Εχουμε δει αμέτρητες ταινίες με ληστείες τραπεζών στον κινηματογράφο, ώστε από αυτή την άποψη «Η ΛΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ» εξ Αργεντινής να μη μας κάνει ξεχωριστή εντύπωση. ΟΜΩΣ…..
..Και πάνω που σκεφτόμουν ότι μήπως και το είδος του «σπλάτερ» που είναι ξεχωριστή κατηγορία μέσα στο γενικό είδος που ονομάζεται «θρίλερ», χρειάζεται Ανανέωση, ήρθε αυτή η ταινία και μου έδωσε μια απάντηση. Σχετικά με τι; Με το ότι γίνονται και προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.
Θα χρησιμοποιήσω σε όλο το κείμενο, όπως και στον τίτλο, τη λέξη «ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ» επειδή είναι αυτή που μου επιτρέπεται σε ένα κριτικό λόγο κάπως…ηδυσμένο κι όχι αγοραίο. Η κανονική λέξη είναι μόνο μία κι αρχίζει από το γράμμα ΚΑΠΠΑ. Είναι εκείνη η λέξη που εκφράζει τη διέγερση μέσα από την ηδονή.
Το στρέφω όλο πάνω στον ΤΟΜ ΧΑΝΚΣ, επειδή, χωρίς να είναι αυτός ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, κάνει το μεγάλο επίτευγμα της ταινίας και το επίτευγμα είναι πως χωρίς αυτόν η συγκεκριμένη ταινία δεν θα ήταν η ίδια.
«Σοφιστικέ» τόσο ως αντικείμενο όσο κι ως αντιμετώπιση. Μυστήριο τόσο ως προς το περιεχόμενο αλλά κι ως προς το που ακριβώς κεντράρει.
Από τον ΖΩΡΖ ΦΕΝΤΩ ξεκινάμε και σε αυτόν καταλήγουμε διότι αυτός είναι και το ζητούμενο της ταινίας. Ποιος είναι ο ΖΩΡΖ ΦΕNΤΩ; Γάλλος συγγραφέας, κορυφαίος είδους, εκπρόσωπος της γαλλικής φαρσοκωμωδίας που κάποια στιγμή αναγνώρισαν την ιδιαίτερη αξία του κι από τα θέατρα των «λεωφόρων» (από εκεί βγαίνει κι η λέξη «μπουλβάρ») τον μετέφεραν και τον περιέλαβαν στο ρεπερτόριο της «Κομεντί Φρανσαίζ».
Και οι τρεις αυτοί «λόγοι» έχουν κύρια ονόματα κι εκπροσωπούν ιδιότητες. Λέγονται ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΜΟΡΑΒΙΑ, ΚΑΡΛΟ ΠΟΝΤΙ, ΜΠΡΙΖΙΤ ΜΠΑΡΝΤΟ. Κι εκπροσωπούν τις έννοιες ΣΕΝΑΡΙΟ, ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ και ΣΤΑΡ όπου το τελευταίο γίνεται και εξαιρετικά γκονταρική υπόθεση. Θα τους αναλύσουμε και τους τρεις λόγους πιο κάτω μια κι η εξέταση και το κριτήριο αντιμετώπισης της ταινίας είναι ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΚΟ (εξετάζουμε δηλαδή το ΕΡΓΟ κι όχι τον «auteur») κι ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΚΑ ΜΙΛΩΝΤΑΣ η «ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ» καταλαμβάνει την πρωτεύουσα θέση στη φιλμογραφία του ΖΑΝ ΛΥΚ ΓΚΟΝΤΑΡ.
Κι αυτό έχει να κάνει με το πως οι ΓΑΛΛΟΙ παίρνουν ένα ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ προϊόν και το επεξεργάζονται αλλά και το πουλάνε με τον ΓΑΛΛΙΚΟ ΤΡΟΠΟ.
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ του ταλέντου αλλά και της σκέψης του, ήταν τα δύο στοιχεία που με έθελξαν το περισσότερο στη νέα ταινία του ΣΠΑΪΚ ΛΗ, η οποία, μάλιστα, έκανε την πρεμιέρα της στο NETFLIX. Γεγονός που καθιστά εξηγήσιμες τις υποτιμητικές «κριτικές» κάποιων εκεί μέσα, που μου θύμισαν τις ανάλογες για την ταινία του Κώστα Γαβρά στο «Ανήλικοι στην αίθουσα». Κάτι σαν θεατρικό του Πίντερ, άλλο θέλω να βρίσω κι αλλού επιτίθεμαι
Το «ΓΙΑ ΟΛΑ ΦΤΑΙΕΙ ΤΟ ΓΚΑΖΟΝ» είναι μια γαλλική κωμωδία που είχε κάνει μεγάλη αίσθηση στη σαιζόν 1995-96 κι είχε σαρώσει τα γαλλικά ταμεία με κάτι εκατομμύρια σε εισπράξεις αλλά και στην Ελλάδα δεν είχε πάει άσχημα. Θα έλεγα ότι η ταινία αυτή απογείωσε το άστρο της ΖΟΣΙΑΝ ΜΠΑΛΑΣΚΟ, κυρίως ως κινηματογραφίστριας κωμωδιών τόσο με την ιδιότητα της σεναριογράφου όσο και της σκηνοθέτη σε έργα του είδους ενώ ως ηθοποιός στερέωσε τον τύπο με τον οποίο την είχαμε γνωρίσει νωρίτερα στο «ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ ΓΙΑ ΣΕΝΑ» (trop belle pour toi) του ΜΠΕΡΤΡΑΝ ΜΠΛΙΕ.
Ο «ΠΙΝΟΚΙΟ», το παραμύθι που έγραψε ο Φλωρεντινός ΚΑΡΛΟ ΚΟΛΟΝΤΙ στον 19ο αιώνα, ξαναζωντανεύει στην οθόνη υπενθυμίζοντας μια ποιότητα στο είδος «παραμύθι» που σήμερα δεν υπάρχει- ή μάλλον δεν υπάρχει το «παραμύθι» έτσι όπως ανάθρεψε γενιές επί αιώνες. ΚΙ υπενθυμίζει επίσης, την ποιότητα στο είδος της παιδικής ψυχαγωγίας, που σίγουρα μπορεί να ξενίσει παιδάκια τα οποία είναι εθισμένα σε κάτι διαφορετικό, μπορεί όμως και να μη συμβεί κάτι τέτοιο. Έτσι κι αλλιώς, η δουλειά της κριτικής είναι να ασχολείται με το έργο κι όχι για να γράφει κατεβατά πιθανοτήτων περί επιτυχίας ή μη, κι έτσι να αποφεύγει τους σκοπέλους της ανεπάρκειας.
Κι η αξία αυτή έγκειται στο να πάρεις ένα παλιό φιλμ και να το ξανακάνεις ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ. Να το πας δηλαδή παραπέρα, κάπου αλλού, ενπάση περιπτώσει, από εκεί που βρισκόταν το πρωτότυπο ως πηγή έμπνευσης. Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να μιλάς για ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. Και να κριθείς φυσικά ως κάτι αυτοτελές κι αυτόνομο, σε σύγκριση με τον εαυτό σου και μόνο, κι όχι με εκείνο που προϋπήρξε.
Πολύ ΣΚΛΗΡΗ ταινία. Και ΤΡΙΩΡΗ και ΜΑΥΡΟΑΣΠΡΗ αλλά κι ένα εξαιρετικό δείγμα ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ-ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ.
Απολαυστικό σινεμά το «MADRE», η ολοκαίνουργια ταινία του Ισπανού σκηνοθέτη ΡΟΝΤΡΙΓΚΟ ΣΟΡΟΓΚΟΓΙΕΝ, που μας καταγοήτευσε το καλοκαίρι του 2019 με τον «ΕΚΠΤΩΤΟ»
Πολλά είχα ακούσει και διαβάσει για την ταινία αυτή, όταν είχε προβληθεί στις Κάνες, το αποτέλεσμα της μερικώς μόνο ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες που είχαν γεννηθεί.
Περί «αυτού», περί του ΕΙΔΟΥΣ δηλαδή που λέγεται ΣΑΤΙΡΑ πρόκειται κι ακριβώς επειδή είναι σάτιρα, προκαλεί αντιδράσεις με το περιεχόμενο. Όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΟΤΕ με την σάτιρα, από καταβολής. Κάποιοι πάντοτε ενοχλούνται με το περιεχόμενο της, επειδή το χιούμορ τους δεν υπάρχει ή δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με το χιούμορ του έργου.
Κάθε φορά που βλέπω μια ταινία του ΚΛΙΝΤ ΗΣΤΓΟΥΝΤ βγαίνω από το σινεμά είτε συνεπαρμένος είτε καταγοητευμένος. Κι αυτό, ενώ την ίδια στιγμή, μπορώ να διακρίνω αν η ταινία είναι και «μεγάλη» ή όχι. Διότι φυσικά, όλα τα δάκτυλα ίδια δεν είναι , αλλά μέσα σε όλα του τα άλλα, ο Κλιντ, ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ΚΛΙΝΤ ,έρχεται να μας αποδείξει κι αυτό: Ότι προυπόθεση για να βγεις «τρελαμένος» από το σινεμά, από μια ταινία, δεν είναι το αν η ταινία αυτή είναι «μεγάλη» ή «αριστούργημα» ή διάφορα τέτοια των κριτικών (τους οποίους ο Κλιντ έχει «γραμμένους») αλλά από τη ΣΙΝΕΜΑΔΙΛΑ που εκπέμπει το δημιούργημα. Εκεί είναι το μυστικό για να κατακτάς τον θεατή, να τον κάνεις να βγαίνει γοητευμένος από την αίθουσα είτε η ταινία σου ήταν μία οσκαρικών προδιαγραφών, είτε ένα «εργάκι» για να περάσει η ώρα. Ο Κλιντ καταφέρνει και σε βγάζει από την αίθουσα με το ίδιο συναίσθημα, είτε πρόκειται για την πρώτη περίπτωση είτε για τη δεύτερη είτε για όλες τις ενδιάμεσες.
Ηταν η υποβολή της ΡΩΣΙΑΣ για το Ξενόγλωσσο Οσκαρ, μπήκε στη «short list», δεν πέρασε στην πεντάδα, το είχαμε και στα Ευρωπαϊκά όπου κι εκεί δεν έκανε τίποτε πλην μιας επισήμανσης για την πρωταγωνίστρια, την ΒΙΚΤΟΡΙΑ ΜΙΡΟΣΝΙΤΣΕΝΚΟ.
Πολύ ενδιαφέρον το πολωνικό φιλμ που παίζεται αυτή την εβδομάδα στις αθηναϊκές αίθουσες και το οποίο έχει περάσει στο στάδιο των «ημιτελικών», στη λεγόμενη «short list», για την πεντάδα του Ξενόγλωσσου» (ή «Διεθνούς» όπως θα λέγεται πιά) ΟΣΚΑΡ.
Δεν είναι τυχαίο που δόθηκε τόση έμφαση από το publicity, από τη δημοσιότητα δηλαδή, στο περιβόητο «μονοπλάνο». Σαν να ήθελαν- και ΗΘΕΛΑΝ!!!!- να καταστήσουν σαφές εκ των προτέρων περί τίνος πρόκειται και να στρέψουν την προσοχή στο επίτευγμα που είναι η βάση της ταινίας. Μια βάση όμως ΟΥΣΙΑΣ κι όχι Εντυπωσιασμού.