Συνεπώς εδώ έχουμε να μελετήσουμε 5 σενάρια που τα έχουν γράψει οι άνθρωποι που τα σκηνοθέτησαν. Γι αυτό το λόγο κι έχω αποφασίσει η ΑΝΑΛΥΣΗ Νο 13 στο PANTIMO.GR, το αμέσως επόμενο θέμα δηλαδή, να είναι η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ. Ώστε να δούμε αυτή τη «δυαδική» σχέση στο αποτέλεσμα, ένας άνθρωπος=δύο δημιουργοί και να κατανοήσουμε το δόγμα του αείμνηστου ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΖΑΒΕΛΛΑ, ο οποίος «μάλωνε» με τον σκηνοθέτη εαυτό του όταν του ζητούσε , έστω από ανάγκη, να κάνει κάτι που δεν προέβλεπε το σενάριο. Ο Τζαβέλλας απαντούσε στον εαυτό του και στους συνεργάτες του «θα κάνουμε αυτό που λέει το Σενάριο»
Πάμε λοιπόν να δούμε τα πέντε φετινά έργα από τη μεριά του (πρωτότυπου) σεναρίου. Και στο θέμα περι Σκηνοθεσίας θα δούμε τα ίδια ακριβώς από μεριάς Σκηνοθεσίας.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ
- ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΝΙΣΕΡΙΝ (The Banshees of Inisherin)-Μάρτιν Μακ Ντόνα
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 3η σεναριακή υποψηφιότητα καθώς και πρώτη σκηνοθετική για την ίδια ταινία, έχει ΠΑΡΕΙ OSCAR ο γοητευτικός Αγγλος συγγραφέας για ταινία ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ, το 2006, λεγόταν «SIX SHOOTER»
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Τοποθετείται σε μια ερημική παραθαλάσσια περιοχή της Ιρλανδίας. Σε ένα χωριό με λιγοστούς κατοίκους .Κεντρικός ήρωας είναι ένας σχετικά νέος άνθρωπος με ήρεμη συμπεριφορά. Σε μια ζωή πλήξης. Και ξαφνικά μια μέρα, ο επιστήθιος φίλος του, ο μόνος (το άλλο πρόσωπο είναι η αδελφή του) με τον οποίο είχε κάτι να μοιράζεται, του ανακοινώνει ότι δεν θέλει ποτέ πιά να του ξαναμιλήσει. Κι ας μην του έχει κάνει τίποτα. Από εδώ ξεκινά ένα δράμα γύρω από την προσπάθεια της ανθρώπινης κατανόησης.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το έργο φέρει τη θεατρική επιρροή του συγγραφέα του, με τον τρόπο που είναι γραμμένο. Όχι στατικό, δεν είναι καθόλου τέτοιο, αλλά αυτό που εξετάζει, όπως κι ο τρόπος, απαντάται ως επι το πλείστον στα θεατρικά έργα στα οποία ο συγκεκριμμένος συγγραφέας έχει πείρα και διακρίσεις. Και το σενάριο αυτό είναι ένα σενάριο «μπεκετικής» επιρροής, γύρω από την ανθρώπινη μοναξιά, σε ένα μέρος που κατοικούν ελάχιστες ψυχές, γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους κι όμως όλοι είναι μόνοι ή θέλουν να παραμείνουν μόνοι. Οι ρόλοι βγαίνουν μπροστά και κάνουν πανευτυχείς τους ηθοποιούς που διαβάζουν το σενάριο και αναλαμβάνουν να τους παίξουν. Το περιβάλλον, που παίζει ρόλο, θα αναλάβει να το προβάλει η σκηνοθεσία. Όπως και το ρυθμό του. Εδώ σταματάμε με το σενάριο
- ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΟΛΑ (Everything everywhere all at once)- Ντάνιελ Κουάν, Ντάνιελ Σάινερτ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη αλλά και ΤΡΙΠΛΗ υποψηφιότητα(μια κι έχουν προταθεί όχι μόνο και για τη σκηνοθεσία αλλά και στην Παραγωγή για την Καλύτερη Ταινία) για το ντουέτο αυτό που κατά συντομίαν τους αποκαλούν «ΟΙ ΝΤΑΝΙΕΛΣ». Ασιάτης Αμερικανος ο Κουάν, Λευκός Αμερικάνος του Νότου ο Σάινερτ, ξεκίνησαν από τα βιντεοκλιπ το δίδυμο τους και προχωρούν
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Απτεται των βιογραφικών που ανέφερα πιο πάνω για να καταλάβουμε κι αν μπορούν να «διαχωριστούν» το σενάριο από τη σκηνοθεσία. Μι γυναίκα, μέσης ηλικίας, μετανάστρια από τη Νοτιανατολική Ασία, αντιμετωπίζει πρόβλημα χρεοκοπίας στην επιχείρηση της ,ένα καθαριστήριο ρούχων, την ίδια ωρα που ο άντρας της με τον οποίο δεν τα πάνε καλά, έρχεται και της δηλώνει ότι ανήκει σε παράλληλο σύμπαν κι ότι υπάρχουν πολλά παράλληλα κι όχι μόνο ένα, κι εκεί πάνω αρχίζει κι η «περιδίνηση» της ηρωίδας κι όλων τω χαρακτήρων και μεταφέρονται από είδος σε είδος……
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Αυτό το «τρελό» πράγμα είναι το σενάριο που έγραψαν δύο άνθρωποι οι οποίοι είχαν ξεκινήσει από τα βιντεοκλιπ, ο ένας, αν και γεννημένος στη Αμερική , κουβαλά και την κουλτούρα του Ασιάτικου κινηματογράφου και δη του Κορεάτικου και με τον συνεργάτη γράφουν μια τρελή ιστορία που προϋποθέτει και τον ανάλογο σκηνοθετικό χειρισμό για να υλοποιεί αλλά αυτά όλα, τα φρέσκα και τα ιδιότροπα και τα εντελώς πρωτότυπα, το σενάριο είναι που τα έχει φέρει. Κι αυτό τα περιγράφει. Και μέσα στις όλες περιδινήσεις, δεν περιορίζεται στο τρελό παιχνίδιασμα και μόνο αλλά έχει δώσει στα πρόσωπα υπόσταση, τα έχει μεταβάλει σε χαρακτήρες, έξου κι οι ρόλοι και τέσσερις εξ αυτών διεκδικούν και το Οσκαρ ηθοποιίας. Μένει να δούμε στην εξέταση περί Σκηνοθεσίας , με τι τρόπο γίνεται η δική της παρέμβαση, από τους ‘ιδιους ιδιότυπους δημιουργούς
- THE FABELMANS- Στήβεν Σπήλμπεργκ, Τόνυ Κούσνερ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη σεναριακή υποψηφιότητα του Στήβεν Σπήλμπεργκ, ο οποίος έχει δυο ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΑ OSCAR κι 9 υποψηφιότητες στην κατηγορία τους, 3η υποψηφιότητα για τον βραβευμένο με θεατρικό «Τονυ» συγγραφέα Τόνυ Κούσνερ, όλα σε ταινίες με τον Σπήλμπεργκ, χωρίς νίκη ίσαμε τώρα
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Η δραματοποίηση της παιδικής κι εφηβικής ηλικίας του Στήβεν Σπήλμπεργκ σε μια ημι-βιογραφική εκδοχή, που επικεντρώνεται στη σχέση του με τον κινηματογράφο από τον οποίο ξεκινά με την πρώτη ,μεθυστική εμπειρία που θα αποδειχθεί καρμική, στη σχέση με την οικογένεια και κυρίως στις σχέσεις των μελών της μεταξύ τους, κυρίως πατέρα και μητέρας, στα πρώτα μπουλινγκ λογω εβραϊκού θρησκεύματος από τους Wasp, τους καθαρόαιμους ξανθούς Αμερικάνους του σχολείου, τα πρώτα φλερτ αλλά πάνω από όλα την ωριμάζουσα σχέση με τον κινηματογράφο.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ο κεντρικός ήρωας περνά από ηλικίες οπότε ο ηθοποιός αλλάζει κι εκείνα που έχουν σημασία και δίνουν στο έργο την υπόσταση του είναι τα ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. Τα επεισόδια που μας δείχνουν τα περάσματα του ήρωα από κατάσταση σε κατάσταση, οι σχέσεις της οικογένειας είναι μέσα από επεισόδια , οι ρόλοι που μπαίνουν και βγαίνουν είναι ρόλοι επεισοδίων όπως της διορατικής φαρμακόγλωσσας γιαγιάς ή του αλαφροΐσκιωτου θείου ή του σκηνοθέτη Τζων Φορντ με την μεγάλης έμπνευσης σκηνή του…Είναι ένα μάθημα ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ στα οποία δεν υπάρχει ούτε ίχνος αποσπασματικότητας. Κι εδώ είναι για μελέτη. Και μετά το αναλαμβάνει ο σκηνοθέτης Σπήλμπεργκ και θα πούμε στο περί Σκηνοθεσίας, τι το κάνει.
- TÁR- Τοντ Φηλντ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: 3η σεναριακή υποψηφιότητα, χωρίς νίκη ως τώρα, πρώτη σκηνοθετική
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ο ψυχισμός μιας σύγχρονης γυναίκας, κορυφαίας διευθύντριας ορχήστρας στη Φιλαρμονική του Βερολίνου, η σχέση της με τη Μουσική, με τα Οργανα, με την Τέχνη της γενικότερα, με τις προσωπικές της σχέσεις, τις ερωτικές, τους ανταγωνισμούς, και με τον ίδιο της τον εαυτό εν τέλει…
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ο σεναριογράφος μας δίνει πλήρη εικόνα κατά την εκκίνηση της ταινίας, του κεντρικού προσώπου, της κεντρικής ηρωίδας. Τόσο πλήρη ώστε να ξεγελά περί του το μπορεί να είναι κι υπαρκτό πρόσωπο. Είναι ένα μάθημα εισαγωγής, αυτό που αγνοούν ελληνικές ταινίες με ήρωες χωρίς προϊστορία πριν αρχίσει το έργο. Με βάση αυτή την πληρότητα, ο Τοντ Φηλντ κάνει άλλου τύπου σεναριακή γραφή, εξαντλεί τα στοιχεία ταυτότητας στο να δείξει μέσα από αυτά τον ψυχισμό της γυναίκας αυτής, μέσα από συγκεκριμένες σκηνές οι οποίες συνάδουν απολύτως με ό,τι εκπροσωπεί.. Δεν είναι έργο πλοκής! Είναι έργο ψυχισμού. Και βέβαια όλο αυτό γράφεται με τελικό σκοπό τη δημιουργία ενός μεγάλου ρόλου, αυτό που λέμε έργο-ρόλος για να το ερμηνεύσει κορυφαία ηθοποιός, διαφορετικά δεν βγαίνει, δεν είναι για μια οποιαδήποτε αλλά για μια μεγάλη- στη συγκεκριμμένη περίπτωση την Κέητ Μπλάνσετ. Στη Σκηνοθεσία θα εξετάσουμε πως το ζωντανεύει ο Φηλντ, με τι τρόπους και περί της προβολής της πρωταγωνίστριας
- ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΗΣ ΘΛΙΨΗΣ (Triangle of sadness)- Ρούμπεν Εστλουντ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ OSCAR: Πρώτη σεναριακή και σκηνοθετική υποψηφιότητα, έχει μία και στην Ξενόγλωσση Ταινία το 2018 με το «Τετράγωνο» , χωρίς νίκη. Με το οποίο είχε πάρει τον πρώτο Χρυσό Φοίνικα» στις Κάνες και με το «Τρίγωνο της θλίψης» πήρε τον δεύτερο.
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ένα ζευγάρι « celebrities» από το χώρο της μόδας , κι ύστερα από μια εισαγωγική αψιμαχία μεταξύ τους πάνω στην έννοια «χρήμα», επιβιβάζονται σε ένα πολυτελές γιωτ, για μια κρουαζιέρα με Κροίσους διεθνείς. Και καπετάνιο Αμερικάνο μαρξιστή… Καθ’ οδόν, όμως, τους περιμένει τρικυμία και ναυάγιο και στην Τρίτη πράξη θα μεταβληθούν σε Ροβινσώνες…
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Αυτό το storyline- που λένε, είναι η βάση για μια αλληγορία του σύγχρονου κόσμου και του σημερινού καπιταλισμού αλλά και της κενότητας, με σκηνές που το επισημαίνουν σεναριακά και δίνουν τα στοιχεία για να αναπτυχθεί το περιβάλλον της κρουαζιέρας και από κάτω ευρισκόμενο μήνυμα ,με τη σκηνοθεσία να αναλαμβάνει να του δώσει το σαρκασμό που το ίδιο το κείμενο αξιώνει κι υπαινίσσεται. Το πως το επιτυγχάνει κι αναδεικνύει δια αυτού του τρόπου και το σενάριο, θα τα πούμε στα Περί Σκηνοθεσίας.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Καταλαβαίνετε τώρα τι προβληματισμός πέφτει μεταξύ Σκηνοθετών-Σεναριογράφων και Ηθοποιών διότι οι τελευταίοι είναι κι οι τελικοί αποδέκτες των Σεναρίων. Λόγω Ρόλων. Αν ξεκινήσουμε από αυτούς, από τους Ηθοποιούς , την πρώτη θέση την κατέχουν «Τα πνεύματα του Ινισέριν» με τους υπέροχους ρόλους και τις συνθήκες που τους δημιουργούν τις συγκρούσεις. Δεύτερο τη τάξει για τους Ηθοποιούς θα είναι το «Fabelmans».. Το οποίο θα πάρει μαζί του και του σεναριογράφους αλλά και τους σκηνοθέτες της παραδοσιακής σχολής, όμως ο διχασμός θα υπάρχει και για το αν ανανεώνεται, σε μια χρόνια που η λέξη γίνεται καραμέλα. Ανανεώνεται; Διότι στο Περί "Ανανέωσης" και με εμφανή την παρουσία ρόλων, που συγκινεί τους Ηθοποιούς, προβάλλει διεκδικήσεις το "Τα πάντα όλα" και με πολύ σοβαρες διαθέσεις.. Το «TA’R» θα το δουν ως σενάριο που πάει απευθείας στην Πρωταγωνίστρια και ή της δίνει το Οσκαρ ερμηνείας ή δεν της το δίνει.
Οι Σκηνοθέτες έχουν αποφανθεί από το Σωματείο τους: «Τα πάντα όλα». Κι εδώ, εφόσον υπάρχει ανάλογη ερεθιστικότητα, ακολουθούν κι οι Σεναριογράφοι κι οι σιγουρότεροι όλων οι Μοντέρ..Αν κι οι Μοντέρ δεν θα προσπεράσουν ελαφρά τη καρδία, χωρίς να σταθούν και προσφέρουν και κάτι, στο «Πνεύματα του Ινισέριν».
Στους Σεναριογράφους, όμως, βλέπω διαίρεση κανονική κι οι Διευθυντές Φωτογραφίας τι κάνουν; Πιάνονται από την Ιρλανδία και το πως φωτίζει, κυριολεκτικα και μεταφορικά, τους ανθρώπους το έργο, το «Ινισέριν» εννοώ ή μήπως αποθαυμάζοντες τα πάντα και την κάμερα του «TAR» που έχει υποψηφιότητα ο κλάδος τους ,τους κάνουν πιο διεισδυτικούς στο έργο και το υποστηρίξουν πέρα για πέρα;
«Το τρίγωνο της θλίψης» θα τραβήξει όσους στάθηκαν στην αλληγορία ως περιεχόμενο, ένα είδος που δεν το βλέπουμε συχνά, κάποτε θεωρείτο και «ευκολία» ή απλά «ξεπερασμένο». Το «Τρίγωνο της θλίψης» ανατρέπει την συγκεκριμμένη προκατάληψη. Οπότε σκηνοθετες και σεναριογράφοι, θα κάνουν μια στάση και θα δουν.