Ως ΠΡΟΛΟΓΟΣ αυτό που θα γραφτεί από το PANTIMO για τα OSCAR 2020, θα είναι ως προς το ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ ότι το 2020 ΤΑ «ΠΑΡΑΣΙΤΑ», Η ΝΟΤΙΟΣ ΚΟΡΕΑ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΩΝ OSCAR ΕΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Να τα ξαναπούμε τι συμβαίνει με την «Καλύτερη Ταινία» : Είναι η μόνη κατηγορία, που στις ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ, δεν ψηφίζεται αποκλειστικά από τον κλάδο της, όπως συμβαίνει με τις άλλες κατηγορίες, δεν ψηφίζεται δηλαδή αποκλειστικά από τους Παραγωγούς αλλά από το σύνολο. Κάθε μέλος, σε όποιον κλάδο κι αν ανήκει, μαζί με τα πέντε επιτεύγματα του δικού του κλάδου, ψηφίζει και τις ταινίες της αρεσκείας του. Κι έτσι βγαίνει ένα «ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ» σύνολο, με την πλήρη και ουσιαστική έννοια της λέξης.
Σε αντίθεση με τις υποψήφιες του Α’ Γυναικείου, οι υποψήφιοι του Α’ ανδρικού έχουν , οι 4 στους 5, υποψηφιότητα και για Οσκαρ Σεναρίου. Οι ταινίες τους εννοώ. Συνεπώς μιλάμε και για καλύτερα έργα , αν και το έργο-ρόλος , όπως εξηγήσαμε στο κεφάλαιο των πρωταγωνιστριών έχει κι αυτό τη σημασία του. Αλλά δεν συγκρίνεται με τούτο εδώ, η σημασία του είναι πιο περιορισμένη.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, όχι ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ. Ας γίνει κάποτε κατανοητό
Πιο καλά σενάρια έχει (και) φέτος ο Α΄ΑΝΔΡΙΚΟΣ ρόλος από ό, τι ο Α’ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ. Λέω για τα σενάρια επειδή η ερμηνευτική αξιολόγηση ξεκινά από εκεί, από τα σενάρια. Μιλούν γενικώς περί «ερμηνείας» αλλά δεν ξέρουν τι εννοούν, ο καθένας εννοεί το γούστο του στο ποια (ή ποιος) ηθοποιός του αρέσει. Κι όλο αυτό το λέει γενικώς κι αορίστως ερμηνεία. Συμπάθεια προς τον ηθοποιό είναι διότι η ερμηνεία αξιολογείται με βάση το ρόλο ο οποίος προέρχεται από σενάριο και το σενάριο ανήκει σε έργο. Δεν κρίνεται έτσι γενικώς κι αορίστως.
H κύρια διαφορά, μεταξύ ενός Σεναρίου ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ, ενός σεναρίου δηλαδή που γράφτηκε απευθείας για την οθόνη από όπου κι αν το εμπνεύστηκε ο σεναριογράφος του, κι ενός Σεναρίου εκ ΔΙΑΣΚΕΥΗΣ, δεν είναι φυσικά γύρω από την υπόθεση, γύρω από το μύθο. Η υπόθεση είναι έτσι κι αλλιώς ζητούμενο ενδιαφέροντος. Η διαφορά στην αξιολόγηση έχει να κάνει με το ότι στο πρωτότυπο σενάριο λαμβάνεται υπόψη κι η πρωτότυπη ιδέα. Στο Εκ Διασκευής Σενάριο λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος μεταφοράς του στην οθόνη.
Οι…. «Χρυσές Σφαίρες» των Ακαδημιών, δηλαδή τα BAFTA, τα βραβεία της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, που μόνος τους σκοπός είναι να παίρνουν μερτικό από τη λάμψη των Οσκαρ και τίποτε περισσότερο, εισηγήθηκαν «1917»
Ολο κι επιτακτικότερη γίνεται η ανάγκη για ΑΝΑΝΕΩΣΗ του είδους κι όλο εντονότερα προβάλει κι ο προβληματισμός περί του είδους. Περί της ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ του είδους. Εχω γράψει κι έχω αναφερθεί πολλές φορές για εκείνο το μίνι συνέδριο περί Κινουμένου Σχεδίου, το 2016 στο Βρότσλαβ, στην Πολωνία , με αφορμή την ταινία «Εγώ ο Κολοκυθάκης» που είχε θέσει το θέμα μια Γαλλίδα παραγωγός και την είχε συνδράμει Βρετανή από τον κλάδο των p.r πάνω στο ποια ανάγκη εξυπηρετεί, με αφορμή την αντίδραση του μικρού γιού της που έπληττε στην ταινία και αποζητούσε… Ντίσνευ. Κι η Γαλλίδα είχε θέσει πολύ εύστοχα το θέμα «αν έχουμε το δικαίωμα να αποστερήσουμε από τα παιδιά ένα είδος που δικαιωματικά τους ανήκει».
Η Νοτιο-Κορεάτικη ταινία «ΠΑΡΑΣΙΤΑ» του ΜΠΟΝΓΚ ΤΖΟΥΝ ΧΟ σημείωσε διπλή νίκη στα εναπομείναντα σωματεία κι αυτό δηλώνει ότι το ρεύμα της στον χώρο των κινηματογραφιστών είναι τεράστιο. Κι είναι βέβαιο ότι θα αποκρυσταλλωθεί και στα Οσκαρ με σημαντικές νίκες κι όχι μόνο με το ΣΙΓΟΥΡΟ της ΔΙΕΘΝΟΥΣ (πρώην «Ξενόγλωσσης») Ταινίας.
Τη μύηση μου στα ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ, ως Τέχνη του Κινηματογράφου, την οφείλω ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΩΣ στην ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΑΧΛΙΩΤΗ. Στην Ελλάδα, αυτή που μου δίδαξε τα πρώτα και με έβαλε στον κόσμο αυτόν, ήταν η ΝΤΕΝΗ ΒΑΧΛΙΩΤΗ, υποψήφια δύο φορές για Οσκαρ Κοστουμιών (για το «Ποτέ την Κυριακή» το 1961 και για τη «Φαίδρα» το 1963) η οποία με «άρπαξε» με την καθοριστική για μένα φράση «Το ρούχο είναι η κοινωνική μας φόρμα». Ηταν κάτι σαν «γεννηθήτω φως» κι από εκεί άρχισα. Νόμοι, κανόνες, νόρμες, αισθητική, χαρακτήρες, σενάριο άρχισαν να ξεπηδάνε . Και λάτρεψα τα ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ ως Νο 3 αγαπημένη κινηματογραφική κατηγορία, μετά το ΣΕΝΑΡΙΟ και το ΜΟΝΤΑΖ, διότι με παραξένευε το γεγονός πως ξαφνικά, μέσα από ένα σενάριο αρχίζεις Και ντύνεις όλους τους ανθρώπους. Αυτή η «κοινωνική φόρμα» της αείμνηστης Ντένης επηρέασε ακόμα περισσότερο την κουλτούρα μου, με οδήγησε στη συνειδητοποίηση της ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑΣ ΜΟΔΙΣΤΡΑΣ και του ΕΛΛΗΝΑ ΡΑΦΤΗ που έντυναν πόλεις και κωμοπόλεις και χωριά και πληθυσμούς, για όλα τα βαλάντια, με ανταμοιβή το μεροκάματο..
Ευκαιρία είναι να δούμε την κατηγορία των ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΦΦΕ, μια και χτες δημοσιεύσαμε τα βραβεία του ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ τους και βγήκαν κάποια αποτελέσματα τα οποία χρήζουν «μύησης» στην κατηγορία. Οποιος ρίξει μια ματιά στα αποτελέσματα του εν λόγω Σωματείου (είναι δημοσιευμένα στο PANTIMO.GR), θα δει να υπάρχει κατηγορία των «οπτικών εφφέ» σε σύνολο και των «οπτικών εφφε ως supporting κατάσταση». Στο Οσκαρ η κατηγορία εννοείται πως είναι ενιαία κι αυτό που εξετάζεται είναι το ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ που ήταν πιο λειτουργικό για την ταινία. Είτε ως σύνολο οπτικών εφφέ, για τη δουλειά που έγινε από την ομάδα, είτε για το ένα και μόνο εφφέ, που υπήρχε στην ταινία αλλά που θεωρήθηκε, ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΩΝ κι όχι από τους ειδικούς των Εφφέ, ως πιο αποτελεσματικό, ως πιο λειτουργικό για την ταινία.
Οπότε, θα έχουμε ενδιαφέροντα πράγματα να πούμε, στο αφιέρωμα των ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΦΦΕ από το PANTIMO.GR στις επόμενες μέρες.
Καταρχάς, να μάθουμε κάποτε τους όρους και τη γλώσσα μας και να μη μεταφράζουμε αυτολεξεί από τα αγγλικά διότι βγαίνουν κάτι… τέρατα. Όταν το βραβείο λεγόταν «ART DIRECTION», είχαν πονέσει τα μάτια μας με το αυτολεξεί «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ». Τι είναι η «καλλιτεχνική διεύθυνση» ωρέ; Σε τι ακριβώς του Κινηματογράφου παραπέμπει; Τι είναι ;.. Κανένα… καμπαρέ; Τι κάνει η «καλλιτεχνική διεύθυνση» δηλαδή;
Κάπως «ξάφνιασαν» οι ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΟΙ από το ΣΩΜΑΤΕΙΟ τους με τις Επιλογές τους.
Έγραψα την ΑΝΑΛΥΣΗ του ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΑΖ (Νο 5), όπου εξήγησα τα της πολλαπλής ειδικότητας που καταλήγει στις «εφευρέσεις» ηχητικών εφφέ, σε διάφορα ευρήματα ηχητικά, σε «ηχητικό μοντάζ διαλόγων» , σε δουλειά πάνω στα «κοψίματα» της μουσικής και στο συνολικό «κόψιμο» του ήχου και πάμε τώρα να δούμε τη «μίξη», αυτό που εννοούμε όταν λέμε «Ήχος» ή πιο παλιά «Ηχοληψία». Να δούμε τώρα δηλαδή τις συνθέσεις των ήχων και κυρίως την επιλογή του ήχου, η οποία συνολική επιλογή έχει να κάνει με τη σκηνοθεσία της ταινίας και πως αυτή αντιμετωπίζει τον ήχο, τι είδους ήχο θέλησε ώστε να είναι συμβατός με το είδος αλλά και με την εικόνα της ταινίας. Κι όταν λέμε «συμβατός», εννοούμε την άποψη. Διότι συμβατός μπορεί να είναι κι ένας ήχος που αναιρεί την εικόνα επειδή έτσι τον θέλησε ο σκηνοθέτης και προς αυτή την κατεύθυνση συνεργάστηκε με τον ηχολήπτη, κι ο τελευταίος με τη συνολική του ομάδα.
Σε αντίθεση με τον φετινό Β’ Ανδρικό ρόλο, όπου κάποιοι ρόλοι μοιάζουν σχεδόν συμπρωταγωνιστικοί και χρειάστηκε να γράψω ένα κατεβατό επεξηγήσεων περί θέσης του ρόλου στο σενάριο, ο Β’ Γυναικείος είναι σαφής: Καμία από τις 5 δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί συμπρωταγωνίστρια, όλες έχουν περιορισμένους σε διάρκεια ρόλους ή παίζουν εκτός πρωταγωνιστικού διδύμου.
Τα «ANNIE AWARDS», κάτι σαν… Μικρή Ακαδημία των ANIMATORS, των καλλιτεχνών – εργατών του Κινουμένου Σχεδίου έκαναν μια πρόταση που θα θεωρηθεί από «επική» έως κι «ανατρεπτική»
Ο ΣΑΜ ΜΕΝΤΕΣ για το «1917» ήταν ο ΝΙΚΗΤΗΣ των ΒΡΑΒΕΙΩΝ του ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ, του πιο καθοριστικού, ίσως, για τα Οσκαρ Κινηματογραφικού Σωματείου. Με τις ελάχιστες, τις μετρημένες , κυριολεκτικά, στα δάκτυλα αποκλίσεις (ΜΟΝΟ 7 ΦΟΡΕΣ)(!!!!) μεταξύ Βραβείου κι Ακαδημίας στα 72 (ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΔΥΟ(!!!!) χρόνια ζωής του θεσμού τους.
Ο, τι έχουμε πει για τη ΜΟΥΣΙΚΗ, ισχύει ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ και για το ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Για την ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ Μουσική και για το ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ Τραγούδι. Πως το Τραγούδι στον Κινηματογράφο κρίνεται κι αξιολογείται ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ κι όχι δισκογραφικά ή ραδιοφωνικά. Από τον Κινηματογράφο έχουν βγει τραγούδια που έγιναν μεγάλα σουξέ δεν ήταν όμως όλα της ίδιας ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ αξίας. Γι αυτό και πολλά από αυτά τα σουξέ, στάθηκαν μόνα τους ως σουξέ κι έγιναν τραγούδια υψηλών πωλήσεων, διότι η αξία τους ήταν τραγουδιστική- όχι όμως και Κινηματογραφική. Το ίδιο πράγμα ίσχυε και στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο: Υπήρχαν τραγούδια που έβγαιναν μέσα από το σενάριο, γράφονταν από συνθέτη και στιχουργό κατόπιν αναγνώσεως του σεναρίου, κι υπήρχαν κι άλλα που μπορεί ως τραγούδια να ήταν πανέμορφα αλλά κινηματογραφικώς ΑΣΤΟΧΑ.
O ΡΟΜΠΕΡΤ ΤΖΟΟΥΝΣ είναι ένας κορυφαίος μοντέρ του αμερικάνικου σινεμά, ο οποίος προτάθηκε τρεις φορές για Οσκαρ, χωρίς να κερδίσει, για μνημειώδη φιλμ όπως το «Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός κόσμος» του Στάνλεϋ Κράμερ, το «Μάντεψε ποιος θάρθει το βράδυ» πάλι του Κράμερ και το «Αυτή η γη είναι δική μου γη» (Bound for glory) του επίσης μοντέρ που μετά πέρασε στη σκηνοθεσία, του ΧΩΛ ΑΣΜΠΥ- ο ΑΣΜΠΥ δεν πήρε Οσκαρ ως σκηνοθέτης, είχε πάρει όμως ΟΣΚΑΡ για ΜΟΝΤΑΖ στο «ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ» (In the heat of the night) του Νόρμαν Τζούισον.