Αφησα επίτηδες να περάσουν κάποιες μέρες, να μην τρώμε χρόνο και χώρο με το να εξηγώ ότι δεν πρόκειται για τρίτη μουσική βιογραφία μετά το «BOHEMIAN RHAPSODY» και το «ROCKETMAN» αλλά για κάτι εντελώς διαφορετικό, για ένα φιλμ υπογραφής ΝΤΑΝΥ ΜΠΟΫΛ με δυνατό όνομα στο σενάριο τον ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΚΕΡΤΙΣ του «4 γάμοι και μια κηδεία», του «Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ», του «Αγάπη είναι…».
Είναι μια φανταστική ιστορία που απαντά απευθείας στο ερώτημα, πριν καν το θέσει, «αν δεν υπήρχαν οι Μπητλς θα έπρεπε να τους εφεύρουμε»… Λες κι είναι εύκολο.. Τέλος πάντων.. Πρώτη ένσταση αλλά την προσπερνώ.
Την προσπερνώ επειδή το σενάριο βαδίζει κανονικά , γλυκά, τρυφερά, ευρηματικά . Με ήρωα ένα φουκαρά μουσικό ινδικής καταγωγής, που δεν του βγαίνει το καλλιτεχνικό και το παλεύει, οι γύρω του δεν του δίνουν σημασία, η οικογένεια του αδιαφορεί..
Κι ένα βράδυ, κάνει ατύχημα οδικό κι εκεί στο νοσοκομείο ξυπνά σαν σε φανταστική κατάσταση όπου ο κόσμος δεν ξέρει ποιοι είναι οι Μπήτλς κι όταν παίζει σε μια παρέα το «Yesterday» άλλοι τα χάνουν, άλλοι αντιδρούν «κάπως» (κάνοντας έτσι κι ένα σχόλιο για τη σημερινή κατ-αναλωτική τάση στις Τέχνες γενικότερα και στο τραγούδι ειδικότερα), και δεν είναι πως δεν ξέρουν τους Μπητλς και τα τραγούδια τους μόνο η παρέα που ανέφερα, είναι πως δεν αναγράφεται τίποτε για αυτούς ούτε στο Διαδίκτυο ούτε στο λήμμα «Beatles» , ούτε σε κανένα τίτλο τραγουδιού…
Ωπα… ωπα… ωπα
Εδώ υπάρχει σοβαρή ένσταση. Βεβαίως κι η φαντασία, βεβαίως κι η ποιητική άδεια, βεβαίως κι η επινόηση , αλίμονο. Όμως και σε αυτά, υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Άλλο να τα έβλεπε αυτά όλα στον ύπνο του ο ήρωας , όπου εκεί θα δικαιολογείτο πλήρως ο κανόνας της φαντασίας κι άλλο να παρακολουθούμε μια ταινία η οποία σεναριακά επιχειρεί να μας πείσει ότι οι «Μπητλς» (ΣΣ..εγώ θα τους γράφω με ελληνικά στοιχεία όταν αναφέρομαι σε αυτούς, πλήν λήμματος της αγγλικής πιο πάνω) είναι άγνωστοι και δεν τους ξέρει κανείς. Διότι εντάξει ο ήρωας κτύπησε και ζαλίστηκε.. Οι επίλοιποι; Ο κόσμος; Η μουσική βιομηχανία;…
Είναι το στοιχείο που σε κάνει ενδόμυχα να «κλωτσάς» και να μην ξέρεις τι σου φταίει , αν κάτι στην ταινία δεν σου πηγαίνει.
Υπάρχει ολόκληρη συγγραφική και σεναριογραφική κοσμοθεωρία πάνω στο φανταστικό εύρημα. Για να το δεχτείς ως υπαρκτό, πρέπει να συνδέεται πολύ με την φαντασία και να βρίσκεις ένα τρόπο να πείθεις ότι η φαντασία ήταν πραγματικότητα, τη στιγμή που δεν στέκει κάτι τέτοιο ως πραγματικότητα, εις πείσμα κάθε λογικής.
Είναι ένα μάθημα που πρώτα πήρα στην Ελλάδα από την «ΑΛΚΗΣ ΘΡΥΛΟΣ», από ποια άλλη; (κι αργότερα το πέτυχα σε εμβριθείς διδασκαλίες στην Αμερική) με αφορμή το θεατρικό έργο των Βασίλη Ανδρεόπουλου- Βαγγέλη Γκούφα «Το έμπα και το έβγα του κόσμου» που είχαν παίξει ο Βασίλης Διαμαντόπουλος με την Μαρία Αλκαίου. Η κορυφαία κριτικός αυτού του τόπου με τη λογοτεχνική κατάρτιση ελαχίστων , είχε κάνει μια τρομερή εισήγηση-ανάλυση για το εύρημα εκείνου του έργου, να καίγεται στο φινάλε το λιμάνι του Πειραιά και κατεπέκταση η πόλη(;) και δεν θα ξεχάσω τους διαχωρισμούς που είχε κάνει περί φανταστικού ευρήματος και ρεαλιστικού περιβάλλοντος και πλαισίου, το οποίο είναι μια συγγραφική αρχή. Άλλο το συγγραφικό εύρημα στα «Κόκκινα φανάρια» πως δια νόμου κλείνουν τα πορνεία, κάτι που δεν υπήρχε το 1962 όταν γράφτηκε το έργο-αποδείχτηκε απλώς προφητικό μερικά χρόνια αργότερα, άλλο ότι καίγεται το λιμάνι του Πειραιά στα καθημερινά κι όχι στον βομβαρδισμό από τους Εγγλέζους, κι άλλο ότι ο κόσμος αγνοεί τους «Μπητλς» και τα τραγούδια τους..
Απορώ πως δεν του έδωσαν τη δέουσα προσοχή ο σκηνοθέτης Ντάνυ Μπόϋλ κι ο Σεναριογράφος Ρίτσαρντ Κέρτις, διότι, όπως τόνισα στην αρχή, στο story έγκειται το ζήτημα κι όχι στο σενάριο που μετέβαλε σε σενάριο το story.
Ισως, ο Μπόυλ με τον Κέρτις να θεώρησαν ότι η αφορμή που τους δίνει για να μιλήσουν για την αξία των Μπητλς είναι σημαντικότερη, αν και δεν νομίζω ότι από αυτή την άποψη το έργο μας είπε κάτι που δεν ξέραμε, εννοώ για την σημαντικότητα των «Σκαθαριών» και την παρέμβαση τους στην παγκόσμια μουσική – κι όχι μόνο! – κουλτούρα.
Από κει και πέρα, ο Ρίτσαρντ Κέρτις, ως μετατροπέας του story σε σενάριο, επιστράτευσε τις δικές του τεχνικές πάνω στην κομεντί και κυρίως την αισθηματική κομεντί, για τη δοσολογία λεμονιού και ζάχαρης, πικρού νεραντζιού και ροσολιού, και με τους κανόνες της αισθηματικής κομεντί έγραψε σενάριο πάνω σε αυτό το θέμα, το οποίο αναπόφευκτα κατέληγε και στο love story αλα Νότινγκ Χιλ- ας πούμε, όπου τελικά η δικαίωση έρχεται μέσα από το οριστικό ζευγάρωμα του αγοριού και της κοπέλας… Εντάξει, οι ενστάσεις συνεχίζονται αλλά από την άλλη δεν μπορείς να μην επισημάνεις και να μην εκτιμήσεις, αν παρασυρθείς από τον οίστρο μπορείς και να θαυμάσεις, και να το κάνεις κι ανενόχλητα, αυτή τη σεναριακή τεχνική.
Όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο ο σκηνοθέτης ΝΤΑΝΥ ΜΠΟΫΛ «αγκάλιασε» αυτό το σενάριο και , πως δούλεψε σκηνοθετικά την κάθε σκηνή του σεναρίου, με αέρα, με ελαφράδα, με τονισμό του φλέγματος, και με τη χρήση των τραγουδιών και της μουσικής να γίνονται όργανα της σκηνοθεσίας στο να ομορφύνει η ταινία.
Η ΛΙΛΥ ΤΖΕΗΜΣ είναι διαπιστωμένα σε εξελικτική πορεία , όπως ήταν κι η Εμιλυ Μόρτιμερ πριν από κάποιον καιρό κι άλλες πολλές ανάλογες και κατά εποχή, που είχαν, όμως, ημερομηνία λήξεως.. ας τη δούμε, αν θα είναι τυχερή να της έρθουν οι ρόλοι… Ο ΧΙΜΕΣ ΠΑΤΕΛ στο ρόλο του νεαρού μουσικού ινδικής καταγωγής είναι υπόθεση casting director και αξιοποίησης της επιλογής από τον κανονικό… director, τον σκηνοθέτη Ντάνυ Μπόυλ εννοώ.