Ναι, και πρόκειται για έργο εκπληκτικού σεναρίου και γενικώς για έργο άκρως ενδιαφέρον που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα παρόλο ότι αν σου πουν περί τίνος πρόκειται, what’s the movie about?, που λένε και στις Σχολές έξω κι αξιώνουν συντομευμένη απάντηση, μπορεί και να σε αφήσει παγερά αδιάφορο: Τα εσωτερικά θρησκευτικά προβλήματα των Μουσουλμάνων της Αιγύπτου!
Να, όμως, που πάνω σε αυτό θέμα γράφεται σενάριο από τον ΤΑΡΑΚ ΣΑΛΕΧ, που είναι και σκηνοθέτης του έργου και το οποίο έχει δομή κι αντίληψη πολιτικού θρίλερ, ένα έργο συνωμοσιών και μηχανορραφιών, κι όλα αυτά με βάθος περιεχομένου, όπου η ίντριγκα δεν γίνεται για το παιχνίδι αλλά για την υπόσταση του περιεχομένου Κι η δεξιοτεχνία του Ταράκ Σαλέχ είναι που το κάνει απολαυστικά ιντριγκαδόρικο… Διότι μας έχει συστήσει εξ αρχής κεντρικό ήρωα, ένα νεαρό, από φτωχή οικογένεια που πηγαίνει για σπουδές στη μεγάλη ιερατική σχολή του Καίρου κι έρχεται -και μαζί με αυτόν κι οι ΘΕΑΤΕΣ, κυρίως οι θεατές, που δεν γνωρίζουμε πράγματα- αντιμέτωπος με μια κατάσταση για την οποία ίσως και να μην ήταν προετοιμασμένος, από την άλλη ως παιδί θρησκευάμενο που πάει για σπουδές, δικαιολογείται ως χαρακτήρας να μην εκδηλώνεται εξ αρχής σε αυτά που βλέπει να συμβαίνουν ή να τον εμπλέκουν και κάποια στιγμή να τον βάζουν και σε κίνδυνο…Και τι είναι αυτά; Είναι αντιμέτωπος με τις συγκρούσεις εξουσιών μεταξύ σκληροπυρηνικού Ισλαμ, κοσμικής Εξουσίας αλλά και μετριοπαθούς ιερατικότητας. Κι οι συγκρούσεις μεταξυ τους δεν είναι απλώς διαφωνίες ιδεολογικού περιεχομένου, είναι διαφωνίες που ενέχουν κινδύνους.
Θα τολμούσα να πω ‘ότι από πλευράς περιεχομένου μπορεί και να βρισκόμαστε ενώπιον είδους, ‘θρησκευτικό θρίλερ» θα το ονόμαζα, αν κι έχει προηγηθεί «το όνομα του Ρόδου» και μάλλον του έχει πάρει την πρωτιά.
Εγραψα πιο πάνω ότι μαζί με τον ήρωα μπαίνουν στα μυστήρια και στις απειλές του κόσμου που κινείται το σεναριο, κι οι Θεατές. Ο Ταρακ Σαλέχ δείχνει πως είναι κινηματογραφικά και σεναριακά μορφωμένος, κατατοπισμένος. Φτιάχνει τον ήρωα έτσι ώστε να πάρει τους θεατές από το χέρι και να τους οδηγήσει στη διαδρομή του, η οποία τείνει προς Γολγοθα μεριά αλλά δεν είναι ο Γολγοθας που «φταίει», , θα μπορούσε να ήταν κι ανοιξιάτικος κάμπος. Το θέμα είναι με τι τρόπο ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης του φιλμ μυεί τους θεατές στο θέμα του και στο περιεχόμενο του, τους λαμβάνει υπόψη στο κτίσιμο και στην εξέλιξη της ιστορίας. Κι επιπλέον δουλευει εκπληκτικά το σεναριακά σκεπτόμενο μυαλό του με τους χώρους με τους οποίους σχετίζεται ο ήρωας , από που φευγει, που πάει, που ζει την περιπέτεια.. Ο υπεύθυνος Σκηνογραφίας έχει δουλειά να στήσει, να βρει με τους location managers ένα τόπο με κινηματογραφική οπτική για το που ζει, να φτιάξει χώρο για την ιερατική σχολή με χρώματα τέτοια αλλά και με αντικείμενα που θα βοηθήσουν τον διευθυντή φωτογραφίας να μας μεταφέρει ένα κλίμα ανασφάλειας και καχυποψίας. Κι με τα αναλογα «ντεκόρ» και στη συνέχεια της ιστορίας ώστε να δικαιολογείται η αίσθηση περι «πολιτικου θρίλερ».
Πήρα μεγαλη ικανοποίηση ως σεναριάκιας που το είδα να μπαίνει στη short list για τα Διεθνες Οσκαρ παρόλο ότι τα δημοσιεύματα δεν το έπαιζαν πολύ, παρόλο ότι είχε πάρει το βραβείο Σεναρίου στις Κάνες (αν κι αυτο το βραβείο όχι μόνο στις Κάνες αλλά γενικότερα σε Φεστιβάλ δεν αντιπροσωπεύει πάντοτε σεναριακή αξία- τα Φεστιβαλ ως επι το πλείστον δεν υπηρετούν τον Εργοκεντρισμό αλλά τον auter-ισμό- όσο τακτοποίηση μιας ταινίας που ήθελαν να της δώσουν κάτι» κι αυτηνής), όπως και στην Ευρωπαική Ακαδημία που δεν έφτασε να διαγωνιστεί τον τελικό, κόπηκε στα Ημιτελικά.
Χαρηκα αφάνταστα με την 15άδα του Οσκαρ, δεν ξέρω τι θα γίνει με τον συνωστισμό διότι τα 11 φιλμ από τα 15 που εχω δει για την ώρα, είναι όλα αξια μιας θέσης εκεί.
Στην περίπτωση της «Συνωμοσίας του Καίρου», υπάρχει κι ένα «συγγενικό» κι είναι αυτό που υπαινίχθηκα στην αρχή αλλά το άφησα για το τελος. Είναι το φιλμ της ΔΑΝΙΑΣ, το «HΟLY SPIDER» εξίσου υπέροχο, μπορεί και καλύτερο, το οποίο είναι καθαρα ΙΡΑΝΙΚΟ. Όπως της Σουηδίας είναι Αιγυπτιακό, έτσι και της Δανιας είναι Ιρανικό. Κι εννοώ ότι κι εκεί, όπως κι εδώ, το θέμα είναι ιρανικο, η υποθεση είναι στο Ιραν, ο σκηνοθέτης είναι από εκεί. Το ίδιο δηλαδή με την «Συνωμοσία του Καίρου». Το υποβάλει η Σουηδία και δεν είναι να πεις ότι έχει ήρως Αιγύπτιους στη Σουηδία ή κάτι τέτοιο.
Απλώς, το πράγμα έχει αλλάξει. Οι εθνικές κινηματογραφίες χάνουν την ταυτότητα που είχαν και με την παγκοσμιοποίηση αποκτούν μια καινούργια. Κι η καινούργια έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση, ποια χώρα αναλαμβάνει να το στηρίξει Καταρχας οικονομικά. Διότι ο σκηνοθέτης της «συνωμοσίας του Καϊρου», δεν μπορούσε να κάνει την ταινία στην Αιγυπτο. Γεννημένος στη Σουηδία και προφανώς με σπουδές εκεί, όπως προφανώς συνέβη και με τον Δανο συνάδελφο του, αρίστευσαν σε αυτές τις Σχολές διότι η κατάρτιση τους είναι τρομακτική, έφτιαξαν τα εκπληκτικά έργα τους και δέχτηκαν οι χώρες χρηματοδοτησης που είναι αι πνευματικές τους πατρίδες ή και χωρες ιθαγένειας για αυτούς, εφόσον έχουν γεννηθεί εκεί όπως ο Αιγύπτιος της Σουηδίας , κι αναλαμβάνουν την προώθηση και την στηριξη.
Βέβαια, αυτό συνέβαινε και παλαιότερα. Το «Ζ» με το ελληνικό θέμα και τους Ελληνες και Γάλλους συντελεστες , δεν είχε εκπροσωπήσει την Αλγερία; Αφου αυτή το είχε αναλάβει να το προωθεί, κατοπιν συμφωνίας με τους Γάλλους παραγωγούς , επειδή είχε γυριστεί στα εδάφη της. Η ίδια Αλγερία, δεν ηταν παλι υποψηφια στο ξενογλωσσσο, το 1996, με έργο βιετναμικού θέματος , το «Dust for life» του Αλγερινού Ρασίντ Μπουχάρεμπ;
Το λέω αυτό, επειδή κάποτε κάποιοι κριτικοί, με τους οποίους δεν συστρατευόμουν, διέσυραν σκηνοθέτες που δεν ήταν τιυ γούστου τους, ότι έκαναν μεικτές διανομές και χανόταν έτσι η «εθνική ταυτοτητα» των ταινιών. Αν ο σκηνοθέτης ήταν στο στοχαστρο τους, όπως ο Βιττοριο Ντε Σίκα το επικαλούντο ακόμα και στα αριστουργήματα του, ως τρωτό σημείο.. Όταν το έκανε ο Βισκόντι ο οποίος το έκανε επι μονίμου βάσεως-σε ένα βαθμό κι ο Φελίνι, εκεί το προσπέρναγαν.
Κάπου τους εκδικήθηκε όλους αυτούς η εξέλιξη των πραγμάτων με τη αιγυπτιακή Σουηδία και την ιρανική Δανία.
Κι έμεινε ο ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ να κυριαρχεί με το ΕΡΓΟ και με τον αριστοτελικό Φάρο. Κι οι ταινίες ως ταινίες με βάση τη καλλιτεχνική τους αξία διεκδικούν την διάκριση
Βεβαια, ο προβληματισμός είναι έντονος κατά πόσο η «συνωμοσία του Κᨴιρου» υπάγεται στο σουηδικό σινεμά και το «Holy spider» στο δανέζικο.