Εχω αναφερθεί και στο παρελθόν για κάτι που είχε πει ο ΗΛΙΑ ΚΑΖΑΝ όταν του είχαν δώσει τιμητικό βραβείο για το συνολο του έργου του στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Ποιά ήταν η θέση Καζάν; «Αυτό που μετράει στον κινηματογράφο είναι να εχει ο σκηνοθέτης κάτι να πεί»

Τι εννοούσε με αυτό ο Καζάν; Τη στιγμή μάλιστα που ο ίδιος ,ως το «Αμερικα Αμερικα» όπου εκεί αποπειράθηκε για πρώτη φορά να γράψει σενάριο, δούλευε σε σεναρια άλλων. Με σταθερό συνεργάτη στο σενάριο δούλευε κι ο άλλος κοινωνικοποιημένος του σινεμά, ο Βιττόριο Ντε Σίκα πο δεν αποχωριζόταν τον Τσέζαρε Ζαβατινι, ο οποίος του έγραφε σταθερά (σχεδόν μονίμως) τα σενάρια. Τι σημαίνει αυτό; Ο σκηνοθέτης έχει κάτι να πει και το κουβεντιάζει σε σταθερή βάση με σεναριογράφο, είτε με συγκεκριμένο στις περιπτώσεις Ντε Σίκα και Λόουτς είτε ποικίλων στη βερσιόν Καζάν. Το θέμα είναι από τι εμπνέεται ο σηνοθετης και προς τα που αναζητα τα θέματα του  από που πιάνεται όταν του φέρουν σεναρια προς μελέτη ι έγκριση…

Στην περίπτωση του Κεν Λόουτς ο σεναριογράφος αυτός είναι ο Πολ Λάβερτυ και φτιαχνει την ιστορία για τον ιδεολογικό προσανατολισμός του σκηνοθέτη.

Ο Κεν Λόουτς , αν και σε προχωρημένη ηλικία, έκλεισε ήδη τα 87 του χρόνια , εξακολουθεί να εμφορείται από κοινωνικοποιημένες, αριστερές αντιλήψεις και να μένει σταθερά στο αγαπημένο του προλεταριάτο.

Στην «Τελευταία παμπ» ( Θα μου άρεσε κι η ελληνική απόδοση του αγγλικού τίτλου «Η γέρικη βελανιδιά» που είναι το όνομα αυτής της παμπ αλλά θα μπορούσε να επεκταθεί και στον ίδιο τον ήρωα καθώς  και σε μια γενικότερη ελπίδα μια κι η «βελανιδιά» είναι «γέρικη» αλλά όχι «πεθαμένη»…) το προλεταριακό γκρουπ των Λοουτς- Λάβερτυ επεκτείνεται.

Οι άνεργοι ανθρακωρύχοι κι οι άνθρωποι της χαμοζωής που 30 χρόνια τώρα, μετα το κλείσιμο των ορυχείων, δεν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους, χάνουν και την πάμπ στην οποία σύχναζαν. Τους λόγους θα σας τους εξηγήσει το σενάριο βλέποντας την ταινία. Το θέμα είναι ότι αυτή τη φορά το κοινωνικό συναίσθημα πάει κι ακουμπά σε μια καινούργια προλεταριακή κατηγορία, τους πρόσφυγες.. Κι εδώ είναι ο  σεναριογράφος Λάβερτυ, στο πως του φτιαχνει την ιστορία, με τι πρόσωπα, πως δημιουργεί τις σεναριακές αφορμές να έρθει σε επαφή ο βαρύς, ασήκωτος και κουρασμένος από τα βάσανα κι από τα χρόνια ήρωας της πάμπ, με τους Σύρους. Μια κοπέλα του δίνει ο σεναριογράφος ως αγκίστρι για να πιαστεί, μια κοπέλα από τη Συρία και του στήνει ολόκληρη ιστορία γυρω από μια φωτογραφική μηχανή.. Κι αυτή η κάμερα γίνεται το σεναριακό εργαλείο για να προχωρά την ιστορία, να την πηγαίνει παρακάτω, να της δημιουργεί κλιμακώσεις, να της φέρνει το πρόβλημα επί τάπητος, να οδηγεί στη «σύγκρουση» κι από εκεί στη «λύση» που συνοδεύει και την κάθαρση.

Ο τρόπος που γίνεται αυτό είναι πάντοτε λιτός, με σκηνές περιεκτικές και σύντομες που είναι κι αυτές οι οποίες βαστούν το ενδιαφέρον κι αφήνουν το θεατή να απολαμβάνει το περιεχόμενο. Καθαρά έργο περιεχομένου κι αυτό όπως και τα άλλα του Κεν Λόουτς, τι πρόσθετο στοιχείο του, που δείχνει ότι πάει παραπέρα είναι αυτό των προσφύγων και μαρτυρεί κι ένα «διεθνισμό», μια και θα μιλήσουμε την αριστερή γλώσσα, τη γλώσσα που μιλά η ταινία, χωρίς κηρύγματα, σημαίες και μπροσούρες αλλά με συναίσθημα. Στους προλετάριους ανθρακωρύχους έρχονται τώρα να συνδεθούν κι οι απόκληροι της Συρίας.

Κι οι ταινίες του Λόουτς, ακριβώς επειδή είναι βαθιά πολιτικοποιημένος και κοινωνικοποιημένος έχουν τη θέση, έχουν και την εξυπνάδα, να ολοκληρώνονται ως ανθρώπινες κι όχι ως πολιτικά αφελείς..

Η δε αλήθεια του χωρου, σε επίπεδο σκηνογραφικής αναζήτησης εντος του ρεαλισμού, είναι άκρως αποδοτική, διότι είναι σκηνοθέτης και ξέρει από σινεμά και τάχθηκε απέναντι σε ένα σκοπό υπέρ του οποίου δημιουργεί. Η αίσθηση της Βόρειας Αγγλίας των φτωχών είναι παρούσα, δεν μιζεριάζει, δεν βγάζει γραφικότητα από αυτό,  στους δε ρόλους, ο Λάβερτυ έχει φτιάξει τέτοιους ανθρώπους ώστε ο Λόουτς να δημιουργεί καταπληκτικό κλίμα και να βγάζει ερμηνείες επιπέδου κι από τον ήρωα κι από τη Συροπούλα..Κι ας μην είναι διαφημισμένοι των acting lessons….περί μαθημάτων υποκριτικής και τέτοια.. Οι άνθρωποι είναι φτωχοί αλλά ο τόνος της ερμηνείας δεν είναι της κλάψας. Υπάρχει μια σταθερότητα στην ερμηνευτική τους βαση κι αυτό είναι σαφέστατα Σκηνοθεσία!!!!!

Η Ιδεολογία ως δημιουργός κλίματος