Όπως τιμώ τον ΝΤΙΝΟ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗ για τη ΜΎΗΣΗ μου στο ΜΟΝΤΑΖ πριν κάτι αμνημόνευτα χρόνια, έτσι και στη ΜΟΥΣΙΚΗ τιμώ τον ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΑ που ήταν εκείνος ο οποίος με εισήγαγε στο τι είναι κινηματογραφική μουσική, στα ίδια αμνημόνευτα χρόνια μιας πολύ νεανικής ηλικίας, εφηβικής θα έλεγα , μου μίλησε για τα «μέτρα» και για τα κενά δευτερολέπτων που καλείται να καλύψει ένας μουσικός είτε να φτιάξει «γέφυρα» είτε να εκφράσει ένα φευγαλέο συναίσθημα δευτερολέπτων για να δέσει δύο σκηνές είτε και για να προετοιμάσει μια επόμενη σκηνή που είναι σημαντική για τον σκηνοθέτη, είτε…είτε..είτε… Η «soundrack- άρα» και η «κομματάρα» είναι για τα ραδιόφωνα και για τα club. Είναι η μουσική που «ακούς» κι όχι η μουσική που (πρέπει να) «βλέπεις»

ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

1. «JOKER»- Χίλντουρ Γκουοναντότιρ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η μουσική που προκάλεσε έκπληξη. Κυρίως επειδή δεν είχε σχέση με τις μουσικές από «Batman» μεριά που περιλάμβαναν ως ήρωα τον Joker αλλά είχε να κάνει ακριβώς με αυτό που ήταν ο συγκεκριμένος «Joker», μια φιγούρα δανεισμένη από τα κόμικς που τη μετέτρεψαν εδώ σε ανθρώπινο, διαταραγμένο χαρακτήρα ο οποίος κινείται σε ζοφερό κοινωνικό πλαίσιο. Η μουσική εξέφραζε αυτές τις εσωτερικές μεταπτώσεις του συγκεκριμένου, το τσέλο έδινε κι έπαιρνε, άλλοτε για να εκφράσει τη λύπη του ήρωα, άλλοτε την παράνοια του, και σε μερικές σκηνές την αποθέωση του.

2. «ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΡΙΕΣ» (Little women)- Αλεξάντρ Ντεσπλά

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Εχει κερδίσει ΔΥΟ ΟΣΚΑΡ ΜΟΥΣΙΚΗΣ, το 2015 για το «GRAND BUDAPEST HOTEL» και το 2018 για το «Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ». Η φετινή είναι η 11^η υποψηφιότητα του.

Εχει προταθεί, χωρίς νίκη, για τα φιλμ «Η βασίλισσα» (2007), «Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον» (2009), «Ο φανταστικός κύριος Φοξ» (2010), «Ο λόγος του βασιλιά» (2011), «Επιχείρηση ARGO» (2013), «Philomena» (2014), «Το παιχνίδι της μίμησης» (2015, χρονιά  που έχασε από τον… Ντεσπλά στην άλλη υποψηφιότητα του «Grand Budapest Hotel»)

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ο Ντεσπλά μας έχει συνηθίσει σε μελωδικές υπογραμμίσεις , στο γαλλικό γλυκό μελωδικό ήχο με τον οποίο υπογράφει τα συναισθήματα και συμβάλει σε ατμόσφαιρα. Στις «Μικρές Κυρίες» κάνει την πιο «ήπια» ως τώρα εργασία του, μετά τη «Βασίλισσα». Η μουσική είναι σε δεύτερο πλάνο, πολύ απαλά εκφράζει τα συναισθήματα, πιο πολύ ενδιαφέρεται για τη χρήση –επιλογή οργάνου και λιγότερο για την ίδια τη μελωδία, όχι ότι την έχει αφήσει στην απέξω. Είναι όμως τέτοια η διασκευή των συγχρόνων «μκρών κυριών» όπου η μουσική κατάλαβα ότι όφειλε να έτσι έτσι : Υποδόρια. Κι αυτό κατάλαβαν κι οι κινηματογραφικοί συνθέτες και την επέλεξαν ως μία από τις πέντε καλύτερες (βλ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ- ήτοι το ζητούμενο)

3. «ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΑΜΟΥ» (Marriage story)- Ράντυ Νιούμαν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: O ΡΑΝΤΥ ΝΙΟΥΜΑΝ έχει πάρει ΔΥΟ ΟΣΚΑΡ , και τα δύο ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ.«If I didn’t have you»  από το «ΜΠΑΜΠΟΥΛΑΣ Α.Ε» το 2002. «We belong together» από το «TOY STORY 3» το 2011. Ας σημειωθεί ότι το πρώτο το πήρε με την…16^η υποψηφιότητα του, είχε κουραστεί να χάνει, μετά, όμως, άνοιξε ο δρόμος και κέρδισε και δεύτερο.

Υποψηφιότητες χωρίς νίκη: «Ragtime» (διπλή, για μουσική και τραγούδι, 1982), «Ο καλύτερος (1985), «Parenthood» (Δεσμοί στοργής) (τραγούδι, 1990), «Avalon» (μουσική, 1991), «Το πρωτοσέλιδο» (τραγούδι, 1995), «Toy Story» (διπλό, για μουσική και τραγούδι, 1996), «Ο Τζίμης και το γιγαντοροδάκινο» (μουσική κωμωδίας η μιούζικαλ, 1997), «Pleasantville» (μουσική) – «Α bug’s life» (μουσική για κωμωδία ή μιούζικαλ) – «Babe: το γουρουνάκι στην πόλη» (για τραγούδι) (και τα τρία το 1999- υποψήφιος δηλαδή και στις τρεις μουσικές κατηγορίες), «Toy story 2» (τραγούδι, 2000), «Meet the parents» (τραγούδι, 2001),  «Μπαμπούλας Α.Ε.» (μουσική, 2002), «Cars» (τραγούδι, 2007), «Η πριγκίπισσα κι ο βάτραχος» (ΔΙΠΛΗ υποψηφιότητα για ΔΥΟ τραγούδια, 2010).

Φέτος συμπληρώνει τις 22 υποψηφιότητες μια κι έχει και φέτος ΔΙΠΛΗ, για τη μουσική του «Ιστορία γάμου» και για τραγούδι στο «Toy story 4»

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αν θελήσει να καταλάβει κανείς καλύτερα τον πρόλογο που έγραψα, ας μελετήσει τη μουσική αυτής της ταινίας. Μπορεί και να μην την πάρει χαμπάρι ότι υπάρχει. Δεν έχει φανφάρες, δεν έχει υπογραμμίσεις, δεν έχει «θεματάρα» και δεν έχει και τραγούδι που είναι ειδικότητα του Ράντυ Νιούμαν το οποίο να μετατρέψει σε θέμα. Ο Ράντυ Νιούμαν μου δίνει να καταλάβω τα μαθήματα του Πλέσσα της μύησης μου στον κινηματογράφο και στη μουσική του. Στο τέλος, όταν τη «σηκώνει» τη μουσική, ακόμα κι εκεί, που η παρουσία της είναι εμφανέστερη, βγάζει αυτό το ισορροπημένο συναίσθημα της ταινίας, τους χαμηλούς τόνους, αφήνει τη συγκίνηση να βγει από τους ήρωας κι από τη σκηνή ενός χωρισμού που θα μπορούσε και να μην έχει επέλθει και δεν βγαίνει από πάνω, να πάρουμε μαζί μας την «κομματάρα». Είναι μουσική απόλυτα εναρμονισμένη με τους χαμηλούς τόνους της ταινίας.

4. «1917»- Τόμας Νιούμαν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ:  15^η υποψηφιότητα η φετινή του Τόμας Νιούμαν, εκπληκτικού συνθέτη που δεν έχει καταφέρει ακόμα να το κερδίσει. Ας σκεφτεί τον ξάδελφο του ΡΑΝΤΥ Νιούμαν, που το πήρε με την 16^η υποψηφιότητα (φέτος είναι συνυποψήφιοι) διότι αν θυμηθεί τον πατέρα του ΑΛΦΡΕΝΤ ΝΙΟΥΜΑΝ θα μελαγχολήσει μια κι ο μακαρίτης είχε ΕΝΝΕΑ ΟΣΚΑΡ. Βέβαια τα εφτά από τα 9 Οσκαρ του Αλφρεντ Νιούμαν ήταν για ενορχηστρώσεις σε μιούζικαλ ως υπεύθυνος του musical department της Fox. ΚΙ από τα δύο Οσκαρ μουσικής, που ήταν και τα δύο για ταινίες της Τζένιφερ Τζώνς, το «Ουράνια οπτασία» (The song of Bernadette)(1944) και το «Εκσταση και πάθος» (Love is a many splendored thing) (1956), μόνο το πρώτο ήταν ουσιαστικά απόλυτα δικό του. Στο δεύτερο η μουσική βασιζόταν στο ομότιτλο τραγούδι , που κέρδισε και το Οσκαρ τραγουδιού, μόνο που το είχαν γράψει άλλοι- ο Νιούμαν, όμως, άντλησε από εκεί τις παραλλαγές και τις γέφυρες  και με βάση το τραγούδι η ταινία βρέθηκε μουσικά ντυμένη σαν κούκλα… Κι έτσι, με βάση το ΜΟΥΣΙΚΗ κι όχι το ΜΟΥΣΙΚΟΣ πήρε το Οσκαρ. Ετσι, για να κάνουμε και λίγο.. Μάθημα Ιστορίας

Οι ως τώρα ατυχήσασες υποψηφιότητες ήταν « Μικρές κυρίες» και «Τελευταία Εξοδος: Ρίτα Χαίηγουορθ» (κι οι δυό για το 1995), «Ταραγμένοι ήρωες» (Unstrung heroes)(για μουσική κωμωδίας ή μιούζικαλ, 1996), «American beauty» (2000), «Ο δρόμος της απώλειας» (2003), «Ψάχνοντας τον Νέμο» (2004), «Lemony snicket» (2005), «Ο Καλός Γερμανός» (2008), «Wall-E» (διπλή υποψηφιότητα, για μουσική και για τραγούδι, 2009), «Skyfall» (2013),  «Η τυχερή ομπρέλα» (Saving Mr Banks) (2014), «Η γέφυρα των κατασκόπων» (2016), «Passengers» (2017)

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ κι αν μιλάμε για κινηματογραφική μουσική σε διατεταγμένη υπηρεσία μιάς δύσκολης σκηνοθεσίας που έχει να κάνει με «μονοπλάνο» στο οποίο η μουσική καλείται να ακολουθεί την κάμερα και να συνοδεύει τις μεταπτώσεις των ηρώων στο πεδίο της περιπλάνησης ή της μάχης, στο να εκφράζει με τη μουσική αυτή την κίνηση της μηχανής και να ωθεί από κάτω, χωρίς να βγαίνει στην επιφάνεια, την δραματική κορύφωση που κι αυτή εκδηλώνεται από ανάλογη κίνηση της μηχανής. Μοναδική συνεργασία τριπτύχου σκηνοθέτης-διευθυντής φωτογραφίας- μουσικοσυνθέτης

5. «STAR WARS: SKYWALKER- Η ΑΝΟΔΟΣ» Τζων Γουίλιαμς

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Κάθε φορά που είναι να προταθεί ο ΤΖΩΝ ΓΟΥΙΛΙΑΜΣ, «τρέμω» για το κατεβατό υποψηφιοτήτων και τίτλων που θα έχω να γράψω… Διότι φέτος συμπληρώνει την 52^η (!!!!!!!!!!) υποψηφιότητα του.

ΠΕΝΤΕ ΟΣΚΑΡ ΕΧΕΙ ΠΑΡΕΙ: Το 1972 του ADAPTATION SCORE για το μιούζικαλ «Ο ΒΙΟΛΙΣΤΗΣ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ», το 1976 για «ΤΑ ΣΑΓΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΧΑΡΙΑ», το 1978 για το «O ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ» (STAR WARS») , το 1983 για τον «ΕΞΩΓΗΙΝΟ» και το 1994 για το «Η ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤΛΕΡ».

Οι υποψηφιότητες που δεν απέφεραν αγαλματάκι είναι : «Η κοιλάδα με τις κούκλες»(1968- adaptation score), «Οι αλήτες» (1970), «Goodbye Mr. Chips»( 1970- adaptation), «Εφιάλτες» και «Η περιπέτεια του Ποσειδώνος» (διπλή υποψηφιότητα 1973), «Σιντερέλα, η γκαρσόνα της νύχτας» (Cinderella Liberty)το 1974 με υποψηφιότητα και στη μουσική και στο τραγούδι, «Τομ Σόγιερ»(1974 adaptation score), «Ο πύργος της κολάσεως» (1975), «Στενές επαφές τρίτου τύπου» (1978- έχασε από τον …. Εαυτό του στο «Star Wars»), «Superman»(1979), «Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται» (1981), «Οι κυνηγοί της χαμένης κιβωτού» (1982), «Yes Giorgio» (1983, τραγουδιού, χρονιά που κέρδισε το τέταρτο Οσκαρ με τη μουσική του «Ε.Τ»), «Η επιστροφή των Τζεντάι» (1984), «Ιντιάνα Τζόουνς κι ο ναός του χαμένου θησαυρού» και «Το ποτάμι της οργής»(1985, διπλή υποψηφιότητα), «Η αυτοκρατορία του ήλιου» και «Οι μάγισσες του Ηστγουικ» (1988, διπλή υποψηφιότητα), «Αταίριαστοι εραστές» (Accidental tourist)(1989), «Γεννημένος την 4^η Ιουλίου» και «Ιντιάνα Τζόουνς κι η τελευταία Σταυροφορία» (1990, διπλή υποψηφιότητα), «Μόνος στο σπίτι» (1991, διπλή υποψηφιότητα μουσικής και τραγουδιού), «JFK» (1992, μουσική), «Κάπταιν Hook» (1992, τραγούδι), «Νίξον» (1996), «Σαμπρίνα»(1996, διπλή  υποψηφιότητα για μουσική κωμωδίας ή μιούζικαλ και τραγουδιού),  «Sleepers» (1997), «Αμιστάντ» (1998), «Η διάσωση του στρατιώτη Ράυαν» (1999), «Οι στάχτες της Αντζελα» (2000), «Ο πατριώτης» (2001), «Α.Ι. Τεχνητή Νοημοσύνη» και «Ο Χάρυ Πότερ κι η φιλοσοφική λίθος» (2002, διπλή υποψηφιότητα), «Πιάσε με αν μπορείς» (2003), «Ο Χάρυ Πότερ κι ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν» (2005), «Αναμνήσεις μιάς γκέισας» και «Μόναχο» (2006, διπλή υποψηφιότητα), «Οι περιπέτειες του Τεν-Τεν» και «Το άλογο του πολέμου» (2012, διπλή υποψηφιότητα), «Λίνκολν» (2013), «Η κλέφτρα των βιβλίων» (2014) , «Star Wars: H δύναμη ξυπνάει» (2016), «Star Wars- Οι τελευταίοι Τζεντάι» (2018)

Επιτέλους……

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Μα πώς να μην πάρει άλλη μία υποψηφιότητα , όταν καταφέρνει αυτός ο άνθρωπος, μέσα από ένα θέμα, που του απέφερε το τρίτο του Οσκαρ το 1978, κι εννοώ το πρώτο «Star Wars», να βγάζει του κόσμου τις παραλλαγές για τα επόμενα φιλμ του ίδιου κύκλου,  και μάλιστα να τους δίνει κι οντότητα, αυτονομία !! Και στο φετινό, αυτή η νέα παραλλαγή –αυτονομία κάνει και καταπληκτικό «γάμο» με τα ηχητικά σπέσιαλ που συνοδεύουν τα εξαίσια οπτικά εφφέ κι η μουσική γίνεται ένα με αυτά! Υποκλίνομαι.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Η μουσική είναι ο «JOKER». Έφερε άλλο ήχο στο είδος που το βοήθησε κι αυτή ώστε να μεταλλαχθεί σε ένα άλλο είδος κι είναι από τα επιτεύγματα που έχουν σφραγίσει τον «JOKER». Από την άλλη, όμως, η μουσική του ΤΟΜΑΣ ΝΙΟΥΜΑΝ στο «1917», που γίνεται τρίτο πόδι μετά τη σκηνοθεσία και τη φωτογραφία, αποκλείεται να μη βάλει σε δεύτερη σκέψη ανθρώπους του κινηματογράφου, και δεν περιορίζομαι στους μουσικούς, πριν βάλουν σταυρό στην εν λόγω κατηγορία.