Δεν θα κάνω το δικηγόρο κανενός διαβόλου, παρα μένω σε αυτά που δείχνει η ταινία, όπως τα δείχνει. Διότι «κακοποίηση» δεν βλέπουμε από τη σκηνοθέτη ΤΖΕΣΙΚΑ ΠΑΛΙΝΤ. Αυτό που βλέπουμε, έτσι όπως μας το δείχνει τουλάχιστον η ταινία, είναι ένα ξεγέλασμα της πρωταγωνίστριας για σκηνή που δεν ηταν γραμμένη στο σενάριο. Βέβαια, σε αυτό το σενάριο τι ήταν και τι δεν ήταν γραμμένο, είναι μια άλλη ιστορία.

Εκείνο που φαίνεται περισσότερο κι είναι το σημείο που στέκομαι, μιλώντας κινηματογραφικά και σεναριακά, είναι πως όλος αυτος ο αυτοσχεδιασμός, συνοδεύτηκε από απερίγραπτη δημοσιοτητα. Η σκηνή του βουτύρου είχε γίνει διάσημη, πριν προβληθεί το φιλμ. Τα αναθέματα είχαν ξεκινήσει στη διαρκεια των γυρισμάτων. Αρα, υπήρχε ένα publicity, που εργαζόταν δαιμονιωδώς κι η μόνη που δεν είχε ιδέα ήταν η ΜΑΡΙΑ ΣΝΑΪΝΤΕΡ.

Και δεν είχε ιδέα διότι αν είχε ιδέα είναι πολύ πιθανόν να μη δεχόταν να το γυρίσει κι όταν λέω αν είχε ιδέα, εννοώ ιδέα για όλη αυτή τη δημοσιότητα που δινόταν κι οποία στηριζόταν σε εκείνα που της απέκρυπταν.

Αν όμως της τα φανέρωναν θα ήταν μια άλλη ταινία. Ισως και να μη γινόταν. Κι αν γινόταν, θα ήταν κάτι πιο νερόβραστο.Κι όχι αυτό που ήθελε ο ΜΠερτολούτσι να αποβάλλουν οι ηθοποιοί τις ζωές τους και να συμπεριφέρονται μόνο ως χαρακτήρες. Το άλλο ερώτημα βέβαια  που τίθεται και δεν απαντάται  «χαρακτήρες ή μαριονέτες;» Διότι σεναριο δεν υπήρχε κι ο αυτοσχεδιασμός, με τον οποίο συμφώνησαν Μπερτολούτσι και Μπράντο ήταν αυτό που επαναλαμβάνει κι η ταινία της Παλίντ, πως ένας άντρας και μια γυναίκα βρίσκονται μόνο για να κάνουν κτηνώδες σεξ, είναι το μόνο που τους ενώνει. Ο,τι βγήκε από προϊστορία χαρακτήρων, είχε να κάνει με τον αυτοσχεδιασμό κι όχι με το σεναριο. Ηταν εποχή πειραμάτων, ο Μπερτολούτσι ήταν νέο και δυναμικό αίμα, κι ο Μπράντο θα έκανε την υπέρβαση με ένα τέτοιο σκηνοθέτη.

Η ταινία λοιπόν δεν ασχολείται με αυτό, δεν βάζει το ερώτημα περί ορίων στην Τέχνη κι αν υπάρχουν και τι γίνεται αν θίγονται άνθρωποι και δη οι εμπλεκόμενοι.

Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο της ετεροθαλούς αδελφής της Μαρία Σνάιντερ και δεν τα περιγραφει όπως τα είδε η συγγραφέας αλλά κάνει αποκλειστικά ζουμ στην Σνάιντερ. Ως ένα κορίτσι μοναχικό, πληγωμένο, ταλαιπωρημένο, εγκαταλειμμένο, η μάνα δεν την θέλει, ο πατέρας είναι γνωστός ηθοποιός που καθυστερεί να την αναγνωρίσει, είναι  ο Ντανιέλ Ζελέν που είχε παίξει την περίοδο εκείνη στο «Φύσημα της καρδιάς» του Λουι Μαλ αλλά είχε παίξει παλαιότερα και στον Χίτσκοκ, στο «Ο άνθρωπος που γνώριζε πολλά», ήταν ο μυστηριώδης Μαροκινός- εδώ τον παίζει ο ΙΒΑΝ ΑΤΑΛ, σε μια συντομη εμφάνιση που του δίνει βαρύτητα.Κι έχει σημασία πως βλέπουμε τον υποτιθέμενο Ζελέν να αντιδρα στα του φιλμ.

Η Σνάιντερ βρεθηκε σε αυτό, δεν μαθαίνουμε γιατί την επέλεξε ο Μπερτολούτσι, ειδικά αυτήν, και πως κατέληξε σε αυτήν, αφήνει να υποπτευθούμε ότι είδε πάνω της κάτι «χαλασμένο»…Όπως επίσης δεν εξηγείται και το «γιατί;» ρίχνει τέτοια χρέωση στο «ταγκό» για την καταστροφή της, όταν μετα έπαιξε σε ταινίες κι άλλων μεγαλων σκηνοθετών, με πρώτο τον Μικελάντζελο Αντονιόνι και δίπλα σε πρωταγωνισταρά, τον Τζακ Νίκολσον, το «Επάγγελμα ρεπόρτερ» που ήταν εκπληκτικό φιλμ, ασχετο αν δεν έκανε εμπορική επιτυχία(διεθνή διότι στην Ελλάδα δούλεψε  ικανοποιητικά έως καλά), παραγωγός πάντως ήταν ο Καρλο Πόντι και δεν της έκλεισε την πόρτα, επίσης μετα πρωταγωνίστησε και στην τελευταία του επίσης κορυφαίου Ρενέ Κλεμάν, την «Babysitter».

Ωστόσο μπορούμε και καταλαβαίνουμε έτσι όπως μας τη δείχνει η ταινία πως ένιωθε μόνη, είχε φαει και ζήλεια από το περιβαλλον όταν την πήρε ο Μπερτολούτσι για να παίξει με τον Μπράντο…κι η ζωή της πήρε μια προκλητικότατη πορεία με ναρκωτικά και με δηλωμένη ομοφυλοφιλία, που στην ταινία είναι από τα πολύ καλά κομμάτια αλλά τη θυμάμαι κι όταν είχε έρθει στο Τουρκολίμανο με μια φίλη της, κι είχε γίνει χαμός…Δεν θυμάμαι αν ήταν στο τέλος της Δικτατορίας όταν παιζόταν σε «Αττικόν» κι «Απολλων» το «τελευταιο ταγκό στο Παρίσι» ή αν ήταν στο επόμενο διάστημα στις αρχές της Μεταπολίτευσης.. Πάντως θυμαμαι τι γινόταν και τι έλεγαν.

Αυτά είναι υλικά στα οποία το φιλμ δινει πάνω της το ανθρώπινο στοιχείο, τη δηλώνει ως πληγωμένη αλλά δεν εξηγεί και κάποια πράγματα ώστε ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΑ (το τονίζω!!) να μιλάμε για ολοκληρωμένο χαρακτήρα.

Το κορίτσι που την έχει αναλάβει, η ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΒΑΡΤΟΛΟΜΕΪ, της δίνει χρώματα για την ανθρωπινη πλευρά της και δεν ξεχνά να δηλώσει , με πολύ διακριτικό τρόπο είναι η αλήθεια, κι ένα «αγρίμι» που πιθανόν έκρυβε μέσα της από τα «δώρα» που της είχε προσφέρει η παιδική της ηλικία κι η οικογενειακή της ζωή.

Ο ΜΑΤ ΝΤΙΛΟΝ παίζει (περισσότερο με την έννοια της παιδικής ηλικίας και λιγότερο της υποκριτικής) τον Μάρλον Μπράντο του οποίου δεν φωτίζονται δυσάρεστες πλευρές, μόνο κάποιες εκκεντρικές…Και τον Μπερτολούτσι , περισσότερο ως ρόλο τον έχει συγκρατημένο απέναντι της και το ενισχύει με τον ηθοποιό που έχει διαλέξει, τον ΤΖΟΥΖΕΠΕ ΜΑΤΖΙΟ, ο οποίος περισσότερο τον υπηρετεί φυσιογνωμικά, δίνοντας του μια πονηρη ουδετερότητα που δεν ξέρεις τι κρύβει,,  παρα ερμηνευτικά αν είχε μεγαλύτερη θέση συγκρούσεων  μέσα στο σενάριο-  αφού οι ρόλοι δεν φτάνουν σε βάθος, περισσότερο δηλώνονται