Αποφάσισα, τώρα που κυκλοφορεί στις αίθουσες να βάλω αντι για νέα κριτική, τα τέσσερα κομμάτια που είχα κάνει τότε, σε ενιαίο πλέον δημοσίευμα επειδή θεωρώ πως φαίνεται καθαρά στο καθένα το εκάστοτε πάτημα της ταινίας.
Είναι λίγο σαν το…. «ΡΑΣΟΜΟΝ» του Ακίρα Κουροσάβα, μια και βρισκόμαστε στην Ιαπωνία και στα Οσκαρ και το «Ρασομόν» ήταν το πρώτο Οσκαρ της Ιαπωνία (1952) όπως και το πρώτο του Κουροσαβα κι ήταν υποψηφιο και για σκηνικά κι είχε ως θέμα μια υπόθεση που την έβλεπε από τρεις διαφορετικές «οπτικές γωνίες». Ετσι κι εδώ , αποφάσισα η ταινία να εξετάζεται κάθε φορά από την ματιά του εκάστοτέ επιτεύγματός για το οποίο πήρε την έγκριση από τους αρμόδιους κινηματογραφιστές. Και στα χέρια της κατέληξε το αγαλματάκι του Διεθνούς.
ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΕΚ ΔΙΑΣΚΕΥΗΣ
- DRIVE MY CAR- Ρουισούκε Χαμαγκούτσι, Τακαμάσα Οε
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη σεναριακή υποψηφιότητα και για τους δύο, ο Χαμαγκούτσι έχει και σκηνοθετική για την ίδια ταινία
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ενας σκηνοθέτης κι ηθοποιός, μετά τον αιφνίδιο θάνατο της γυναίκας του, αποφασίζει να δεχτεί μια πρόταση από θίασο στη Χιροσίμα και να ανεβάσει εκεί μια παράσταση του τσεχωφικού «Θείου Βάνια». Δεν είναι μόνο ότι θα ανακαλύψει πράγματα για το παρελθόν της, είναι ότι κι όλα τα πρόσωπα που εμπλέκονται θα αποκαλύπτουν δικά τους πράγματα, σκαψίματα σε βάθος ενώ καταλυτική θα είναι η γνωριμία με το κορίτσι που έχει αναλάβει τις μετακινήσεις του στη διάρκεια της παραμονής του εκεί κι είναι αυτή που κάνει την αναγωγή στον τίτλο αλλά και τη συμβολική του προέκταση.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Από διήγημα προέκυψε έργο 3 ωρών, ένα βαθύ και πυκνό δράμα το οποίο προσωπικά το χαρακτηρίζω «μπεργκμανικό-σημερινό-γιαπωνέζικο» . Είναι έργο με μεγάλα ψυχολογικά βάθη κι ενώ είναι 3ωρο και βαρύ, καταφέρνει και κατακτά το θεατή σε όλη τη διάρκεια, επειδή οι άνθρωποι του ολοένα ξεγυμνώνονται κι αποκαλύπτονται. Τη διασκευή την έχει κάνει ο σκηνοθέτης με συνεργάτη, και φυσικά όταν από διήγημα βγαίνει τέτοιο πράγμα τρίωρο…!!!!!Και το έργο έχει φτάσει να είναι ταυτόχρονα υποψήφιο και για Διεθνής Ταινία ως εκπρόσωπος της Ιαπωνίας αλλά και Καλύτερης Ταινίας στη 10αδα της Αμερικανικής Ακαδημίας, και φυσικά και για σκηνοθεσία διότι εδώ το επίτευγμα όσο είναι σεναριακό είναι και σκηνοθετικό άλλο τόσο, στα πλαίσια της αφήγησης. Διότι η αφήγηση στον κινηματογράφο μπορεί να είναι και σκηνοθετική. Μένει να δούμε σε ποιο από τα δύο θα πιστωθεί αν πιστωθεί. Και τι θα πιστωθεί. Ωστόσο θέλω να συμπληρώσω κάτι σε συνάρτηση και με το «CODA» πως πλέον οι ρόλοι κωφαλάλων έχουν εισβάλει κανονικά στην παγκόσμια δραματουργία και γεννιέται και νέα τάξη ηθοποιών.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑ (ΝΙΚΗΤΡΙΑ)
- DRIVE MY CAR (Doraibu mai ka) του Ρουισούκε Χαμαγκούτσι (ΙΑΠΩΝΙΑ)
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Η ΙΑΠΩΝΙΑ έχει παράξενη προϊστορία στα ΟΣΚΑΡ. Εχει πάρει ΤΡΙΑ ΟΣΚΑΡ πριν από το 1957, χρονιά που καθιερώθηκαν οι πεντάδες στην Ξενόγλωσση. Τα ΤΡΙΑ ΟΣΚΑΡ εκείνα ήταν για τις ταινίες «ΡΑΣΟΜΟΝ» του ΑΚΙΡΑ ΚΟΥΡΟΣΑΒΑ το 1952, «Η ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ» του ΤΕΪΝΟΣΟΥΚΕ ΚΙΝΟΥΓΚΑΣΑ το 1955 και «ΣΑΜΟΥΡΑΪ» του ΧΙΡΟΣΙ ΙΝΑΓΚΑΚΙ το 1956.
Από όταν καθιερώθηκαν οι πεντάδες, δηλαδή από το 1957 και μετά, η Ιαπωνία προτάθηκε 13 φορές (μαζί με τη φετινή) και μόνο με τις «ΑΝΑΧΩΡΉΣΕΙΣ» του ΓΙΟΖΙΡΟ ΤΑΚΙΤΑ κατάφερε να πάρει το ΟΣΚΑΡ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ και να τα κάνει 4 (αν και τα 3, όπως είπαμε, είναι εκτός πεντάδων). Η φετινή είναι η 14η υποψηφιότητα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως το δεύτερο Ξενόγλωσσο Οσκαρ του μεγαλύτερου Ιάπωνα σκηνοθέτη, του ΑΚΙΡΑ ΚΟΥΡΟΣΑΒΑ για την ταινία «DERSU UZALA» δεν ήταν με την Ιαπωνία αλλά με την ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, όπου είχε καταφύγει ο Κουροσάβα θυμωμένος με την συμπεριφορά της κινηματογραφίας της χώρας του απέναντι του κι εκείνη τη χρονιά η Ιαπωνία ήταν στην πεντάδα με άλλη ταινία, το «Sandakan 8» του Κεν Κουμάι.
Οι άλλες υποψηφιότητες της Ιαπωνίας είναι : «Η άρπα της Βιρμανίας» του Κον Ιτσικάουα (1957), «Immortal love» του Κεισούκε Κινοσίτα (1962), «Twin sisters of Kyoto» του Νομπόρου Νακαμούρα (1964), «Η γυναίκα της άμμου» του Χιρόσι Τεσιγκαχάρα (1965- προτάθηκε τον επόμενο χρόνο και για Σκηνοθεσία), «Kwaidan» του Μασάκι Κομπαγιάσι (1966), «Το πορτραίτο του Τσιέκο» του Νομπόρου Νακαμούρα(1968), «Η γειτονιά των καταφρονεμένων» του Ακίρα Κουροσάβα (1972), «Καγκεμούσα» του Ακίρα Κουροσάβα (1981), «Το θολό ποτάμι» του Κοχέι Ογκούρι (1982), «Το λυκόφως του Σαμουράι» του Γιόζι Γιαμάντα (2004), "Κλέφτες καταστημάτων" του Χιροκάζου Κορέεντα (2019)
ΤΟ ΦΙΛΜ: Ενας σκηνοθέτης κι ηθοποιός, προσπαθεί να συνέλθει από το αναπάντεχο χαμό της γυναίκας του κι αποφασίζει να δεχτεί μια πρόταση για δουλειά, να ανεβάσει σε ένα θέατρο στην Χιροσίμα, τον «Θείο Βάνια» του Τσέχωφ. Οι φάσεις της διαδικασίας επαναπροσαρμογής τον οδηγούν σταδιακά σε αποκαλύψεις για τα μυστικά της συζύγου του αλλά με τον ίδιο τρόπο αποκαλύπτονται κι οι άλλοι άνθρωποι που μπαίνουν στην υπόθεση. Με τα μυστικά που τους διέπουν και τους βασανίζουν, με ντεκόρ τη Χιροσίμα και με καθοριστικό παράγοντα την κοπέλα που αναλαμβάνει τις μετακινήσεις του ήρωα και δίνει τον τίτλο στην ταινία.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Τρίωρο δράμα ψυχολογικού βάθους , το εχω χαρακτηρίσει «σύγχρονο, μπεργκμανικό, γιαπωνέζικο». Ο τρόπος που ξετυλίγονται οι χαρακτήρες κι αποκαλύπτονται οι άνθρωποι είναι που κάνει την ταινία συναρπαστική κι ας είναι φαινομενικά αργή-στην πραγματικότητα δεν είναι. Ο θεατής κατακτιέται από το ότι μονίμως, μπροστά στα μάτια του ξετυλίγονται πρόσωπα. Κι αυτά τα πρόσωπα είναι βασανισμένα από προσωπικά μυστικά, δένονται σε εκπληκτική σύνθεση με το έργο του Τσέχωφ, χωρίς να υπάρχει επίσημος παραλληλισμός, όπως δεν υπάρχει επίσημη σύνδεση και με τη Χιροσίμα, έλα όμως όπου εκεί επιλέχτηκε να διαδραματίζεται η υπόθεση κι ανεπίσημα γίνεται κι αυτή χώρος υποδοχής ενός βαθιά σκαμμένου δράματος. Ένα ψυχολογικό έπος, το οποίο έχει ξεφύγει από τα περιοριστικά πλαίσια της Διεθνούς Ταινίας κι έχει προταθεί και στη 10άδα για Καλύτερη Ταινια, και για Σκηνοθεσία και για Σενάριο(εκ Διασκευής)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
- ΡΟΥΙΣΟΥΚΕ ΧΑΜΑΓΚΟΥΤΣΙ «DRIVE MY CAR» (Doraibu mai ca )
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΑ ΟΣΚΑΡ: Πρώτη εμφάνιση φέτος αλλά με ταυτόχρονη προσωπική υποψηφιότητα σε σκηνοθεσία και σενάριο (εκ διασκευής) καθώς και Διεθνούς Ταινίας (στην Καλύτερη Ταινία, ως παραγωγός υπογράφει άλλος)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Η αφήγηση ενός δράματος. Ο τρόπος ανάλυσης , το ξετύλιγμα των χαρακτήρων, η παρακολούθηση τους από την κάμερα, τα πλάνα που επιλέγει για να το εκφράσει και να το εκδηλώσει όλο αυτό, μια σκηνοθεσία εσωτερικότητας που δεν «φαίνεται» ούτε έχει εντυπωσιασμούς, η ουσία της είναι το ξετύλιγμα των ανθρώπων κι ένα καλό δείγμα για σεμινάριο περί της σκηνοθετικής αφήγησης . Χέρι-χέρι με τη σεναριακή αλλά η σκηνοθετική έχει το δικό της τρόπο για να τα μεταβάλει, όλα αυτά που λέει το σενάριο, σε κλίμα!! Με τη βοήθεια της κάμερας, των φωτισμών, που θα συμβάλλουν σε αυτό το εσωτερική «ξεγύμνωμα»
KAΛYTEΡH TAINIA
- DRIVE MY CAR
ΤΟ ΦΙΛΜ: Ένα τρίωρο δράμα από την Ιαπωνία, με ήρωα έναν ηθοποιός και σκηνοθέτη που ο αναπάντεχος χαμός της γυναίκας του τον αποδιοργανώνει, αυτός, όμως,
βρίσκει τα κουράγια να σηκωθεί όταν του προσφέρεται δουλειά σε ένα θέατρο στη Χιροσίμα να ανεβάσει Τσέχωφ και σε όλη αυτή τη διαδρομή ανακαλύπτει πράγματα για τη γυναίκα του, τον εαυτό του, τους γύρω του, τον περίγυρο, το περιβάλλον.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 4: Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία (Ρουισούκε Χαμαγκούτσι), Σενάριο (εκ Διασκευής), Διεθνής Ταινία (Ιαπωνία)
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ: Οι Ξενόγλωσσες Ταινίες από τα χρόνια του 40 έπαιρναν υποψηφιότητες κυρίως όμως για σενάρια. Τώρα πιά που η Ακαδημία είναι κατ’ επίφαση «Αμερικανική» και έχει γίνει Σφαιρική Διεθνής, η επέκταση πέραν της 5άδα της Καλύτερης Ταινίας επιτρέπει όλο και μεγαλύτερη διεθνή παρουσία. Αν και στους επι μέρους τομείς η Διεθνής παρουσία ήταν ανέκαθεν παρούσα. Αλλωστε, και το πρώτο Οσκαρ Ηθοποιίας, της απονομής του 1929, σε Γερμανό ηθοποιό είχε πάει, ταινίας γερμανικής παραγωγής, τον Εμίλ Γιάνινγκς , κόσμημα του προπολεμικού Βερολινέζικου θεάτρου, κι όχι σε κάποιον σταρ του Χόλυγουντ. Το συγκεκριμένο είναι το δυνατό κομμάτι της φετινής Διεθνούς συμμετοχής , είναι έργο βάθους και προβληματισμού πάνω στα ανθρώπινα αδιέξοδα, θυμίζει μπεργκμανική ταινία αλλά σε γιαπωνέζικη βερσιόν και σίγουρα σε μοντέρνα , σημερινή εκδοχή, που επιτρέπει τις ανάσες. Ένα σενάριο που θα κονταροχτυπηθεί με του «Coda», δυο διαφορετικές εκδοχές πάνω στο ανθρώπινο..