Τι σημαίνει ταινία πρωταγωνίστριας; Σημαίνει πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις. Σημαίνει πως υπάρχουν έργα όπου το κεντρικό πρόσωπο είναι γυναίκα η οποία ακολουθεί ή καθοδηγεί ένα story (ΦΡΑΝΣΕΣ ΜΑΚ ΝΤΟΡΜΑΝΤ στο «Nomadland», ΚΑΡΕΪ ΜΑΛΙΓΚΑΝ στο «Promising young woman»), υπάρχουν κι έργα όπου το έργο είναι ο ρόλος και όλα δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Το έργο ρόλος. Τέτοια περίπτωση είναι της ΑΝΤΡΑ ΝΤΕΪ στο «Οι Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον της Μπίλι Χολιντέι». Τι σημαίνει ΕΡΓΟ ΡΟΛΟΣ; Σημαίνει πως το σενάριο είναι επικεντρωμένο στο ρόλο κι όχι στο story, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει σενάριο. Κάθε άλλο. Όμως στα Εργα-Ρόλος τόσο το story όσο και τα υπόλοιπα έρχονται για να αναδείξουν αυτό το ρόλο. Και ξεκινούν από το σκηνοθέτη που τα πάντα, από σκηνικά, κοστούμια κι όλα τα συμπαρομαρτούντα , τα χρησιμοποιεί ΤΟΣΟ..ΟΣΟ.. Τόσο όσο για να αναδεικνύουν αυτό το ρόλο που είναι το ζητούμενο.Και να σταματούν εκεί. Και το τελικό ζητούμενο στα έργα -ρόλος είναι να βρεθεί η κατάλληλη, αφού προς αυτή την κατεύθυνση έχουν δουλέψει τα πάντα. Ετσι κι η κατάλληλη βρεθεί, τότε το έργο γίνεται δικό της. Κι η ερμηνεύτρια προτείνεται για Οσκαρ χωρίς κανέναν άλλο βοηθητικό παράγοντα διότι το έργο τους ήθελε τους παράγοντες να βοηθούν χωρίς να «υποκλέπτουν». Τέτοιες περιπτώσεις που πήραν ΟΣΚΑΡ χωρίς άλλη εξωτερική βοήθεια αλλά με υποστήριξη κι αντίληψη όλων που είδαν το έργο -ρόλος ήταν η ΚΑΘΥ ΜΠΕΗΤΣ στο «Misery», η ΤΖΟΝΤΙ ΦΟΣΤΕΡ στο «Οι κατηγορούμενοι», η ΤΖΕΣΙΚΑ ΛΑΝΓΚ στο «Μπλέ Ουρανός», η ΣΑΡΛΙΖ ΘΕΡΟΝ στο «Monster», η ΤΖΟΥΛΙΑΝ ΜΟΥΡ στο «Still Alice», πιο παλιά η ΣΟΦΙΑ ΛΟΡΕΝ στην «Ατιμασμένη» ή η ΤΖΟΑΝ ΓΟΥΝΤΓΟΥΟΡΝΤ στα «3 πρόσωπα της Εύας»…Ερμηνεύτριες δηλαδή που κέρδισαν Οσκαρ χωρίς άλλη βοηθητική υποψηφιότητα της ταινίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΕΣ της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ, οι οποίοι ξέρουν σε βάθος όλα τα παραπάνω, αναγνωρίζουν μέσα από τη δουλειά των ανθρώπων του κλάδου τους πάνω στο έργο ρόλος ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ: ΟΤΙ ΒΡΕΘΗΚΕ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ.
Της ΒΑΝΕΣΑ ΚΙΡΜΠΥ στα «Θραύσματα μιας γυναίκας», η περίπτωση είναι διαφορετική: Δεν είναι έργο ρόλος, είναι αναγνώριση της ίδιας, και θα τα εξηγήσουμε πιο κάτω.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ
- ΒΑΪΟΛΑ ΝΤΕΗΒΙΣ «Η θρυλική Μα Ρέινυ» (Ma Reiney’s Black Bottom)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΑ η ΒΑΪΟΛΑ ΝΤΕΗΒΙΣ, πήρε το ΟΣΚΑΡ το 2017, β’ ρόλου, για το «FENCES». Η φετινή είναι η 4η υποψηφιότητα της. Εχει προταθεί και για τα φιλμ «Αμφιβολία» (β΄ ρόλου, 2009) και «Οι υπηρέτριες» (α’ ρόλου , 2012)
Ο ΡΟΛΟΣ: Παίζει ένα υπαρκτό πρόσωπο της νέγρικης μουσικής, όπως την είδε ο συγγραφέας Ογκεστ Γουίλσον, στο Σικάγο του 1927, η οποία αγωνίζεται να επιβάλει τη μουσική της κουλτούρας της και της φυλής της απέναντι στους λευκούς επιχειρηματίες της δισκογραφίας και της ραδιοφωνίας.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΊΤΕΥΓΜΑ: Η πληθωρικότητα της. Δίνει πρωταγωνιστικό εκτόπισμα στην ηρωίδα της, συμβάλλουν τα κοστούμια και το μακιγιάζ στο να επιβάλει και να χαρακτηρίσει κι εξωτερικά αυτή τη σαρωτική προσωπικότητα, κι η Βαϊόλα έχει συνδυάσει στο παίξιμο της αγωνιστικότητα αλλά και θράσος «καμπαρετζούς», φτιάχνοντας μια προσωπικότητα θυελλώδη.
- ΑΝΤΡΑ ΝΤΕΪ «The United States Vs Billie Holliday»
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
Ο ΡΟΛΟΣ: Υποδύεται την τραγική Μπίλι Χολιντέι, την τραγουδίστρια-θρύλο της Μαύρης Αμερικής με την ταλαιπωρημένη ζωή, που τη στοχοποίησε το FBI και της έκανε αυτή την ταλαιπωρημένη ζωή, αληθινή κόλαση.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΙΤΕΥΓΜΑ. Το ΕΡΓΟ-ΡΟΛΟΣ που λέγαμε και στον πρόλογο. Είχε προηγηθεί άλλη μια Μπίλι Χολιντέι, το 1973 ως «Η κυρία τραγουδά τα μπλουζ» , με την Νταϊάνα Ρος σε εξαίρετη ερμηνεία κι υποψηφιότητα για Οσκαρ, καθώς και άλλες υποψηφιότητες. Ετούτη έχει μόνο μία: Της ερμηνεύτριας. Και τo έργο είναι η ερμηνεύτρια. Όλα δουλεύουν για αυτήν. Και το έργο έχει καλό σκηνοθέτη, τον Λη Ντάνιελ, που ακριβώς είχε έργο ρόλου στα χέρια του, όλα δούλευαν προς αυτό και περίμενε να βρει την ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ. Την ΒΡΗΚΕ!! Το επίτευγμα της Αντρα Ντέι είναι η ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ με την οποία ερμηνεύει τα πάθη και τα δράματα της τραγουδίστριας, και συγχρόνως έχει κι όλη τη σκηνική παρουσία ώστε όταν βγαίνει στη σκηνή να τραγουδήσει, να είναι η Μπίλι Χολιντέι. Και τραγουδά με τη δική της φωνή!!Αυτά όλα είναι σημειωμένα!!!!
- ΒΑΝΕΣΑ ΚΙΡΜΠΥ «Τα θραύσματα μιας γυναίκας» (Pieces of a woman)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
Ο ΡΟΛΟΣ: Μια γυναίκα που λαχταρούσε να αποκτήσει παιδί, επέλεξε την γέννα κατ’ οίκον, πρόλαβε να το δει και να το κρατήσει στα χέρια της αλλά σε δευτερόλεπτα, η ζωή είχε έρθει καπάκι. Κι από κει και μετά προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της και να αντιμετωπίσει την απώλεια, τον άντρα της, τη χειριστική μητέρα της αλλά και τη δίκη της μαίας που θεωρήθηκε υπεύθυνη για το θάνατο μωρού.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ: Η αλήθεια στο παίξιμο. Βασικά δύο είναι οι μεγάλες σκηνές της ηθοποιού έτσι όπως είναι δομημένο το έργο: Η αρχική σεκάνς διαρκείας, μονοπλάνου, με την προετοιμασία, τη φάση και τα μετέπειτα της γέννας στο σπίτι και το φινάλε με τη σκηνή διαρκείας της δίκης. Ενδιαμέσως, με το παίξιμο της, έχει να συνδέσει αυτές τις δύο γέφυρες: Τη γυναίκα της αρχής και τη γυναίκα του τέλους. Με βάση αυτό τον «οδικό χάρτη» φτιάχνει σπιθαμή προς σπιθαμή τα ενδιάμεσα του ρόλου για να παραδώσει στο φινάλε αυτό που η ίδια έφτιαξε στην αρχή.
- ΦΡΑΝΣΕΣ ΜΑΚ ΝΤΟΡΜΑΝΤ «Nomadland»
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΚΑΤΟΧΟΣ ΔΥΟ ΟΣΚΑΡ, η ΦΡΑΝΣΕΣ ΜΑΚ ΝΤΟΡΜΑΝΤ, και τα δύο για Α’ ΡΟΛΟ: Το 1997 για το «FARGO» και το 2018 για το «ΟΙ ΔΥΟ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΜΠΙΝΓΚ ΣΤΟ ΜΙΖΟΥΡΙ». Η φετινή είναι η 6η υποψηφιότητα της. Είχε και τρεις ακόμα, σε β’ ρόλους, για τα φιλμ «Ο Μισισιπής καίγεται» (1989), «Σχεδόν διάσημοι» (2001), «Ανιση μάχη» (2006)
Ο ΡΟΛΟΣ: Μια γυναίκα-θύμα της οικονομικής κρίσης, όπου έχασε σχεδόν τα πάντα, μετατρέπει σε σπίτι το βανάκι της και περιπλανιέται χωρίς πρόγραμμα, δίνοντας τη διαφορά της «άστεγης» από την «περιπλανώμενη» ως γραμμή ερμηνείας που είναι κι η σκηνοθετική κατεύθυνση της ταινίας.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ:: Με βάση αυτά που έγραψα για τον «Ρόλο», στην ακριβώς από πάνω παράγραφο, διακρίνουμε ευκρινέστατα το Ερμηνευτικό Επίτευγμα της Μακ Ντόρμαντ: Με την έντονη κινηματογραφική της παρουσία καθοδηγεί ολόκληρο το έργο (αυτό που έγραψα και στον πρόλογο περί ρόλων που καθοδηγούν) του οποίου αποτελεί τον κύριο μοχλό. Και περνάει έκτυπα την επισημανθείσα διαφορά «άστεγης» και «περιπλανώμενης», δίνοντας στην επιλογή της τελευταίας κι ένα πνεύμα ελευθερίας με τον τρόπο που την παίζει και με τη βοήθεια των εκφραστικών, λιτών κινηματογραφικών της προσόντων.
- ΚΑΡΕΪ ΜΑΛΙΓΚΑΝ «Promising Young Woman»
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 2η υποψηφιότητα. Είχε προταθεί και το 2010 για το «Μια κάποια εκπαίδευση»
Ο ΡΟΛΟΣ: Μια κοπέλα, στήνει επιχείρηση τιμωρίας των ενόχων, άμεσων κι έμμεσων, που οδήγησαν την επιστήθια φίλη της στο θάνατο , μετά από σεξουαλική κακοποίηση.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ: Η Κάρεϊ Μάλιγκαν έχει στη διάθεση της ένα ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ σενάριο, το οποίο, σκηνή προς σκηνή καθοδηγεί την ηρωίδα, κατεπέκταση και την ηθοποιό, στη διαδικασία της εκδίκησης. Από σκηνή σε σκηνή υπάρχει πρόσθετο στοιχείο εξέλιξης κι η ηθοποιός κρατεί μια εκπληκτική ισορροπία ανάμεσα στην πνιγμένη συγκίνηση που δεν την αφήνει να ξεσπάσει παρά την μεταβάλει σε ήμερη οργή και σε ένα ηθικό στοιχείο που την καθοδηγεί και το εκδηλώνει διακριτικά και λιτά, χτίζοντας το κι αυτό σε απόλυτη συμμόρφωση με το πως την πάει η ιστορία.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Το Σωματείο των Ηθοποιών μπορεί να αποφάσισε υπέρ της Βαϊόλα Ντέηβις, όμως έχουν να εξετάσουν κι άλλα. Και δεν είναι μόνο ηθοποιοί αλλά κι όλοι οι υπόλοιποι. Στην περίπτωση της Φράνσες Μακ Ντόρμαντ θα εξετάσουν αν όλο αυτό είναι περισσότερο σκηνοθετικό παρά στενά ερμηνευτικό και στην περίπτωση της Κάρεϊ Μάλιγκαν αν το σενάριο είναι πάνω από την ερμηνεύτρια. Αν δηλαδή το «promising young woman» είναι περισσότερο έργο σεναρίου παρά ηθοποιίας. Στην περίπτωση της Αντρα Ντέι είναι όλος ο πρόλογος που έγραψα περί έργων - ρόλων κι εκεί, σε σχέση τουλάχιστον με την Βαϊόλα Ντέιβις, θα ληφθεί υπόψη από κάποιους ότι είναι πιο σημαντικό το πρόσωπο που η Ντέι ερμηνεύει από εκείνο της Βαϊόλα. Κατά το «Ηθοποιός σημαίνει Ρόλος»