Μια κατηγορία που ξεκινά από το σενάριο και γίνεται σκηνοθεσία κι είναι διαφορετική από τον σκηνοθέτη που γράφει τα σεναρια των ταινιών του. Κάποια στιγμή , βέβαια, αυτά τα δύο εφάπτονται και τότε καταλήγουν σε ένα και αδιαίρετο. Η διαφορά, όμως, έγκειται στο ότι ο σεναριογραφος που γίνεται σκηνοθέτης αγγίζει περισσσότερες εσωτερικές λεπτομέρειες περί χαρακτήρων , κι αυτό βγαίνει στους ηθοποιούς, από τον σκηνοθέτη που γράφει ο ίδιος τα σεναρια του κι η ματιά του είναι πιο κοντα στο πως αυτό θα γίνει κάδρο παρά στις άλλες λεπτομέρειες.
Ο Μπέντον ανήκει στη μεγαλη οικογένεια του ΤΖΟΤΖΕΦ ΜΑΝΚΙΕΒΙΤΣ, του ΤΖΩΝ ΧΙΟΥΣΤΟΝ, του ΜΠΙΛΥ ΓΟΥΑΪΛΝΤΕΡ, του ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΜΠΡΟΥΚΣ, του ΓΟΥΝΤΥ ΑΛΛΕΝ και του ΟΛΙΒΕΡ ΣΤΟΟΥΝ στα μετέπειτα χρόνια , περνά κι ο ΦΡΑΝΣΙΣ ΦΟΡΝΤ ΚΟΠΟΛΑ από αυτή τη Σχολή αλλά στη συνέχεια διαφοροποιείται και κοιτά την εικόνα περισσότερα από την υπόθεση και τους χαρακτήρες, του ΚΟΥΕΝΤΙΝ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟ στα σημερινά, ενώ στην Ευρώπη ο κύριος εκπρόσωπος αυτής της οικογένειας είναι ο ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ και στα σημερινά ο ΠΕΔΡΟ ΑΛΜΟΔΟΒΑΡ.
Ο ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΠΕΝΤΟΝ είχε ως όπλο σκηνοθετικό την αφήγηση τη σεναριακή. Είχε γράψει το σεναριο του «ΜΠΟΝΥ ΚΑΙ ΚΛΑΙΝΤ» κι όλοι λένε «η ταινία του Αρθουρ Πεν» αλλά μιλούν για το περιεχόμενο της και τους ρόλους κι αυτά είναι «Ρόμπερτ Μπέντον». Αν αναλογιστεί κανείς τους ρόλους και τους ηθοποιούς που διακρίθηκαν ή επισημάνθηκαν σε εκείνο το φιλμ (ΟΥΟΡΕΝ ΜΠΗΤΤΥ, ΦΑΙΗ ΝΤΑΝΑΓΟΥΑΙΗ, ΤΖΗΝ ΧΑΚΜΑΝ, ΜΑΙΚΛ ΠΟΛΑΡΝΤ και η ΕΣΤΕΛ ΠΑΡΣΟΝΣ που πήρε και το OSCAR ως υστερική φοβιτσιάρα συζυγος του Χκαμαν. Εκεί ηταν κι η πρωτη σεναριακή, οσκαρικη υποψηφιότητα του. Με βαση ενα τέτοιο περιεκτικό σεναριο είναι λογικό να θέλεις κάποια στιγμή να σκηνοθετησεις ο ίδιος τα σεναρια σου, τη στιγμή που βλέπεις πραγματα καθως τα γράφεις που πιθανόν να μη δει ο σκηνοθέτης τις αποχρώσεις τους, τουλάχιστον βάση της δικής σου ματιάς. Εκεί είναι που γίνεται κι ο τοκετός, ότι γεννήθηκε σκηνοθέτης.
Το «ΚΡΑΜΕΡ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΡΑΜΕΡ» είναι χαρακτηριστική περιπτωση αυτής της κορύφωσης, είναι οι σεναριακές αποχρώσεις που γίνονται σκηνοθεσία κι αυτή οδηγεί τους ηθοποιούς στην ερμήνευση αυτων των αποχρωσεων, τον ΝΤΑΣΤΙΝ ΧΟΦΜΑΝ και την ΜΕΡΥΛ ΣΤΡΗΠ με Oscar, την ΤΖΕΗΝ ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ και τον μικρούλη ΤΖΑΣΤΙΝ ΧΕΝΡΥ με υποψηφιότητες,που τους έβγαλε μπροστα η σκηνοθεσία αυτού που τα έγραψε. Η περιεκτική αφήγηση. Ένα κοινωνικό ζήτημα, του υπεραπασχολούμενου στη δουλειά άντρα, που γίνεται δραμα οικογενειακό και καταλήγει σε δικαστικό ενώ έχει κτίσει ενδιαμέσως τη σχεση πατερα και παιδιού, τους μέχρι χτες ξένους , το δίλημμα της Δικαιοσύνης, κι ότι δεν υπάρχουν «κακοί» χαρακτήρες αλλά θύματα ενός Συστήματος…Αυτά είναι Σκηνοθεσία. Τι Σκηνοθεσία όμως; Σκηνοθεσία της σεναριακής αφήγησης.
Η άλλη ταινία τυ στην οποία μπορεί να μελετήσει κανείς τη σκηνοθεσία σεναρίου από τον ίδιο, είναι το «ΜΙΑ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ» που χαρισε στη ΣΑΛΛΥ ΦΗΛΝΤ το δευτερο της Oscar και στον ίδιο το δευτερο σεναριακό μετά το «Κράμερ» και το τρίτο της καριέρας του μια και στο «Κράμερ» είχε και σκηνοθετικό, σκηνοθεσία και σεναριο είχαν θεωρηθεί ένα κι αδιαιρετο.
Στο «Μια θεση στην καρδιά» αυτό που έχεις να θαυμασεις είναι το πως κτίζει κι αφηγείται την ιστορία του. Η Αφήγηση είναι το ΜΑΘΗΜΑ. Το σεναριο είναι ο μοχλός, η σκηνοθεσία είναι αυτή που μετατρεπει την αφηγηση σε απολαυση, η βαση της όμως είναι το σεναριο. Σε μια Αμερικη αλα Τζων Στάινμπεκ, της οικονομικής κρίσης, στην αγροτια, με όλα τα συμπαρομαρτούντα, μαζί με την υφεση και το φυλετικό, η γυναίκα που χηρεψε απότομα και ή θα παλέψει να κρατησει τη γη ή θα της τα φαει η Τράπεζα και συγχρόνως ο κόσμος γυρω της, πως ξεδιπλώνεται κι αυτός, είτε με τα δικα του προβλήματα είτε με τα δικά της σε συναρτηση, κι οι ρόλοι που γεννιούνται κι ερχονται να την πλαισιωσουν, από όλες αυτές τις ιστορίες που την περιβάλλουν, όπως του τυφλου ενοικιαστή που τον αναλαμβάνει ο ΤΖΩΝ ΜΑΛΚΟΒΙΤΣ και της ΛΥΝΤΣΕΗ ΚΡΟΥΖ που είναι η απατημένη αδελφή της, τι σύνθεση χαρακτήρων και κοινωνικών καταστασεων βγαζουν όλοι αυτοί και πως συνθέτουν κι ανεβαζουν ιστορία.
Βλέπουμε, με αυτά τα φιλμ, τι σημαίνει αφήγηση. Το πως το σεναριο κι η σκηνοθεσία γίνονται ένα, τις ιστορίες που ανοίγει το σεναριο ως παραπόταμους της κεντρικής ιστορίας, τους ρόλους που τους εκπροσωπουν, τις δυνατοτητες για δραματικη αναπτυξη και τους ρόλοςυ που έρχονται όλα αυτά μαζί κι από κοινού , να ενισχύσουν τηη εννοια αφήγηση.
Δεν θέλω να καθίσω και να αναφερω όλη τη φιλμογραφία του, επέλεξα τις ταινίες ποθυ δίνουν το στιγμα του.
Ωστόσο , καταπιάστηκε και με το αστυνομικό, σε ένα που πήγε α το κανει μυστηρίου και λίγου μεταφυσικού, την «ΥΠΟΠΤΗ» (Still of the night), με τον ΡΟΥ ΣΑΪΝΤΕΡ και την ΜΕΡΥΛ ΣΤΡΗΠ, δεν τα καταφερε εμπορικά, έπιασε όμως τα σεναριακά υλικά του είδους κι επίσης σε μια ταινία που αναγνωριστηκε με υποψηφιότητα στο σεναριο, κι ηταν κωμωδία, αστυνομική, το «Η ΓΑΤΑ ΕΙΔΕ ΤΟ ΔΟΛΟΦΟΝΟ» (The late show) με τον ΑΡΤ ΚΑΡΝΕΫ και την ΛΙΛΥ ΤΟΜΛΙΝ κι ηταν σεναριο αγκαθοκριστέικης σεναριακής αντιληψης.
Πριν αποσυρθεί επεφύλαξε στον ΠΩΛ ΝΙΟΥΜΑΝ τον τελευταίο καλό πρωταγωνιστικό του ρόλο, στο «ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΚΟΡΟΪΔΟ ΚΑΝΕΝΟΣ» (Nobody’s fool) , γράφοντας και ρόλους πλαισίωσης, κατά τα ειωθότα της υπογραφης Μπέντον, που ανέφερα πιο πάνω,που ήθελαν ονόματα ενίσχυσης ή κι υπογραμμισης δικων τους δυνατοτητων, όπως την ΜΕΛΑΝΙ ΓΚΡΙΦΘ και τον ΜΠΡΟΥΣ ΓΟΥΙΛΙΣ σε κάτι άλλο και την ΤΖΕΣΙΚΑ ΤΑΝΤΥ για κλείσιμο καριέρας.
Εκανε και μια κωμωδία, βάσει των ιδιοτητων του, να παιξει με τους αφηγηματικούς κανόνες του είδους «κωμική περιπέτεια», τη «ΝΑΝΤΙΝ» με την ΚΙΜ ΜΠΑΣΙΝΓΚΕΡ και τον ΤΖΕΦ ΜΠΡΙΤΖΕΣ, που δεν τα πήγε καλά σε κριτικές, όμως κάποιοι τη θεωρησαν παρεξηγημένη κι ειδικά οι θαυμαστες της Μπάσινγκερ που επέμεναν στην αξία της. Την ταινία αυτή είχα πάει και την είχα δει μια Κυριακή με την ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ και τον ΚΩΣΤΑ ΚΑΖΑΚΟ, μια Κυριακη που δεν είχαν βραδινη παράστση , και μου είχε κάνει εντυπωση αυτό που αναγνωριζε η Καρέζη στην Μπάσινγκερ κι ήταν αυτό που της είχε γραψει, και κατεπεκταση σκηνοθετησει ο Μπέντον, η Καρεζη το είχε πιάσει, οι κριτικοί όχι. ΚΙ όταν πήρε το Oscar η Μπάσινγκερ για το «Λος Αντζελες Εμπιστευτικόν», η Τζενη είχε φύγει πιά από τη ζωη και ήταν η πρώτη που μου ηρθε στο νου, με την Αλίκη επόμενη, επίσης θαυμαστρια της Κιμ και του ρόλου της, μόλις ανοίχτηκε ο φάκελος και διαβάστηκε το όνομα της.
Το αναφερω διότι επειδή το έζησα ,το πιστώνω ως μερτικό του Ρόμπερτ Μπέντον που της επετρεψε να φανει το προσον.