Σε αυτή την παράδοση κινείται αυτή η ταινία, απλώς η προσέγγιση γίνεται στο πιο εξελιγμένη, πιο μοντέρνα, πιο ενηλικιωμένη θα έλεγα από τις παραδοσιακές μεταφορές λογοτεχνικών έργων στην οθόνη.
Είναι εδώ που η πολιτική γίνεται Τέχνη, είναι εδώ που ένα εύρημα έρχεται και διαφοροποιεί την έννοια της πολεμικής ή «καταγγελτικής» ταινίας, είναι εδώ που έρχεται το ντοκουμέντο να γίνει μυθοπλασία χωρίς να έχει αλλοιώσει την ταυτότητα του αλλά και χωρίς να έχει παραβεί τους κανόνες της άλλης. Είναι εδώ που ούτε ο πιο κακόπιστος δεν μπορεί να κατηγορήσει για προπαγάνδα για τον απλούστατο λόγο ότι αφορά ο Ανθρωπος και το πως τον κοιτάμε εμείς.
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ έχει βρει απολύτως τον εαυτό του, τον έχει εξελίξει, τον έχει ωριμάσει κι όπως μιλούν τα φιλμ, τον εμπλουτίζει διαρκώς
Θα ξεκινήσω από το πως τελείωνα την κριτική του πρώτου «Wicked» : «Το μόνο που προσωπικά με χάλασε είναι ότι ένα θεατρικό μιούζικαλ των 2,5 ωρών, το χώρισαν σε δυο ταινίες στον κινηματογράφο κι αυτή που βλέπουμε είναι το πρώτο μέρος. Και διαρκεί 160 λεπτά; Υπήρχε λόγος; Την απάντηση θα τη δώσουν οι executives του στούντιο διότι είναι καθαρά εμπορική και μηδαμινά καλλιτεχνική» .
Είναι ΑΘΛΟΣ αυτό που συμβαίνει με τη Γερμανίδα ηθοποιό ΛΕΟΝΙ ΜΠΕΝΕΣ σε αυτή την ταινία, και βέβαια επιβράβευση ρίσκου για την Ελβετίδα σκηνοθέτη που ξεκίνησε να κάνει ένα έργο στηριγμένο στην ηθοποιό και με τον τρόπο με τον οποίο είναι στηριγμένο
Οπτικα ξεκινά η κατάκτηση του θεατή, όπου εκεί μέσα κυριαρχεί το κύρος, ο τρόπος με τον οποίο επιβάλλεται. Η συγκίνηση ολοκληρώνει και δικαιώνει το οπτικό πλαίσιο στο δεύτερο μέρος, όπου εκεί συνειδητοποιούμε ότι το κύρος έχει δύο όψεις
Μπορεί να μην έχει σχέση με το αριστούργημα του Στάνλεϋ Κράμερ του 1961, με τα Oscar στον Μαξιμίλιαν Σελ και στο εκ διασκευής σενάριο του Αμπυ Μαν, έχει όμως, μια άλλη, εντελώς δική της και πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση
Και χωρίς να έχει ενημερωθεί κάποιος θεατής προκαταβολικώς αν έχει τύχει να δει «Το Τσεκούρι» του Κώστα Γαβρά, αυτομάτως εκεί θα παραπεμφθεί. Διότι, θα παρακολουθεί μια ιστορία που θα του θυμίζει εκείνο αλλά προσαρμοσμένη στην κορεάτικη πραγματικότητα καθώς επίσης και στην καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία και προσωπικότητα του Κορεάτη σκηνοθέτη ΠΑΡΚ ΤΣΑΝ-γουκ. Και σιγά σιγά θα ξεχνά το «Τσεκούρι» και θα αφοσιώνεται στο τρέχον.
ΚΙ έτσι το «φαινόμενο Λάνθιμος» για την ώρα εξακολουθεί να παραμένει «φαινόμενο». Τουλάχιστον για τους οπαδούς του οι οποίοι αποδεικνύονται περισσότερο από «πολλοί», σιγουρότερα «πιστοί»
Το ερώτημα τίθεται εύλογα επειδή στις δηλώσεις μπορεί να ισχυρίζονται ότι πρόκειται για το μιούζικαλ, που έγινε για το θέατρο στο 1992 και βασιζόταν στην ταινία του Εκτορ Μπαμπένκο και κυρίως, ΚΥΡΙΩΣ, το τονίζω εδώ το «κυρίως» στο βιβλίο του Μανουέλ Πουιγκ. Από το οποίο , άλλωστε, είχε προκύψει κι η ταινία.
Είναι απίστευτα χαρούμενη ταινία η «NOUVELLE VAGUE», η οποία στις προθέσεις της είναι πολύ σοβαρή (προσέξετε το περι προθέσεων: η ταινία λέω, όχι ο δημιουργος-και θα καταλάβετε παρακάτω)
Με συγκίνησε πάρα πολύ αυτή η νιόβγαλτη ταινία του ΦΑΤΙΧ ΑΚΙΝ, το έργο του οποίου θαυμάζω και θαυμάζω και τον ίδιο και για ένα πρόσθετο λόγο: Ότι δεν μένει επαναπαυμένος. Γλύτωσε από την τυποποίηση του να είναι ο «Τούρκος της Γερμανίας» με θέματα κι ανθρωπους αποκλειστικά από τα μέρη καταγωγής του. Μεγάλωσε, εξελίχθηκε κι ωρίμασε σε ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ. Τον αφορούν κι οι Γερμανοί, με τους οποίους μεγάλωσε και ζει, τον αφορά κι η παγκοσμιότητα, τον αφορούν ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ. Αυτό κι αν του εκτιμώ, το ότι θέλει να δοκιμάζεται στα είδη ως σκηνοθέτης. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε αυτή την αναζήτηση διακαώς
Καταρχάς, θα ξεκινήσω από τον τίτλο και θα δηλώσω ευθαρσως και για πολλοστή φορά ότι ΔΙΑΦΩΝΩ ΚΑΘΕΤΑ με τίτλους αυτού του είδους Μακρυνάρια και σε ξένη γλωσσα. Η υποτίμηση των ελληνικων αλλά και κάθε τι άλλου πλην των αγγλικων. Διότι ακόμα και σε γαλλικά ή ιταλικά φιλμ προστρέχουν στους αγγλικούς τίτλους του IMDB κι από εκεί αντλούν. Η αλλαγή τίτλου (κι όχι μεταφραση φυσικά, όπως εξακολουθούν να νομίζουν ορισμένοι..) είναι ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΜΕΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ είτε αφορα σε ταινίες είτε σε θεατρικά είτε σε μυθιστορήματα κι εκδόσεις. Κι η λογική είναι πως σε κάθε έργο , σε καθε χωρα του κόσμου, δεν λειτουργει ο πρωτοτυπος τίτλος. ΚΙ ο τίτλος ΚΡΙΝΕΤΑΙ με ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΙΤΛΟΥ κι όχι του ολοκληρωμένου έργου. Είναι τίτλος επικοινωνίας. Στην Ιταλια, ενπαση περιπτώσει δεν ξερουν «Πολίτη Κέιν» ξερουν αντ’ αυτού το «Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ» όπως κυκλοφορησε το φιλμ στα ιταλικά. Στη δε Γαλλία οφείλουμε τις μεταφράσεις γαλλικών τίτλων που τους πήραμε από αυτην και δεν εχουν σχέση με το πρωτοτυπο τους , όπως «το τραίνο θα σφυριξει τρεις φορές, το «Οσο υπαρχουν ανθρωποι», «Η μελωδία της ευτυχίας» - είναι οι γαλλικοί τίτλοι αυτων των ταινιών. Για να μην πούμε για το θέατρο και τις μεταφράσεις με τις οποίες έπαιξε ο ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ, καθηγητής των Αγγλικών ως επίσημη επαγγελματική ιδιότητα, το «Λεωφορείον ο ποθος» ή την «Λυσσασμένη γατα» (αν κι αυτην, τελικά, την ανέβασε ο Μυρατ) που οι πρωτοτυποι τίτλοι ήταν εντελως διαφορετικοί. Μέχρι το μεταφορικό μεσον αλλαζε και μετετρψε το «τραμ» του αγγλικού σε «λεωφορείο» ώστε να ακούγεται ποιητικά στην ελληνική απόδοση. Ο Κουν όμως ήταν γνωστης κι ήξερε τα περί τιτλου και τι ο τιτλος σημαίνει κι όχι να το μεταφρασει αυτολεξεί από τα αγγλικά ή να το παίξει με τον αγγλικό απευθείας (αν και το εκανε μια φορά στο «Αμέρικα Ούρα» , χρησιμοποιώντας, όμως, την ελληνική αλφάβητο κι όχι την αγγλική, τη λατινική, κι όλοι οσοι ασχολούνται με τα έργα, ενδιαφερονταν να ερεθίσουν το θεατή, προβάλλοντας, δια του τίτλου, το πνευμα….Την εδώ ταινία , που θα μπορούσε άνετα να εχει πάρει ως ελληνικό τίτλο «ΣΠΡΙΝΓΚΣΤΗΝ» είτε με ελληνικά είτε λατινικα γραμματα, την εμποδίζει ο τίτλος να επικοινωνήσει. Πέραν κάποιων φαν του βιογραφουμενου ειδωλου.
Ψάχνεται ακόμα ο ΛΟΥΚΑ ΓΚΟΥΑΝΤΑΝΙΝΙΟ, δεν το έχει βρει ακόμα αυτό που αναζητεί, ας τον παρακολουθήσουμε λοιπόν στο ταξίδι. Βεβαια οι Εργοκεντρικοί κρίνουμε από τα έργα την κάθε διαδρομή.
Η τωρινή σταση του ταξιδιού που λέγεται «ΜΕΤΑ ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ» δείχνει ακριβως τη θολούρα της αναζήτησης, το τι είδους ψάξιμο και προς ποια κατεύθυνση.
Τονίζω το «κινηματογραφική αξία» διότι σε αυτές τις περιπτώσεις τολμώ να ομολογήσω ότι με διακατέχει μια επιφυλακτικότητα, όσον αφορά Φεστιβάλ ,κυρίως του Βερολίνου όπου το σύμπτωμα οργιάζει κι η καλλιτεχνική αξία προσπερνάται και μένει το συναίσθημα απέναντι στον ταλαιπωρημένο από το καθεστως της πατρίδας του σκηνοθέτη. Βεβαια στις Κάνες είναι πιο προσεκτικοί..
Είναι εκπληκτικό αυτό που συμβαίνει με τον ΝΤΟΥΕΗΝΙ ΤΖΟΝΣΟΝ σε αυτή την ταινία που έρχεται για μυριοστή φορά να επιβεβαιώσει το δόγμα: «ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΡΟΛΟΣ». Ότι στο ρόλο επάνω θα κριθεί ο ηθοποιός, εκεί θα φανεί ποιος είναι και ποιος όχι.
Είναι πολύ συγκινητική η ιταλική ταινία «ΜΠΕΡΛΝΓΚΟΥΕΡ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΠΙΔΑ» μια και καταφέρνει να φέρει εις πέρας αυτός που μας το δείχνει ΄τι είχε ως πρόθεση: Την προσέγγιση του ηγέτη της Ιταλικής Αριστεράς Ενρικο Μπερλινγκουέρ, που έφυγε πρόωρα από τη ζωή, μόλις στα 62 του χρόνια, πάνω στην ακμή του, μέσα από την ανθρώπινη διάσταση. Είναι σαφείς οι καταβολές τύπου Βιττοριο Ντε Σίκα, όταν του συζητούσαν για μια ταινία και του έλεγαν «θελουμε το δικό σου ανθρώπινο άγγιγμα»
Ναι, είναι ένας θρίαμβος που για τους ποιητοκεντρικούς θα στραφεί όλο στον δημιουργό ΠΟΛ ΤΟΜΑΣ ΑΝΤΕΡΣΟΝ, διότι είναι πράγματι η καλύτερη μέχρι τώρα δουλειά του, η πιο ώριμη, η πιο περίτεχνη κι η πιο εξελιγμένη σκηνοθετικά σε συνάρτηση απολυτη με το σεναριο…Μα είναι κι ένας θρίαμβος επί του έργου, αν καθίσουμε να δούμε ΤΟ ΕΡΓΟ, που έχει φτιάξει ο Πολ Τόμας Αντερσον, με κριτήρια καθαρώς εργοκεντρικά, και ,ναι, πρόκειται για θρίαμβο
Διότι περί «μαθήματος» πρόκειται, ως έτσι το απόλαυσα, είχα ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΔΩ ΤΕΤΟΙΟ ΕΡΓΟ.
Επειδή πολλές φορές επικαλούμαστε τον «πρωτοεμφανιζόμενο» ως όρο για άλλοθι, επιείκεια, χατίρι ή και για κόλαφο.. Εδώ έχουμε έναν ο οποίος υπογράφει σενάριο και σκηνοθεσία κι η προϊστορία του τον δηλώνει ηθοποιό. Είναι ο ZAK ΓΚΡΕΓΚΕΡ- στην ουσία δεν είναι πρωτόβγαλτος αλλά…δευτεροετής. Αν αυτό σημαίνει κάτι.