Εδώ και χρόνια έχει ξεκαθαριστεί πως αν ένα είδος, στο Χόλυγουντ των δύο τελευταίων δεκαετιών, ακμάζει κι εξελίσσεται, αυτό είναι το animation . Η καινούργια στρατηγική των στούντιο έχει στρέψει εκεί μεγάλο μέρος του ενδιαφέροντος κι είναι απίστευτο το τι ταλέντα βλέπουμε να γεννιούνται, να δημιουργούν και να μεγαλουργούν. Και δεν το βλέπουμε μόνο στο τεχνικό κομμάτι που αυτό κι αν έχει εξελιχθεί μα το βλέπουμε και στα θέματα και στα σενάρια. Είναι καταπληκτικό ότι σχεδόν κάθε χρόνο ή αν όχι κάθε χρόνο πάντως πολύ συχνά , βλέπουμε κινούμενο σχέδιο στην πεντάδα του Οσκαρ σεναρίου κι αυτό μαρτυρά την ανανέωση και στα θέματα.
Για να μην μακρηγορήσω και παρελθοντολογήσω, μένω στο φετινό, σε τούτο εδώ που με κατέπληξε. Κυρίως με τη σύλληψη του. Κακά τα ψέματα, στο καθαρά τεχνικό μέρος, στην εκτέλεση ή και στην εικαστική σύλληψη του «καρτούν», δεν έχω να πω τόσα πολλά, μου λείπουν οι ειδικές γνώσεις. Στη σύλληψη όμως του θέματος έμεινα ενεός.
Μα να αποφασίζει να σου κάνει κινούμενο σχέδιο τις διαθέσεις που κυβερνούν τον άνθρωπο; Και να τις προσωποποιεί και να τις μεταβάλλει και σε χαρακτήρες; Την ΧΑΡΑ, τη ΛΥΠΗ, τον ΘΥΜΟ, τον ΦΟΒΟ, την ΑΗΔΙΑ. Και στο πως επενεργούν στο άτομο και καθορίζουν τα βήματα του, τις μεταπτώσεις του, κατεπέκταση τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους!!!
Αφορμή για να το κάνουν αυτό ιστορία είναι ένα κοριτσάκι που γεννήθηκε στη Μινεζότα αλλά στην ηλικία που το συναντάμε μετακομίζει με τους γονείς του στο Σαν Φραντσίσκο. Αυτή είναι η αφορμή για να αρχίσουν να παρεμβαίνουν καθοριστικά τα παραπάνω. Αν κι αυτά, έχουν ξεκινήσει από τον πρόλογο. Κι είναι τρελό το πώς έχουν σχεδιάσει τις μνήμες, τις εικόνες, τις κρυφές σκέψεις, τις απωθημένες καταστάσεις, σε ένα κόσμο που κινείται και ζει νυχθημερόν σε ένα κρυφό μέρος κι από κει παρακολουθούν το άτομο και κάνουν τις παρεμβάσεις τους ενώ πολλές φορές αποδύονται και σε ένα κυνηγητό ή σε ένα πρωταθλητισμό, ποια διάθεση θα φτάσει πρώτη και θα γίνει κυρίαρχη, ποιος θα κάνει το κουμάντο.. Μα όχι μόνο στο παιδί αλλά και στον κάθε γονιό αφού κι αυτόν ή αυτήν τους κυβερνούν οι δικές τους ανάλογες διαθέσεις.
Αυτά που χρειάστηκε να γίνω ολόκληρος άντρας για να κατανοήσω τον ΚΑΡΛ ΠΟΠΕΡ και τις σχέσεις που δημιουργούνται μέσα στον ΕΓΚΕΦΑΛΟ και να κατανοήσω τι εξουσιάζει τον εγκέφαλο και πως αυτός εξουσιάζει τις εξουσίες που και καλά κινούνται για λογαριασμό του, ήρθε ένα κινούμενο σχέδιο από το ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ για να μου τα δείξει σε μια ταινία ψυχαγωγίας πρώτου βαθμού, σε ένα κινούμενο σχέδιο, στο οποίο πήγα για να γελάσω. Κι εξομολογούμαι ότι δεν είμαι fanτου είδους, ότι τα κινούμενα σχέδια τα παρακολουθώ περισσότερο από κινηματογραφικό καθήκον παρά από κινηματογραφική έξαρση.
Και καθώς συνειδητοποιούσα ότι και μένα, τη στιγμή εκείνη με κυβερνούσαν οι διαθέσεις μέσα μου, όπως το κοριτσάκι της ταινίας ή τους γονείς του, και παρακολουθούσα τον εαυτό μου στο πως αντιδρά, άρχισα να σκέφτομαι παραπέρα. Πόπερ γαρ. Το λογικό με το θυμικό, ο αριστερός λοβός με τον δεξιό, έπαιζαν μπουνιές . Ο ένας έριχνε σκέψεις, ο άλλος τις τακτοποιούσε. Μα εντάξει, αν δεν έχεις υπόψη σου μερικά πράγματα, μπορείς αυτό το έργο να το εκτιμήσεις; Αναρωτιόταν ο συναισθηματικός δεξιός λοβός. Και τότε παρενέβαινε ο λογικός αριστερός και μου έλεγε: Κοίτα γύρω σου τα παιδάκια, πως γελάνε, πως συμμετέχουν, πως κάθονται φρόνιμα την ώρα που το πράγμα σοβαρεύει και μόνο μια παρακαθήμενη αναίσθητη κυρία, μεσήλιξ , μιλούσε στο κινητό της όλο και πιο δυνατά διότι ο ήχος της ταινίας της σκέπαζε τη φωνή στην άλλη γραμμή κι ήθελε να ανταγωνιστεί τον ήχο και να του επιβληθεί. Ναι, τα παιδάκια ανταποκρίνονταν διότι η ταινία λειτουργούσε σε πολλαπλά επίπεδα. Είναι η ολοκλήρωση της ευφυούς σύλληψης που περιλαμβάνει κι εκτέλεση. Είναι το πείραμα που περιέχει κι απόδειξη. Η ταινία είχε καταφέρει να πιάνει τον καθένα στο επίπεδο που βρισκόταν ή που ήθελε να μείνει. Σε πρώτο βαθμό ήταν ένα τρεχάτο, πανέξυπνο, αστείο κινούμενο σχέδιο. Σε δεύτερο επίπεδο έδινε απαντήσεις για το τι συμβολίζει ο κάθε χαρακτήρας στο παιδάκι που είχε καταλάβει το πρώτο κι ήθελε να πάει στο επόμενο. Σε ένα γνώστη της λειτουργίας του εγκεφάλου έλεγε πράγματα μέσα από την εκλαίκευση του σε κινούμενο σχέδιο. Σε έναν στενά προσκολλημένο στο καθαρά κινηματογραφικό κομμάτι και σε αυτό που λέγεται «καρτούν» ή «animation» έριχνε ομοβροντίες θαυμασμού για το που έχει φτάσει το είδος.
Για τους δημιουργούς του, τον Πίτερ Ντόκτερ από τη Μινεζότα και τον Ρονάλντο Ντελ Κάρμεν από τις Φιλιππίνες, να πω μονάχα ότι έχουν πίσω τους έργο πολύ, ο δε πρώτος έχει και Οσκαρ για το «ΨΗΛΑ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ». Ο δεύτερος έχει υποψηφιότητες μια και πριν πάρει το credit του σκηνοθέτη δούλευε στο σεναριακό κομμάτι των κινουμένων σχεδίων κι έχει υποψηφιότητες και για το «Ψηλά στον ουρανό» και για τον «WALL-E»- τα σενάρια που λέγαμε πιο πάνω.
Μπορείς να μην τους θαυμάσεις;