Και μπροστά στο «ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ» (Airport), που πήγε πολύ παραπέρα το είδος αλλά που βρισκόταν και κοντά στο «πνεύμα» του «Όταν σημάνει η ώρα», και των φιλμ που ακολούθησαν όπως οι συνέχεις του «Airport», ο «ΣΕΙΣΜΟΣ» και το κορυφαίο όλων «Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ», άφησαν στην άκρη τούτο εδώ.
Το οποίο, πραγματικά είχε κάνει αίσθηση κι είχε προταθεί στην απονομή του 1955 για έξη ΟΣΚΑΡ: Για ΔΥΟ β’ γυναικείους ρόλους, την ΓΙΑΝ ΣΤΕΡΛΙΝΓΚ που παίζει την ερωτευμένη γυναίκα και την ΚΛΑΙΡ ΤΡΕΒΟΡ που ρίχνεται στους άντρες και παθαίνει κρίση πανικού μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου που χάνει ύψος, για ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ- ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΓΟΥΕΛΜΑΝ, για ΜΟΝΤΑΖ (Ραλφ Ντώσον), για ΜΟΥΣΙΚΗ (Ντιμίτρι Τιόμκιν) και για ΤΡΑΓΟΥΔΙ, πάλι του Τιόμκιν, που ουσιαστικά ήταν το μουσικό θέμα της ταινίας και βασιζόταν σε ένα σφύριγμα που συνοδευόταν από χορωδία. Δεν είχε προταθεί, όμως, για καλύτερη ταινία. Αλλα επιβράβευε το σύνολο κι άλλα επικροτούσαν οι Σκηνοθέτες .
Το μόνο ΟΣΚΑΡ που κατέληξε στην ταινία ήταν της ΜΟΥΣΙΚΗΣ, ένα από τα τέσσερα που κέρδισε συνολικώς ο μεγάλος κινηματογραφικός συνθέτης στην καριέρα του, κι ήταν ακριβώς αυτό το σφύριγμα, αυτός ο σκοπός που ακούγεται στους τίτλους αρχής και τέλους, χώρια, φυσικά τις σκηνές που η μουσική επενδύει τη δράση, και που ήταν κι ο αγαπημένος σκοπός, το αγαπημένο μουσικό θέμα του σταρ της ταινίας και παραγωγού της ΤΖΟΝ ΓΟΥΕΙΝ.
Ο Τζων Γουέιν συνέλαβε το σχέδιο που βασιζόταν σε κάποιο βιβλίο και θέλησε να κάνει την ταινία κι έγινε παραγωγός της , περισσότερο από φιλοδοξία κινηματογραφική και λιγότερο από ματαιοδοξία προβολής της εικόνας του μια και το έργο είναι «συνόλου» κι όχι ένα έργο πάνω του και γύρω από αυτόν.
Και κατέφυγε , στον (ένα εκ των ΤΡΙΩΝ) προσωπικό του κι αγαπημένο του σκηνοθέτη, τον ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΓΟΥΕΛΜΑΝ, οι άλλοι δύο ήταν ο ΤΖΩΝ ΦΟΡΝΤ κι ο ΧΑΟΥΑΡΝΤ ΧΩΚΣ, με τους οποίους επίσης είχε, επίσης, συνομιλήσει…..
Η ΠΡΩΤΗ ΤΑΙΝΙΑ «ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ»
… που τότε δεν χαρακτηρίστηκε με αυτή την …. Επωνυμία. ΕΓΧΡΩΜΗ παραγωγή, την έκαναν στη WARNER, κι αν για κάτι αξίζει στις μέρες μας να δει κανείς αυτή την ταινία , είναι για να διαπιστώσει πόσο αλλιώτικος ήταν ο κινηματογράφος ο «παλιός» και που έριχνε το βάρος του.
Το βάρος το έριχνε στο σενάριο, στην υπόθεση, στην ιστορία, στους χαρακτήρες.
Εξού και για την ταινία δεν υπάρχουν υποψηφιότητες για Οσκαρ στα εφφέ, ούτε καν στον ήχο. Υπάρχει, όμως, στο μοντάζ. Για την εκτύλιξη του μύθου στην οθόνη και για την κλιμακούμενη ένταση μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου καθώς κλιμακώνεται κι η περιπέτεια.
Η υπόθεση αφορά σε ένα αεροπορικό ταξίδι, που στα χρόνια εκείνα ήταν περιορισμένα, από Χαβάη προς Σαν Φραντσίσκο.
Και μας δίνει την εικόνα εκείνης της εποχής για τα αεροδρόμια, τη συγκέντρωση των επιβατών και για τα ίδια τα επιβατηγά αεροπλάνα.
Το ξεκίνημα της ταινίας μας βρίσκει στην αίθουσα του αεροδρομίου, ο φακός βρίσκεται στον γκισέ της αεροπορικής εταιρείας και μαθαίνουμε έναν-έναν τους επιβάτες καθώς έρχονται για επικύρωση του εισιτηρίου τους και για το τι «κουβαλά» έκαστος ως «αποσκευή» είτε μεταφορική είτε κυριολεκτική-κυρίως το πρώτο.
Σχέσεις ξεδιπλώνονται στη συνέχεια και στο αεροπλάνο, στο οποίο μπαίνουμε μετά το 20λεπτο που ορίζει ο νόμος της συγγραφής όταν από τη «δέση», τη σύσταση δηλαδή του κεντρικού χαρακτήρα , που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ομαδικός, είναι όλο το αεροπλάνο, περνάμε στην «σύγκρουση», στο κυρίως θέμα όπως θα λέγαμε στην «Εκθεση», δηλαδή στην υπόθεση του έργου. Την περιπέτεια του αεροπλάνου παρακολουθούμε κι όχι την ιστορία του Τζων Γουέιν φερειπείν που είναι ο πιλότος, απλά ο Γουέιν είναι ο επικεφαλής του cast.
ΟΙ επιβάτες που τους γνωρίσαμε στην είσοδο υποδοχής έχουν καθίσει στις θέσεις τους στο αεροπλάνο, το ταξίδι ξεκινά, οι χαρακτήρες ξεδιπλώνονται, σχέσεις και συγκρούσεις δημιουργούνται σαν να ήταν ένα ψυχολογικό δράμα δωματίου αφού όλο παίζεται πλέον αποκλειστικά στην καμπίνα του αεροσκάφους και σε λίγο το ιπτάμενο πουλί αρχίζει να χάνει ύψος… Είναι ένα μικρό αεροπλάνο, σε σύγκριση με τα σημερινά, την έχω κάνει την ίδια, περίπου, διαδρομή , από Χονολούλου σε Λος Αντζελες και διαρκεί σήμερα ΠΕΝΤΕ ώρες, σκεφτείτε τότε…
Κι αρχίζει η περιπέτεια των επιβατών, οι ανθρώπινες αδυναμίες που βγαίνουν στη φόρα υπό το κράτος του φόβου και του πανικού, οι αποφάσεις που πρέπει να παρθούν, οι αποκαλύψεις του βάθους των χαρακτήρων. Όταν θα φτάσουμε στη «λύση», στον ας τον πούμε επίλογο, θα έχουμε να δούμε το τι απέμεινε από όλους αυτούς. Κι από τις (μεταφορικές αλλά και κυριολεκτικές) αποσκευές τους- οι «αποσκευές» είναι μέρος του σεναρίου και τις ξαναθυμόμαστε σε σκηνήκ ορύφωσης ενώ στην αρχή του φιλμ δεν τους είχαμε δώσει σημασία ότι θα μπορούσαν να συμμετέχουν στη δράση.
Αυτό το έργο λοιπόν στον καιρό του ήταν περιπέτεια καταστροφής. Μάλιστα! Δεν είχε ξαναγίνει κάτι παρόμοιο, οι όποιες καταστροφές είχε δείξει το σινεμά ήταν κάτι εξωτικές περιπέτειες στην Ινδία με τροπικές βροχές κλπ ή κάποιοι τυφώνες και κυκλώνες επίγειοι και θαλάσσιοι. Οπου κι εκεί πάλι δράματα βλέπαμε απλώς το εφφέ ερχόταν ως καταλύτης στην υπόθεση.
Αν επιχειρούσε κάποιος να γυρίσει σήμερα μια ταινία καταστροφής με τον τρόπο που την έκανε ο Γουίλιαμ Γουέλμαν στο «Όταν σημάνει η ώρα», μπορεί και να μιλούσαν για «επανάσταση», για την «ανατροπή» του είδους «καταστροφή», μπορεί ακόμα να την έπαιζαν και στις αίθουσες Τέχνης……. Ειδικά, επειδή σε κάποιο σημείο θα γινόταν βαρετό αφού θα βλέπαμε ανθρώπους να μιλάνε και να ζουν αγωνία μέσα σε μια περιορισμένη καμπίνα αεροπλάνου. Κάποιοι θα τη χαρακτήριζαν την αντίστοιχη σημερινή ταινία κι ως «θεατρική» επειδή θεατρικό νομίζουν πως είναι ό,τι έχει να κάνει με ένα και μόνο κλειστό χώρο.
Δεν υπάρχει, όμως, λόγος για κάτι τέτοιο. Οι εραστές του σινεμά μπορούν να την αναζητήσουν για να πάρουν ιδέα μιάς διαφορετικής αντίληψης στα χρόνια τα παλιά. ΚΙ ως παλιό, να το απολαύσουν όπως του αξίζει. Εφόσον αγαπούν το σινεμά! ΚΙ άμα θέλουν και να συγκρίνουν…. Ποιος θα τους εμποδίσει;