Την ίδια φορά και τον ίδιο καιρό.. Στον ΚΟΡΥΔΑΛΛΟ, έμεναν παππούς - γιαγιά.. Γυρω από το σπίτι τους υπήρχαν 13 (ΔΕΚΑΤΡΕΙΣ) ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ. Παντός καιρού. Χειμερινού και Θερινού.
Στο τέλος της δεκαετίας 70 δεν είχε μείνει τίποτε, ένα δύο ελάχιστα που ψυχομαχούσαν..Αλλο ένα ψυχικό μαρτύριο όταν ανέβαινα.
Ξυλουργεία, αποθήκες, γκαράζ, ταβέρνες που και που, ήταν οι νέοι… άποικοι
Την ίδια φορά και τον ιδιο καιρό. Στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Εχω προλάβει την πλατεία Αριστοτέλους να πνίγεται στα σινεμά και όλοι οι δρόμοι, όλες οι λεωφόροι, όλες οι συνοικίες όπου εκεί είχαν και το έθιμο του διπλού προγράμματος με ένα εισιτήριο, να σφύζουν από ζωή.. Ποιος Λευκος Πύργος και ποια Καμάρα και ποια Ροτόντα και τι με ένοιαζε; Καλέ, αυτή ήταν μια πόλη γεμάτη σινεμά. Μα έλεος. Στο 1976 τα ειχε πάρει κι εκεί η μπάλα. Για να ην πω καποια κουβέντα πιο βαριά..
Τι διάολο; Ολοι τα ειχαν βάλει μαζί μου; Κι ήθελαν από παντου να με διώχνουν; Όταν φευγαμε από τη Θεσσαλονίκη σφιγγόταν η καρδιά μου που αφηνα τους Θεσσαλονικείς μόνους χωρίς σινεμά, αναρωτιόμουν τι θα κάνουν αυτοι οι άνθρωποι τον χειμώνα , πως θα την βγάλουν…
Είχα ‘όμως τον ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΟΥ. Την Πατρίδα μου, το ΛΙΜΑΝΙ ΜΟΥ, τη Γη μου. Σε απλή μετάφραση, το ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ Μου, δηλαδη τα ΣΙΝΕΜΑ ΜΟΥ. Το Πασαλιμάνι και το Δημοτικό Θέατρο αλλά και πιο πέρα και πιο μέσα, η Καστέλλα, η Φρεαττυδα, η Καλλίπολη,η Πηγάδα,…Όμως σαν το ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ δεν ήταν ΤΙΠΟΤΑ. Παρατεταγμένα, με κάτι θεόρατες επιγραφές, με σχέδια, Βακιρτζης πολλά από αυτά…Ξεμυάλισμα. Πως να πας σχολείο; Το καλοκαίρι του 73, είχαμε μια απώλεια, στενοχωρέθηκα, αλλά δεν θέλησα ως εραστης της αυταπάτης να δώσω μεγαλύτερη σημασία. Συνειδητοποίησα ότι είχαμε χάσει ένα στενο συγγενή. Το ‘ΦΑΝΤΑΖΙΟ» στη Φρεαττύδα. Εκείνο το καλοκαίρι δεν άνοιξε. Ομως τα χειμερινά ήτανστη θέση τους. . Το ανήσυχο μυαλο μου έβλεπε τι γινόταν αλλού αλλά σαν τους Σμυρνιούς το 22, θεωρούσα ότι εμάς δεν θα μας πειράξουν. Ούτε κι όταν χάσαμε την «Τεριψιθεα», η πρώτη που έφυγε…
Και μετα όλο το Πασαλιμάνι, όλος ο Πειραιάς , διαφήμισε την καινούργια ενιαία ταινία των σινεμάδων του, το «ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο…ΔΙΑΟΛΟΣ»
Δεν ξαναπήγα στο Πασαλιμάνι. Για Χρόνια. ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ!!!! Κι ως τωρα που μιλαμε, διότι είναι πατρίδα μου, είναι αίμα μου ο Πειραιάς, έχω υποσχεθεί στον εαυτό μου ότι δεν θα μπω σε κατάστημα που ανηγέρθη σε θέση κινηματογράφου. Ως τωρα το τηρώ ..
Πάει κι ο Πειραιάς…πάει κι ο ήλιος πάει κι η Αμοργός..
Είχα ‘όμως την Αθήνα, Διοτι ……. Μια φορά κι ένα καιρό που λέτε υπήρχε η Αθήνα, κι ειδικά όταν έβγαινες από τον Ηλεκτρικό στην Ομόνοια, έπεφτες πάνω σε ένα Broadway, που δεν είχε τελειωμό.
Τι Φώτα, τι Θέατρα, τι Σινεμά, τι Μαρκίζες, τι Χαρά….
Βέβαια, ως ονειροπαρμένο παιδί της Αυταπάτης δεν είχα αφήσει τον εαυτό μου να δεχθεί ότι ίδια περίοδο με το πένθος των πιο πάνω, είχε μπει μπουλντόζα στο θέατρο «Κεντρικόν», στον «Εσπερο» της Σταδίου, στο «Πάνθεον» και την «Τιτάνια» της Πανεπιστήμιου. Σε εκείνο το τρισκατάρατο 70-73…Το προσπέρασα κι έμεινα στα υπόλοιπα φώτα…
Μόνο που κι αυτά, σιγά σιγά ,λιγόστευαν». Ο «Ορφεύς», το «Παλλάς», πιο τυχερό το δεύτερο, σώθηκε ως θέατρο, ο «Ορφευς» πήγε να γίνει θέατρο αλλά το μέλλον της Σταδίου είχε αρχίσει κατηφορικά κι από Ομόνια ανηφόριζε σιγά σιγά κι υπουλα μεκατεύιυνση το Σύνταγμα…Το «Μαξίμ» το είχε πάρει η Αλίκη, γενικά υπήρχε και στην Αθηνα κάτι τις αλλά τα φωτα κι η χαρά κι ενπάση περιπτώσει ήταν και πολλά…Σαν κάτι πολύτεκνες οικογένεις που μετρουν διαφορετικά την απώλεια.
Όμως, το αδηφαγο κτήνος, τα έπαιρνε όλα. Κι όταν πήρε και τον «Αττικόν» και το «Απολλων», τότε καταλάβαμε ότι «Η πόλη είναι που φταίει κι εμείς τα παιδιά της πληρώνουμε το τίμημα». Ναι, η Αθήνα ήταν ο στόχος, η Αθήνα κι ο αστικός ιστος της και τα σινεμά ήταν το σαμάρι. Ένα σαμάρι που το έκριναν άχρηστο, κι αποφάσισαν να βαρέσουν απευθείας τον γάϊδαρο.
Και το «Ιντεάλ» εκεί που ήταν το τελευταίο κόσμημα, δεν τη θέλουν πιά την αγκαλιά του, ξέχασαν τα χάδια , τα φιλιά του. ΤΟ «Αστορ» καλά, του είχαν αλλάξει και είσοδο. Όπως στην Τερψιθέα του Πειραιά που είχαμε καταλάβει ότι έχει πρόβλημα «υγείας» όταν της έκαναν παρα φύσιν έδρα, μετέτρεψαν τότε την κυρια εισοδο σε εμπορικό καταστημα κι η παρα φύση έδρα έστειλε ταμείο και είσοδο στο πλάι, από τη μεριά του Κήπου.. Το είχα ξαναζήσει το έργο.. τέλος πάντων..
Διότι σε όλα αυτά τα μέρη που σας ανέφερα, λοιπόν, όταν αρχισα να ξαναπηγαίνω και να κάνω κουβέντες, συνειδητοποίησα το εξής ανατριχιαστικό: Οι παλιοί τα θυμόνταν, αλλοι πιο έντονα άλλοι πιο θαμπά, οι γεννημένοι μετά την καταστροφή των σινεμά, τα αγνοούσαν πλήρως. Πολύ απλά δηλαδή ΕΙΧΕ ΑΦΑΙΡΕΘΕΙ Η ΜΝΗΜΗ. Οι τελευταίοι που θα την είχαν θα την έπαιρναν μαζί τους φεύγοντας. Ποιά σινεμά, τι; Σινεμά ήταν πριν αυτό το μπουζουξίδικο, ε, και; Και διάφορα τέτοια που έχω ακούσει.
Λένε πως αν αφαιρέσεις τη μνημη από τον Ανθρωπο, θα πάψει να είναι δυστυχισμένος. Μαλιστα. Δεν θα έχει όμως και τίποτε αναφορές, Δεν θα εχει να διδάσκεται, δεν θα έχει παρελθόν, δεν θα έχει Ιστορία ,δεν θα είναι Τιποτα.
Το Μεγαλύτερο Κακό που έγινε, κατά τη δική μου αντίληψη, με το κλείσιμο των κινηματογράφων ήταν ακριβως αυτή η αφαίρεση της Μνήμης Κι αυτή τη στιγμή η Αθήνα παίζει το τελευταίο της χαρτι με το ΙΝΤΕΑΛ και το ΑΣΤΟΡ. Αν τελειωσουν κι αυτά θα μείνουν τα δυο τρία που για την ωρα δεν απειλούνται, και μετά; Ξενοδοχεία, μια άλλη πόλη, χωρίς μνήμες πλέον, η Ακρόπολη της φτάνει και της περισσεύει - κατ΄ αυτούς… Κι εμείς ώρα να τα μαζεύουμε.
Για άλλα μέρη, όπου εκεί δεν θα υπάρχει εξ αρχης σινεμά, δεν θα έχουμε μνήμη από δαυτο στα μέρη τα καινούργια, και θα στήσουμε εκεί τα τσαντήρια μας, σε ένα ντεκόρ που δεν παίζει η Μνήμη.
ΑΝΑΤΕΒΚΑ, Σε αγαπάμε…
Όπως τραγυδούσαν στο φινάλε του «Βιολιστή στη στέγη» τα θύματα του τελευταίου..πογκρομ….
Όμως, ένα Σενάριο, συμφωνα με τον αριστοτελικό κανόνα, για να είαι καλό, πρέπει να είναι σφαιρικό. Αν αυτό που έγραψα ήταν σενάριο, ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΖΑΝ θα μου το γυριζε πίσω και θα μου έλεγε ότι δεν υπάρχει η άλλη πλευρά.
Νομίζω πως υπάρχει αλλά για να την κάνω σαφεστερη, θα επικαλεστω την ΕΛΕΝΗ ΒΛΑΧΟΥ όταν τη ρωτησαν για ποιο λόγο πουλησε την «Καθημερινή» . Κι η Κυρά είχε απαντήσει «Διότι σταματήσατε να την αγοράζετε».