Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, λένε, πως δεν έχουν Ιστορία. Το ίδιο λένε πως ισχύει και για τα ευτυχισμένα έργα. Ο ΜΙΛΟΣ ΦΟΡΜΑΝ ήταν μια τέτοια μεγάλη περίπτωση.
….Και τη συζητούσα πρόσφατα, με μια παρέα φίλων, όταν έγινε αναφορά στο αλησμόνητο τηλεοπτικό «Peyton Place» που είχε διαρκέσει πέντε χρόνια και μεταδιδόταν τρεις φορές την εβδομάδα. Ηταν η «Κόνστανς ΜακΚένζι» , η ηρωίδα του μυθιστορήματος της Γκρέις Μετάλιους που την είχε ερμηνεύσει μοναδικά στη μεγάλη οθόνη η Λάνα Τάρνερ, στη μία και μοναδική υποψηφιότητα της για το Οσκαρ.
Με επιλεκτικούς όρους κατέληξα στο θέατρο «Αλμα» έχοντας ως ζητούμενο , για να πάω να δω μια παράσταση, όπου δεν πηγαίνω πλέον και πολύ συστηματικά, το ΕΡΓΟ. Και μου βγήκαν καλά τόσο το έργο όσο κι η παράσταση. Δεν μου βγήκαν απλώς καλά. Μου ξαναζωντάνεψαν κάπως το ενδιαφέρον μου για το θέατρο που τα τελευταία χρόνια έχει ατονήσει.
Ο φίλος μας ο ΦΑΤΙΧ ΑΚΙΝ για μια ακόμα φορά μας αγκάλιασε και μας συνεπήρε ενώ συγχρόνως έδειξε πόσο ανήσυχος είναι, πόσο δεν επαναπαύεται, πόσο δοκιμάζεται διαρκώς σε καινούργια για αυτόν ανοίγματα και ταυτοχρόνως κάνει και κάτι σπουδαίο το οποίο γίνεται διαπιστευτήριο στη σκηνοθετική του αξία: Μεταβάλει σε μεγάλη δραματική ηθοποιό την ως τα χθες μόνο όμορφη, ΝΤΑΪΑΝ ΚΡΟΥΓΚΕΡ.
Αφενός επειδή σε ελέγχουν και σένα με τη θεωρία του auteur, οπότε εσύ τους την βγαίνεις μέσα από είδη, αφετέρου επειδή δεν προήλθες από τους κόλπους των «εγκρίσεων» περι auteur, όπως συνέβη και με τον Λάνθιμο. Και σε αναγνώρισε και σένα το εξωτερικό με τα βραβεία στη Βενετία κλπ. Τώρα, ετοιμάσου για την… σταύρωση.
Χωρίς καμιά διάθεση υποτίμησης και με το χέρι στην καρδιά αναρωτήθηκα και πάλι για αυτό το «Διεθνές Φεστιβάλ» πως αν δεν διεξαγόταν στην πόλη της Θεσσαλονίκης τι τύχη θα μπορούσε να έχει.
Ανάμεικτα συναισθήματα αφήνει αυτή η ταινία της ΛΥΝ ΡΑΜΣΕΥ, που τιμήθηκε στις Κάννες με διπλό βραβείο, ΣΕΝΑΡΙΟΥ κι ανδρικής ερμηνείας στον ΓΙΟΑΚΙΝ ΦΙΝΙΞ. Κι ως προς μεν το βραβείο σεναρίου επαυξάνονται οι ενστάσεις (ή έστω οι απορίες) περί των φετινών αποτελεσμάτων του Φεστιβάλ Κανών, ύστερα από το βραβείο σκηνοθεσίας στη Σοφία Κόπολα για την «Αποπλάνηση» και το βραβείο σεναρίου εδώ… Χώρια ότι κατανοώ πλήρως και τις ενστάσεις για τον «Χρυσό Φοίνικα» στην σουηδική «ΠΛΑΤΕΙΑ» που την είδα για τα Ευρωπαικά Βραβεία αντί του γαλλικού «120 ΧΤΥΠΟΙ ΤΟ ΛΕΠΤΟ». Όμως, όλως αντιθέτως, για το βραβείο ερμηνείας στον Γιοακίν κάνουμε αληθινή ΥΠΟΚΛΙΣΗ.
….Εφόσον, το παρακολουθήσει κανείς υπομονετικά ως το τέλος ώστε να βρει κι ο συνήγορος τα επιχειρήματα. Διότι εάν ακολουθηθούν οι διαθέσεις του κοινού, τότε το έργο κινδυνεύει να σκοντάψει μια και του λείπει καταρχάς η φόρμα.
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ το φιλμ του ΣΑΜΟΥΕΛ ΜΑΟΖ από το ΙΣΡΑΗΛ, που είδα χτες Κυριακή στις «Νύχτες πρεμιέρας» κι αποτελεί και την υποβολή της χώρας για το ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟ ΟΣΚΑΡ του 2018. Εκδηλώνω προτίμηση με δεύτερο το «120 ΧΤΥΠΟΙ ΤΟ ΛΕΠΤΟ» για το όποιο έγραψα, επίσης από τις «Νύχτες πρεμιέρας», που αποτελεί υποβολή της ΓΑΛΛΙΑΣ. Η Ιταλία δεν έχει καταθέσει ακόμα….
Δυνατή ταινία αυτή η γαλλική, η οποία κυκλοφορεί και ΣΥΝΤΟΜΟΤΑΤΑ στους κινηματογράφους κι η οποία με έβαλε και μένα σε σκέψεις αν αδικήθηκε ή όχι στις Κάννες με την «στέρηση» του «Χρυσού Φοίνικα» και την «αντικατάσταση» του με το «GRAND PRIX».
Το ντοκυμαντέρ με το οποίο ντεμπουτάρησε στην κινηματογραφική σκηνοθεσία η μία και μοναδική ΒΑΝΕΣΑ ΡΕΝΤΓΚΡΕΗΒ είναι το καλύτερο από όσα έχω δει για πρόσφυγες από τότε που ενέσκηψε το θέμα στη ζωή μας με τις καραβιές των ψυχών να βυθίζονται στις αδυσώπητες θάλασσες κι όσοι διασώζονται να αντιμετωπίζουν τη «λιποταξία» των Αρχών, των κοινωνιών, των Κυβερνήσεων. Τη λιποταξία των ανθρώπων απέναντι στον Ανθρωπο.
Αν και δεν είναι αυτό το θέμα της ταινίας, είναι όμως καθοριστικό στην εξέλιξη της ηρωίδας και το σενάριο τη βάζει τη σκηνή σε κομβικό σημείο, στην αρχή του δεύτερου μέρους. Κι έχει τη σημασία του. Διότι το έργο σεναριακά είναι εξαιρετικά δομημένο.
Το «εν κατακλείδι» επέλεξα ως προσδιορισμό για την ολοκαίνουργια ταινία του ΤΟΝΤ ΧΕΙΝΣ με την οποία έκαναν έναρξη χθες Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου οι «ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ» για το 2017. Με τις οποίες θα ασχοληθώ σε καθημερινή αλλά επιλεκτική (χωρίς αυτό να σημαίνει υποχρεωτικώς κι «εκλεκτική»…) βάση. Μια και το πρόγραμμα είναι ΠΛΟΥΣΙΟΤΑΤΟ!!!
Στις 20 Σεπτεμβρίου εγκαινιάζουν οι «ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ» τη φετινή τους γιορτή. Κι ήδη ξεκινούν οι on line πωλήσεις για ΚΑΡΤΕΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ και όχι μόνο.
Το τελευταίο, το «καλό παιδί» δηλαδή, θα μπορούσα να το έχω βάλει και σε εισαγωγικά αλλά σε τίτλο θα «χτύπαγε» διαφορετικά. Διότι είναι χαρακτηρισμός που απέδιδε συχνά πυκνά στη Ζωή η ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ κι έτσι την αποκαλούσε όταν μιλούσε για αυτήν σε τρίτους. Όπως κι η ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ μου έλεγε για αυτήν «Να μου την προσέχετε τη Ζουζού μου εσείς που γράφετε κριτική» .
Ο ΡΟΤΖΕΡ ΜΟΥΡ, που έφυγε για το δικό του τελευταίο ταξίδι, είναι το πρώτο πρόσωπο που θαύμασα στις μαυρόασπρες μέρες της παλιάς τηλεόρασης. Τότε που πιτσιρικάς είδα να μπαίνει το κουτί στο σπίτι και ζαλίστηκα. Ο «ΑΓΙΟΣ» ήταν το δώρο κι η απειλή για το αν έχω τελειώσει τα μαθήματα μου ή αν έχω πάρει καλούς βαθμούς στο σχολείο.
Μια κι ο PANTIMO.GR παρακολουθεί την Eurovision, που είναι επισήμως το πιο δημοφιλές ψυχαγωγικό πρόγραμμα που έχει βγάλει η Ευρώπη με θεαματική απήχηση σε όλο τον πλανήτη, κι αυτό είναι ΓΕΓΟΝΟΣ επισήμως καταγεγραμμένο, θα βάλει το δικό του πετραδάκι στα φετινά. Μόνο που δεν θα ασχοληθώ με τη νίκη της ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ για την οποία χάρηκα αφάνταστα (αυτήν ψήφισα κι όχι την Ιταλία-καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για μένα αλλά έχω να θέμα με την αντικειμενικότητα, κριτικός γαρ) ούτε με την ανυπόφορη στην ώρα της ψηφοφορίας ελληνική μετάδοση που θα πρέπει να φροντίσει να μην επαναληφθούν αυτά στο μέλλον- η μετάδοση γίνεται για τον θεατή κι όχι για μας που μιλάμε.. Με τι θα ασχοληθώ λοιπόν; Με ένα δωράκι προς τους φίλους τόσο του site όσο και της Eurovision, με μιά κυριακάτικη ξεκούραση, για χαλάρωση της μέρας.
Κι όταν λέμε στυλ- ώστε να μη θυμώσει εκεί πάνω που θα βρεθούνε, ο ΣΥΝΤΝΕΥ ΛΙΟΥΜΕΤ που καταριόταν τη λέξη επιμένοντας πολύ σωστά πως ΟΛΟΙ οι σκηνοθέτες έχουν στυλ , ο καθένας το δικό του- εννοώ την πινελιά, το κάτι, εκείνο το απροσδιόριστο που δίνει σε μια ταινία κομψότητα κι υπογραφή. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για το ΣΙΝΕΜΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ. Οπότε το στυλ ντύνει και τα είδη.
Από το κινηματογραφικό μου πόστο μιλώντας, θα ήθελα να επισημάνω το εξής: Ότι θέατρο και σινεμά πηγαίνουν παράλληλα παρά τις μεταξύ τους διαφορές. Και τούτο, επειδή, ξεκινώντας από τη δραματουργία, στον ίδιο αριστοτελικό ορισμό στηρίζονται αμφότερα. Κι αν προχωρήσουμε θα δούμε να υπάρχουν κι η φωτογραφία που στο θέατρο είναι οι φωτισμοί κι η ατμόσφαιρα, η σκηνογραφία, η ενδυματολογία, το μακιγιάζ, φυσικά η ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ κι η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, που από το θέατρο τη δανείζεται κι ο κινηματογράφος, τουλάχιστον στην ελληνική του ορολογία.. ΚΙ έμενε μόνο το ΜΟΝΤΑΖ. Ως κατεξοχήν κινηματογραφικό στοιχείο.
Όπως είχα κάνει αφιέρωμα στα ντοκυμαντέρ με τα θέατρα κι είχα πει για τη γοητεία που ασκεί στο θεατρόφιλο κοινό η καταγραφή της διαδικασίας μιάς πρόβας, φανταστείτε το άλλο: Ένα ντοκυμαντέρ-πορτραίτο σε ένα εμβληματικό κινηματογραφιστή που έφαγε το ελληνικό σινεμά με το κουτάλι κι υπήρξε από τους πρωτοπόρους. Εδώ κι αν μιλάμε για τη χαρά του κινηματογραφόφιλου.