Έχω αναφέρει σε προηγούμενα δημοσιεύματα μου, ένα πολύτιμο μάθημα κινηματογραφικής ζωής στο Λος Αντζελες πριν από 23-24 χρόνια, όταν με φώναξε ένας sound designer στο σπίτι του να δούμε παρέα, στο στούντιο του που βρισκόταν εντός σπιτιού κι ήταν ένα αληθινό εργαστήρι, τον «Βράχο» που είχε προταθεί για Οσκαρ Ηχου και στη συνέχεια μου ξανάβαλε τον «Βράχο» με ρεαλιστικούς ήχους. Εκεί είδα την «Αποκάλυψη»- όχι του Κόπολα αλλά ενός κινηματογραφικού… Ιωάννη.
Φέτος, για τον μελετητή ή για τον αληθινό φίλο του Κινηματογράφου (όχι τον ψευτο σινεφιλ (βλ σινεχθρικ) που δεν καταλαβαίνει και δεν νοιάζεται, υπάρχει το εξής ενδιαφέρον: 4 από τις 5 ταινίες συμπίπτουν και βρίσκονται στις κατηγορίες και του Ηχου και του Ηχητικού Μοντάζ. Πλην μιας πέμπτης θέσης, όπου οι sound mixers επέλεξαν το «Ad Astra» ενώ οι sound editors έβαλαν στη θέση της το «Star Wars» που οι πρώτοι δεν το ψήφισαν στην πεντάδα τους. Είναι ενδιαφέρον, επειδή πρόκειται για δύο έργα εντυπωσιακά στον ήχο, που ανήκουν και στη «διαστημική» οικογένεια. Όμως το «Star Wars» οι Ηχολήπτες το είδαν ως δουλειά που ενδιαφέρεται να παράγει ήχους για τα ηχητικά εφφέ και μετά να τους κόψει και να τους ράψει ώστε να βγει αυτό που θέλουν τα οπτικά εφφέ, ενώ στο «Ad Astra» οι Ηχολήπτες είδαν αυτό που θα πούμε παρακάτω, εξετάζοντας τις υποψηφιότητες.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ
- «AD ASTRA»- Γκάρυ Ρύντστρομ, Τομ Τζόνσον, Μαρκ Ουλάνο
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΓΚΑΡΥ ΡΥΝΣΤΡΟΜ- ΕΦΤΑ ΟΣΚΑΡ έχει ΠΑΡΕΙ ο ..αθεόφοβος. Σε τρία φιλμ ήταν Διπλά τα Οσκαρ, δηλαδή και για ΗΧΟ και για ΗΧΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΑΖ. Τα φίλμ αυτά είναι «Ο ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΣ 2: ΗΜΕΡΑ ΚΡΙΣΗΣ» το 1992, «JURASSIC PARK» το 1994 και «Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ ΡΑΫΑΝ» το 1999. Μονό ΟΣΚΑΡ, μόνο για ΗΧΟ δηλαδή, πήρε το 1998 για τον «ΤΙΤΑΝΙΚΟ»
Εχει προταθεί επίσης για τα φιλμ: «Κύματα φωτιάς» (Backdraft)(για διπλό, Ηχου κι Ηχητικού Μοντάζ κι έχασε από τον εαυτό του στον «Εξολοθρευτή 2»), «Star Wars- η αόρατη απειλή» (Ηχου, 2000), «Μπαμπούλας Α.Ε.» (ηχητικό μοντάζ, 2002), «Minority report» (ηχητικό μοντάζ, 2003), «Ψάχνοντας τον Νέμο» (ηχητικό μοντάζ, 2004), «Το άλογο του πολέμου» (διπλό, ήχο κι ηχητικό μοντάζ, 2012), «Λίνκολν» (ήχο, 2013), «Η γέφυρα των κατασκόπων» (ήχο, 2016). Η φετινή είναι η 19η υποψηφιότητα του διότι μέσα σε όλα τα άλλα έχει προταθεί και για μικρού μήκους ταινία (Lifted) το 2007
Ο ΤΟΜ ΤΖΟΝΣΟΝ έχει πάρει ΔΥΟ ΟΣΚΑΡ ΗΧΟΥ, για τον «ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗ 2» (1992) και για τον «ΤΙΤΑΝΙΚΟ» (1998) κι έχει προταθεί, χωρίς νίκη για τα φιλμ «Φόρεστ Γκαμπ» (1995), «Contact» (1998), «Star Wars- η αόρατη απειλή» (2000), «Ναυαγός» (2001), «Πολικό εξπρές» (2005), «Το άλογο του πολέμου» (2012). Η φετινή είναι η 9η υποψηφιότητα του.
Ο ΜΑΡΚ ΟΥΛΑΝΟ έχει ΠΑΡΕΙ ΟΣΚΑΡ για τον «ΤΙΤΑΝΙΚΟ».
Φέτος έχει Διπλή Υποψηφιότητα, είναι για το «Ad Astra» κι είναι και για το «Κάποτε στο Χόλυγουντ». Είχε υποψηφιότητα και στο «Αδοξοι μπάσταρδοι» (2010)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η επιλογή του ήχου είναι το ζητούμενο και το επίτευγμα εδώ, διότι το έργο μπορεί να είναι μια διαστημική περιπέτεια, όμως δίνει βάρος στο ψυχολογικό στοιχείο, στη σχέση πατέρα και γιού και τον ήχο, τον ήθελαν να ακολουθεί την εικόνα, τα γκανγκς να είναι απαλά ώστε να «κατεβαίνει» το στοιχείο της περιπέτειας, να μη μοιάζει με ήχο blockbuster διαστήματος και μέσα στην επιλογή του ήχου είναι κι ο τρόπος χρήσης και προώθησης της μουσικής, την οποία κάνει αποκλειστικά μέρος του ήχου (και λιγότερο του scoring)
- «ΚΟΝΤΡΑ ΣΕ ΟΛΑ» (Ford v Ferrari)- Πολ Μάσεϊ, Ντέηβιντ Τζαμάρκο, Στήβεν Μόροου
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Ο ΠΟΛ ΜΑΣΕΪ πήρε ΟΣΚΑΡ πέρσι για το «BOHEMIAN RHAPSODY». Η φετινή είναι η 9η υποψηφιότητα. Εχει προταθεί για τα φιλμ «Θρύλοι του πάθους» (1995), «Air Force One» (1998), «Master and commander» (2004), «Walk the line» (2006), «Πειρατές της Καραϊβικής: Το σεντούκι του νεκρού» (2007), «Το τελευταίο τραίνο για τη Γιούμα» (2008), «Η διάσωση» (2016)
Ο Ντέηβιντ Τζαμάρκο, προτείνεται για τρίτη φορά, είναι χωρίς νίκη, με τα φιλμ «Τα τελευταίο τραίνο για τη Γιούμα» (2008) και «Moneyball» (2012)
Τρίτη υποψηφιότητα χωρίς νίκη και για τον Στήβεν Μόροου, διεκδίκησε με το «La La Land» (2017) και με το περσινό «Ένα αστέρι γεννιέται»
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Θα επανέλθω στη φράση «σε κάθε αλλαγή ταχύτητας, σε κάθε στροφή», ως τη φράση του σεναρίου που κατέστη οδηγός για τον σκηνοθέτη Τζέμς Μάνγκολντ και για το τι είδους ταινία ήθελε να κάνει μέσα από ένα ανθρώπινο δράμα ως αφορμή για τους αυτοκινητιστικούς αγώνες του «Λε Μαν 1966» με την κόντρα της «Φορντ» με τη «Φεράρι». Κι οι ηχολήπτες ανέλαβαν πρωταγωνιστικό ρόλο να αναδείξουν αυτή την ένταση, αυτή την αγωνία, μέσα από το στρίγκλισμα του αυτοκινήτου σε κάθε στροφή, μέσα από το συνολικό «γκουχ γκουχ» κάθε φορά που το αυτοκίνητο αλλάζει ταχύτητα, ένα ήχο απόλυτης σύνθεσης αυτοκινητιστικών αγώνων που τον παντρεύει ακόμα και με τους ήχους του αεροπλάνου επειδή υπάρχει σεναριακός-σκηνοθετικός λόγος.
- «JOKER»- Τομ Οζάνικ, Ντην Α. Ζουπάνσικ, Τοντ Α. Μάιτλαντ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 4η υποψηφιότητα για τον Τοντ Α. Μάινλαντ, χωρίς νίκη, μετά το «Γεννημένος την 4η Ιουλίου» (1990), το «JFK» (1992) και το «Μεγάλο φαβορί» (Seabiscuit) (2004)
3η υποψηφιότητα, χωρίς νίκη, για τον Ντην Α. Ζουπάνσικ με τα φιλμ «Χρονικό της Νάρνια» (2006) και «Ένα αστέρι γεννιέται» (2019)
2η υποψηφιότητα για τον Τομ Οζάνικ μετά το περσινό «Ένα αστέρι γεννιέται» που δεν κατέληξε σε αγαλματίδιο.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Το μάθημα εκείνο που μου είχε κάνει ο sound mixer με αφορμή τον «Βράχο» και την αλλαγή του ήχου που αλλάζει σκηνοθεσία, το είδα έκθαμβος στον «Joker». Το είδα, όμως, σε κόντρα: Τη ρεαλιστικού τύπου φωτογράφιση-απεικόνιση της Γκόθαμ Σίτυ σε ..Νέα Υόρκη του «Ανθρωπου από τη Γαλλία» την επένδυε και την παρακολουθούσε ένας ήχος μη ρεαλιστικός, που ερχόταν από τα blockbuster κι είναι αυτός που έκανε την «παράλογη», υπερβατική σύνθεση. Συγχρόνως, αυτός ο ήχος είχε αναλάβει την προώθηση της ξεχωριστής μουσικής της ταινίας, πρόσθετε κι αφαιρούσε κι έβγαζε μπροστά τη μουσική όταν το βιολοντσέλο έπρεπε να κάνει δουλειά και να «περιτυλίξει» τον ήρωα. Μια πολύ δυνατή δουλειά στην έννοια «Μίξη Ηχου»
- «1917»- Μαρκ Τέϊλορ, Στιούαρτ Γουίλσον
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Τρίτη υποψηφιότητα για τον Μάρκ Τέϊλορ, είχε προταθεί για το «Captain Phillips» το 2014 και για τη «Διάσωση» το 2016.
Για τον Στιούαρτ Γουίλσον είναι η 6η υποψηφιότητα, χωρίς νίκη ακόμα. Εχει προταθεί με τα φιλμ : «Το άλογο του πολέμου» (2012), «Skyfall» (2013), «Star Wars- Η Δύναμη ξυπνάει» (2016), «Rogue One» (2017), «Star Wars- οι τελευταίοι Τζεντάι» (2018)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Με αυτή την ταινία συμβαίνει κάτι περίεργο: Κάθε ένα επίτευγμα που εξετάζεται, ανακαλύπτεις πως είναι ο αμέσως επόμενος συν-δημιουργός μετά το δίδυμο Σκηνοθεσίας-Φωτογραφίας. Η εξήγηση είναι απλή: Είναι πολύ μεγάλος ο σκηνοθέτης, ο οποίος πριν προχωρήσει στην υλοποίηση του «μονοπλάνου» με τον διευθυντή φωτογραφίας, είχε εξετάσει λεπτομερέστατα όλα τα στοιχεία που θα συνθέτουν την ταινία ώστε το μονοπλάνο να μη μένει «ορφανό» και να μη μένει προσκολλημένος ο θεατής στην ικανοποίηση αυτής της περιέργειας. Η δουλειά των ήχων είναι δουλειά εξαιρετικής σύνθεσης ηχητικού πολεμικού υλικού, που βέβαια δίνει πρωτοκαθεδρία στο ηχητικό μοντάζ το οποίο καλείται να κάνει επί του ήχου το μοντάζ που επί της εικόνας το αναλαμβάνει η κάμερα. Σε κάποιες σκηνές έχεις την αίσθηση μιας αόρατης μπαγκέτας που το διευθύνει αυτό και βέβαια δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι ο σκηνοθέτης που σαν μαέστρος διευθύνει, κατευθύνει τους ηχολήπτες με τη χρήση και της μουσικής που είναι βασική συνεργάτης για την κίνηση της κάμερας και τους αφήνει ενίοτε και να σολάρουν αλλά στα πλαίσια περιχαραγμένων ορίων.
- «ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΟ ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ» ( Once upon a time….in Hollywood) – Μάικλ Μίνκλερ, Κρίστιαν Π. Μίνκλερ, Μαρκ Ουλάνο
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Ο ΜΑΪΚΛ ΜΙΝΚΛΕΡ έχει ΠΑΡΕΙ ΤΡΙΑ ΟΣΚΑΡ: Για το «ΜΑΥΡΟ ΓΕΡΑΚΙ Η ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ» το 2002, για το «CHICAGO» το 2003 και για το «DREAMGIRLS» το 2007.
Η φετινή είναι η 12η υποψηφιότητα του. Εχει προταθεί, χωρίς νίκη, για τα φιλμ «Ηλεκτρικός καβαλάρης» (1980), «Αλλόκοτες καταστάσεις» (1981), «Tron» (1983), « A Chorus line» (1986), «Γεννημένος την 4η Ιουλίου» (1990), «JFK» (1992), «Βαρομετρικό χαμηλό» (1994), «Αδοξοι μπάσταρδοι» (2010)
Πρώτη υποψηφιότητα για τον Κρίστιαν Π. Μίνκλερ, γιό του προαναφερθέντος Μάικλ
Για τον Μαρκ Ουλάνο τα γράφω στο «Ad Astra» όπου έχει και για εκείνο, υποψηφιότητα
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Οι μουσικές επιλογές είναι που κυριαρχούν στον ήχο της ταινίας του Κουέντιν Ταραντίνο, επιλογές μουσικές του 1969, καθώς και ταινιών συγκεκριμένων, ήχοι γυρισμάτων σε πλατό επίσης με ήχους της εποχής, όλο μαζί συνθέτει ηχητικά την ατμόσφαιρα του Ταραντίνο, κι είναι κι οι ήχοι ανάλαφροι, όπως η ταινία, όπως οι φωτισμοί του Λος Αντζελες και το ίδιο του το φως.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Προπορεύεται το «ΚΟΝΤΡΑ ΣΕ ΟΛΑ» όπου ο ήχος έχει πρωταγωνιστική σημασία και δεν είναι αυθαίρετος αλλά σκηνοθετημένος- καλοσκηνοθετημένος θα έλεγα. Ωστόσο θα χάσει ψήφους από τον «Joker» και δεν ξέρω σε τι βαθμό από το «1917» ή αν οι ηχητικοί ψήφοι προς «1917»μεριά πάνε από το Ηχητικό Μοντάζ ως πιο κεφαλαιώδους σημασίας λόγω απουσίας του άλλου μοντάζ.