Στο Ιραν έχουμε πολλά τέτοια, όμως έχουμε και πολλές διαψεύσεις, έχουν  καταφέρει και βγάζουν πραγματικά εξαιρετικά φιλμ που διακρίνονται διεθνώς  και πολλαπλώς, διότι έχουν ως φιλμ να πουν πράγματα κι όχι να κάνουν κήρυγμα. Εστω κι αν το κήρυγμα είναι αντιφασιστικό, αντιτυραννικό, αντικαθεστωτικό απέναντι στις συνθήκες διαβίωσης, εν γενει ανθρωπιστικό  ωστόσο, δεν παύει, στον ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟ τουλάχιστον που τον πεοσβεύει ως καλλιτεχνική του ιδεολογία ο υποφαινόμενος,  να μη δέχεται επιείκεια όταν δεν γινεται με καλλιτεχνικούς όρους . Διότι έτσι απογοητεύει το θεατή και στο τελος δεν βοηθα ούτε τον αγώνα των ανθρώπων και των λαών, όταν περνανε στον κόσμο το μήνυμα πως θα δουν κάτι κινηματογραφικά επουσιώδες που προερχεται απλώς από ταλαιπωρο ανθρωπο. Απαξ και το αποτέλεσμα δεν δικαιώνεται καλλιτεχνικά, δεν πετυχαίνει στην αποστολή του.

Στο Ιραν λοιπόν έχουμε πολλές τέτοιες  ευχάριστες εξαιρέσεις, που έχουν πάψει να θεωρούνται «εξαιρέσεις»  και μία τέτοια είναι κι η ταινία του ΤΖΑΦΑΡ ΠΑΝΑΧΙ «ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΑΤΥΧΗΜΑ» που κατέληξε με το «Χρυσό Φοίνικα», αν κι εδώ πάλι μπορεί να ισχύσουν ενστάσεις επι προκαταλήψεων , πάνω στη  ραβευση πλέον, για το αν ήταν πραγματικά καλύτερο φιλμ από το «Συναισθηματική αξία» του Γιοακιμ Τρίερ και δεν ήταν η συναισθηματική σκοπιμότητα πολιτικού χαρακτήρα που πρυτάνευσε στη συγκεκριμένη βραβευση.

Θα το προσπεράσω, όμως, αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι το «ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΑΤΥΧΗΜΑ» είναι από μόνο του καλό φιλμ οπότε τι προσμετράται σε μια ολιγομελή επιτροπή και τι μπορεί να υπερμετρήσει σε μια πολυμελέστερη είναι κατι που θα το παρακολουθήσουμε με τις εξελίξεις.

Το «Ένα απλό ατύχημα» έχει ένα ωραίο θέμα, όχι παρθένο στη σύλληψη, το ότι ένας άνθρωπος αναγνωρίζει τον βασανιστή του από την εποχή που ήταν κρατούμενος. Αλλωστε τα εργα κι οι αφορμές μοιάζουν. Ειδαλλώς το «Ενας αντρας αγαπα μια γυναίκα» θα έπρεπε να θεωρείται η λογοκλοπή της χιλιετίας.

Ενας άνθρωπος λοιπόν που δουλεύει σε συνεργείο, αναγνωρίζει από τη φωνή ενός πελάτη, τον βασανιστή του, τον σαδιστή και βίαιο βασανιστή του ,τότε που ηταν κρατούμενος. Όμως υπάρχουν ένα δυο στοιχεία που τον κάνουν και λίγο να αμφιβάλει. Το θεμα είναι ότι αυτά τα στοιχεία έρχονται μεσα από σεναριακή δραση κι από ανάλογη σκηνοθεσία που φτιάχνει ένα φιλμ με υφος περιπέτειας και  διάθεσης μυστηρίου για να προχωρήσει δραματικά στα αίτια και στα αιτιατά μιας αμφιβολίας , κάποιων αντιφάσεων και τη σύγκρουση σιγουριας κι αβεβαιότητας. Αυτό το επιτυγχάνει εισηγούμενο πρόσωπα στο σενάριο, πρώην κρατούμενους, κρυφους αντιστασιακούς που ερχονται να αναγνωρίσουν αλλά η καλή διαθεση κι η ευρηματικότητα του Παναχί, ο οποίος εδώ βρίσκεται στις καλές του ώρες, εμπλουτίζουν τις φάσεις με ευρήματα. Κι αυτά τα ευρήματα άλλοτε ανεβάζουν την αγωνια, ενίοτε κλιμακώνουν τα δραμα αλλά και καποιες άλλες φορές υπονομεύουν το όλον, μεσα από μια κωμικότητα που γίνεται και γκροτέσκα. Και δεν σταματούν εδώ, παρά δημιουργούν και καταστάσεις ανθρώπινης επαφής, κι όπως βλέπετε μιλώ με γενικότητες και δεν δίνω λεπτομέρειες των συμβαινόντων ακριβώς επειδή θελω να τα απολαύσει  ο θεατής, ό ως κι εγω που τα ανακαλυπτα χωρις να τα έχω πληροφορηθεί και δι αυτού του τρόπου θα καταλάβει αυτό που ισχυρίζεται η κριτική μου: Ότι το έργο μιλά με καλλιτεχνικούς όρους και καταλήγει σε μια πολύ ωραία ταινία. Κι όχι στο να συμπαριστάμεθα ανθρωπιστικώς αλλά να πλήττουμε κινηματογραφικώς και να μην τολμάμε και να το πούμε μη και μας χαρακτηρίσουν αντιδραστικούς ή κινηματογραφικά …..εύπεπτους. Ο Παναχί, επαναλαμβανω, είναι σε πολύ καλη ώρα, σε όλα τα επίπεδα, η ταινία είναι φτιαγμένη με ορεξη, τοσο από πλευρας περιεχομένου που βρισκει και βαζει  ανθρωπινα διλήμματα πανταχόθεν κι αν και ταλαιπωρημένος ο ίδιος δεν ξεχνα τον καλλιτεχνη  εαυτό του .Βρίσκει στοιχεία από όλες τις πλευρές, βάζει τον άνθρωπο μπροστα, κι αυτό είναι πολύ καλό για έναν βασανισμένο καλλιτεχνη,να μπορεί να φιλμάρει και να σεναριογραφεί με τόση ανθρωπιστική διαύγεια. Ηθοποιοί πρωτης τάξεως, μοντάζ υψηλής αξιας-η ταινία του οφείλει του μοντάζ.

Όμως, θα κλείσω με την γκρινια του κριτικού για το τελευταίο πλάνο .Ενω το φιλμ εχει ολοκληρωθεί και μάλιστα με πολύ ωραίο τρόπο, μας βάζει ένα φιναλε να δούμε τι απέγιναν κάποιοι. Εκ περισσού αποδεικνύεται διοτι δεν μας λέει τιποτε σημαντικό ή που να μας πηγαίνει έστωδυο σπιθαμές παρακάτω, άρα γιατί μας χάλασε την κορύφωση; Όμως κι αυτό θα το προσπεραναγα αν δεν κατεληγε ολο αυτό στην πλάτη του ήρωα της σκηνής, την καμερα καρφωμένη στην πλάτη του, χωρις να συμβαίνει τίποτα κι εμεις να περιμένουμε αυτοτο οποιοδήποτε «κάτι» που όπως αποδεικνύεται δεν πρόκειται να συμβεί. Πραγματικά, ας μου συγχωρεθεί ο λόγος αλλά όλο αυτό, έστω και σύντομο μου άφησε ψήγματα ερασιτεχνικών καταλοίπων. ‘Η είμαι πολύ αυστηρός σε θέματα δομής ή αυτό μπορεί να του στοιχίσει περαιτερω εξωφεστιβαλικές διακρίσεις. Θα το παρακολουθήσουμε. Πρώτα στην Ευρωπαϊκη Ακαδημία και μετά στα Oscar , όπου και στις δύο «κούρσες» κατεβαίνει ως Γαλλία!!