Οι κανόνες του ΣΕΝΑΡΙΟΥ είναι ίδιοι και για τα δύο. Κι η δομή, κι ο χωρισμός σε κεφάλαια και σε ενότητες, κι ο κεντρικός ήρωας και τα εμπόδια κλπ, κλπ
Η διαφορά έγκειται στο ότι στο μεν πρωτότυπο σενάριο εξετάζεται μέσα σε όλα τα άλλα κι η επινόηση. Ακόμα κι αν πρόκειται για ιστορικό θέμα ή για υπαρκτό πρόσωπο και το σενάριο λέει την ιστορία.
Στο ΕΚ ΔΙΑΣΚΕΥΗΣ εξετάζεται το σενάριο βεβαίως με τους κανόνες του Σεναρίου αλλά λαμβάνεται κι υπόψη η δουλειά που έχει γίνει πάνω στην αρχική πηγή, στη μεταφορά δηλαδή ενός μυθιστορήματος, ενός θεατρικού κλπ. Εξετάζεται δηλαδή και το τι κράτησε, τι πέταξε, που έδωσε έμφαση, που επικέντρωσε, ποια στοιχεία από την αρχική πηγή έθελξαν την μεταφορά, διότι να σημειώσουμε ότι από ένα μυθιστόρημα, ΕΙΔΙΚΑ ΑΠΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, μπορούν να βγουν πολλά και διαφορετικά σενάρια διότι δεν ξέρουμε τι ερέθισε τον κάθε δημιουργό που θέλησε, μετά την ανάγνωση του, να το μεταφέρει στο σινεμά. Διότι ένας θεμελιώδης κανόνας της μεταφοράς , σε αντίθεση με ό,τι κηρύσσει η Ημιμάθεια, είναι πως το εκ μεταφοράς σενάριο για να είναι καλό πρέπει να ΜΗΝ είναι πολύ ΠΙΣΤΟ. Οσο λιγότερο πιστό τόσο και εξασφαλίζει μεγαλύτερη επιτυχία. Διότι η αυτονόμηση είναι ζητούμενο, η απαγκίστρωση από την αρχική πηγή. Να ξαναγραφτεί από την αρχή με νέους, κινηματογραφικούς πλέον, όρους, με το ότι οι σκέψεις του βιβλίου πρέπει να μετατραπούν στο σενάριο σε πράξεις. Εξού και θα επαναλάβω μια πληροφορία που έχω δώσει και στο παρελθόν και τον υπενθυμίζω κάθε τόσο, πως όταν τη διασκευή υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, πολλές φορές το επίτευγμα της μεταφοράς του, πιστώνεται στη σεναριακή διασκευή κι όχι στη σκηνοθεσία. Διότι αυτό που πολλοί νομίζουν για σκηνοθεσία είναι ουσιαστικά η σεναριακή μεταφορά (περιπτώσεις «Μωρό της Ρόζμαρι», «Κονφορμίστας» κι άπειρα άλλα) ενώ η σκηνοθεσία είναι κάτι άλλο…Θα το επισημάνουμε αυτό σε κάποια από τα φετινά ης 5άδας. Πάμε λοιπόν
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ
- CODA- Σαν Χέντερ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 1η υποψηφιότητα
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: CODA είναι αρχικά του Child Of Deaf Adults, κι αφορά στην ιστορία ενός κοριτσιού που γεννήθηκε σε οικογένεια κωφών κι είναι η μόνη που έχει ακέραιες όλες τις αισθήσεις. Αυτό την καθιστά αφενός διερμηνέα της οικογένειας με τον έξω κόσμο, συγχρόνως, όμως και δέσμια. Μόνο που το έργο δεν είναι δράμα αλλά κομεντί με κοινωνικό χαρακτήρα
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Πρόκειται για διασκευή από άλλο σενάριο. Είναι remake γαλλικής ταινίας και τη σεναριακή μεταφορά την κάνει η σκηνοθέτης του καινούργιου, η Σαν Χέντερ. Η οποία υπογραμμίζει τα κωμικά στοιχεία της οικογένειας από το γαλλικό σενάριο, με το να δίνει έμφαση στην κοινωνική αναφορά, βρίσκει εξαιρετικούς τρόπους να συλλάβει το συναίσθημα σε όλους τους χαρακτήρες κι οι τρόποι της είναι διακριτικοί αλλά κι αποτελεσματικοί ταυτόχρονα και βέβαια κάνει ακόμα καλύτερο το ρόλο του πατέρα , ένα ρόλο χρυσό που τον αναδεικνύει ο Τρόυ Κότσερ κι εδώ είναι που σενάριο με σκηνοθεσία από το ίδιο πρόσωπο αλληλοσυμπληρώνονται. Και κερδίζει το Σενάριο
- DRIVE MY CAR- Ρουισούκε Χαμαγκούτσι, Τακαμάσα Οε
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη σεναριακή υποψηφιότητα και για τους δύο, ο Χαμαγκούτσι έχει και σκηνοθετική για την ίδια ταινία
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ενας σκηνοθέτης κι ηθοποιός, μετά τον αιφνίδιο θάνατο της γυναίκας του, αποφασίζει να δεχτεί μια πρόταση από θίασο στη Χιροσίμα και να ανεβάσει εκεί μια παράσταση του τσεχωφικού «Θείου Βάνια». Δεν είναι μόνο ότι θα ανακαλύψει πράγματα για το παρελθόν της, είναι ότι κι όλα τα πρόσωπα που εμπλέκονται θα αποκαλύπτουν δικά τους πράγματα, σκαψίματα σε βάθος ενώ καταλυτική θα είναι η γνωριμία με το κορίτσι που έχει αναλάβει τις μετακινήσεις του στη διάρκεια της παραμονής του εκεί κι είναι αυτή που κάνει την αναγωγή στον τίτλο αλλά και τη συμβολική του προέκταση.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Από διήγημα προέκυψε έργο 3 ωρών, ένα βαθύ και πυκνό δράμα το οποίο προσωπικά το χαρακτηρίζω «μπεργκμανικό-σημερινό-γιαπωνέζικο» . Είναι έργο με μεγάλα ψυχολογικά βάθη κι ενώ είναι 3ωρο και βαρύ, καταφέρνει και κατακτά το θεατή σε όλη τη διάρκεια, επειδή οι άνθρωποι του ολοένα ξεγυμνώνονται κι αποκαλύπτονται. Τη διασκευή την έχει κάνει ο σκηνοθέτης με συνεργάτη, και φυσικά όταν από διήγημα βγαίνει τέτοιο πράγμα τρίωρο…!!!!!Και το έργο έχει φτάσει να είναι ταυτόχρονα υποψήφιο και για Διεθνής Ταινία ως εκπρόσωπος της Ιαπωνίας αλλά και Καλύτερης Ταινίας στη 10αδα της Αμερικανικής Ακαδημίας, και φυσικά και για σκηνοθεσία διότι εδώ το επίτευγμα όσο είναι σεναριακό είναι και σκηνοθετικό άλλο τόσο, στα πλαίσια της αφήγησης. Διότι η αφήγηση στον κινηματογράφο μπορεί να είναι και σκηνοθετική. Μένει να δούμε σε ποιο από τα δύο θα πιστωθεί αν πιστωθεί. Και τι θα πιστωθεί. Ωστόσο θέλω να συμπληρώσω κάτι σε συνάρτηση και με το «CODA» πως πλέον οι ρόλοι κωφαλάλων έχουν εισβάλει κανονικά στην παγκόσμια δραματουργία και γεννιέται και νέα τάξη ηθοποιών.
- DUNE- Τζον Σπαίιτς, Ντενί Βιλνέβ, Ερικ Ροθ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ ο ΕΡΙΚ ΡΟΘ, έχει ΠΑΡΕΙ ΟΣΚΑΡ το 1995 για τον «ΦΟΡΕΣΤ ΓΚΑΜΠ». Η φετινή είναι η 6η του σεναριακή υποψηφιότητα, όλες στην κατηγορία του εκ διασκευής. Είχε προταθεί και για τα φίλμ «The insider»(2000), «Μόναχο» (2006), «Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον» (2009), «Ένα αστέρι γεννιέται» (2019)
Για τον Τζον Σπαίιτς και τον Ντενί Βιλνέβ είναι η πρώτη σεναριακή, ο Βιλνέβ είχε και μία σκηνοθετική το2017 για την «Αφιξη»
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Είναι έργο επιστημονικής φαντασίας διαδραματίζεται στο 10.000 μΧ στον Πλανήτη Αράκις και μας λέει την ιστορία ενός νεαρού, διαδόχου Δυναστείας που έρχεται να σώσει τον Πλανήτη από τους κακού που τον επιβουλεύονται αλλά έχει και να αντιμετωπίσει και δικά του θέματα εσωτερικής και φιλοσοφικής σημασίας
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το διάσημο βιβλίο του Φρανκ Χέρμπερτ σε εκ νέου κινηματογραφική μεταφορά στην οποία βλέπουμε μια πολύ αποτελεσματική συνεργασία. Ενός επαγγελματία διασκευαστή , ενός σεναριογράφου κινηματογραφιστή και του ίδιου του σκηνοθέτη ο οποίος κάνει κινηματογραφικές παρεμβάσεις μέσα από το ίδιο το σενάριο και του εξασφαλίζει έτσι και την κινηματογραφική ροή που ετοίμασαν οι σεναριογράφοι διασκευαστές του. Οι σελίδες του βιβλίου έχουν μετατραπεί ΕΝΤΕΛΩΣ σε κινηματογραφική εικόνα, τα κείμενα κι οι περιγραφές έχουν γίνει δράση.
- Η ΧΑΜΕΝΗ ΚΟΡΗ (The lost daughter)- Μάγκι Τζίλενχάαλ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 1η σεναριακή υποψηφιότητα. Εχει και μία ερμηνευτική, β’ ρολου, για το «Crazy heart» το 2010, χωρίς νίκη.
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Μια γυναίκα ώριμη , στις ήρεμες μοναχικές διακοπές της στην Ελλάδα, νιώθει να tη γυροφέρνει το παρελθόν της, η σχέση της με τον εαυτό της, με τη μάνα της όταν ήταν μικρό κορίτσι, με τις κόρες της, με ό,τι έζησε τελος πάντων, κι η αφορμή είναι ένα περιστατικό «τρίτων» στiς διακοπές που θα μπορούσε και να μην την αφορά
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. H ηθοποιός Μάγκυ Τζιλενχάαλ μετέφερε στην οθόνη, ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος, το μυθιστόρημα «La figlia oscura» της Ιταλίδας συγγραφέως Ελενα Φεράντε και το επίτευγμα της είναι η μετατροπή αυτών των σκέψεων των λογοτεχνικών ηρώων σε πράξεις κινηματογραφικών ηρώων. Ηρωίδων, ως επί το πλείστον. Κυρίως της επισημάνθηκε η παράπλευρη κατάσταση των δύο ηλικιών της ηρωίδας και το ότι έβγαλε μέσα από εκεί ρόλους για τους οποίους, αυτή τη στιγμή πάνε για Οσκαρ δυο ηθοποιοί, η Ολίβια Κόλμαν κι η Τζέσι Μπαγκλ.
- Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ (The power of the dog)- Τζέην Κάμπιον
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΑ στο ΣΕΝΑΡΙΟ η ΤΖΕΗΝ ΚΑΜΠΙΟΝ, έχει πάρει ΟΣΚΑΡ ΣΕΝΑΡΙΟΥ πρωτοτύπου για τα «ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΙΑΝΟΥ» , το 1994, για το oποίο ήταν υποψήφια και στη Σκηνοθεσία. Η φετινή είναι η 2η υποψηφιότητα της και στο σενάριο και στη σκηνοθεσία
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ενας κτηματίας στη Μοντάνα του 1923, άξεστος, βαρύς, ακάθαρτος, τρομάζει τους πάντες κι η κατάσταση περιπλέκεται όταν έρχεται ο εκ διαμέτρου διαφορετικός αδελφός του με τη νέα σύζυγο, μια αλκοολική χήρα, και θα ακολουθήσει κι ο νεαρός γιός της τελευταίας. Εσωτερικές συγκρούσεις θα οδηγήσουν σε εσωτερικές αποκαλύψεις
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η Τζέην Κάμπιον μεταφέρει στην οθόνη το μυθιστόρημα του Τόμας Σαβατζ και το αντιμετωπίζει σαν να είναι σοφιστικέ γουέστερν, σαν ένα ψυχογράφημα στα γυμνά αμερικάνικα βουνά. Σενάριο που κατευθύνει αλλά και κατευθύνεται από ανιχνευτική σκηνοθεσία που τα κάνει και τα δύο το ίδιο πρόσωπο.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Μια και στα 5 έργα τις σεναριακές διασκευές τις έχουν κάνει οι σκηνοθέτες τους είτε αμιγώς είτε με συνεργασία, τα πράγματα γίνονται πιό σύνθετα. Ξεκινώ από το γεγονός πως «Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ» και το «DRIVE MY CAR» είναι ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ , τα δύο σημαντικότερα έργα της φετινής χρονιάς. Ισως το γιαπωνέζικο να είναι πιο «σεναριακό» σε σύγκριση με της Κάμπιον που έρχεται ως πιο «σκηνοθετικό». Πάντως και τα δυο καθορίζονται από τη σκηνοθετική ματιά τους. Σε αυτά τα δυο θα πέσει το βάρος από Σκηνοθέτες και Ηθοποιούς. Οι Σεναριογράφοι θα ρίξουν ματιά σοβαρή και στο “CODA» το ίδιο θα κάνουν κι οι Ηθοποιοί, οι οποίοι είναι πολυδιασπασμένοι απέναντι στα διασκευασμένα σενάρια διότι ουσιαστικά είναι η στάση τους απέναντι σε ταινίες κι όλες έχουν στοιχεία να ελκύσουν ηθοποιούς . Μήπως κι «Η ΧΑΜΕΝΗ ΚΟΡΗ» δεν έχει τέτοια στοιχεία για Ηθοποιούς, κυρίως Γυναίκες αλλά αυτή μπορεί να ελκύσει τις γυναίκες κι άλλων κινηματογραφικών κλάδων, που θα ¨διαφύγουν» του γυναικείου ενδιαφέροντος για το γουέστερν της Κάμπιον. Το «DUNE» είναι μεταφορά που θα γοητεύσει πολλούς κινηματογραφικούς κλάδους για όλη αυτή την κινηματογραφική αντίληψη και δη εικονοκλαστική αλλά και ηχητικά συνδυαστική, της μεταφοράς.