Δεν θα πω από εδώ την ιστορία του Καραβάτζιο, αυτή θα πάτε να τη δείτε στην ταινία, εγώ μόνο κάποιες επισημάνσεις θέλω να κάνω. Επισημάνσεις και ιστορικές επί του περιεχομένου αλλά κι αισθητικές ώστε ο θεατής να πάει κάπως προετοιμασμένος και να αφεθεί στην Τέχνη η οποία δ/δίνεται με ψυχαγωγικό τρόπο χωρίς να περνά σε δευτερο πλάνο η Τέχνη που ο Καραβάτζιο υπηρέτησε και του προσφερε πικρες εν ζωή αλλα κι Αθανασία. Κι εδώ μπαίνει ένα ερώτημα διαρκές, τι προτιμά ο Ανθρωπος. Προσωπικά δεν είχα ποτέ πρόβλημα αλλά όταν ο Μιλαν Κούντερα έγραψε την «Αθανασία» προχώρησα με αυτήν ως ..Ευαγγέλιο. Αν τη φράση αυτή την έγραφα στα χρόνια της Αντιμεταρρύθμισης, εκεί στο 1600, που έδρασε ο μεγαλος αιρετικός ζωγράφος, μπορεί να είχα βρει κι εγώ τον μπελά μου ..χαχα..ως βλάσφημος.
Ο Καραβάτζιο έζησε τρυφηλή ζωή, είχε κάτι από Μιχαήλ Άγγελος στη ζωή του , είχε όμως κάτι κι από Γαλιλαίο που χρειάστηκε να απολογηθεί, μόνο που ο Καραβάτζιο δεν αναίρεσαι.
Και το βασικό του , που τον έφερε σε ρήξη με την Εκκλησια, ειδικά στα χρόνια της Αντιμεταρρύθμισης που γίνεται η τελευταία απόλυτος κουμανταδόρος, κι εκπρόσωοι της ζουν έκλυτο και πολυτελή βίο και βέβαια ασκουν λογοκρισια και φτάνουν ως τα …ιεροεξεταστικά σύνδρομα, πάνω στο πως θα απεικονιζονται οι Αγιοι και οι μορφές.
Εδώ πάνω πλέκεται η ιστορία, εδώ πάνω είναι που εμβαθύνει η ταινία στους πίνακες, εντάσσοντας τους στην ιστορία και κάνοντας τους μέρος πλοκής, κι εδώ χρειάζεται ένα τεράστιο «ΕΥΓΕ» για τη σεναριακή συνύφανση, κι ένα δευτερο ΕΥΓΕ παρακάτω για τη σκηνοθετική.
Για το ότι ο Καραβάτζιο ήταν ένας «ροκ» της εποχής του, σεξουλιάρης, πανηδονιστής, λάτρης των καταγωγίων και των καπηλειών, εραστή γυναικών αμφιβόλου(για την εκκλησία και την κοινωνία) ηθικής τις οποίες, πολλές από αυτές δηλαδή, χρησιμοποιήσε ως μορφές σε αγιογραφίες του- όπως και νεαρών ανδρών...
Αυτό τον έφερε σε μια από τις πολλές ρήξεις, τον έκλεισαν φυλακη επειδή ήρθε στα χέρια με κάποιον για λόγους αντιζηλίας, κι εν πάση περιπτώσει για το αν θα του δοθεί χάρις από τον Πάπα, πρέπει να γίνουν έρευνες. Εδώ μπαίνουμε στη Μυθοπλασία με ένα πρόσωπο που δεν είναι βέβαιο ότι υπήρξε ιστορικά, είναι ο τύπου «ιεροεξεταστής», ο ερευνητής υποθέσεων που εργάζεται για λογαριασμό του Πάπα και το Βατικανού εν γένει, και ξεκινά την έρευνα.
Και το έργο γίνεται Εργο και λειτουργεί ως ΕΡΓΟ. Καθότι οι δύο σεναριογράφοι , ο βετεράνος ΣΑΝΤΡΟ ΠΕΤΡΑΛΙΑ, που έχει συνεργαστεί με πολλούς καλούς σκηνοθετες της Ιταλίας , κυρίως με τον Τζάνι Αμελιο, κι ο ΦΙΝΤΕΛ ΣΙΝΙΟΡΙΛΕ ,με τον ΜΙΚΕΛΕ ΠΛΑΤΣΙΝΤΟ σκηνοθέτη να συνυπογράφει στο σεναριο και να προεξοφλεί ή να καθοδηγεί την κινηματογραφική πινελιά, δουλεύουν πολύ τον «Ιεροεξεταστή». Σχεδόν τον κάνουν κεντρικό ήρωα του σεναριου, με την έννοια ότι την αποστολή αυτού παρακολουθούμε, στο πως ξεκινά την έρευνα, πως πλησιάζει και ανακρίνει τα πρόσωπα, πως αρχίζει και βλέπει τον Καραβάτζιο ως άνθρωπο, ως ζωγράφο και μετά ως ζωγραφική, συγχρόνως πολλές από τις σκηνές που είναι του Καραβάτζιο, δεν παύουν να είναι υποκειμενικά του ιεροεξεταστή. παρόλα αυτά, παραμένουν «Καραβάτζιο». Διότι μέσα στο έργο, στο σεναριο, στην εξιστόρηση και στον τρόπο απεικόνισης, ο Καραβάτζιο δεν πάύει να είναι ένα άτακτο παιδί, που προκαλεί αλλά εχει τις κοινωνικές, κι αισθητικές αρχές του. Για αυτό κι υπηρξε καινοτόμος και πρωτοπόρος στην απεικόνιση.
Ο ΜΙΚΕΛΕ ΠΛΑΤΣΙΝΤΟ, που ξεκίνησε ως γοητευτικός ηθοποιός αλλά εδώ και χρόνια υπολογίζεται από το τρέχον ιταλικό σινεμά ως ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες του, κι υπηρετεί είδη τα οποία δείχνει ότι γνωρίζει καλά, κάνει εδώ αυτή την υπέρβαση: Της συνύφανσης προσωπικότητας-έργου, την ένταξη της ψυχολογίας του ήρωα στο έργο που δημιούργησε κι από όλα αυτά υφαίνει αισθητική, μαζί με την πλοκή που του έγραψαν οι σεναριογράφοι.
Η ταινία έχει γυριστεί με την αισθητική των πινάκων του Καραβάτζιο κι η φωτογραφία με τα σκηνικά και τα κοστούμια συνδυάζονται και συνυπάρχουν σε αυτό τον ένα σκοπό. Μιλάμε για δουλειά ατμόσφαιρας και φαίνονται οι σπουδές των συντελεστών στις Ακαδημίες της Ιταλίας- τι να λέμε τωρα…Από τη μια η μελέτη της Ζωγραφικής και του Εργου του συγκεκριμένου ζωγραφου κι από την άλλη ο κινηματογραφικός μετασχηματισμός τους, η γνώση ότι αυτά θα χρησιμοποιηθούν για να γίνουν ατμόσφαιρα κινηματογραφικού έργου κι όχι έκθεση σε κάποια γκαλερί.
Εξαιρετική δουλειά κάνει ο Πλάτσιντο και με τους ηθοποιούς. Αλλωστε από εκεί ξεκίνησε η πετυχημένη πορεία του ως σκηνοθέτη, ακριβως επειδή ηθοποιός κι ο ίδιος, ήξερε από ηθοποιούς. Τον ΡΙΚΑΡΝΤΟ ΣΚΑΜΑΡΤΣΟ με τον οποίο τον συνδέσει πολυετής καλλιτεχνική σχέση, τον βάζει σε ατμόσφαιρα κι ο Σκαμάρτσο έχει αντιληφθεί πλ’ηρως τον ρόλο, τον παίζει με σεξουαλικότητα, με επιθετικότητα, σα να είναι πάντα έτοιμος να χυμήξει , σαν να μην μπορει να κρύψει τις ορμές του. Εξαιρετικό. Κυρίως επειδή, όπως είπαμε, μεγαλο μέρος από αυτό οφειλεται στο πως τα βλέπει ο «ιεροεξεταστής», όπου εδώ μπορει να συμβαίνει και το άλλο,να έχουμε ένα θαύμα του μοντάζ. Ποιος μας λέει ότι δεν ήταν ο μοντέρ εκείνος που σκέφτηκε να δένει έτσι τις σκηνές ώστε να δίνει στο θεατή την αίσθηση κι ενός πόθου από μεριάς ιεροεξεταστή, που είναι το αντίθετο του Καραβάτζιο, ένας άνθρωπος που τιθασεύει και τα παθη του και καταπιέζει τις επιθυμίες του στο βωμό της εκκλησιαστικής συντηρητικότητας. . Η διανομή με την επιλογή του ΛΟΥΙ ΓΚΑΡΕΛ σε αυτό το ρόλο, μπορει να είναι και μια συνεννόηση προς αυτή την κατεύθυνση του σκηνοθέτη Πλάτσιντο με τον μοντέρ ΚΟΝΣΟΥΕΛΟ ΚΑΤΟΥΤΣΙ (ήταν μοντέρ του «ΟΙ ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ» οπότε γνωρίζουμε περί ικανοτήτων του).
Εξαιρετικός ο ΛΟΥΙ ΓΚΑΡΕΛ στο ρόλο του ερευνητή από Βατικανό, είναι ερμηνεία που αφήνει υπονοούμενα. Και το έτερο γαλλικό στοιχείο, η ΙΖΑΜΠΕΛ ΥΠΕΡ, στο ρόλο της αριστοκράτισσας θαυμάστριας του Καραβάτζιο. Ναι δυο καλοί ρόλοι παίζονται από Γάλλους κι αυτό μην ξαφνιάζει, στις κινηματογραφίες των δυο αυτών χωρών, Ιταλίας και Γαλλίας, υπάρχουν ανοιχτές δίοδοι από παλιά, , δουλεύουν πολύ οι συμπαραγωγές εξού και βλέπουμε συχνά το φαινόμενο των μεν στις ταινίες των δε. Η Υπέρ μαλιστα έχει και μόνιμο ατζέντη στην Ιταλία που της κλείνει τις δουλειές στις συμπαραγωγές της, όπως έγινε με τη συμμετοχή της στο «ΕΟ» του Γέρζυ Σκολιμόφσκι, που συμμετείχε στο κομμάτι της Ιταλίας..
Κι η ΜΙΚΑΕΛΑ ΡΑΜΑΤΖΟΤΙ εξελιγμένη αρκετά πλέον ως δραματική ηθοποιός παίζει θαυμάσια την πόρνη και γενικά όλες οι μορφές αποδίδουν. Και φυσικά δεν θα παραλείψουμε τη δραματικότητα της Μουσικής (ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΙΕΡΒΟΛΙΝΟ) και κάπου εδώ θα κλείσουμε.