Αυτό το έργο είναι ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ. Το πώς παντρεύει την ΚΩΜΩΔΙΑ με το ΔΡΑΜΑ και το ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ με την ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ κάνοντας τα ένα ΚΡΑΜΑ κι όχι ένα συνηθισμένα απλό ΜΕΙΓΜΑ.
Μόνο όσοι το δουν, όσοι μείνουν στην Αθήνα, όσοι δεν αποθαρρυνθούν από την κινηματογραφική μιζέρια του καλοκαιριού (πλην των blockbusters που η έξοδος τους αποφασίζεται σε ξένα κέντρα για όλο τον κόσμο στη διάρκεια του θέρους )κι από την απαξίωση του ιταλικού σινεμά από τους «αστεράκηδες» με ευθύνη των Ελλήνων διανομέων, μόνο αυτοί θα νιώσουν αυτό που γράφω.
Δεν κουράζομαι να τα επαναλαμβάνω τα περί ιταλικού σινεμά διότι δεν πρόκειται για σκέτο πείσμα αλλά για αποστολή. Κι η κάθε αποστολή μια δόση πείσματος παραδέχομαι ότι την έχει.
Λοιπόν, την ταινία αυτή την είχαμε ανακηρύξει στην Ευρωπαική Ακαδημία Κινηματογράφου, που απολαμβάνω της ΤΙΜΗΣ να είμαι ΜΕΛΟΣ της, ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΟΥ 2013. Επίσης, στην Ιταλία, την είχαν βραβεύσει στα DAVID DI DONATELLO (τα ιταλικά Οσκαρ- να το πούμε έτσι) ως καλύτερη σκηνοθεσία πρωτοεμφανιζόμενου.
Ο πρωτοεμφανιζόμενος ονομάζεται Πιερφραντσέσκο Ντιλιμπέρτο κι έτσι υπογράφει την ταινία παρόλο ότι τον ξέρουν κι ως «Πιφ», με το οποίο υπογράφεται ως ηθοποιός. Διότι ο Πιερφραντσέσκο είναι και ηθοποιός όπως κι άλλοι ανήσυχοι Ιταλοί της μεγάλης Ιστορίας της, που παράλληλα σκηνοθέτησαν εαυτούς κι αλλήλους , όπως ο ΒΙΤΤΟΡΙΟ ΝΤΕ ΣΙΚΑ ή ο ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΜΠΕΝΙΝΙ (για να πιάσουμε και διαφορετικές εποχές) κι οποίοι εξέφρασαν αυτό το αχανές ιταλικό πνεύμα που εδράζεται στην κοινωνική ανθρωπιά και στο λαικό ξέσπασμα του γέλιου, με οξύ πολιτικό στοχασμό.
Κι ο τύπος αυτός, ο Πιερφραντσέσκο, έχει κάνει τα σχετικά του στην τηλεόραση, μια και στην Ιταλία, μετά την καταστροφή των χρόνων του ’80, όλο το κινηματογραφικό δυναμικό μεταφέρθηκε στην τηλεόραση κι οι νεώτερες γενιές εκεί μέσα γαλουχούνται. Αλλωστε, αυτό πιά δεν συμβαίνει μόνο στην Ιταλία, συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, συμβαίνει πιά και στο Χόλυγουντ όπου ο κινηματογράφος μεταφέρθηκε στην τηλεόραση και το σινεμά μετατρέπεται άτυπα σε θεματικό πάρκο.
Ωστόσο, τα δύο «μέσα», σινεμά και τηλεόραση αλληλοτροφοδοτούνται. Παρόλα αυτά, οι Ελληνες που… «μένουμε Ευρώπη» δεν επικοινωνούμε ούτε με τις ευρωπαικές τηλεοράσεις ούτε με το ευρωπαικό σινεμά.
Α, βέβαια. Όταν λέω ευρωπαικό σινεμά εννοώ το σινεμά. Αυτό που βλέπουμε ως ευρωπαικό είναι τα έργα των auters εξ Ευρώπης που γίνονται για τα Φεστιβάλ. Το υπόλοιπο σινεμά, το τι κάνει στο σινεμά η Ευρώπη κι όχι οι auteursτης, το με τι ψυχαγωγούνται οι θεατές των ευρωπαικών χωρών, το αγνοούμε πλήρως. Το ίδιο αγνοούμε και την ευρωπαική τηλεόραση. «Μένουμε» μεν Ευρώπη αλλά….. μετεξεταστέοι.
Οπότε, ό, τι δεν διαγωνίζεται σε Φεστιβάλ κι ό, τι δεν αναγνωρίζεται ως auter– ισμός , είναι καταδικασμένο να μην έρθει στην Ελλάδα διότι κι ο διανομέας διστάζει- και δεν τον αδικώ!- να ρισκάρει τα λεφτά του. Οπότε περιμένει μαζική υποστήριξη από τα «αστεράκια». Τα «αστεράκια» όμως αρχίζουν και τελειώνουν στους auteurs και στα Φεστιβάλ- κυρίως των Κανών. Μια κι εκεί πηγαίνουν οι πολλοί.
Μου είναι αδύνατο να πιστέψω ότι ΕΛΛΗΝΑΣ θεατής, θα πάει στο «Η ΜΑΦΙΑ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ» και δεν θα ενθουσιαστεί. Το θέμα είναι όμως είναι να αποφασίσει να πάει. Διότι και το «ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ» όσοι το είδαν ξετρελάθηκαν μόνο που ήταν λίγοι αυτοί οι γενναίοι για να δώσουν τα 7 κι 8 ευρώ τους στο ενάμιση αστεράκι της αποτροπής. Το ίδιο αδιανόητο μου ήταν και για «ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ». Κι έτσι χάνουμε έργα κι έργα αλλά κι επαφή με ένα πολιτισμό και μια χώρα- μα και με άλλες, για να μην περιορίζομαι μόνο στην Ιταλία.
«Η Μαφία…» έχει για ήρωα ένα τύπο που γεννήθηκε στο Παλέρμο στη δεκαετία του 70 του οποίου ο θείος (;) γίνεται δήμαρχος κι είναι επίλεκτο μέλος της Μαφίας. Παλέρμο σημαίνει κι έδρα της «Κόζα Νόστρα», αυτό που αποκαλούμε Μαφία αλλά αυτή είναι σιτσιλιάνικη εκδοχή της. Στην Καλαβρία τη λένε «Ντράγκετα», στη Νάπολι «Καμόρα». Κι η Λέγκα του Βορρά δεν θέλει το Νότο αλλά οι επιχειρήσεις του Βορρά από αυτό το «Νότο» ελέγχονται ή τροφοδοτούνται και τον κάνουν τον Βορρά μεγαλοβιομήχανο…..
Μέσα από αυτό τον ήρωα λοιπόν, που τον βλέπουμε πότε πελαγωμένο άλλοτε αφελή και κάποιες φορές σαίνι ,θα δούμε να περνούν από την υπόθεση σοβαρά πολιτικά γεγονότα κι είναι εκπληκτικό το πώς αφενός ενσωματώνονται στην ιστορία και πως συγχρόνως κατάφερνει ο Πιερφραντσέσκο να τα κάνει να φαίνονται κωμωδία, χωρίς να υποτιμά την δραματικότητα τους ή την βαρύνουσα σημασία τους. Αντιθέτως με τη σάτιρα υπογραμμίζει τη σημασία κι ελευθερώνει το κωμικό στοιχείο μια κι αυτό που συμβαίνει εκεί είναι τραγέλαφος…
Εχω τη βεβαιότητα ότι κατά την έξοδο από την αίθουσα πολλοί θεατές θα λένε «εμείς στην Ελλάδα δεν μπορούμε να κάνουμε τέτοια;»
Δεν μπορούμε καλέ μου θεατή όχι γιατί δεν έχουμε τις δυνατότητες αλλά τους ίδιους αστεράκηδες με τον διανομέα φοβάται κι ο Ελληνας καλλιτέχνης που θα ήθελε ίσως να το κάνει, ή έστω να το δοκιμάσει, αλλά του απαιτούν να είναι auteur χωρίς φυσικά να ξέρουν και τι να του γυρέψουν. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι να τον αποτρέψουν. Όπως αποτρέπουν και τους διανομείς , με τους οποίους «τα λένε», να φέρουν τις ιταλικές ταινίες αν δεν είναι του Νάνι Μορέτι που τον αναγνωρίζουν ως auteur επειδή και στην Ιταλία έχει κάτι ανάλογους, μην πω και χειρότερους από τους δικούς μας (εννοώ… «εμπειρογνώμονες»)
Και στην Ιταλία ο κόσμος έχει αγανακτήσει εναντίον αυτής της κριτικής αντιμετώπισης , ουκ ολίγες φορές.