Με άλλα λόγια «ΕΔΕΙΞΑΝ» ΑΛΛΑ….ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ
Σενάριο… Σενάριο … Σενάριο… Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τις φετινές ταινίες που προκρίθηκαν από τους ΜΑΚΙΓΙΕΡ-ΚΟΜΜΩΤΕΣ (διότι στην πλήρη ονομασία το βραβείο περιλαμβάνει και τις κομμώσεις-στην Ιταλία, όπως έχω τονίσει επανειλημμένως η εκεί Εθνική Ακαδημία την κόμμωση την έχει ως ανεξάρτητη, ξεχωριστή κατηγορία) μέλη της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ θα δει ότι προτεραιότητα πήραν τα έργα σεναρίου κι όχι τα blockbustersτων εφφέ και της τεχνολογίας. Χωρίς αυτό να υποτιμά κανένα είδος και προπάντων την εργασία των καλλιτεχνών του κλάδου αυτού, εν τούτοις τα μακιγιάζ επί των ανθρώπων κι όχι επί των ψηφιακών ήταν που πήραν την πρόκριση.
Εννοείται πως όσα είπαμε για τον Β’ ΑΝΔΡΙΚΟ ΡΟΛΟ, στην ΑΝΑΛΥΣΗ Νο 4, ισχύουν και για τον Β΄ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ. Καταρχάς ξεκινώ και πάλι από τη χρήση του όρου supporting, που σημαίνει «στηρικτικός» κι όχι β’ ρόλος, δεύτερος ρόλος, που είναι ΚΑΙ υποτιμητικός (για ρόλο κι ηθοποιό) αλλά και άκομψος. Supporting είναι στον ΣΑΙΞΠΗΡ μεγάλοι γυναικείοι ρόλοι όπως η Δυσδαιμόνα στον «Οθέλλο» κι η Οφηλία στον «Αμλετ» διότι στηρίζουν τον κεντρικό ήρωα και δεν είναι συμπρωταγωνίστριες αφού το έργο δεν είναι η ιστορία της σχέσης τους.
Οι κατηγορίες της ΜΟΥΣΙΚΗΣ, όπως και του ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ (θα κάνουμε ανάλυση αυτής της κατηγορίας εν ευθέτω χρόνω), θα επαναλαμβάνω κάθε χρόνο, ότι χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και ξεκαθαρίσματος κάποιων πραγμάτων. Διότι οι πιο πολλοί αγνοούν τον βασικό κανόνα και για τις δύο αυτές κατηγορίες: Ότι τα ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ είναι ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ κι όχι ΜΟΥΣΙΚΑ ή, ακόμα χειρότερα , τουλάχιστον στην κατηγορία του Τραγουδιού, δισκογραφικά. Δεν έχουν καμία σχέση με την «κομματάρα», τη «θεματάρα» και το «soundtrack» κι άλλα τοιαύτα που νομίζουν μερικοί ότι έτσι τη βγαίνουν στην …Ακαδημία. Καλύτερα να μελετήσουν και να μάθουν. Διότι η ΜΟΥΣΙΚΗ στον κινηματογράφο αξιολογείται με κινηματογραφικούς κανόνες κι όχι με κανόνες αυτοκινητάδας στην παραλία και το stereo να παίζει την «κομματάρα». Η οποία ως κινηματογραφική αξιολόγηση μπορεί και να προσπερνιέται άνετα από τους κινηματογραφιστές.
Η φετινή σοδειά ίσως δώσει καλύτερη ευκαιρία σε κάποιον μελετητή του κινηματογράφου να κατανοήσει τα περί ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΑΖ καθώς και τη διαφορά του από τον ΗΧΟ, τη διαφορά δηλαδή του sound editingαπό το sound mixing. Και τούτο, επειδή για σπάνια φορά συνέπεσαν οι πεντάδες, οι ίδιες ταινίες που προτάθηκαν στη μία κατηγορία, προτάθηκαν και για την άλλη.
Ο ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ αναδείχτηκε νικητής του ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ για την ταινία του «Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» κι είναι πλέον ανοιχτός ο δρόμος για το ΟΣΚΑΡ. Μετά, μάλιστα, κι από το ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ που έδωσε το χρίσμα στο ίδιο φιλμ, ο δρόμος είναι ολάνοιχτος. ‘Η μήπως δεν είναι;
Τα προηγούμενα αρκετά χρόνια, όταν η νέα στρατηγική στο Χόλυγουντ, έστρεψε τα στούντιο προς τα blockbusters κατ’ εξακολούθησιν , αναβαθμίστηκε κι η κατηγορία αυτή. Με την έννοια ότι το Οσκαρ των Οπτικών Εφφέ έγινε κάτι σαν το βραβείο του ensemble cast στο Σωματείο Ηθοποιών. Πως δηλαδή επιβράβευε το καλύτερο blockbusterδια των ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΦΦΕ του. Όπως κι οι Ηθοποιοί στο Σωματείο τους δια του ensemble cast ουσιαστικά πριμοδοτούν την καλύτερη, γι αυτούς, ταινία.
Στο κείμενο , πάντως, και στις γενικότερες αναφορές μου θα χρησιμοποιώ τον αμερικάνικο όρο supporting, που είναι ο σωστότερος, ο τελειότερος. Ο ελληνικός «β΄ρόλος» δεν μου αρέσει καθόλου, είναι υποτιμητικός για τον ηθοποιό αλλά και για τον ίδιο το ρόλο, ο ιταλικός (που τον ακολουθεί κι ο γαλλικός) «attore non protagonista» θίγει έστω και την ματαιοδοξία. Ο supporting, όμως, είναι η ουσία, το βαθύτερο νόημα διότι ο ρόλος δεν είναι καθόλου «δεύτερος» ή «δευτερεύων» όπως τον έλεγαν παλιά. Είναι ΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ, ορίζεται μέσα από τη θέση που κατέχει στο σενάριο κι η αξιολόγηση μιάς ερμηνείας γίνεται με βάση το ρόλο αλλά και τη σχέση του ρόλου με το υπόλοιπο έργο. Επίσης, να πω στους αναγνώστες που ενδιαφέρονται ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ πως με διαφορετικά κριτήρια αξιολογείται η supportingερμηνεία από την leading, από την «πρωταγωνιστική» δηλαδή. Κι επειδή η κατηγορία supporting είναι αχανής, μια και περιλαμβάνει από συμπρωταγωνιστικούς ρόλους μέχρι ρόλους της μίας σκηνής όπου ζητούμενο, ας πούμε, στην τελευταία περίπτωση, είναι αν μέσα σε αυτή τη σκηνή μπορούν κι ολοκληρώνονται σχέσεις, χαρακτήρες , ανατροπές , καταλαβαίνει κανείς ότι μέσα από αχανές υλικό γίνεται κι η επιλογή των ΠΕΝΤΕ από τον Κλάδο των Ηθοποιών. Εν αρχή ήν ο λόγος ΚΙ ΕΔΩ κι η αξιολόγηση ξεκινά από το ΣΕΝΑΡΙΟ κι από τη θέση που κατέχει ο ρόλος και προχωράει στο πως ο ηθοποιός ανάδειξε τη σημαντικότητα του ρόλου που του ανέθεσαν και που εκείνος ανέλαβε.
Φέτος, όπως έχει διαμορφωθεί το μενού στην πεντάδα, η παράγραφος «ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ» στο τέλος του κειμένου, δίνει τον τόνο του συνόλου και το πώς θα εξεταστούν τα πράγματα, πέραν των επι μέρους αναλύσεων. Διότι η ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ (και να δω πότε θα πάψουν να την αναφέρουν ως «καλλιτεχνική διεύθυνση» από το «art direction» ή ως «σχεδιασμός παραγωγής» από το «production design» που ως όροι στα ελληνικά δεν λένε ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ) είναι υπεύθυνη για πολλά. Από το κυρίαρχο χρώμα ως τα «γκατζετάκια», από τα αξεσουάρ μέχρι τους τόπους γυρισμάτων, από την σκηνογραφική παρέμβαση στον φυσικό χώρο μέχρι τα set εντός πλατώ..Μα πάνω από όλα, κι ειδικά στην φετινή πεντάδα, η ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ, σύμφωνα με τις επιλογές των ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΩΝ της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ , είναι και «σκηνοθετική αποστολή», σκηνοθετική βάση, όπου σκηνοθέτες επένδυσαν στους υπεύθυνους σκηνογραφίας που ανέλαβαν να στήσουν τις ταινίες τους. Και στη φετινή επιλογή στον τελικό, μαζί με τα σκηνικά θα έχει κριθεί και σκηνοθεσία. Αυτά, όμως, στο «ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ»….
Οι ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΙ με το ΣΩΜΑΤΕΙΟ τους και τα ΒΡΑΒΕΙΑ που απένειμαν χτες, έδωσαν ανάσα αισιοδοξίας στο «BLADERUNNER 2049» και θα περιμένουμε και τους ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ για να δούμε τι κάνουν εκείνοι με το δικό τους.