Ω. ναι! Διότι πίσω από τα Οσκαρ βρίσκεται, δεν λέω καν «κρύβεται», ένα μήνυμα, καθαρώς κινηματογραφικό, κάθε φορά, κάθε χρόνο, που στέλνει η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ -διότι περί αυτής πρόκειται οπότε καταλαβαίνετε τι δεν έχουν αντιληφθεί ούτε καν ΥΠΟΠΤΕΥΘΕΙ εκείνοι που χλευάζουν ανοήτως από ΑΓΝΟΙΑ!!! - με τις συνολικές επιλογές  των 6.120 μελών της.

Πάμε, λοιπόν, να «διαβάσουμε» το φετινό και να κλείσουμε τον κύκλο του 2016.

Επισήμως, θα ξεκινήσω από το ΜΕΓΑΛΟ. Κι είναι το «SPOTLIGHT» αφού αυτό. έλαβε τον τίτλο- βραβείο της ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ. Η επιλογή του συγκεκριμένου, που συνοδεύεται κι από το ΟΣΚΑΡ ΣΕΝΑΡΙΟΥ πρωτοτύπου δηλώνει ξεκάθαρα την επιλογή: ΕΡΓΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ. Γενικώς τα έργα σεναρίου όταν βρεθούν να ψιλοκοσκινίζονται ή να αναμετρώνται «στον πόντο» με τα έργα σκηνοθεσίας, συνήθως προτιμώνται. Κι ο λόγος είναι απλός: Ζητούμενο μιάς  ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ είναι το θέμα, το περιεχόμενο, το ΕΡΓΟ.  Το «SPOTLIGHT» είχε το σενάριο που είχε περιεχόμενο κι όλοι στην ταινία δούλευαν προς αυτή την κατεύθυνση, προς την ανάδειξη αυτού του περιεχομένου που υπενθυμίζω ότι ήταν το χρονικό της ανάδειξης από ομάδα δημοσιογράφων της Βοστώνης ενός σεξουαλικού σκανδάλου με θύτες ιερείς της Καθολικής Εκκλησίας και θύματα ανήλικα παιδιά. Κι η σκηνοθεσία και ό, τι εκφράζει τη σκηνοθεσία (μοντάζ, φωτογραφία κλπ, κλπ) εργάζονταν προς αυτή την κατεύθυνση που ήταν η προβολή του θέματος. Ταινία και Σενάριο ως βραβείο στο ίδιο έργο εξηγούν  κι αιτιολογούν απόλυτα την επιλογή! Για όποιον ενδιαφέρεται να τη δει και για όποιον θέλει να τη δει!!

Κανονικά, όμως, την αποστολή των μηνυμάτων θα έπρεπε να την είχα ξεκινήσει από αλλού. Από την «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ». Αυτή είναι που με τις δικές της «παραλείψεις» έδωσε το Οσκαρ καλύτερης ταινίας στο «SPOTLIGHT». Κι η παράλειψη της είναι μία αλλά καίρια: Το ΣΕΝΑΡΙΟ. Χωρίς υποψηφιότητα στο σενάριο, βραβείο καλύτερης ταινίας δεν παίρνεις, διότι οι ψήφοι έχουν μια ΛΟΓΙΚΗ και μια ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Το γεγονός ότι από το 1949 κι εδώ μόνο ΔΥΟ ταινίες που κέρδισαν στο ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΦΙΛΜ δεν είχαν υποψηφιότητα στο σενάριο, λέει πολλά. Λέει πολλά όμως και το ποιες ήταν εκείνες οι ταινίες: «Η ΜΕΛΩΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ» (1966) κι ο «ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ»(1998). Κι οι δύο ανήκαν σε είδη όπου το σενάριο μπορεί να προσπεραστεί ως απαραίτητη προυπόθεση επειδή σε αυτά τα είδη μπορούν άλλα στοιχεία να αναπληρώσουν το κενό. Οπου το κενό δεν ήταν στην ιστορία, ιστορία είχαν και οι δύο. Ηταν στο που έπεφτε το βάρος. Σε ταινία, όμως, όπως «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ», η απουσία υποψηφιότητας,  στο σενάριο , κατά την Ακαδημία δεν επιτρέπεται. Γι αυτό κι επέμενα στις αναλύσεις πως αυτό είναι ένα αγκαθάκι για την ταινία του Ινιαρίτου στην κατάκτηση και του βραβείου «καλύτερης Ταινίας». Με το ΟΣΚΑΡ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ (και με της ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ του ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΛΟΥΜΠΕΣΚΙ- τρίτο Οσκαρ στη σειρά- που την αναγνωρίζουν ως «έτερον ήμισυ» της σκηνοθεσίας  αλλά και του Α’ ανδρικού ρόλου στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο, για τον οποίο θα γράψω τα προσωπικά του παρακάτω) του παραδέχονται το ότι είναι μεγάλος σκηνοθέτης, του αναγνωρίζουν το όραμα, την εκτέλεση, την ποίηση και τα σχετικά, του πιστώνουν και την κατάκτηση του Οσκαρ σε ταινία δική ΤΟΥ από τον Ντι Κάπριο, του λένε όμως και το «πρόσεχε!». Οτι ένας σκηνοθέτης τέτοιος, που κάνει  τέτοιας μεγάλης πνοής ταινία, δεν επιτρέπεται να προσπερνά ηθελημένα τη σεναριακή ανάπτυξη, για να την αναπληρώσει με τους όποιους, όσο καλοί κι αν είναι , ποιητικούς και σκηνοθετικούς ναρκισσισμούς του.  

Κι εδώ πάνω, έρχεται το τρίτο μήνυμα της Ακαδημίας, που πιάνει ΚΑΙ τον Ινιαρίτου αλλά ΚΑΙ μια ΕΠΟΜΕΝΗ ταινία, το «MADMAX- Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ».

Η οποία τον κτύπησε στα λεγόμενα «τεχνικά» βραβεία που όμως δεν είναι σκέτα τεχνικά, δεν είναι βραβεία «ευρεσιτεχνίας» σε μηχανήματα και τελειοποιήσεις τους αλλά σε αντίληψη επί της τεχνικής πάνω σε συγκεκριμένα κινηματογραφικά ζητήματα.

Το ξανατονίζω , ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ είναι κι όχι οι χαβαλέδες που κάνουν πλακίτσα μαζί της επειδή δεν ξέρουν ΤΙ ΕΣΤΙ.

Στα μισά από αυτά τα ΕΞΗ «τεχνικά» (ας μου συγχωρεθεί ο όρος )  βραβεία υπάρχει και σκηνοθετική αναγνώριση. Μιλώ για τα βραβεία ΣΚΗΝΙΚΩΝ, ΚΟΣΤΟΥΜΙΩΝ και ΗΧΟΥ. Στον ΗΧΟ έλεγα στην ΑΝΑΛΥΣΗ 1 που είχα κάνει στο PANTIMO.GR, πως θα είναι «κομβικό» βραβείο φέτος, πως μπορεί να «σημάνει» και το βραβείο σκηνοθεσίας, μπορεί όμως και να ξεγελάσει. Η «συμφωνία των ήχων» του «MAD MAX» πριμοδοτήθηκε από το σύνολο των μελών της Ακαδημίας που δεν ακολούθησαν τη γραμμή του Σωματείου Ηχοληπτών οι οποίοι είχαν ψηφίσει «Επιστροφή» κι ως ένα σημείο μας είχαν «κλονίσει» με την επιλογή τους.  Ο ήχος της φύσης και των απέραντων εκτάσεων δεν πιστώθηκε στη σκηνοθεσία του Ινιαρίτου, από τους 6.120 της Ακαδημίας «εγκρίθηκε» ο άλλος ήχος, μέσα στην έρημο και στον πανζουρλισμό που έβγαινε από τα οχήματα, τα gadgets, τα εξαρτήματα που κατέληγαν σε  «κινούμενο» σκηνικό που μαζί με τα κοστούμια θεωρήθηκε ότι εκφράζουν την αισθητική άποψη της ταινίας, το «χεβυμεταλάδικο» στυλ που είχε επιβάλει ως σκηνοθετική γραμμή ο Τζορτζ Μίλερ. Κάπου εκεί βέβαια σταματούσε κι η αναγνώριση Τζορτζ Μίλερ διότι μετά προχωράμε στα «είδη»   κι ο «Mad Max» με τα έξη, όπου συμπεριλαμβάνονταν και τα συγκεκριμένα, πήρε και αισθητική αναγνώριση κι όχι μόνο τεχνική, ότι ήταν ένα blockbuster διαφορετικό από τα «αγοραία».

Το μοντάζ του «MAD MAX» είναι ένα ακόμα μήνυμα, το μεγαλύτερο ως προς το ποιος τελικά ήταν ο «στυλοβάτης» της ταινίας του Τζορτζ Μίλερ, σε ποιόν στηρίχτηκε ο σκηνοθέτης για να πετύχει τη διαρκή ταχύτητα και κίνηση, να προβάλει το κινούμενο σκηνικό-εύρημα το οποίο και προτιμήθηκε –ΑΛΛΟ ΜΗΝΥΜΑ ΚΙ ΑΥΤΟ- από τις εκτάσεις και τις εκστρατείες του διευθυντή σκηνογραφίας της «Επιστροφής» ο οποίος μάζεψε χώρους από τρεις χώρες του κόσμου για να τις κάνει ενιαίο φυσικό σκηνικό αλλά… είδαμε τελικά ποιο προκρίθηκε. Στο μοντάζ, λοιπόν, για να επανέλθουμε, είδαμε αναγνώριση κι έναντι ενός άλλου σοβαρότατου διεκδικητή που ήταν το μοντάζ της ταινίας «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ». Το μοντάζ εκείνο εξαρτιόταν από την «ατάκα», ήταν μοντάζ «ατάκας» και τελικώς όλο εκείνο πιστώθηκε στους σεναριογράφους και στον τρόπο γραφής κι εκεί έχουμε το ΟΣΚΑΡ ΣΕΝΑΡΙΟΥ της άλλης κατηγορίας, του ΕΚ ΔΙΑΣΚΕΥΗΣ, που ήταν το έτερον έργο περιεχομένου, μαζί με το «SPOTLIGHT», που θα μπορούσε ως τέτοιο να απειλήσει την «Επιστροφή» στο βραβείο καλύτερης ταινίας.

Η προτίμηση της «SPOTLIGHT» ως καλύτερη ταινία από τον άλλο συν-σεναριο-δικαιούχο, από το «ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ» δηλαδή, δείχνει και την προτίμηση σε έργα που ενυπάρχει ο Ανθρωπος παρά η εξέταση ενός Μηχανισμού ή μιας Ιδέας. Η ανθρωποκεντρικότητα του «Spotlight» ήταν σαφώς μεγαλύτερη από του «σορταρίσματος»  .

Η «ανατροπή» της φετινής απονομής ήρθε από τα ΟΠΤΙΚΑ ΕΦΦΕ. ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ, σε κάποια κατηγορία, θα έλθει «ανατροπή». Ετσι αποκαλούμε αυτό που από εμάς διέφυγε, μια λεπτομέρεια που δεν είχαμε προβλέψει ή και δεν είχαμε και τη δυνατότητα να την προβλέψουμε. Εδώ κι αν είχαμε ΜΗΝΥΜΑ . Προσπέρασαν το «Star Wars» και τον όγκο δουλειάς , χώρια το μύθο του και την πολυδιαφημισμένη κι εμπορική επάνοδο του , που ερχόταν με το βραβείο του Σωματείου του, ακριβώς για αυτό το λόγο, τον όγκο δουλειάς, προσπέρασαν και το «υιοθετημένο» κατά τα λοιπά «Mad Max», όπου τα εφφέ ήταν κι από τα ατού του και διεκδικούσε το αγαλματάκι από το «StarWars», για να βραβεύσουν, να ψηφίσουν δηλαδή αυτές οι χιλιάδες των ανθρώπων που κάνουν κινηματογράφο, το «EX MACHINA». Μια μικρή παραγωγή, από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη που γράφει και σενάρια κι ήταν υποψήφιο για Οσκαρ σεναρίου πρωτοτύπου, και βράβευσαν ουσιαστικά την ΙΔΕΑ. Τα εφφέ δηλαδή που υπάρχουν και μπορούν  να υπηρετήσουν και μια σεναριακή ιδέα κι όχι μόνο μια μεγάλη παραγωγή. Το δε «Star Wars» το προσπέρασαν ΠΑΝΤΕΛΩΣ και δεν του αναγνώρισαν μαζί με την επάνοδο και  την «επανάκαμψη»

ΣΤΟΥΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΕΣ

Τα μηνύματα εδώ αφορούσαν κυρίως την έννοια ΗΘΟΠΟΙΟΣ ή ΣΤΑΡ. Στην περίπτωση του ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΙ ΚΑΠΡΙΟ είχαμε την ΑΠΟΛΥΤΗ, ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ.  Ο Ντι Κάπριο φάνηκε πως έπαιρνε τα μηνύματα που δεν έπαιρναν γύρω από αυτόν οι θαυμαστές του, κάθε φορά που έχανε ένα Οσκαρ κι από ποιόν το έχανε. Κι επειδή το έχανε από ρολίστες έπαιρναν το μήνυμα κι αυτός κι οι ατζέντηδες του και προχώραγε ένα βήμα παραπέρα προσπαθώντας να βελτιώσει τις ελλείψεις του. Αφού είχε αποφασίσει να γίνει ηθοποιός και να ντύσει το star του με ρόλους ώστε να φτιάξει μια σοβαρή κι υπολογίσιμη προσωπικότητα. Εδώ το πέτυχε όσο ποτέ άλλοτε, το έφτασε στην τελείωση, στον πλήρη έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, κορμί, πρόσωπο αλλά κι εσωτερική δύναμη επιτρέποντας στον φακό ο οποίος τόσο τον αγαπά,  να του καταγράψει ένα διαρκή, αληθινό πόνο σε όλες τις μορφές . Το ΟΣΚΑΡ για την «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» ήταν το μήνυμα «ΤΩΡΑ ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ».

Δεν έγινε, όμως το ίδιο και με τον ΣΥΛΒΕΣΤΕΡ ΣΤΑΛΟΝΕ στην περίπτωση του Β΄ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ. Η επιλογή, αντ’ αυτού, του ΜΑΡΚ ΡΑΥΛΑΝΣ στη «ΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ» δηλώνει ξεκάθαρα τι εννοούν με τη λέξη «ΕΡΜΗΝΕΙΑ» . Όταν το star performance αφορά ένα συγκεκριμένο ρόλο στον οποίο επιστρέφεις απλώς για να τον παίξει σε άλλη ηλικία κι ενδιάμεσα δεν έχει αποδειχτεί τίποτε άλλο, μόνο ρεκόρ υποψηφιοτήτων στα «βατόμουρα», συμβαίνει αυτό που φοβόμουν παρόλο ότι τον αγαπώ και με συγκίνησε ως γέρος Ρόκυ: Ότι αυτό δεν θεωρείται star performance αλλά ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ. Το φοβόμουν ως πιθανότητα, τελικώς επικράτησε-   η δε επιλογή του ΜΑΡΚ ΡΑΥΛΑΝΣ δηλώνει ότι μάλλον και ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕ. Για την ηθοποιία αυτού του ανθρώπου στο συγκεκριμένο φιλμ, τι να πρωτοαναφέρεις; Την εφευρετικότητα; Την προσωπικότητα; Το ότι έφτιαξε ένα Ρώσο πράκτορα που δεν περιλάμβανε κανένα από τα στερεότυπα των αντίστοιχων ρόλων επι ταινιών Ψυχρού Πολέμου που το  συγκεκριμένο φιλμ αναφερόταν;

Για την ΜΠΡΙ ΛΑΡΣΟΝ (α΄γυναικείος) και την ΑΛΙΣΙΑ ΒΙΚΑΝΤΕΡ (β’ γυναικείος) δεν υπάρχει κάτι ειδικό να αναφερθεί ως μήνυμα, αναγνωρίστηκαν απλώς ως οι καλύτερες- η πρώτη χάρη και στο ρόλο, η δεύτερη χάρη και σε μια υποσχόμενη νέα προσωπικότητα που κράτησε ένα ρόλο δύσκολο, το να γίνει ο ερμηνευτικός καθρέφτης του πρωταγωνιστή

Όπως δεν υπάρχει μήνυμα στην περίπτωση του ΕΝΝΙΟ ΜΟΡΙΚΟΝΕ πέραν της ίδιας της μουσικής, ότι η μουσική του στην ταινία του Ταραντίνο «ΟΙ ΜΙΣΗΤΟΙ 8» λειτούργησε καλύτερα από τις μουσικές των άλλων συνυποψηφίων στις δικές τους ταινίες.

Το ΜΗΝΥΜΑ στην ΞΕΝΗ ΤΑΙΝΙΑ  ¨Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΣΑΟΥΛ" είναι πως παραδέχτηκαν με αναγνώριση την «άλλη προσέγγιση» στο Ολοκαύτωμα, που ειδικά στην ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΙΝΙΑ κατέχει θεματικά ρεκόρ μια και με αυτό ασχολήθηκαν σε αριστουργήματα τους ΧΩΡΕΣ και ΣΧΟΛΕΣ, από τον Βιττόριο Ντε Σίκα ως τις Χώρες του Ανατολικού Μπλοκ πριν ακόμα πέσει και το Τείχος.. Υιοθέτησαν το «σπάσιμο» του αφηγηματικού καλουπιού κι αναγνώρισαν ότι την Τραγωδία μπορούσε να την βγάλει και με την κίνηση της κάμερας. Με την ίδια την εικόνα.

Κάπου εδώ σταματώ.. Κάπως έτσι ήταν οι τελευταίες συζητήσεις λίγο πριν ανέβω στο αεροπλάνο για επιστροφή στην Ελλάδα όλα εκείνα τα ατέλειωτα, αλησμόνητα και γεμάτα ευγνωμοσύνη χρόνια που έζησα εκεί μέσα κι έμαθα ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΠΑΛΙ…

ΥΓ ΤΟ SHOW

Επειδή μου αρέσει να τα βλέπω δεν πολυασχολούμαι με τα του show. Το φετινό πάντως με εκνεύρισε ΑΦΟΡΗΤΑ όπως με εκνεύρισε κι ο παρουσιαστής αλλά και το concept, αυτό το ρατσιστικό παραλήρημα αφού αναφέρεται μόνο σε μια συγκεκριμένη έγχρωμη κατηγορία κι όχι σε όλες. Όμως τέτοια πράγματα είναι έξω από το χώρο της Τέχνης.. τι πάει να πει «ποσοστώσεις» και λοιπές αηδίες που θα έλεγε κι η Ελένη Βλάχου;

 ΥΓ2. Πάντως το κοινό έδωσε την απάντηση ΠΤΩΣΗ 8ΕΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΘΕΑΣΗ. Αγανάκτησαν οι θεατές

ΥΓ3. Βέβαια από την άλλη δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι στην Αμερικάνικη Ακαδημία γίνονται και τέτοιες συζητήσεις όταν στην αντίστοιχη Ευρωπαική απαγορεύεται η συμμετοχή σε υποψηφιότητα μη Ευρωπαίου καλλιτέχνη. ΝΑ ΤΟ ΠΩ ΚΙ ΑΥΤΟ. Και με την ιδιότητα του μέλους