Και το «συνοικιακό» με το «αριστοκρατικό» γίνονταν ένας αχταρμάς μέσα μου, εντελώς δια-ταξικός όπου ξεκαθάριζα ότι το ΣΙΝΕΜΑ είναι ΕΝΑ!!!
Μόνο που σήμερα, όπως έχω εξηγήσει πολλές φορές, η Β’ ΠΡΟΒΟΛΗ έχει μεταφερθεί από τη συνοικία στα dvd club ή και στο download, αν και στα χρόνια εκείνα το «τζάμπα» ίσχυε μόνο για τα θερινά και μεταφραζόταν σε «μάντρες», «μπασκέτες», «μπαλκόνια» όπου κατοικούσαν οι τυχεροί.
Ένα τέτοιο της σημερινής αντίληψης περί Β’ΠΡΟΒΟΛΗΣ, όπου βλέπουμε με καθυστέρηση αυτά που δεν πρέπει να χαθούν, είναι το «ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΟΔΗΓΗΣΗΣ». Το οποίο είναι έργο συναισθηματικής αξίας και ταιριάζει με τον πρόλογο.
Εκείνο που με συνεπήρε στην ταινία και που τo εκτίμησα πολύ είναι πως έβλεπα τους δύο πρωταγωνιστές, δηλαδή τον ΜΠΕΝ ΚΙΝΓΚΣΛΕΥ και την ΠΑΤΡΙΤΣΙΑ ΚΛΑΡΚΣΟΝ καθώς και την ΚΑΤΑΛΑΝΗ σκηνοθέτη ΙΖΑΜΠΕΛ ΚΟΙΞΕΤ να τα δίνουν όλα για ένα έργο εκ προοιμίου «μικρό». «Μικρό» με την έννοια πως δεν έχει να παρουσιάσει κάτι μεγαλεπήβολο ούτε ως παραγωγή ούτε ως θέμα. Θεωρητικώς πρόκειται για ένα δραματάκι πάνω στην ανθρώπινη συνεννόηση, στην ανθρώπινη κατανόηση, στην ανθρώπινη ζεστασιά. Με κεντρικά πρόσωπα ένα Ινδό Σιχ ο οποίος έχει καταφύγει στη Νέα Υόρκη με πολιτικό άσυλο, και σε μια βιβλιοκριτικό Αμερικανίδα WASP (το παραδοσιακό στυλ της Αγγλοσαξώνισσας σε καταγωγή και προτεστάντισσας σε θρήσκευμα αν και στην ταινία λόγος περί θρησκείας από τη μεριά της δεν γίνεται) που θα τους φέρουν κοντά τα μαθήματα οδήγησης, τα οποία προκύπτουν από τυχαίο περιστατικό. Στη μεταξύ τους σχέση που αναπτύσσεται ξετυλίγονται οι ζωές τους και μαθαίνουμε τα πάντα για αυτούς, για τη διαδρομή του καθενός, τα κενά, τις οικογένειες κλπ.
Θεωρητικώς πάλι μιλώντας θα μπορούσε να έχει βγει κάτι τόσο τετριμμένο, που φαντάζομαι ότι το φοβήθηκαν κι οι θεατές του 15Αυγουστου που επέλεξε ως ημερομηνία η ελληνική εταιρία να το κυκλοφορήσει. Γι αυτό κι έχουμε στον PANTIMO.GR την Β’ ΠΡΟΒΟΛΗ διότι τα έργα χρειάζονται επανατοποθέτηση και να μην τα τρώει η μαρμάγκα. Ελεγα λοιπόν ότι θα μπορούσε να είναι και κάτι «της σειράς», που έτσι κι αλλιώς είναι.
Να όμως που έρχονται οι άνθρωποι του κι αυτό το «της σειράς» δεν το βλέπουν ακριβώς έτσι, δεν το βλέπουν σαν βιαστικοί κριτικοί που έχουν να δουν κι άλλες ταινίες μέσα στη βδομάδα και πρέπει να γράψουν σε περιορισμένο σύνολο λέξεων για κάμποσες αλλά το βλέπουν ως ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ.
Διότι όταν ένα σενάριο στρέφεται γύρω από τα ανθρώπινα που περιγράφω πιο πάνω, αυτά για τους αληθινούς καλλιτέχνες δεν είναι «μικρά». Μπορεί να μην είναι μεγαλεπήβολα. Πάντως «μικρά» δεν είναι.
Αυτό με έπεισαν ότι υπηρέτησαν οι συντελεστές. Η σκηνοθέτης έστρεψε όλο το ενδιαφέρον πάνω στους ηθοποιούς, τι άλλη σκηνοθεσία να επιλέξει για ένα ανθρώπινο δραματάκι που θέλει να του δώσει υπόσταση; Καταρχάς, την τέλεια διανομή. Αυτό μου το είχε εξηγήσει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗΣ κάποτε, στα ξεκινήματα μου, πως όταν δεν έχουμε τη δυνατότητα της μεγάλης παραγωγής και του μοναδικού σεναρίου οφείλουμε να κυνηγάμε ως ζητούμενο την ΤΕΛΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗ (αυτό που λέμε casting)
Τελειότερη διανομή από αυτό το ζευγάρι που δεν είναι ζευγάρι στον μύθο, δεν υπήρχε. Η Πατρίτσια Κλάρκσον είναι μια ηθοποιός, από αυτές τις Αμερικάνες τις supporting, που πολύ εκτιμώ. Αν και θεωρούσα από την πρώτη φορά που την ξεχώρισα ότι το ταλέντο της δεν είναι μόνο για supporting, εν τούτοις ένα στοιχείο γυναικείας λάμψης που μπορεί να της λείπει την σπρώχνει προς τα εκεί. Στην ουσία όμως είναι ΡΟΛΙΣΤΑ. Και μια καλή ρολίστα γίνεται και πρωταγωνίστρια ανετότατα και ιδού η απόδειξη. Αφενός δεν αφήνει στοιχείο του ρόλου ανεκμετάλλευτο στην κάθε λεπτομέρεια, αφετέρου ο τρόπος με τον οποίο παίζει είναι απολύτως κινηματογραφικός, λιτός, ελεγχόμενος αλλά από την άλλη είναι και «παίξιμο». Βλέπεις ηθοποιία, όχι μια σκέτη λιτότητα που μπορεί να ξεστρατίσει στο υποπαίξιμο. Αναδεικνύει όλα τα συναισθήματα της ηρωίδας της.
Από την άλλη ο Μπεν Κίνγκσλει είναι αυτό που λέμε Ηθοποιάρας. Όταν είχε βγει στον «Γκάντι» είχαν πεί κάποιοι δικοί μας πως απλώς μοιάζει του Γκάντι (τόσα καταλάβαιναν, τόσα έλεγαν) και μετά από αυτό το φιλμ θα εξαφανιστεί. Ο Κίνγκσλει δεν έμοιαζε καθόλου του Γκάντι , απλώς είχε ΓΙΝΕΙ ο «Γκάντι». Και στα 30τόσα χρόνια που ακολούθησαν τον είδαμε….. και που δεν τον είδαμε; Μα στα πάντα. Και σε όλα τα είδη και σε απίστευτες ποικιλίες ρόλων, και πρωταγωνιστή και supporting και guest και…και…και…. Στα «Μαθήματα οδήγησης» έχει ένα ρόλο που εξωτερικά τουλάχιστον προσομοιάζει με εκείνον που έπαιζε στο «Σπίτι από άμμο κι ομίχλη». Δεν είναι όμως ίδιος και δεν επιτρέπει κι ο ηθοποιός, με τη λιτή του και πάλι προσέγγιση, να φανεί ίδιος. Του βάζει εντελώς διαφορετικά «χρώματα» και δεν αλλάζει συμπεριφορές. Απλώς όταν τον βλέπουμε στις σκηνές του με την Κλάρκσον παίρνουμε μερίδιο από λανθάνουσα τρυφερότητα και προστασία, όταν τον έχουμε στις σκηνές με την Ινδή σύζυγο (κι αυτή η ηθοποιός είναι θαυμάσια- ΣΑΡΙΤΑ ΤΣΟΥΝΤΟΥΡΙ τη λένε) που του προξένεψαν, κάπου τον αισθανόμαστε και απειλητικό, ότι μπορεί από στιγμή σε στιγμή να ξεσπάσει. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι ο Κίνγκσλει βάζει διακριτικούς τόνους διαφοράς στο πως τον βλέπει κι η εκάστοτε παρτενέρ- ηρωίδα.
Με τούτα και με κείνα , το «εργάκι’ παραμένει μεν «μικρό» αλλά μας έχει κερδίσει, μας έχει κατακτήσει κι η σημασία κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Την κόρη της Κλάρκσον την παίζει η κόρη της Μέρυλ Στρηπ. Μόνο που δεν είναι η ίδια κόρη που είδαμε στο «H Ρίκυ και η ροκ» και στο «Love and Mercy», η Μάμυ Γκάμερ, δεν είναι εκείνη που η μαμά ήταν έγκυος όταν έπαιρνε το Οσκαρ για την «Εκλογή ης Σόφι» αλλά η επόμενη κόρη που η μαμά ήταν έγκυος όταν ήταν υποψήφια στο «Πέρα από την Αφρική», η ΓΚΡΕΙΣ ΓΚΑΜΕΡ. Βλέπετε, ΚΑΙ τα παιδιά της Μέρυλ Στρηπ συμβαδίζουν με τις οσκαρικές επισκέψεις της . Υπάρχει κι άλλο που η μαμά ήταν έγκυος ως υποψήφια στο «Φλερτάροντας τη ζωή». Αμα είσαι υποψήφια κάθε χρόνο, θα συμπέσουν με τα Οσκαρ κι οι εγκυμοσύνες σου. Το θέμα είναι πως δεν πρόκειται γα την ΙΔΙΑ κόρη αλλά για ΟΛΟΙΔΙΑ κόρη. Είναι πολύ όμοιες οι δύο αδελφές, τόσο όμοιες που αφενός νόμισα ότι πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο μέχρι να προσέξω το casting στους τίτλους φινάλε και να διαβάσω διαφορετικό όνομα κι από την άλλη αναρωτήθηκα σοβαρά τι είδους ρόλων θα κυνηγήσει η κάθε μία που είναι τόσο όμοιες και καταπλακώνονται αμφότερες από την ίδια βαριά σκιά. Πάντως η Γκρέις στο ρόλο της κόρης της Κλάρκσον μου φάνηκε καλύτερη από την Μάμι όταν έπαιζε την κόρη της αληθινής μαμάς της στο «Η Ρίκυ και η ροκ». Ισως να είχε να κάνει με το βάρος της σκιάς….