Διότι περί δύο ταινιών πρόκειται. Τουλάχιστον έτσι όπως κατέληξαν στην οθόνη. Και παρά την δημόσια υπεράσπιση από τον Μάρτιν Σκορσέζε για την καταδίκη της ταινίας από Αμερικανούς «αστεράκηδες», καταλήγω σε εκείνο που δίδαξε η «Αλκης Θρύλος»: Συμμερίζομαι δεν σημαίνει Συμμορφώνομαι.
Επειδή συχνά διαβάζουμε σε «κριτικές» είτε «επαγγελματικές» είτε «ερασιτεχνικές» τη ΔΙΑΒΟΗΤΗ φράση «το βιβλίο ήταν καλύτερο», επιτρέψτε μου να πω κάτι που θα ακουστεί βαρύ: Πως η φράση αυτή είναι σύσταση αυτού που τη λέει πως αγνοεί τους κινηματογραφικούς κανόνες. Και νόμιζει ότι με το να επικαλεστεί το βιβλίο, αυτομάτως κατατάσσεται σε μία «εκλεκτή» κατηγορία απέναντι στο «πόπολο» πως έχει διαβάσει το βιβλίο και τώρα τι να του πουν οι «αμόρφωτοι» του σινεμά. ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ: Δηλώνει απλώς πως δεν γνωρίζει βασικό κανόνα περι κινηματογραφικών μεταφορών.
Διότι κι αυτή την ταινία την υποτίμησαν οι αστεράκηδες κι οι σαπισμένες ντομάτες της κριτικής. Και νομίζω ότι κάποια ώρα θα ξεσπάσει πόλεμος και θα την πληρώσουν και διανομείς που συγκαλύπτουν τους αστεράκηδες τρέχοντας πίσω τους. Διότι αυτή η ταινία ΔΕΝ ΘΑΒΕΤΑΙ, όσο κι αν θέλει κάποιος. Θα εκτεθεί ο ίδιος.
Αν και δεν είμαι «των συγκρίσεων» μεταξύ ταινιών, εν τούτοις στις περιπτώσεις remakeαλλά και sequel ως ένα βαθμό, το θεωρώ αναπόφευκτο. Κι αυτό, επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις κρίνεται αν πήρε κάποιος την ταινία και την πήγε παραπέρα ή αν η «συνέχεια» ήταν καλλιτεχνικώς αναγκαία κι όχι απόρροια μια ταμειακής επιτυχίας.
Εντυπωσιάστηκα με την ταινία και κυρίως με τη δουλειά του άγνωστου μου ως τα τώρα σκηνοθέτη ΑΝΤΥ ΜΟΥΣΤΣΕΤΙ, ο οποίος είναι Αργεντίνος που πήγε στο Χόλυγουντ. Και δεν διάβασα τίποτε γι αυτόν διότι η σκηνοθεσία δεν είναι εύκολο να κριθεί όταν δεν υπάρχει κατασκευασμένος auteur, είτε άξιος είτε ανάξιος.
« Ο Σωματοφύλακας του εκτελεστή» , να πούμε καταρχάς, δεν είναι ταινία για να αρέσει σε όλους. Αντιλαμβάνομαι κι αναγνωρίζω πως υπάρχει και μια κατηγορία θεατών που από το σινεμά δεν αποζητεί την περιπέτεια ή τη δράση παρά άλλου είδους πράγματα. Το σέβομαι, γι αυτό και ξεκινώ από αυτή την επισήμανση. Όμως «Ο ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗ» έρχεται να δώσει την απάντηση σε ταινίες όπως το «Ερχεται τη νύχτα» που πάνε να παραστήσουν τις «καλλιτεχνικές» μόνο και μόνο επειδή είναι ημιτελείς κι ανεπαρκείς με υψηλό δείκτη αναπηρίας, την ίδια ώρα που ταινίες όπως αυτή εδώ θα προσπεραστούν ως «εμπορικές». Ε, λοιπόν σας πληροφορώ ότι η ταινία αυτή είναι πολύ ανώτερη από τις «δήθεν» και τις «κάπως» διότι είναι ΤΙΜΙΑ με τον εαυτό της και τις προθέσεις της, ΤΙΜΙΑ απέναντι στο είδος της, ΤΙΜΙΑ απέναντι στο σινεμά επειδή το υπηρετεί με σεβασμό κι επειδή στα πρώτα μετεφηβικά μου χρόνια στο επάγγελμα, ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΥΡΑΤ μου είχε επισημάνει, όταν κατέβαζε ένα δύσκολο έργο που δεν περπάτησε και κατέφευγε σε κάτι πιο εμπορικό: «Είτε παίζουμε ΡΑΚΙΝΑ είτε ΝΙΚΟΝΤΕΜΙ, κι οι δύο είναι το ίδιο ΘΕΑΤΡΟ. Τους υπηρετούμε και τους δύο με την ίδια ζέση διότι υπηρετούμε το θέατρο». Εδώ λοιπόν υπηρετείται το ΣΙΝΕΜΑ της ψυχαγωγίας με πολύ μεγάλο ζήλο, καλύτερα από ό,τι υπηρετήθηκε το σινεμά του «δήθεν» «Ερχεται τη νύχτα».
Το λέω αυτό επειδή ο ΤΡΕΫ ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΣΟΥΛΤΣ δείχνει ότι το σκηνοθετικό ταλέντο το διαθέτει. Όμως, κάτι υποψιάστηκα και περίμενα τους τίτλους να δώ ποιος υπογράφει το σενάριο. Και δεν είχα πέσει έξω σε αυτό που έβλεπα να διαδραματίζεται επί της οθόνης. Το σενάριο το υπέγραφε ο ίδιος! Κι εξοργιζόμουν με αυτό που έβλεπα, στο οποίο διαπίστωνα ασυγχώρητες τρύπες, ελλείψεις κι αρνητικά παρόμοια. Ενώ από σκηνοθεσία, ρυθμό κι ατμόσφαιρα τα πήγαινε μια χαρά.
Είναι πολύ όμορφο φιλμ το «ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΚΙ ΑΜΠΝΤΟΥΛ». Όχι μεγάλο μα όμορφο. Διότι είναι καμωμένο με γνώση, εξυπνάδα και διάθεση. Ξέρει που επικεντρώνεται και τι προσφέρει. Εχει πλεύση, δεν βγαίνει ποτέ έξω από τα νερά του ούτε κι από την πορεία που χάραξε. Αυτό είναι που ως σύνολο το καθιστά όμορφο, διότι ο θεατής μόνο ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙ, αλλά όχι και μεγάλο μια κι η πλεύση ήταν μιάς περιορισμένης ακτοπλοϊκής γραμμής και δεν φιλοδοξούσε να βγει στους Μεγάλους Ωκεανούς.
Κι έβγαλε μια ταινία που θα μπορούσε κανείς να την χαρακτηρίσει και «διαμαντάκι». Όχι όμως ως το τέλος…..
Θα ξεκινήσω από την σκηνοθέτη ΚΑΘΡΗΝ ΜΠΙΓΚΕΛΟΟΥ για την οποία θα πω ότι από όταν «τακίμιασε» με τον σεναριογράφο –δημοσιογράφο ΜΑΡΚ ΜΠΟΑΛ, έφτιαξε υπογραφή, κάτι που δεν συνέβαινε στα προ του «THE HURT LOCKER» χρόνια της. Μα μη νομίζετε, και για τον σκηνοθέτη ισχύει περίπου αυτό που λέμε και για τον ηθοποιό, ότι στο ξεκίνημα παραδέρνει με σενάρια που του παρέχονται, ψάχνει τον εαυτό του προς ποια μεριά θα του βγει η καλλιτεχνική προσωπικότητα ώσπου έρχεται κάποτε ένα σενάριο και τον μεταβάλει σε σκηνοθέτη ΕΙΔΟΥΣ- σημαίνει πως βρήκε το δρόμο του και την καλλιτεχνική του προσωπικότητα.
Αν για κάτι χάρηκα σε αυτή την ταινία, είναι για τον ΤΟΜ ΚΡΟΥΖ. Τον οποίο συμπαθώ πολύ, εκτιμώ και τις δυνατότητες ηθοποιίας του αλλά οι επιλογές του από τη «ΜΑΝΟΛΙΑ» και μετά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, μου φαίνονταν λανθασμένες. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια είχα κουραστεί να τον βλέπω σε κακά φιλμ, ειδικά εκείνη την καλοκαιρινή ανεκδιήγητη «ΜΟΥΜΙΑ» για την οποία βαρέθηκα και να γράψω.. Τώρα, στο φιλμ αυτό, τον ξαναβρήκα, δυναμωμένο, ζωηρό, φορτσάτο και σε μία πολύ όμορφη επίδειξη κινηματογραφικής προσωπικότητας και starperformance. Οπερ σημαίνει ότι αυτή τη φορά του έλαχε και καλό φιλμ.
Την ταινία την είδα στις διακοπές μου, σε θερινό κινηματογράφο στην Αίγινα, σε ένα από τους τρεις θερινούς που διαθέτει γενναιόδωρα το νησί. Ηταν προτίμηση της παρέας για κάτι διασκεδαστικό, καλοκαιρινό, απολύτως τερπνό. Γράφουμε κριτική για αυτά ή δεν γράφουμε; Και πως τη γράφουμε; Με βάση την (αναθεματισμένη) θεωρία του… auteur, οπότε αρχίζουμε και το ανασκολοπίζουμε επειδή δεν ανταποκρίνεται στη συνταγή των θεωρητικών, ή με βάση ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ και για ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΓΙΝΕ; Η απάντηση νομίζω έχει δοθεί, πριν ξεκινήσει να διαβάζει κανείς το παρακάτω.
… ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΝΟΛΑΝ μεταβάλλει τον ΗΧΟ όχι απλώς σε ΣΤΑΡ της ταινίας αλλά σε αφορμή, σε κίνητρο για τη δημιουργία πολεμικού φιλμ. Και με τη συνδρομή της κάμερας (βλ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ) και του ΜΟΝΤΑΖ καταφέρνει και κάνει μια θαυμάσια πολεμική ταινία κι ας της λείπουν οι χαρακτήρες ή η πολεμική δραματικότητα. Όμως κατορθώνει να επιβάλει την ταινία στους θεατές κι ενώ δεν υπάρχει φαινομενικά αυτό που λέμε «υπόθεση», ο θεατής καθηλώνεται και δεν ακούγεται στην αίθουσα ούτε «κιχ».
Φέτος μου δόθηκε κατ’ επανάληψη η ευκαιρία να γράψω για την άνθιση του αστυνομικού είδους στο ισπανικό σινεμά και να πω ότι όχι μόνο ευδοκιμεί εκεί το είδος αλλά ότι το υπηρετούν με πάθος και συνέπεια οι κινηματογραφιστές. Κι ότι το αστυνομικό στη χώρα της Ιβηρικής καρποφορεί με όλες τις παραφυάδες, με όλες τις υποδιαιρέσεις του είδους. Κι ότι χάρη στην παραοικονομία και στο downloading, απολαμβάνουμε και στην Ελλάδα τελευταίως, ισπανικά και ιταλικά φιλμ που δεν θα τα βλέπαμε στο αιώνα τον άπαντα, όπως συνέβαινε μέχρι πριν από λίγο.
Η έλλειψη μέτρου από πλευράς ελληνικής διανομής είναι παροιμιώδης. Εκεί που με τα ιταλικά φιλμ, μας είχαν στη σχεδόν απόλυτη στέρηση, τώρα λόγω downloading (που ευνοεί την παρα-οικονομία) αφενός και περσινής επιτυχίας του «QUO VADO» αφετέρου, έφεραν αναδρομικά όλη την προηγηθείσα φιλμογραφία του Ιταλού κωμικού ΚΕΚΟ ΤΖΑΛΟΝΕ με το τουλούμι. Κι επειδή στην ελληνική τιτλοφορία της περσινής επιτυχίας υπήρχε η λέξη «Θεός», σε κάθε αναδρομική του κωμικού που φέρνουν, χώνουν και τη λέξη «Θεός» στον τίτλο. Μέτρο ρε παιδιά. Μέτρον άριστον.. που να πάρει.
Αν κάτι συμβάλλει ώστε η ταινία αυτή, που βγήκε κάπως πρόωρα στις ελληνικές αίθουσες, πριν ακόμα προλάβει να λανσαριστεί στο εξωτερικό όπως (θα) της έπρεπε, είναι η ΛΕΠΤΟΤΗΤΑ στο χειρισμό του θέματος, στη συνύφανση του σεναρίου.
Κι ο Καταλανός σκηνοθέτης ΟΡΙΟΛ ΠΑΟΥΛΟ, μετά «ΤΟ ΣΩΜΑ» που μας άφησε άφωνους πέρσι, επαναλαμβάνει το άθλημα τώρα με τον «ΑΟΡΑΤΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ» (πιο κοινότοπο ελληνικό τίτλο δεν μπόρεσαν να βρουν οι εγχώριοι διανομείς;) και χτυπάει καινούργιο «χρυσό»
Κι έτσι , κανείς δεν ασχολείται ούτε κι απασχολείται με ερωτήσεις του τύπου «είδες την ταινία της ΝΙΚΙ ΚΑΡΟ;» διότι η Νίκι Κάρο, η Νεοζηλανδή σκηνοθέτης, δεν παίζει ως όνομα στα χείλη των auter-ιστών. Το πολύ πολύ εδώ να πάνε απευθείας στον τίτλο και για τους λόγους που προαναφέρω να την προσπεράσουν.
Επειδή, τελικό ζητούμενο για τον αναγνώστη-εν δυνάμει θεατή είναι αυτό! Από κει και πέρα, όμως, η κριτική είναι λόγος και σκέψη, που βάζει θέματα προς συζήτηση, και δεν είναι αστεράκια ούτε αριθμοί. Συνεπώς, θα πω και πράγματα παρακάτω που μπορεί να κάνουν την ταινία να φαίνεται πιο… «macchiata», λίγο πιο….. λεκιασμένη. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλή ταινία. Γι αυτό και το ξεκαθαρίζω από την εισαγωγή.
Η ταινία είναι παλιότερη. Την είχα δει στη Ρώμη, στη «Sala Barberini» τον Ιανουάριο του 2011. Τότε είχε βγει στα σινεμά κι ήταν η διετία 2011-2012 που είχα γίνει «μόνιμος κάτοικος» της Αιώνιας Πόλης.