Στη Μόσχα , η πρώτη οπτική επαφή των προετοιμασιών ήταν στην επίσκεψη στην ΚΟΚΙΝΗ ΠΛΑΤΕΙΑ. Όλα στη θέση τους, μέρες πριν, εξέδρες στημένες, έτοιμο να ξαναζωντανέψει το σκηνικό που ξέρουμε από τις οθόνες των τηλεοράσεων ή κι από τις ψυχροπολεμικές ταινίες του Χόλυγουντ . Το ζωντανό σκηνικό ήταν ίδιο και για τις δύο περιπτώσεις. Από κει και πέρα ήταν θέμα οπτικής και προσωπικής επιλογής.
Στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, όμως, που γίνονταν οι προετοιμασίες για την υποδοχή των μη Ευρωπαίων Ηγετών , μια κι οι Ευρωπαίοι δεν δέχτηκαν να συνδράμουν τη Ρωσία στην επέτειο της νίκης κατά του φασισμού, ξεφεύγαμε αρκετά από τις εικόνες του Χόλυγουντ και των Δυτικών Ρεπορτάζ. Εκεί ζήσαμε το θέατρο του δρόμου, τα αληθινά δρώμενα της ζωής, που το στήσιμο κι η τελετουργία πηγάζουν από την αληθινή συγκίνηση που την γεννά η Τιμή. Στο Μνημείο με τη φλόγα που βγαίνει από τα σπλάχνα της γης, από το βάθος της ψυχής των Ρώσων και που δεν σβήνει ποτέ, σαν ένα καντήλι αναμμένο σε αέναο μνήμα, δεν έρχονταν στο νου εικόνες, ερχόταν μόνο ΥΠΟΒΟΛΗ.
Η ηχητική επαφή με τις προετοιμασίες, όσο βρισκόμαστε ακόμα στη Μόσχα, ήρθε με ένα πρώτο «σύνθημα» συναγερμού. Ο οποίος δεν σταμάταγε. Στην αρχή νομίσαμε πυρκαγιά ή κάποιο δυστύχημα. Το «μαύρο χιούμορ» από την παρέα ή κι από την υποβολή σχολίασε μήπως κι επιτέθηκαν οι Γερμανοί… Α, διότι η «αγάπη» για τους Γερμανούς είναι πασιφανής, κυρίως για τα 20 εκατομμύρια των νεκρών της τότε Σοβιετικής Ενωσης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο- Κατά τους Ρώσους τα εκατομμύρια είναι 27 κι όχι 20, όπως μας διευκρίνιζαν.
Μετά ήρθε κι άλλος συναγερμός, και κατόπιν επόμενος και τότε καταλάβαμε αφού προηγουμένως το διασταυρώσαμε ότι επρόκειτο για σειρήνες ασκήσεων.
Κρίμα που δεν θα μπορούσαμε να τα παρακολουθήσουμε όλα αυτά εκ του σύνεγγυς αφού τα εισιτήρια μας ήταν έτοιμα για το τραίνο της Αγίας Πετρούπολης.
Τα ζήσαμε όμως εκεί. Κι από μια άποψη χάρηκα διότι τα της Πετρούπολης δεν μας τα δείχνουν ποτέ, μόνο για τη Μόσχα ξέρουμε.
Σε ένα τριήμερο, τρεις παρελάσεις.
Θα τις πάρω χρονολογικά κι όχι αξιολογικά…..
Την Παραμονή των Πρωτομαγιάς λοιπόν, γίνεται εκεί η στρατιωτική παρέλαση. Το θέμα είναι πως για αυτά δεν σε ειδοποιούν νωρίτερα, κάπως απότομα εμφανίζονται όλα μπροστά σου διότι δεν υπάρχει και ιδιαίτερος λόγος αφού έχεις διαπιστώσει ότι το Κράτος είναι πανίσχυρο, οργανωμένο και πανταχού παρόν. Σχεδόν όπως τότε…. Οπότε, αμέσως, στο λεφτό, ο δρόμος αδειάζει κι οι παρελάσεις ξεκινούν.
Εντελώς απότομα λοιπόν εμφανίζονται στη Λεωφόρο Νιέφσκι άρματα, οχήματα, στρατός ενώ οι περαστικοί πηγαίνουν στις δουλειές του ή στην περιήγηση τους και στο χάσιμο του χρόνου τους αν είναι τουρίστες ή ταξιδιώτες. Τα χάνουμε. Τι είναι όλος αυτός ο στρατός; Μόνο που τα οχήματα προχωρούν βιαστικά και στρίβουν σε ένα κανάλι. «Τι είναι;». «Που πάνε;» ρωτώ. «Κατευθύνονται στα Χειμερινά Ανάκτορα» μου εξηγεί με καλούτσικα αγγλικά ο πρόθυμος Ρώσος. Φανταστείτε με τώρα εμένα, να ακούω ως απάντηση πως «Ο στρατός κατευθύνεται στα χειμερινά ανάκτορα». Ποιο σινεμά; Ποια Ιστορία; Πού βρίσκομαι; «Εκεί γίνεται την παραμονή της Πρωτομαγιάς η στρατιωτική επίδειξη» μου διευκρινίζει. Φουλαριστός λοιπόν για χειμερινά ανάκτορα- έτσι τα αποκαλούν και σήμερα. Διότι οι Ρώσοι σέβονταν ανέκαθεν το ιστορικό παρελθόν, την Ιστορία. Αυτό θα έχω να το λέω.
Κι από το μπαλκόνι με το μεγάλο παράθυρο του μουσείου «Ερμιτάζ» παρακολουθώ τη σκηνή που περιέγραψα στο σχετικό κείμενο για το «Ερμιτάζ», τη σκηνή από το φιλμ «Νικόλαος και Αλεξάνδρα» όπου ο Τσάρος αποχαιρετούσε τα στρατεύματα τα οποία αναχωρούσαν για το Μέτωπο.
Τι Στρατός είναι αυτός! Τι μιλιούνια! Τι παρουσία! Τι επίδειξη! Τι συμβολισμός και τι μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση… Κακά τα ψέματα. Φυσικά δεν είχε σχέση από πλευράς αρμάτων μάχης και βαρέων όπλων με εκείνο που είδαμε μετά από μέρες στη στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα για τα 70χρονα από το τέλος του Πολέμου, που μας έδειξε η TV.
Ιστορικά πάντως αλλά και κινηματογραφικά (κι αυτό για μένα είναι θεμελιώδες , είναι κομμάτι του εαυτού μου), η στρατιωτική αυτή επίδειξη ήταν πέραν περιγραφής.
Κι όμως, δεν ήταν τίποτα μπροστά στις άλλες δύο που ακολούθησαν.
Η Παρέλαση της Πρωτομαγιάς, την επόμενη μέρα ακριβώς, πήρε διαστάσεις κορυφαίας ατραξιόν. Το «πήρε» είναι υποκειμενικό επειδή πρώτη φορά το ζούσαμε εμείς. Για την πόλη, σωστός χρόνος είναι το «παίρνει». Διότι χωρίς φασαρίες, χωρίς φωνασκίες, χωρίς ιδιαίτερες προειδοποιήσεις, οι ένοικοι του ξενοδοχείου είχαν κατέβει σύσσωμοι στην αίθουσα του πρωινού που βρίσκεται στον ημιώροφο κι η οποία βλέπει , μέσα από τεράστιους υαλοπίνακες, τη λεωφόρο Νιέφσκι, τη μεγάλη, μακρόστενη λεωφόρο της Αγίας Πετρούπολης. Είχαν κατέβει να πάρουν θέση, με αποτέλεσμα να προκληθεί μίνι συνωστισμός και να κάνουν ομαδική παράνοια σερβιτόρες και σερβιτόροι διότι όλοι έμεναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους για να δουν την παρέλαση. Μόνο που η παρέλαση κράτησε ώρες ατέλειωτες. Αυτή ήταν και που ωφέλησε τους σερβιτόρους στο να συνέλθουν διότι αποφάσισαν πολλοί να κατέβουν να δουν την υπόλοιπη «παράτα» από το δρόμο.
Στον οποίο δρόμο, συνέβαινε το ανάλογο.
Κι αυτό που είδα, δεν το πίστευα ότι το έβλεπα. Κόκκινες σημαίες η μία πίσω από την άλλη, σφυροδρέπανα με την οκά, ο Λένιν κι ο Στάλιν σε πρώτο πλάνο κι όχι μόνο σε μία ομάδα. Τα περισσότερα Σωματεία κι Εργατικές Ενώσεις και Ομοσπονδίες είχαν εμφανείς τις κομμουνιστικές καταβολές. Όταν, όμως, λέω για Σωματεία κι Ενώσεις και λοιπά, μην φανταστείτε ένα και δύο ούτε πέντε και δέκα ούτε 20 και 50. Μιλώ για τον ατέλειωτο. Μιλώ όμως και για κινήματα ειρήνης με έμφαση στον αντιαμερικανισμό με τον Ομπάμα να κρατά πολυβόλο πάνω στο πανό και να δολοφονεί πληθυσμούς σε Μέση Ανατολή, Αφρική κλπ, μιλώ για δοξαστικά συνθήματα υπέρ της Κριμαίας, μιλώ, όμως, και για κοινωνικές οργανώσεις που σου έκανε εντύπωση όταν μου τα εξηγούσε ο πορτιέρης του ξενοδοχείου που ήταν ντόπιος από την Αγία Πετρούπολη αλλά παντρεμένος με Ελληνίδα, οπαδός του Τσίπρα, φιλέλληνας και λόγω συζύγου αλλά και λόγω Ορθοδοξίας, έξαλλος με τους Γερμανούς και τους λοιπούς Ευρωπαίους που θέλουν να γονατίσουν και τη Ρωσία κι εμάς- όπως μου έλεγε..Και μου εξηγούσε λοιπόν για τις εκάστοτε ομάδες που εμφανίζονταν στο προσκήνιο της παρέλασης, υπό τον ήχο της Τρίτης Διεθνούς αλλά και κάποιων άλλων μελαγχολικών ή και ηρωικών μα πάντα επικών «κομματιών» , κι οι μουσικές δεν διέφεραν και πολύ όταν παρέλαυναν γυναικείες οργανώσεις και φυσικά όταν εμφανίστηκαν κι οι εκπρόσωποι των ομοφυλοφίλων με συνθήματα διαμαρτυρίας για την αντιμετώπιση τους από το ομοφοβικό, ρωσικό κράτος κι από τον ίδιο τον Πούτιν..Ναι, μου έκανε εντύπωση που τους είδα να παρελαύνουν απρόσκοπτα, όπως μου έκανε ακόμα πιο μεγάλη εντύπωση ότι παρέλασαν και κόμματα η φορείς που εχθρεύονται τον Ρώσο Πρόεδρο με συνθήματα πολλά εναντίον του, ακόμα και για διαφθορά- τουλάχιστον όπως μου τα εξηγούσαν μια και δεν μιλώ τη ρωσική γλώσσα.
Η τρίτη παρέλαση ήταν η πιο αποκαλυπτική, ήταν μετά από την Πρωτομαγιά. Ηταν θεαματική, κινηματογραφική, αν την έβλεπαν Γερμανοί και λοιποί Δυτικοί μπορεί και να τρόμαζαν, ο κόσμος όμως εκεί τους χειροκροτούσε, ύψωνε το χέρι στο σήμα της Νίκης , κόκκινες σημαίες κι εδώ αλλά με ροκ υπόκρουση. Ηταν οι «ΛΥΚΟΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ». Αυτοί με τα μαύρα τα πέτσινα, πάνω σε μηχανές μεγάλου κυβισμού, οι Γερμανοί κι οι Πολωνοί είπαν διάφορα εναντίον τους, μέχρι «ιδιωτικό στρατό του Πούτιν» τους αποκάλεσαν αλλά αυτοί δεν μασάνε. Ούτε κι ο κόσμος, όπως είδα, ιδίοις όμμασι. Διότι, μέρες πριν, οι «Λύκοι της Νύχτας» είχαν ξεκινήσει από τη Ρωσία, παρατεταγμένοι , να επαναλάβουν την πορεία του Κόκκινου Στρατού, στα πλαίσια των εορτασμών για τα 70 χρόνια από το τέλος του Πολέμου. Να καλύψουν δηλαδή όλη τη διαδρομή κι αυτό βεβαίως κι είχε πολιτική σημασία. Οι Πολωνοί, που η χώρα τους ήταν ο πρώτος σταθμός κι η ανάμνηση του όχι και τόσο «προσφιλής», τους απαγόρεψαν την είσοδο. Οι μοτοσικλετιστές διαμαρτυρήθηκαν. Τότε, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης βγήκε και έκανε έμμεση κριτική στους Πολωνούς κι είπαν ότι εκείνοι δεν έχουν πρόβλημα ή κάτι τέτοιο. Ποιος ξέρει τι μεσολάβησε ή τι προθέσεις υπήρχαν εξ αρχής διότι οι Ρώσοι μοτοσικλετιστές, αφού έφαγαν πόρτα από την Πολωνία , έκαναν στροφή, παράκαμψαν και πήγαν από τη Λευκορωσία και κατέβηκαν από εκεί. Κι όταν έφτασαν κάποτε στα γερμανικά σύνορα, η Γερμανία πολύ απλά τους απαγόρευσε την είσοδο και δεν τους άφησε να φτάσουν στον τελικό προορισμό που ήταν το Βερολίνο, εκεί που οι Ρώσοι είχαν προλάβει το 1945 να σηκώσουν πρώτοι σημαία, τη δική τους, την κατακόκκινη με το σφυροδρέπανο στο κατεδαφισμένο από τους βομβαρδισμούς Βερολίνο.
Και τότε τους είδαμε στην Αγία Πετρούπολη. Το θέμα είναι η υποδοχή που τους επιφύλαξε ο κόσμος. Και για όποιον δεν τα βλέπει αυτά σαν ένα απλό θέαμα, δείχνει ότι υπάρχουν μέτωπα ανοιχτά στην Ιστορία, στη σύγχρονη, που κρατούν από παλιά….. Κι ο κόσμος ξαναβράζει….
Η εικόνα των μοτοσικλετιστών ήταν πολύ επική, σαν να συνεργάστηκαν ο ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΦΕΛΙΝΙ με τον ΣΕΡΓΚΕΙ ΑΙΖΕΝΣΤΑΙΝ. Σαν να παντρεύτηκαν η «ROMA» του πρώτου με τον «ΟΚΤΩΒΡΗ» του δεύτερου…
Μέσα στον ενθουσιασμό ενός κόσμου, ανάμεσα τους κι εγώ...
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ, ΕΧΕΙ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ, ΥΠΟΜΟΝΗ
