«ΤΟ ΤΕΛΈΥΤΑΙΟ ΨΕΜΑ» είναι από τις κορυφαίες του, μετά τη «Στελλα» είναι η καλύτερη της πρώτης ελληνικής περιοδου πριν πιαστεί με την Τραγωδία, χωρίς να υστερούν οι άλλες, κι είναι ένα έργο καμωμένο με Γνώση και Σοφία, και το οποίο καταλήγει στην απόλυτη γοητεία, στη ΣΑΓΗΝΗ θα έλεγα. Η σαγήνη έχει να κάνει με την πρωταγωνίστρια , την ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ, στον καλύτερο κινηματογραφικό της ρόλο που της επιτρέπει να κάνει όλα οσα την έκαναν γοητευτικό πλάσμα στη Σκηνή, όπου κι εκεί την είχε σκηνοθετήσει κατ’επαναληψη ο Κακογιάννης, και της χάριζαν θαυμάστριες, ειδικά οι γυναίκες τη λάτρευαν, το γυναικείο κοινό, είχε μια αριστοκρατικότητα, μια αξιοπρέπεια, μια αισθαντικότητα , μια ευαισθησία που γοήτευε κι εδώ ο Κακογιάννης, της επιτρέπει να το αποτυπώσει στην οθόνη. Περισσότερο από κάθε άλλη ταινία. Κι ο Φίνος φυσικά το έκανε με χαρά, διότι όπως έχω αναφερει και σε αλλες περιπτώσεις, κάποιες πρωταγωνίστριες της Σκηνής τις ήθελε απαθανατισμένες από τη φιλμογραφία της εταιρίας του.
Το σενάριο έχει να κάνει με μια οικογένεια, αθηναϊκής αριστοκρατίας που βρίσκεται στα τελευταία σταδια της χρεωκοπίας και προσπαθεί να σωθεί, βασικά η μητέρα, με ένα πλούσιο γάμο της θελκτικής κόρης.
Ο Κακογιάννης το ξεκινά με ρόλους, από το σενάριο και μέσω της τέλειας διανομής, σκηνοθετεί την αριστοκρατική παρακμή, μέσα από τα πρόσωπα κι από το πως έχει δει τους ηθοποιούς που τα ερμηνεύουν.
Γύρω από την κόρη στήνεται το έργο, είναι η κεντρική ηρωιδα του δράματος και γύρω της περνοδιαβαίνουν, σε σταθερή βάση, απίθανοι χαρακτήρες για να ζωντανεψουν ένα δραμα αριστοκρατικής παρακμής, αριστοκρατικού ξεπεσμού, ενός ξεπεσμού ο οποίο από ταξικός γίνεται κι ανθρώπινος -ξεπέφτουν και άνθρωποι ως άνθρωποι - κι όχι μόνο ως πλούσιοι.
Με τη διανομή έχει κάνει το κέντημα του ζωντανέματος του συγγραφικού κεντήματος, με σκηνές εμπνευσμένες. Το εισαγωγικό κομμάτι γαα παράδειγμα, που έχει και μεγάλη διάρκεια, είναι μυθικό, είναι ανθολογία. Και στο πως συστήνει στο θεατή την κατάσταση. Αθηναϊκή βραδιά, σε παλιο, καλό , αλλοτινών καιρών αθηναϊκό σπίτι, χαρτάκι, σε πολλά τραπέζια το καρέ, μια επίφαση αριστοκρατικότητας από χωρους και ντυσίμαα και συμπεριφορές αλλά μέσα στην κουζίνα παίζεται ένα δράμα: Τελειώνει το ουίσκυ , οι ανυποψίαστοι καλεσμένοι ζητούν ενίσχυση, ο μπακάλης δεν δίνει αλλα βερεσεδια κι η κόρη στην απελπισία της , σπάει το μπουκάλαι που το είχε γεμίσει νερό για να μην ντραπούν τους καλεσμένους. Αυτό πλέκεται με εκπληκτική απόδοση της χαρτοπαικτικής βραδιάς, με το σπίτι που πραγματικά είναι ένα παλιό αριστοκρατικό σπίτι που ορίζεται από το σεναριο και το έχει αναλάβει σκηνογραφικά ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ, ναι, ο Τσαρούχης, ο ίδιος που είχε διακοσμήσει και τη λαϊκότητα της «Στέλλας», πόσο ζωντανό σπίτι για μια τέτοια σκηνή. Ακολουθει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΟΥΛΗΣ, από τους δασκάλους του μοντάζ, στο πως στήνει τη σημαντικοτητα της βραδιάς, την ιλαρή και χαλαρή διάθεση των προσκεκλημένων και την ένταση των οικοδεσποτών και φτάνουμε στη διανομή. Οπου δεν μιλώ για την Λαμπέτη που τα είπα πιο πάνω , ούτε περιορίζομαι στον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΠΑ, που χαζεύω να τον βλέπω με τον κουρασμένο τρόπο του να δηλώνει την χρεωκοπία ή με το πως καπνίζει τσιγάρο και πως χαριεντίζεται με τις αριστοκράτισσες.. Τι Ηθοποιός. Στα τελευταία του. Εδώ και στον «Ανθρωπο του τραίνου». Ποιος Μπόγκαρτ στα «πρόσωπα λησμονημένα», ποιος Φρεντερικ Μαρτς στο «τελευταίο ψεμα».. Δεν περιορίζομαι όμως σε αυτούς. Ούτε στην ΑΘΗΝΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ίσως στον καλύτερο ρόλο της κινηματογραφικής της καριέρας, ως αριστοκράτισσα σύζυγος και μητέρα και πως απεγνωσμένα κρύβει τον ξεπεσμό της κι οι μεγαλες σκηνές της θα έρθουν πιο κάτω, όμως εδώ παίρνουμε την πρώτη γερη μυρωδιά από αυτήν και το ρόλο της. ..Στέκομαι στους καλεσμένους και στις καλεσμένες που έχει διαλέξει ο Κακογιάννης και πραγματικά δίνουν αριστοκρατικότητα στη βραδιά, στο χαρτάκι και στην ανυποψίαστη απάθεια. Κι εννοώ τη ΔΕΣΠΩ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΟΥ που ο ρόλος δεν έχει σημαντικότητα στην εξέλιξη όμως συμβάλλει απερίγραπτα στη σκηνή κι ακόμα περισσότερο την ΔΩΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ. Η οποία δεν είναι ηθοποιός. . Είναι μια πολύ μορφωμένη γυναίκα, πολύ αστή αλλά συγχρόνως αστή επαναστατρια, μια προσωπικότητα τεραστια , κι ο Κακογιάννης την έχει βάλει στο καρέ. Δείτε τις πως παίζουν, κι η Στρατου κι η Διαμαντίδου και το υπόλοιπο καρε κι οι καλεσμένοι κι εκει θα καταλάβετε τι σημαίνει και τι εννοούμε σκηνοθεσία.
Και μετα, στη δευτερη πράξη αρχίζει και μυρίζει και κατοπιν μοσχοβολά το ψητό. Πρωτα με την ΖΩΡΖ ΣΑΡΡΗ. Σύντομο πέρασμα, η φραγκατη κουνιάδα ,μπας και διασωθεί ότι δεν διασωζεται. . Και μετά: Η ΕΛΕΝΗ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ.!!!!!!!!!!!! Τι ερμηνεία ρόλου. Η υπηρέτρια που κουβαλά την ταξική τραγωδία στο σκηνικό χρεωκοπίας που έχει στηθεί. ΚΙ έρχονται κι οι άντρες γυρω από την ηρωίδα που να πλαισιώνουν τη Λαμπέτη, όπου κανείς δεν είναι εδώ ο επίσημος παρτενέρ της. Διότι όπως το έχει φτιάξει ο Κακογιάννης, η Χλόη είναι το θεμα κι όχι κάποια ερωτική ιστορια της. Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΣ ως παρουσία είναι εραστής αλλά για να επισκιάζεται από τον πατέρα Γιώργο Παππά, μια σιωπηλή ,διακριτική, μη σεναριακή ,σκηνοθετική επισήμανση, ΜΗΝΑΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ ο ομογενής με τα πλούτη που την πολιορκεί, ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ο φιλαράκος, αλλά όχι ο έρωτας…Τέλεια επιλογή για το τι μπορεί να εκπροσωπήσει και να φερει εις πέρας ο καθενας τους.
Κι η παρέα της Χλόης με παιδιά από τη δραματική σχολή που πήραν άριστα στην καριέρα, ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ, η ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στην παρέα του σπιτιού ή η ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ στο σκάφος του πλούσιου…
Κι έρχεται ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ να υπογραμμίσει το δράμα με μία από τις πλέον αφαιρετικές μουσικές του. Ναι, αλλά καθώς ακούγονται οι χαμηλές νότες σε εκείνο το αθηναϊκο σούρουπο μια μελαγχολία έρχεται και σε καταλαμβανει, ακριβως από την «αφαίρεση» που ηταν κι αυτή η οποία θα έκανε τη δουλειά, που δεν θα έπρεπε στο συγκεκριμένο να καπελωθεί από τη μουσική, η μουσική όμως εδωσε το διαβατήριο.
Όπως ο Κακογιάννης ‘έπιασε την ψυχή κι ας ζουσε εξω, έτσι και στη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ένας πραγματικός όμως ξένος κι όχι Ελληνας που δεν εζησε την Αθήνα, ο ΓΟΥΟΛΤΕΡ ΛΑΣΑΛΥ «φτιαχνει» με τους φακούς του κατι νύχτες και κάτι ξημερώματα φυσικών φωτισμών…Εκείνο το ξημερωμα της Λαμπέτη στην κουρσαρα, σου δίνει την αίσθηση ότι εχει στεγνωσει το στόμα από το ξενύχτι , ναι διότι μέσα στους φωτισμούς είναι ενταγμένη κι η ηθοποιία μια κι όλα αυτά είναι σκηνοθεσία η οποία θέλει κατι συγκεκριμμένο να τονίσει.