Το λέω αυτό επειδή το έργο, αυτό που σου δείχνει κι αυτό που σου αφήνει, είναι η αίσθηση ενός ωραίου πολεμικού φιλμ, στα παραδοσιακά πρότυπα, εκείνες οι πολεμικές ταινίες που μας χάρισαν βραδιές αξέχαστες επί χρόνια.
Σε αυτή την παράδοση πατάει κι αν υπάρχει κάποιο κινηματογραφικό πρότυπο στο οποίο να βρίσκεται πιο κοντά, αυτό είναι το φιλμ «TORA!TORA!TORA!» που είχε δείξει την επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ, στο λιμάνι της Χαβάης, που ήταν κι η μάχη η οποία έβγαλε την Αμερική στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1941 τον Δεκέμβρη , κι από τις δύο μεριές. Και των Αμερικανών και των Ιαπώνων. Κι ήταν και κατά κάποιο τρόπο αμερικανο-ιαπωνική συμπαραγωγή.
Το «Midway» μας δείχνει τα πράγματα κι από τις δύο πλευρές αλλά όχι στο απόλυτο, από πλευράς δράσης και εικόνας. Το συντριπτικό ποσοστό είναι από την αμερικανική μεριά. Υπάρχει, όμως, κι ένα μικρό που χωράει το πώς έπραξαν ή και ένιωσαν κι οι Ιάπωνες και μάλιστα στο φινάλε διαβάζουμε πως η ταινία αφιερώνεται στους νεκρούς και των δύο πλευρών.
Τη ναυμαχία του Μιντγουέι λοιπόν επιχειρεί να «αναβιώσει» κατά κάποιο τρόπο η ταινία , τη ναυμαχία που θεωρήθηκε για τον Πόλεμο στον Ειρηνικό Ωκεανό ως κάτι ανάλογο με τη Μάχη του Στάλινγκραντ στην Ευρώπη. Ως η αποφασιστική ναυμαχία που άρχισε να αλλάζει το ρου του πολέμου υπέρ των Συμμάχων.
Η ταινία βασίζεται στις ιστορίες των αληθινών προσώπων πάνω στο αεροπλανοφόρο και φτιάχνει ένα σενάριο πολεμικής ταινίας όπου η διαδικασία της ναυμαχίας σε εικόνες είναι το σεναριογραφικό πόνημα, οι χαρακτήρες θα οριστούν με βάση τη συμμετοχή τους στη ναυμαχία και για κάποιους θα φανεί κι ένα οικογενειακό background. Δεν υπάρχουν εδώ ερωτικές ιστορίες και τέτοιου είδους διανθίσεις, παρά μόνο εν συντομία σε ένα –δύο σημεία που κρίνεται απαραίτητο για τις ανάσες, είναι ένα καθαρόαιμο πολεμικό φιλμ, όπου η αυθεντικότητα γεγονότων και προσώπων είναι που του δίνει κι ένα κύρος και μια σοβαρότητα κατά την παρακολούθηση.
Και πρόκειται για πολεμικό φιλμ συναρπαστικό.
Μου έκανε ξεχωριστή εντύπωση ο σκηνοθέτης ΡΟΛΑΝΤ ΕΜΕΡΙΧ που επιστράτευσε την blockbuster – ίδικη πλευρά του, το είδος δηλαδή στο οποίο θητεύει, στο να κάνει την ταινία συναρπαστική αλλά και να μην την φτηνύνει με blockbuster - ικά τεχνάσματα. Ακόμα και τα οπτικά εφφέ έχουν ενσωματωθεί στην αντίληψη αυτή και τα βλέπουμε να υπηρετούν το πολεμικό θέαμα στο να τον κάνουν συναρπαστικό κινηματογράφο ψυχαγωγικής εξόδου κι όχι να τον μεταβάλουν σε υπερ- ηρωϊκό παραμύθι. Θα τολμούσα να την χαρακτηρίσω ως την πιο σοβαρή ως τώρα δουλειά του από πλευράς περιεχομένου αλλά κι από πλευράς δικής του συμπαράταξης με το περιεχόμενο χωρίς να απαρνείται κινηματογραφικά τον «περιπετειά» εαυτό του.
Είχε γυριστεί και πριν από 40 και κάτι χρόνια μια «ναυμαχία του Μιντγουέι» που είχε προβληθεί στο «Αττικόν» με το σύστημα sensurround , εκείνο το σύστημα με τις ηχητικές δονήσεις που έκανε την αίθουσα να «τρέμει» αλλά παρά τη χρήση του ήχου, που δεν ήταν πλέον πρωτότυπος διότι είχε προηγηθεί ο «Σεισμός» και από μόνο του το σύστημα δεν έκανε εντύπωση αν δεν συνοδευόταν κι από κάτι άλλο που να το υποστηρίζει , ήταν αποτυχία. Μολονότι έπαιζαν μεγάλοι σταρ αλλά δεν είχαν και ρόλους να παίξουν.
Εδώ έχει γίνει και πολύ καλή δουλειά στη διανομή, στο casting, όπου σε χαρακτήρες ιστορικά ακριβείς , τους οποίους το έργο τους θέλει να φανούν ως χαρακτήρες πολεμικού έργου κι όχι πολεμικού δράματος ώστε να τους σκαλίσει σε θέματα πέραν του είδους που τους χρειάζεται, έχουν κληθεί ηθοποιοί γνωστοί αλλά όχι πρωτοκλασάτοι αστέρες. Ο ΓΟΥΝΤΥ ΧΑΡΕΛΣΟΝ που έχει το «ύφος» για να δώσει μια υπογράμμιση που αρκεί, ο ΑΑΡΟΝ ΕΚΧΑΡΤ, ο ΝΤΕΝΙΣ ΚΟΥΕΗΝΤ, ο ΠΑΤΡΙΚ ΟΥΙΛΣΟΝ, ο ΛΟΥΚ ΕΒΑΝΣ κι ο ΕΝΤ ΣΚΡΑΪΝ που ως ρόλος έχει το κάτι παραπάνω από τους άλλους, υπηρετούν το είδος με συνέπεια.
Φυσικά και πάλι αριστεύουν οι ηχητικοί παράγοντες διότι αυτοί είναι που πρέπει να προβάλουν το ζητούμενο του σκηνοθέτη, την πολεμική θεαματική εκδοχή της ναυμαχίας, και το πετυχαίνουν δίνοντας αξιοπρέπεια στη μάχη του ήχου κι όχι σκέτα.. μπουμπουνητά. Όπως επίσης θαυμάσια δουλειά έχει γίνει και στο ΜΟΝΤΑΖ όπου η εξιστόρηση της ναυμαχίας γίνεται νοικοκυρεμένα, με σειρά, χωρίς συγχύσεις, με εξαιρετικό συμμάζεμα του υλικού κι έτσι βγαίνει μια ωραία πολεμική ταινία.
Οι φίλοι του είδους θα περάσουν πολύ όμορφα, θα συναισθανθούν ότι είχαν καιρό να δουν ένα τόσο καλό, πολεμικό ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΩΔΕΣ φιλμ. Σαν κι εκείνα που έβλεπαν προηγούμενες γενιές. Στα χρόνια τα πολλά, που άκμαζε το είδος.