Όλα αυτά δομούν το σενάριο του ΝΙΚΟΥ ΦΩΣΚΟΛΟΥ της ταινίας «Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ» και κατάγεται από την ανάλογη σχολή της ΓΑΛΛΙΑΣ, του ΑΝΤΡΕ ΚΑΓΙΑΤ, που τον λοιδόρησαν οι «καγιέδες» του σινεμά σε βαθμό κακουργήματος, όταν είχε γίνει μόδα το γκρέμισμα.
Τα μαθήματα του Καγιάτ όμως ήταν θεμελιώδη. Αλλωστε ήταν και δικηγόρος που τον κέρδισε το σινεμά. Ο Φώσκολος, ακόμα κι αν δεν έχει θητεύσει απευθείας στον Καγιάτ είναι σαν να υπήρξαν «συμφοιτητές» στην ίδια σχολή.
Η «ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ» είναι μάθημα σεναριακής δομής. Κι αρχίζω.
Ποιο είναι το θέμα; Η συνείδηση. Η οποία μπορεί άνετα να γίνει θρίλερ.
Ποιος είναι ο κεντρικός ήρωας; Ενας ανακριτής. Ποια είναι η ηλικία του πριν αρχίσει το εργο, την οποία χρησιμοποιούμε ως «δέση», ως πρώτες πληροφορίες για αυτόν , πριν τον βάλουμε στην κυρίως υπόθεση; Ότι έχασε τη γυναίκα πριν έξη χρόνια σε τροχαίο όταν την χτύπησε ένας ασυνείδητος οδηγός ο οποίος την άφησε αβοήθητη να πεθάνει και κάθε χρόνο αυτή τη μέρα ο ανακριτής τη ζει ως απόλυτο πένθος, στα όρια της αυτοτιμωρίας. Είναι η μέρα που αφήνει το μυαλό του να χάνεται. Πρόσωπα που τον περιβάλουν, η γραμματέας του η οποία του παραστέκεται και θα αναλάβει ενεργο ρόλο στην παρακάτω υποθεση, το κορίτσι του που είναι σε ορφανοτροφείο.. Αυτά είναι η εισαγωγή.
Πως μπαίνουμε στο κυρίως θέμα; Όταν έρχεται ειδοποίηση για να αναλάβει μια υπόθεση. Κι όταν παίρνει το χαρτί, οι δυνάμεις του τον εγκαταλείπουν, τα πόδια παραλύουν, δεν μπορεί να αναλάβει , του είναι αδυνατον. Τι να αναλάβει; Μια υπόθεση ίδια με τη δική του. Μια γυναίκα σκοτώθηκε σε τροχαίο κι ο ασυνείδητος οδηγός την εγκατέλειψε.
Κι εδώ αρχίζουμε και φτιάχνουμε υπόθεση. Αφενός το υπαρξιακό που πρέπει να αντιμετωπίσει το φόβο και να αναλάβει την υπόθεση. Από την άλλη, τα πρόσωπα που εμφανίζονται καθώς ξεκινά η έρευνα για το νέο δυστύχημα-φόνος εξ αμελείας. ‘Η μήπως όχι; Και τα πρόσωπα αυτά, ένα ένα όπως εμφανίζονται, κτίζουν υπόθεση, στήνουν δομή. Βασικό πρόσωπο στην εξέλιξη της περιπλοκής είναι ένας νεαρός , μόνος, εγκαταλειμμένος, με αντικοινωνική συμπεριφορά, ανιψιός της γραμματέως του, ο οποίος είναι γιός κορυφαίας Ελληνίδας τραγουδίστριας τύπου «Νάνα Μούσχουρη» που κάνει καριέρα στη Γαλλία…Ρόλοι γεννιούνται. Κοιτάτε πως γεννιούνται οι ρόλοι. Ο νεαρός βρίσκεται μπλεγμένος εξ αιτίας κάποιων συμπτώσεων. Όμως έχει άλλοθι. Αλλά ποιος θα αποδείξει το άλλοθι; Ο παράνομος που κρύβεται; Η μανα του που τον καλύπτει; ‘η το θέμα της μετανάστευσης στα καρβουνάδικα του Βελγίου; Ρόλοι που ανεβάζουν θερμοκρασία.
Και πάμε και στο ανακριτικό. Τους ύποπτους που έχουν για την πρόκληση τροχαίου και την εγκατάλειψη θύματος. Εδώ έρχεται φάτσα φόρα κι η κοινωνική αναφορά που έτσι κι αλλιώς υπάρχει στο έργο..
Αυτά τώρα πρέπει να κλιμακωθούν. Να φτάσει το δράμα στην κορύφωση ώστε να περάσουμε στην Τρίτη πράξη, στη λύση.. μόνο που για να πάμε εκεί πρεπει το δραμα να βρει τρόπους να κορυφωθεί συγκλονιστικά. Και πρέπει η κλιμάκωση να γίνεται μέσα από σκηνές οι οποίες να κάνουν τη δραματική αναφορά ξεχωριστή, να έχει λόγους ύπαρξης, να δικαιώνεται ως δράμα. Το εύρημα με το νεαρό που φορά χειροπέδες να σπάει την τηλεόραση με αυτές καθώς στο καντράν εμφανίζεται η μητέρα του σε μουσικό πρόγραμμα από τη Γαλλία και λέει τραγούδι ης απόλυτης αναφοράς…Να ας πούμε τι σημαίνει σεναριο, αλλά και τι σημαίνει κινηματογραφικό τραγούδι, διότι από το σενάριο βγαίνει και το τραγούδι. Τη δραματικότητα της σκηνής την έχουν αναλάβει οι στίχοι του τραγουδιού. Και τη μουσική την έχει αναλάβει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ, μιλάμε για κορυφαίο, ώστε το τραγούδι να γίνει συγκλονιστικό, να είναι εφάμιλλο της σκηνής και κυρίως της θέσης που κατέχει η σκηνή στο σενάριο για τις εξελίξεις.
Για αυτό και μίλησα για διάλεξη, για μαθήματα, για τη σχολή την ανάλογη του Καγιατ που στην Ελλάδα εκπροσώπησε με δική του πατέντα ο Φώσκολος.
Και πρέπει να φτάσουμε στη λύση. Και το σενάριο έχει δυο πόρτες μεγάλες να κλείσει τις οποίες άνοιξε γύρω από τον κεντρικό ήρωα. Η μία φυσικά είναι να βρει τον ενοχο του τωρινού τροχαίου . ΟΚ , βεβαίως. Αν μείνει όμως μόνο με αυτόν, χάνει μέρος από τη σημαντικότητα του. Διότι το δράμα δεν κρύβεται εδώ, το δράμα του κεντρικού ήρωα εννοώ. Κι η ίδια η δομή του σεναρίου από αλλού μας άρχισε. Δεν μας ξεκίνησε από την υπόθεση του τωρινού τροχαίου. Αυτό ηταν η εισαγωγή στη λεγόμενη «σύγκρουση», στην κυρίως υπόθεση που βάζει τον κεντρικό ήρωα. Το συγκλονιστικό για τον ήρωα είναι από εκεί που μας ξεκίνησε το έργο. Για αυτό και μιλώ για ΣΕΝΑΡΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΠΕΡΙΩΠΗΣ. Το σεναριο μας ξεκίνησε από το 6ετες πένθος του ηρωα, από το τροχαίο με τον ασυνείδητο οδηγό που του πήρε τη γυναίκα. Αυτό είναι που εξακολουθεί να βασανίζει την ψυχή του. Αρα εκτός από την κάθαρση της υπόθεσης θέλουμε και την προσωπική κάθαρση. Και για να γίνει αυτό μας οδηγεί σε μια εσωτερική σύγκρουση του χαρακτήρα, την οποία ο ικανός άνθρωπος, τον Φώσκολο εννοώ , δεν την παρουσιάζει απότομα κι αυθαίρετα αλλά εξ αρχής , όπως μας έχει τον ήρωα του βασανισμένο.
Και φυσικά δεν θα αποκαλύψω τα μυστικά της υπόθεσης.. Θα ερθω όμως και στον ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ Φώσκολο και στο γιατί ο Φίνος τον παρότρυνε να σκηνοθετει κι ο ίδιος δικά του σενάρια.
Ο Φώσκολος ως σεναριογράφος που γίνεται γίνεται σκηνοθέτης του εργου του, αντιλαμβανεται από αυτή τη σκοπιά τη σεναριακή αξία των ρόλων. Και που πρέπει να εστιάσει ως διανομή ώστε να στηριχτεί καλύτερα η δομή του. Εννοείται πως ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΖΑΚΟΣ για τον κεντρικό ρόλο είναι ιδεώδης διανομή κι ο Καζακος τα βγαζει πέρα με καταπληκτικό τρόπο, όπως κι ότι η ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ είναι σοβαρή συμπρωταγωνίστρια στο ρόλο που απαιτει τα αναλογα. Ναι, έχει τη σταθερή αξία που λεγεται ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ και του γράφει μια προσωπική σκηνή στα πλαίσια της κορύφωσης, έχει το ρόλο-μονόλογος και τίποτε άλλο εντος ανακριτικού που είναι όμως η πεμπτουσια της κοινωνικης αναφοράς του έργου οπότε ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ αναλαμβάνει να διακριθεί ακομα μια φορά, στα πρόσωπα των αλλοθι εχει για μάνα την ΕΛΕΝΗ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ και για αλήτη γιο τον ΑΛΕΚΟ ΤΖΑΝΕΤΆΚΟ, ναι, ωραία όλα αυτά, αλλού θα φανεί η ξεχωριστή σκηνοθετική ικανότητα με αντίκτυπο στη δομή. Στο ποιούς θα πάρει για τους ρόλους του αντικοινωνικού νεαρού και της διεθνούς φήμης μάνας του. Είναι μεγάλα μαθήματα που έχω πάρει στο LA, να μπορει ο σκηνοθέτης να ξεχωρίζει τους ρόλους του σεναρίου που αντιπροσωπεύουν τη σημαντικότητα στη δομή. Ο Φώσκολος το έχει αλλά είναι και σεναριογράφος και το ξέρει ήδη από τη στιγμή που το γράφει. Ετσι λοιπόν για τους δυο αυτούς ρόλους προσλαμβάνει όχι μόνο δυο άγνωστα ως εκείνη τη στιγμή ονόματα αλλά δύο άτομα που τους ΑΛΛΑΞΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ και τους λάνσαρε στην ταινία με καινούργια, κι ας είχαν προλάβει να παίξουν λίγο νωρίτερα κάπου αλλού. Με τα παλιά τους ονόματα. Ηξερε ο Φωσκολος, κι επεισε και το Φίνο ότι αυτοί οι δύο ρόλοι είναι που αναδεικνύουν ηθοποιούς. Είναι ρόλοι που θα φτιάξουν όνομα σε αυτούς που θα τους παίξουν. Για αυτό και δεν θελησε δοκιμασμένους.
Κι έτσι ανακαλύψαμε και θαυμάσαμε τον ΝΙΚΟ ΓΑΛΑΝΟ. Ο οποίος, ένα χρόνο πριν, έπαιζε στο θίασο της Καρέζη, σε μια γαλλική κωμωδία, στο «Ζητηστε τη Βίκυ» του Μαρκ Ζιλμπέρ Σωβαζόν ένα γκανγκστερ και στο προγραμμα αναγραφόταν ως ..ΝΙΚΟΣ ΣΟΥΠΙΩΝΑΣ. Τη μάνα του την ανακαλύψαμε ως ΝΟΝΙΚΑ ΓΑΛΗΝΈΑ. Δυο χρόνια πριν έπαιζε στου Μυρατ ως ΝΟΝΙΚΑ ΜΟΥΤΟΥΣΗ. Σε αυτή την ταινία βγήκαν με τα νεα τους ονόματα, κι οι δυο ηθοποιοί κι έλαμψαν με τη μία. Και ξεκίνησαν, ο καθένας οπου ηθελε το δρόμο του.. Κι οι δυο μαζί , στη συναντηση τους κάνουν το θεατή να αποτελειωθεί συγκινησιακά, έχοντας προηγηθεί η σκηνή του Γαλανού με τη τηλεόραση. Βέβαια, εδώ ο Φώσκολος στη συνάντηση των δυο, δανείζεται κάτι από τον εαυτό του, ένας μέρος του ανάλογου διαλόγου μεταξυ Ιλυας Λιβυκού και Βαγγελη Σειληνού από την «Οργή» που του είχε σκηνοθετήσει ο Βασίλης Γεωργιάδης. Ναι, τον καταλαβαίνω, διότι εκείνη η φράση «το φιλί που σου στέρησα», ναι, έχει ψωμάκι και για περαιτέρω συγκινήσεις και σε άλλα έργα όταν το θέμα προστάζει..
Δεν θα κλείσω χωρίς να ανφερω τη μαυρόασπρη φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ, τα νυχτερινά της, τις σκηνές στην Ομονοια, στον κύκλο της πλατείας και στον ηλεκτρικό, δεν θα παραλείψω την καμερα και τους φωτισμούς στο νεκροταφείο αυτοκινήτων όπου ο Καζάκος κυνηγά τον Τζανετάκο, και πολλά άλλα που δεν θελω να αποκαλύψω. Δεν θα παραλείψω το μοντάζ του ΒΑΣΙΛΗ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ και θα ηταν καταδικαστέα η παράλειψη του ονόματος ΤΖΕΝΗ ΒΑΝΟΥ. Σε ρόλο αλα Μουσχουρη που υποτίθεται είναι η Γαληνέα αλλά χρειάζεται μια φωνή που να δικαιολογεί τη διεθνή καριέρα (η Νόνικα έχει το παράστημα λειπει η αναλογη φωνή) , γραφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ δυο μοναδικά τραγούδια κι έχει μείνει ως ιστορικό γεγονός κι όχι αστικός μύθος , εκεί που ο Μαμαγκάκης με τον Φώσκολο συζητούν πιθανές τραγουδίστριες στο ποιά μπορεί να βγάλει το τραγούδι είτε σε φωνή είτε σε συναίσθημα, να παρεμβαίνει η φωνή του Φίνου «φωνάχτε την Τζένη Βανου να τελειώνουμε»
ΥΓ Με αιωνια ευγνωμοσύνη, στα μαθήματα επί 21 χρόνια στο Λος Αντζελες, με συστατικές επιστολές της Ακαδημίας σε Πανεπιστήμια ή σε εργαστήρια, στα ξεθεωτικά αεροπορικα πηγαινε-ελα . και στο ξεπαράδιασμα. ΧΑΛΑΛΙ . Αισθάνθηκα την αναγκη να το πω. Την ανάγκη της Ευγνωμοσύνης.