Ολο εκείνο το σεμινάριο το Κόπολα αφυπνίστηκε, μην πω με απασχολούσε και πριν μπω στην αίθουσα, για το τι θα κάνει το φιλμ, ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΝΟΛΑΝ δηλαδή  με τον «OΠΕΝΧΑΪΜΕΡ» (ΣΣ Στο κείμενο η γραφή τυ νόματος θα ακολουθει΄ τα ελληνικά στοιχεία, απευθύνομαι σε Ελληνες αναγνώστες)

Αυτό που δεν έκανε ο Κόπολα, που δεν πραγματοποίησε δηλαδή το σεμινάριο του σε ταινία, παρα μόνο το δίδαξε, το κάνει μάθημα ΕΜΠΡΑΚΤΟ ο Νόλαν εδώ.

Κι είναι έργο που από τη μια ψυχαγωγεί και ΧΟΡΤΑΙΝΕΙ , διότι είναι και 3ωρο , κι από την άλλη είναι πραγματικά ένα κινηματογραφικό σεμινάριο πάνω στο πως γίνονται τα έργα.

Ποιος είναι ο Οπενχάιμερ; Επιστήμονας που ανακατεύτηκε στη δημιουργία της ατομικής βόμβας. Κι όχι απλά , ανακατεύτηκε.. Σχεδόν την.. γέννησε

Από που τον ξεκινά; Από την αναφορά στον «Προμηθεα Δεσμώτη» που έκλεψε τη φωτιά και την έδωσε στους ανθρώπους κι οι θεοι τον τιμώρησαν για την Υβρι.

Με το ξεκίνημα δηλαδή μας έχει οριοθετήσει μια κατάσταση, ότι ο επιστήμων αυτός , που υπήρξε υπαρκτό πρόσωπο, θα έρθει αντιμέτωπος κάποια ώρα Αμε την Υβρι.

Πάνω σε αυτό αρχίζει και κτίζει το μύθο, το σενάριο με τη βοήθεια των δυο συγγραφέων, του ΚΑΙ ΜΠΕΡΝΤ και του ΜΑΡΤΙΝ ΣΕΡΓΟΥΙΝ (ο τελευταίος δεν βρίσκεται πιά στη ζωή) οι οποίοι είναι συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τον πάτερα της ατομικης βόμβας, τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ.

Επιστήμων, ερευνητής, ανήσυχος, με ελεγχόμενη φιλοδοξία, αλλά κι αγωνιώδης ερευνητής, ο Οπενχάιμερ θα προχωρήσει στις ερευνες του και στις ανακαλύψεις του ενώ γυρω του σκοτεινιάζει το Σύμπαν, υπάρχει Πόλεμος κι η αγωνία της καταστροφής με την απόκτηση της ατομικής βόμβας από τη Γερμανία  που κινδυνεύει να τινάξει τα πάντα στον αερα.

Το πολιτικό παιχνίδι είναι ζόρικο και δύσκολο. Υπάρχουν συμμαχίες αλλά και λυκοφιλίες, λυκοσυμμαχίες.Πρέπει να προλάβει να πετυχει το προϊον, την ΒΌΜΒΑ δηλαδή αλλά να μην το προλάβυν κι οι Σύμμαχοι- για τον εχθρό δεν γεννάται λόγος.

Αυτά όλα , το σεναριο που έγραψε ο Νόλαν για τον Οπενχάιμερ και ξεκινά τη σηματοδότηση με τον Προμηθέα που την έχει πάρει από το βιβλίο του Κάι Μπερντ, είναι για να κτίσει τον χαρακτήρα μέσα στους δαιδάλους, από τη μια του περιβάλλοντος κι από την άλλη των δικών του δαιμόνων.

Διότι ο Οπενχάιμερ ως ιστορία, έχει του κόσμυ τα σύνθετα πράγματα. Υπήρξε κομμουνιστής στο παρελθόν,. , σεμιά φάση των τελευταίων πολεμικών ωρών ‘όταν η Συμμαχία πάει να εξελιχθεί σε Ψυχρό Πόλεμο, θα βρεθεί ανάμεσα, θα βρεθεί μπερδεμένος, θα κάνει την επιλογή…Θα υποστεί τη χρέωση όταν ριφθεί η ατομική βόμβα στην Ιαπωνία ως καταστροφεας της Ανθρωπότητας, θα τον «σωσει» το ΥΠΕΡΕΓΩ του Προέδρου Τρούμαν, που θέλει τη «Νίκη» για πάρτη του, να την καρπωθεί ο ίδιος, ο Οπενχάιμερ θα βρεθεί στο κυνηγι των μαγισσών , στη μυτη του Γερουσιαστη Μακάρθυ με το αντιπολεμικό μενος που θα τον κυριευσει ως απαλλαγή από τις ενοχες…

Είπα παρα πολλά. Και ξέρετε γιατι τα είπα; Διότι για να κάνεις έργο, πρεπει η πράξη να είναι «σπουδαία και τέλεια», να είναι larger than life κι ας βγαίνει από την ίδια τη ζωή  Ναι, ένας άνθρωπος σαν τον Οπενχάιμερ, με βάση αυτο που έκανε, τον αντίκτυπο που είχχε στην Ανθρωπότητα αλλά και στον εαυτο του, ναι αυτούς κάνεις έργο. Αυτούς που πρέπει να έχουν το κάτι παραπάνω. Διαφορετικά, ποιος ο λόγος;;

Κι αν κάνει ταινία τη ζωή καθημερινών ανθρώπων από εκείνους που δεν έχουν ιστορία, πρεπει να τους βάλει σε μια ανώτερη δραματικη κατασταση ώστε να αξιζε τον κόπο να γίνουν έργο. Περίτρανα παραδείγματα σε αυτό το το τελευταίο είναι το «Ημεολογιο της Αννς Φρανκ» κι ο «Κλέφτης των ποδηλάτων»

Στην περίπτωση «Οπενχάιμερ» με βάση αυτά που διαθέτεις μπορείς και φτιάχνεις κι επος. Οταν καταλήξεις σε αυτό, επιλέγεις και το είδος του έπους.

Το είδος του έπους που επέλεξε ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΝΟΛΑΝ για να δειξει στο σινεμά τον «ΟΠΕΝΧΑΪΜΕΡ» είναι ο συνδυασμός της δράσης και του υπαρξιακού δραματος, είναι η προβολή του περιβάλλοντος (η χρωματική ουδετερότητα του νερού που έλεγε ο Κόπολα ως επιλογή υφους για τον κύριο Εβιάν του, σε εκείνο το μάθημα)κι εδώ είναι η αίσθηση της εποχής μέσα από τη λογική του μαυρόασπρου με την οποία ΦΩΤΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΧΡΩΜΟ. Και κάνει θαυματα στη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ο ΧΟΫΤΕ ΒΑΝ ΧΟΫΤΕΜΑ, που έχει αντικαταστήσει στην καρδιά και στo συνεργείο του Νόλαν τον άλλοτε παiκταρα του , Γουόλις Πφίστερ με τον οποίο τα χαλάσανε όταν ο Γουολις πήρε το Oscar για το “Inception”. Υπάρχει κάτι σκουρο στην όλη ατμοσφαιρα, μια γκριζάδα, που έχει να κάνει με την αίσθηση της απειλής αλλά και των ταινιών του καιρού εκείνου, μια θαυμάσια σειρά επιλογών της σκηνογραφικής υπεύθυνης ΡΟΥΘ ΝΤΕ ΓΙΟΝΓΚ που παραδίδει υλικό στον διευθυντή φωτογραφίας για να πράξει με βάση της σκηνοθεσία- κυρίως γυρω από το Λος Αλαμος, που δίνεται και σεναριακή βαρύτητα ως σκηνογραφική επιλογή.. Όπως και τα κοστούμια της ΕΛΕΝ ΜΙΡΟΖΝΙΚ που έχουν συμβάλει σε αυτό του περί δεκαετίας ’40 και μακαρθισμός ’50.

Ο Νόλαν σεναριογραφικά το σπάει σε πολλές μικρές σκηνές, δουλεύει τα flash-back ώστε να βγει ο θεατής από την μονότονη αφήγηση που λόγω πολλων λεπτομερειών  μπορεί να του φανεί κουραστική.. Ξέροντας από σεναριο, γνωρίζει ο Νόλαν ότι το σεναριακό αυτό είδος προυποθέτει σύντομες εμφανίσεςι κι ο σκηνοθέτης Νόλαν γνωρίζει ότι θα χρειαστεί δυνατές φυσιογνωμίες που να να υπογραμμίσουν σκηνές όπως η περίπτωση του ΚΕΙΣΥ ΑΦΛΕΚ ή ο Χάρυ ΤΡούμαν του ΓΚΑΡΥ ΟΛΝΤΜΑΝ, παραλλήλως γράφει και ρόλους, γραφει για τις δυο γυναίκες, την ΕΜΙΛΥ ΜΠΛΑΝΤ και την ΦΛΟΡΕΝΣ ΠΙΟΥ για να του χαρίσουν τις δραματικές τους εκφράσεις -ο Νόλαν δεν είναι αυτό που λέμε σκηνοθέτης ηθοποιών…Όμως ως σκηνοθέτης κλός εν γένει μπορεί και τους συγκεντρωνει τους ηθοποιούς και τους αφηνει να το φτιάξουν κι οι πολλοί αυτοί ρόλοι των συντομων εμφανίσεων καταλήγουν σε ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ κι υπογραφή κλίματος  κι από αυτούς που είναι ΡΟΛΟΙ,  ξεχωριστή μνεία στον ΡΟΜΠΕΡΤ ΝΤΑΟΥΝΙ τζ, που έχει γίνει ενας άλλος, έχει ελέγξει την πληθωρικότητα του, κι έχει σπρώξει προς άλλο σημείο το φυσικό νευρο του κι ο Νόλαν δεν είναι βλάκας να του περιορίσει τα εκφραστικά μέσα. Με αποτέλεσμα μια αξιοποίηση του ηθοποιού που θα τον πάει για Oscar. Κι ο ΜΑΤ ΝΤΕΗΜΟΝ  δίνει με την παρουσια του τόνο κι αίσθηση, απλά ο ρόλος δεν είναι της ίδιας «χωρητικότητας» με του Ρόμπερτ Ντάουνι τζ.

Η σκηνοθεσία ολοκληρώνεται με την επιλογή του ΚΙΛΙΑΝ ΜΕΡΦΥ στο ρόλο του Οπενχάιμερ, ναι είναι εδώ που η σκηνθεσία υπογράφει κι ολοκληρώνει. Με την επιλογή αυτή δείχνει ο Νόλαν πως τον θέλει τον Οπενχάιμερ της δικής του ταινίας, . Δεν τον βλέπει σταρ, δεν τον βλέπει γόη ούτε του καθρέφτη ούτε της ακαδημαϊκής προβολής, του αντλεί όμως γοητεία μέσα από ανθρώπινα στοιχεία φόβου, ταπεινωσης αλλά και πνευματικής διέγερσης όταν έρχεται η ωρα να μπουν στο ρόλο. Μόνο που ο Κίλιαν Μέρφυ δεν περιμένει την ωρα αλλά τα έχει ήδη κανει στην προετοιμασία του με αποτέλεσμα να βγαίνουν αβίαστα και να λες «αυτός είναι ο Οπενχάιμερ». Κι ας μην τον ειχες φανταστεί ποτέ έτσι. Κερδισμένο στοίχημα του σκηνοθέτη που του τονίζει το Εγώ με το παραπάνω.

Δεν κλείνω πριν μνημονεύσω τον ΛΟΥΝΤΒΙΓΚ ΓΚΕΡΑΝΣΟΝ για τη μουσική η οποία συνδυάζεται μοναδικά με η φωτογραφία αλλά και με το ΜΟΝΤΑΖ της ΤΖΕΝΙΦΕΡ ΛΕΗΜ κι ο συνδυασμός τους μου θυμίζει από πολλές απόψεις την αναλογη συνεργασία των ειδικοτήτων αυτών στο φιλμ του ΦΙΛΙΠ ΚΑΟΥΦΜΑΝ «ΟΙ ΚΑΤΑΛΛΗΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ» (Τhe right stuff). Προσθέστε και τους ΗΧΟΥΣ ΚΙ ΟΛΟΚΛΗΡΏΝΕΤΑΙ Η ΥΠΕΝΘΎΜΙΣΗ.

Ολοκληρώνεται όμως και το συνολικο σκηνοθετικό κοίταγμα του Νόλαν πάνω στο πρόσωπο και στο τι είδους ταινία έκανε κι από που ξεκινάμε για να κάνουμε την ταινία που θέλουμε, από που αρχίζουμε να της αντλούμε χυμούς ώστε να δώσουμε πνοή, ζωή!!!