Ναι, ξεκίνησε νωρίτερα, αλλά στις αρχές των 70ς με τον «ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ» έρχεται και φέρνει σεισμό στο σινεμά και σε ένα είδος που εν αφθονία παρήγαγε. Ο ΓΟΥΛΙΑΜ ΦΡΗΝΤΚΙΝ με τον τρόπο που το σκηνοθέτησε το έκανε εντελώς αλλιώτικο, αστυνομικό φιλμ της αληθινής ζωής, το εκανε δηλαδή έτσι να φαίνεται.
Από την επεξεργασία των χαρακτήρων με τον πολύτιμο σεναριακό συνεργάτη ΕΡΝΕΣΤ ΤΙΝΤΥΜΑΝ, ‘εφτιαξε ένα αστυνομικό έργο της Νέας Υόρκης, γύρω από τη διακίνηση των ναρκωτικών και που όλα αυτά ως «συνταγή» θα μπορούσαν να ηταν της απολυτης ρουτίνας. Από τον τρόπο που τα έπιασε , όμως,το μαγικό χέρι του 35άρη τότε Φρήντκιν, όλα έγιναν αλλιώς. Η αστυνομική καταδίωξη, το ανθρωποκυνηγητό, η αγωνία της ανάσας, οι γέφυρες των τραίνων κάπου στο Κουινς, το Μανχάταν τόσο απελπιστικά γκρίζο κι ένα μοντάζ που να σε έχει στην τσίτα εκφράζοντας την υπόγεια ένταση του κεντρικού χαρακτήρα, εκείνου του αγέλαστου αστυνομικού. Και φυσικά το μοντάζ εξασφάλισε και μια από τις συγκλονιστικότερες καταδιώξεις αυτοκινήτων ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ από κείνη του «Μπουλιτ» του Πίτερ Γεητς που είχε μοντάρει οσκαρικά ο Φρανκ Κέλερ- εκείνη ήταν καταδίωξη περιπέτειας. Εδώ , στου Φρίντκιν, το ΜΟΝΤΑΖ του ΤΖΕΡΥ ΓΚΡΗΝΜΠΕΡΓΚ ήταν η προέκταση του τσαντίλα, αγέλαστου μπάτσου που εχει ζοχαδιαστεί με τους διακινητές και προσπαθεί να τους πιάσει στα δίχτυα και του ξεγλιστράνε. Ο ΤΖΗΝ ΧΑΚΜΑΝ ήταν η επένδυση του Φρήντκιν, πήρε το ΟSCAR με ένα παίξιμο της απόλυτης αλήθειας, γενικά ηταν η ταινία των Oscar του 1972- φυσικά και για το νεαρό σκηνοθέτη. Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου εκ Διασκευής, Α’ Ανδρικού και Μοντάζ
Εχω να πω κι άλλα…Αλλά να, θα είναι σαν να κηδεύουμε τον «Ανθρωπο από τη Γαλλια» κι όχι τον Φρήντκιν. Κι όμως, αυτή είναι η πραγματικοτητα. Διότι τις ταινίες κλαίμε εμείς οι Εργοκεντρικοί, που έχασαν τον δημιουργό τους, η αξία του είναι ότι έκανε δύο σπουδαίες ταινιες και σημαδεψε το σινεμά των 70ς μαζί με άλλους που έσκασαν μύτη τότε, και το ανανέωσαν το αμερικάνικο σινεμά όσο ποτέ
Διότι ακολουθησε το επόμενο ορφανό, «Ο ΕΞΟΡΚΙΣΤΗΣ». Κι εδώ το θρίλερ το σκΗνοθέτησε ο Φρήντκιν με τους κανόνες του θρίλερ χωρίς να αφήσει απέξω το ψυχολογικό δράμα, που ηταν το φιλτρο προσέγγισης με του παπα….Το θρίλερ το σκηνοθέτησε με τους κανόνες του μοντάζ, του ηχου, του ντεκόρ που σε ένα διαμέρισμα φιλοξενεί τον τρόμο αλλά και των ντεκορ από τα οποία προερχονται άνθρωποι για να πάρουν μέρος στην υπόθεση, όπως ο εξορκιστής από το Κουηνς των Ελλήνων.. Αφήνω το αιφνιδιαστικό μπάσιμο εκεί στο Ιρακ που μας αρπαξε από το λαιμό…
Κι εδώ αναδείχτηκαν ερμηνευτές, η Ελεν Μπέρστυν για παράδειγμα,αλλά κι ο ΤζέησονΜίλερ ο πατήρ Καράς, κι η μικρή Λίντα Μπλαιρ, ναι μεν με ντουμπλαρισμένη φωνή και τα φιλτρα πάνω στο προσωπο της αλλά , ποιο σώμα έπαιζε, ποιο τρανταζόταν; Ποιος ταλανιζόταν..ποιος έκφραση ηταν άλλοτε σατανική κι άλλοτε τρομαγμένη; Ο «Εξορκιστης» έγραψε την ιστορία του κι ανανέωσε το δικό του είδος. Ουσιαστικά δεν το ανανέωσε απλώς, του έδωσε ΚΥΡΟΣ που μέχρι τότε δεν διέθετε, με μόνη εξαίρεση «Το μωρό τςη Ροζμαρι» , που όμως εκείνο δουλευε και κάπως «λογοτεχνικά» τον τρόμο…Εδώ, στον «Εξορκιστή», ταραζόταν το Σύμπαν.
Από κει και μετά… Από κει και μετά, αρχίζει μια συζήτηση που θα μας οδηγήσει πάλι στα περί Εργοκεντρισμού και auteur. Οι επομενες ταινίες ταινίες του δεν ήταν σαν τις δυο που αναφέρουμε.
Κι όμως, οι περισσότερες είχαν το «κάτι» τους, είχαν το σκηνοθέτη με τη ματιά.. Το «ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΟ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ» (Sorcerer) λχ δεν είχε να ζηλέψει από του Κλουζό το «μεροκάματο του τρομου» κι ας ήταν επικίνδυνο ρημείκ..Ο ήχος κι εκεί μας έστελνε αδιάβαστους.. Οι «αετονύχηδες του Μπρινκς» (The brik’s job) , μια ιστορία ληστείας Τραπέζης μας κατέβαζαν στα άδυτα των θησαυροφυλακίων…
Γιατί δεν έγιναν ταινίες σταθμοί; Διότι το σινεμά είναι πολλά πράγματα. Οι του auter-ισμού θα αναθεματίσουν ή θα υμνήσουν αποκλειστικά τον σκηνοθέτη…Μόνο που πρέπει να εξετάζουν και τι σενάρια είχε και τι παραγωγή είχε και και όλα τα σχετικά διότι αν δεν υπάρχουν και τα άλλα πως θα βγάλει ο σκηνοθέτης μεγάλο έργο;
Δεν του έκατσαν από ένα σημείο και μετά, τα σενάρια. Μερικοί έλεγαν πως έφταιγε το ότι ήταν ιδιοτροπος λόγω της τελειομανίας του.. Λες κι είναι ο μόνος..Ετσι είναι σε αυτό τον χώρο…
Το 1980 έγινε το στραπάτσο με «ΤΟ ΨΩΝΙΣΤΗΡΙ» (Cruising). Μια πολύ αδικημένη ταινία που την κατασπάραξαν άπαντες. Είχε όλη τη σκηνοθετική ακριβολογία της εξερευνησης ενός εγκλήματος, αλα «άνθρωπος από τη Γαλλία», είχε καταπληκτική σκηνοθέτηση των χωρων των gay club που ο κινηματογραφος δεν τα είχε περιποιηθεί ως τότε ιδιαιτέρως, έπεφτε όμως σε ιστορίες εγκλημάτων κατ’ εξακολούθηση και στην αστυνομική έρευνα, ξεσηκώθηκε η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, κι ήταν από τις πρώτες τόσο δυναμικές παρεμβάσεις της, ξεσηκώθηκαν όμως και συντηρητικοί για το «ομοφυλοφιλομάνι» που τους ενοχλούσε αφόρητα κι ήταν τόσος ο φανατισμός ΄΄ώστε το φινάλε και τη λύση του έργου με τον Αλ Πατσίνο να πάνε να την εξορκίσουν δια της αστυνομικής οδου επειδή αυτό που έδειχνε ο Φρήντκιν ήταν πολύ πιο τολμηρό κι «επικίνδυνο» για τους ξαφνιασμένους. Το φινάλε του Πατσίνο με τον τρόπο που βάζει την κρέμα στο πρόσωπο του. Για να κρύψει μεν τα τραύματα αλλά…σαν να έχει συντελεστεί και κάτι άλλο..
Κι έτσι η ταινία πλήρωσε πρόστιμο, κι ο Πατσίνο ζορίστηκε για ένα διάστημα , ο δε Φρήντκιν, το άφησε για κάποιο καιρό κι επανήλθε με ένα φιλμ που επίσης δεν του δόθηκε η προσοχή που του αξίζει, το «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ» (Live and die in LA) .Και τι σκηνοθεσία με στυλ!!! ΚΙ η σχέση του με τους Ηχους. Πόση σημασία έδινε, πως ‘ηξερε να τους σκηνοθετει. Και φυσικά δεν περιοριζομαι στον «Εξορκιστή» με το Oscar του Ηχου, ή στον «Ανθρωπο από τη Γαλλία» και στο «Μεροκάματο του φόβου» με τις σχετικές υποψηφιότητες. Πιάνομαι κι από τον ηχο των gay club στο «Ψωνιστήρι», και στέκομαι σε μία από τις τελευταίες του ταινίες, τις ταινίες-επανόδου ας πουμε, που την έκαναν κι αυτή με τα κρεμμυδάκια οι κριτικοί, το «JADE», τους πείραξε που το σενάαριο ήταν του Τζο Εστερχαζ- οι κριτικοί οι τότε είχαν θέμα,κριτικοί είναι αυτοί!!. Ειχαν θέμα και με το γεγονός ότι είχε παντρευτεί τη Σέρρυ Λάνσινγκ τότε, την υπερδύναμη της Paramount (γενικά, είχε γάμους, και με την Ζαν Μορώ είχε παντρευτει, και με την Λέσλυ Αν Γουόρεν…) Στέκομαι λοιπόν στο «JADE» μιλώντας για τη σχέση του Φρήντκιν με τους Ηχους από τα παγάκια στο ουίσκυ του Τσαζ Παλμιντέρι.. Ο ήχος τους συνέβαλε στο παιχνίδι που γινόταν κι ήταν παιχνίδι ερωτισμού..
Να , αυτά καθομουν και χάζευα στις ταινίες του Φρήντκιν, ακόμα κι όταν δεν έβγαινε το σύνολο..Σκηνοθετάρα.