Να ξέρουμε πάντως ότι κι εδώ, ειδικά εδώ, το σκηνικό εξαρτάται απολύτως από το σενάριο, οι χώροι οφείλουν να είναι σε συνάρτηση τόσο με τον γενικό χαρακτήρα του ήρωα, όσο και με την ψυχολογική του κατάσταση της δεδομένης στιγμής.

Ποτέ δεν φορτώνεται το σκηνικό με κάτι «διακοσμητικά ωραίο» αν αυτό δεν υπαγορεύεται από το σενάριο και κατεπέκταση κι από τη σκηνοθετική γραμμή με την οποία ερμηνεύεται σκηνοθετικά το ΣΕΝΑΡΙΟ.

Πάμε να δούμε τις φετινές υποψηφιότητες, τα πέντε φιλμ που όρισαν ως επιτεύγματα ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ, οι Σκηνογράφοι της Ακαδημίας

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

1. ΠΑΤΕΡΑΣ (The father)- Πήτερ Φράνσις, Κάθυ Φεδερστόουν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα και για τους δύο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Μεγάλο επίτευγμα το ντεκόρ, το οποίο προβάλλεται ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ από το Μοντάζ του Γιώργου Λαμπρινού. Από τις περιπτώσεις που η «συνεργασία» σκηνογράφου και μοντέρ αποβαίνει μοναδική. Το έργο είναι σχεδόν όλο μέσα σε πλατό. Αποκλειστικός χώρος το διαμέρισμα του υπερήλικα που πάσχει από αλτζχάιμερ και κινείται μεταξύ παρόντος και κατασκευασμάτων του μυαλού του. Το διαμέρισμα είναι λεπτομερέστατο στους χώρους. Δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη ούτε την τελευταία γωνιά του. ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΚΑΝΟΝΑΣ που ξεκινά από τη ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ κι επεκτείνεται στη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, ο οποίος λέει ότι οι ηθοποιοί πρέπει να γνωρίζουν επακριβώς τους χώρους που κινούνται, σε όλες τις λεπτομέρειες. Να τους είναι οικείοι. Στο συγκεκριμένο διαμέρισμα του Αλτζχάιμερ, όπως πολύ προσεκτικά μας δείχνει τα πρόσωπα της ζωής του σαστισμένου γέρου, και χάρη στο μοντάζ του Λαμπρινού καταλαβαίνουμε ανα πάσα στιγμή που βρισκόμαστε, έτσι συμβαίνει και στο ντεκόρ: Οι χώροι του διαμερίσματος έχουν διακριτικό διάκοσμο που σαν να δείχνουν ότι είναι εικόνες από διάφορα διαμερίσματα στα οποία έζησε ο γέρος και μπερδεύονται κι αυτά μέσα στο μυαλό του με την ίδια άνεση που μπερδεύονται τα πρόσωπα. Κι αυτός ο «πολυτεμαχισμός» του διαμερίσματος προσδίδει κινηματογραφικότητα στο ντεκόρ, βοηθά κι αυτό με τη συμβολή και του μοντέρ, να γίνεται κινηματογραφικό και να ξεχνά τις θεατρικές του καταβολές.  Ευφυές το μπλε, που επελέγη ως χρώμα κυρίαρχο, όμορφο και ψυχρό συνάμα,  και δεν λείπει από κανένα πλάνο, είτε σε ρούχο είτε σε αξεσουάρ είτε σε έπιπλο κι ορίζει τη χρωματική ταυτότητα του σκηνικού. Κατεπέκταση και του έργου.

2. Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΜΑ ΡΕΪΝΥ (Ma Rainey’s Black Bottom)- Μαρκ Ρίκερ, Κάρεν Ο’ Χαρα, Νταϊάνα Στωτον

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΑ η ΚΑΡΕΝ Ο’ ΧΑΡΑ. Πήρε ΟΣΚΑΡ το 2011 για το «Η ΑΛΙΚΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ» του Τιμ Μπάρτον κι ήταν υποψήφια και το 1987 με «Το χρώμα του χρήματος» του Μάρτιν Σκορσέζε. Η φετινή είναι η τρίτη υποψηφιότητα.

Οι άλλοι δύο προτείνονται για πρώτη φορά

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Είναι πολύ ενδιαφέρον για αισθητική ανάλυση και συζήτηση ότι σε αυτή την ταινία που μιλά για τη μαύρη Αμερική, τη μαύρη κουλτούρα, τη μαύρη μουσική κυρίως,που βασίζεται σε έργο θρύλου της μαύρης Αμερικής, του Ωγκεστ Γουίλσον κι όλοι οι συντελεστές είναι μαύροι , για τα κοστούμια έγινε μια εξαίρεση με την Ανν Ροθ, το ίδιο όμως έγινε και για τα σκηνικά. Κι ο production designer κι η δεξί χέρι του set decorator είναι λευκοί. Και φυσικά η συγκεκριμένη εκλογή έγινε για συγκεκριμένους λόγους. Κι όπως το μελετώ, αντιλαμβάνομαι το αισθητικό αποτέλεσμα. Είδε με άλλο μάτι τα χρώματα ως πλαίσιο για τους χαρακτήρες. Στο Σικάγο του 1927 που έχουν καταφύγει ταλαιπωρημένοι Αφρο-Αμερικανοί τζαζίστες από το Νότο, επιλέγεται χρώμα που   ορίζει την «γκλαμουριτέ» του χώρου στον οποίο κινούνται οι συγκεκριμμένοι μαύροι ήρωες, το χώρο της ραδιοφωνίας και των στούντιο ηχογράφησης  και το χρώμα αυτό είναι το μπεζ με βοηθήματα από το καφέ, το οποίο θα δημιουργεί πλαίσιο για να υποδεχθεί τα πολύχρωμα χτυπητά κοστούμια της Μα Ρέινυ, το χρώμα του σκηνικού θα υπογραμμίζει το κοστούμι, θα του αφήνει ελευθερία προβολής. Οπου και τα δυο μαζί σαν να συνωμοτούν σε αισθητική αλα μιούζικαλ που ανέβασε την ταινία και την έκανε προσβάσιμη σε ευρύτερο κοινό.

3. ΜΑΝΚ- Ντόναλντ Γκράχαμ Μερτ, Ζαν Πασκάλ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: ΟΣΚΑΡΟΥΧΟΣ ο ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΓΚΡΑΧΑΜ ΜΠΕΡΤ, πήρε το ΟΣΚΑΡ το 2009 για το «Η ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΕΝΤΖΑΜΙΝ ΜΠΑΤΟΝ»- κι εκείνο του Ντέηβιντ Φίντσερ ήταν, όπως και το τωρινό που του δίνει 2^η υποψηφιότητα.

2^η υποψηφιότητα , χωρίς νίκη, για την Ζαν Πασκάλ η οποία ήταν υποψήφια το 2006 για το «Καληνύχτα και καλή τύχη» του Τζορτζ Κλούνει.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Ενας υπεύθυνος σκηνογραφίας που τον ξέρει καλά ο σκηνοθέτης συνεργάζεται με κάποια η οποία κατέχει το μαυρόασπρο. Αποτέλεσμα: Ένα έργο του Ντέηβιντ Φίντσερ για το Χόλυγουντ του 1931-41, με σημείο αναφοράς τον «Πολίτη Κέην», άρα και την αισθητική του και την αναφορά στο μαυρόασπρο σινεμά εκείνης της περιόδου. Η παρουσία του σκηνοθέτη είναι εμφανής σε όλη τη σκηνογραφική διεύθυνση από το πρώτο καρέ μέχρι το τελευταίο, κι η εκτέλεση του σχεδίου σε μαυρόασπρη λογική,  ολοκληρώνει την έννοια ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ. Τα σκηνικά υποδεικνύουν τους χώρους που κυοφόρησαν τον «Πολίτη Κέην» είτε μιλάμε για τα γραφεία των αποφάσεων , είτε για το κατάλυμα του αλκοολικού τραυματία συγγραφέα, είτε προχωράμε στους χώρους των αδύτων, στα άδυτα , που λειτουργούν σκηνογραφικά σαν πηγή έμπνευσης για τον ήρωα συγγραφέα  αλλά και για τον ήρωα του συγγραφέα. Οι χώροι, οι επιπλώσεις όπου γίνονται τα δείπνα τα οποία πηγαίνουν προς μία άλλη αισθητική από εκεί που θα πήγαινε μία ταινία άλλου τύπου η οποία θα διαδραματιζόταν στους ίδιους χώρους και στην ίδια εποχή.

4. TOY ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΝΕΑ (News of the world)- Ντέηβιντ Κρανκ, Ελίζαμπεθ Κήναν

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα και για τους δύο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. To να έχεις να διασχίσεις ολόκληρο το Τέξας γιατί αυτό υπαγορεύει το story, αποτελεί από μόνο του κίνητρο για δουλειά επιτεύγματος. Όταν μάλιστα το έργο για το οποίο θα διανύσεις το Τέξας είναι γουέστερν, τότε σημαίνει ότι καταγράφεις χώρους που να ανταποκρίνονται στα κελεύσματα του είδους, που να ορίζουν χρώμα για το είδος, που να θυμίζουν έργα του είδους από αισθητική άποψη, ακόμα κι όταν εσύ κάνεις το ασυνήθιστο, οπότε δι αυτού του τρόπου θα το τονίσεις..…Τότε, αρχίζεις και τα βλέπεις τα μέρη πια διάνυσες μέσα από το είδος, τους επιλέγεις τα χρώματα, παρεμβαίνεις ακόμα και με εφφέ αν παραστεί ανάγκη , κι αυτά είναι προϊόν καλής συνεργασίας με τον σκηνοθέτη, στήνεις και τους εσωτερικούς χώρους ανάλογα, όπου εκεί πιά το καφέ γίνεται νυχτερινό χρώμα του ημερήσιου χρώματος του χώματος από τον ήλιο και φτιάχνεις την αισθητική ολοκλήρωση για να κινηθεί ένα ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗΣ.

5. ΤΕΝΕΤ- Νέηθαν Κρόουλυ, Κάθυ Λούκας

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: 6^η υποψηφιότητα για τον Νέηθαν Κρόουλυ, χωρίς νίκη ως τώρα, όπου οι 5 εξ αυτών, μαζί με τη φετινή, είναι με σκηνοθέτη τον Κρίστοφερ Νόλαν: «The prestige» (2007), «Σκοτεινός ιππότης» (2009), «Interstellar»(2015), «Δουνκέρκη» (2018) και η μία με σκηνοθέτη τον Ντάμιεν Σαζέλ «Πρώτος άνθρωπος» (2019)

2^η υποψηφιότητα για την Κάθυ Λούκας, ήταν κι εκείνη υποψήφια στον «Πρώτο άνθρωπο» (2019)

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Είχα γράψει στο αφιέρωμα για τα Οπτικά Εφφέ πως εκείνα και η Σκηνογραφική Διεύθυνση ήταν οι δύο τομείς του «Tenet» στους οποίους αναγνώρισαν το πνεύμα της σκηνοθεσίας που ήταν το παιχνίδι με τον Χρόνο, τα πρωθύστερα του Χρόνου. Οι σκηνογραφικές επιλογές δούλεψαν εδώ πολύ για λογαριασμό των οπτικών εφφέ στο να επιτευχθεί αυτό το πήγαινε -έλα του χρόνου σε συνδυασμό με πλήθος χώρων και σκηνογραφικών εναλλαγών από την Οπερα του Κιέβου ως το τεράστιο γιοτ και τα εσωτερικά ενός boeing, σε μια σειρά κρατών όπου μεταφέρεται η δράση και το Πριν έρχεται να βρει το Μετά κι όλα μπερδεύονται με το Τώρα, ενώ καλείσαι να βρεις λύσεις για το πως απεικονίζεται σκηνογραφικά ο Αλγόριθμος πάνω σε «λογικούς» χώρους. Παρέχοντας υλικό για παρέμβαση, στα Οπτικά Εφφέ

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ: Οι Σκηνογράφοι ακόμα δεν έχουν «μιλήσει» από το Σωματείο τους. Όμως τα πέντε επιτεύγματα που έχουν παραδοθεί στην ΚΟΙΝΗ ΘΕΑ, φέρνουν τους Σκηνοθέτες ενώπιον του «Mank» αλλά και μια μερίδα εξ αυτών με «Του κόσμου τα νέα», όπου στο πρώτο η σκηνογραφική διεύθυνση είναι η απόλυτη έκφραση της σκηνοθεσίας ενώ στο δεύτερο μια σκηνογραφική δουλειά που δουλεύει ειδικά για τη σκηνοθεσία. Οι Ενδυματολόγοι σαφώς και θα σταθούν δίπλα στο «Η θρυλική Μα Ρέινυ» που το σκηνικό δούλεψε τόσο πολύ στο να προβάλει το κοστούμι. Οι Μοντέρ δεν υπάρχει περίπτωση να μην ψηφίζουν τον «Πατέρα» διότι βλέπουν πόσα οφείλει το σκηνικό στο μοντάζ αλλά κι οι σεναριογράφοι  που απολάμβαναν την κινηματογραφική απόδοση ενός θεατρικού ντεκόρ. Στους Ηθοποιούς τους μεν κινηματογραφογενείς το «Μανκ» παίρνει προβάδισμα αλλά σε εκείνους που θα πιάσουν το σκηνικό από την προβολή του ηθοποιού μέσα από το κοστούμι θα έχει η «Μα Ρέινυ» λόγο ενώ στους θεατρογενείς , το σκηνικό του «Πατέρα» θα είναι μέρος της εκτίμησης για την ερμηνεία του Χόπκινς. Οι Ηχολήπτες κι οι των Οπτικων Εφφε θα είναι επικεφαλής της σκηνογραφικής στήριξης του «Tenet». Και περιμένουμε την κάλπη.