σχέδιο για τον αφανισμό των Εβραίων κρατουμένων και το ειδυλλιακό τοπίο όπου βρίσκεται αυτή η  υπέροχη έπαυλη  είναι το Αουσβιτς.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Σεναριογράφος- Σκηνοθέτης κι ο Τζόναθαν Γκλεηζερ, η σκηνοθεσία υπερέχει του σεναρίου, με ποιά έννοια; Οτι έχει γραφτεί με τη σκηνοθεσία των εικόνων κατά νου, υπάρχουν τόσες πολλές σκηνές παύσεων στο σενάριο κι αυτές φυσικά είναι σκηνές που γράφτηκαν, με αυτό το πλάνο πήγαιναν κάθε μέρα στα γυρίσματα. Είναι ένα σενάριο του οποίου η συγγραφική δύναμη των σκηνών κρύβεται στο πως θα τις δείξει η εικόνα του.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Από τη στιγμή που εμφανίστηκε το «American fiction» έχει αλλάξει κι η ισορροπία. Διότι ένα τέτοιο σενάριο έχει όλους, σχεδόν ανεξαιρέτως, τους σεναριογράφους με το μέρος του. Κι επειδή είναι σενάριο που όπως περιέγραψα στην αναφορά του, έχει γραφτεί με σκηνοθετική ματιά, είναι πιο κοντά στην έννοια» μεταφορά», θα πάρει μαζί του και σκηνοθέτες για την πολύχρωμη αντίληψη στα ανεβοκατεβάσματα και θα πάρει και ηθοποιούς, ακόμα κι αν δεν ψηφίσουν τις ερμηνείες δεν παύει να είναι σενάριο από εκείνα που διαβάζουν οι ηθοποιοί και θα ήθελαν ένα τέτοιο. Πριν εμφανιστεί το «American fiction» , οι μονομάχοι ήταν δυο. Κι εξακολουθούν αυτοί οι δυό, να παλεύουν μεταξύ τους, είναι το «Poor things»το οποίο πραγματικά στηρίζει κι εκφράζει την ιδιότυπη σκηνοθεσία του σκηνοθέτη του κι είναι κι ο «Oppenheimer» που πετυχαίνει την αφήγηση, την εποχή, το ιστορικό γεγονός, το χαρακτήρα, το ψυχολογικό πορτραίτο… Κι αυτό δηλαδή, για λογαριασμό του σκηνοθέτη δουλεύει αν κι εδώ ο σκηνοθέτης είναι το ίδιο πρόσωπο.. Τα δυο αυτά σενάρια, θα μοιραστούν τον κόσμο των επι μέρους κινηματογραφικών ειδικοτήτων. Οι  της όψης θα κοιτάνε «poor things»,οι της φωτογραφίας που διαχωρίζεται φέτος από την υπόλοιπη όψη (σκηνικών, κοστουμιών, μακιγιάζ ) θα κοιτάνε, μαζί με μοντέρ , ηχολήπτες και τέτοιους , την αφήγηση του «Oppenheimer»