Η φετινή χρονιά περιλαμβάνει πολύ ενδιαφέρουσες περιπτώσεις μοντάζ όπου η μελέτη της κάθε μίας ανοίγει πόρτες για την κατανόηση κι εκμάθηση του κινηματογράφου- από όποιον ενδιαφέρεται- εννοείται!
ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΜΟΝΤΑΖ ΕΙΝΑΙ:
- ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ (The big short)
Χανκ Κόργουιν
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ μοντάρονται ατάκες. Το μοντάζ γίνεται πάνω στην ατάκα. Ετσι επιτυγχάνεται ο ιλιγγιώδης ρυθμός που επιθυμεί ο σκηνοθέτης για τον κόσμο του Χρηματιστηρίου, όπου ο σκηνοθέτης είναι και σεναριογράφος της ταινίας κι εδώ έχουμε την απόλυτη εφαρμογή μιας διδασκαλίας που συμβαινε εδώ και χρόνια στα αμερικάνικα Πανεπιστήμια, με ειδική έδρα μεταπτυχιακών σπουδών κι είναι « - έτσι ονομάζεται η έδρα-« Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΑΖ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ". Ο σεναριογράφος το έγραψε έτσι ώστε να «κόβει» ο μοντέρ πάνω στην ατάκα, έγραψε ατάκα και πλάνο, ως σκηνοθέτης το ακολούθησε «ατάκα και καρέ» κι ο μοντέρ κόβει και συνθέτει αενάως αυτό το πράγμα. Εδω κρύβεται το μυστικό της αίσθησης παραζάλης του Χρηματιστηρίου,και των «ειδικών» εννοιών που μπήκαν στη ζωή μας και τη...χρεωκόπησαν (που είναι και το μήνυμα της ταινίας)
- MAD MAX: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ (Mad Max: Fury Road)
Μάργκαρετ Σίξελ
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Ολη η ταινία είναι ουσιαστικά ένα κυνηγητό στην αυστραλέζικη έρημο. Με οχήματα που τρέχουν διαρκώς, με ανατινάξεις κι εφφέ που τα συνοδεύουν, με αισθητική «χεβυμεταλάδικη» σε είδος blockbuster σκηνοθετικής υπογραφής και φαντασίας. Η μοντέζ καλείται και πετυχαίνει το θαύμα να ακολουθήσει τα πλάνα «κίνησης» που της έχει παραδώσει ο σκηνοθέτης ώστε να πετύχει τη διαρκή κίνηση που της έχει ζητήσει.Η ταινία τρέχει, χάρη στο μοντάζ, χωρίς να ζαλίζει τον θεατή, αντίθετα παρακολουθεί το ψαλίδι της μοντέζ ΚΑΙ το σκηνικά, που είναι τα αντικείμενα και τα λογής λογής gadget, με τα οχήματα να πρωταγωνιστούν, και πρέπει να υπογραμμίσει με τα κοψίματα της και την πρωτοτυπία του κινούμενου σκηνικού.
- Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ (The revenant)
Στίβεν Μιριόνε
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: ΤΙΜΗΘΗΚΕ με το ΟΣΚΑΡ το 2001 για το «Traffic».
Η φετινή είναι η τρίτη υποψηφιότητα. Είχε προταθεί και το 2007 για τη «Βαβέλ» κι είχε χάσει από τη «μάνα του μοντάζ», την Θέλμα Σουνμέικερ, για τον «Πληροφοριοδότη» του Μάρτιν Σκορσέζε.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Μοντάζ επικής αλλά και ποιητικής ταινίας.Δίνει ρυθμό στην ταινία και της προβάλει τα στοιχεία που η σκηνοθεσία επιτάσσει αυστηρά. Επιπλέον αναλαμβάνει να «καλύψει» με το ρυθμό που πρέπει να δώσει, τα ηθελημένα από τον σκηνοθέτη κενά του σεναρίου, τα οποία αφορούν στην ιστορία και στην έλλειψη περιπλοκότητας, ώστε να δεθούν και να συνυφανθούν τα πλάνα φύσης, ανθρώπων και θηρίων σε ένα κι αδιαίρετο σύνολο. Το μοντάζ αυτής της ταινίας είναι ολοφάνερο πως προήλθε από διαρκή και προκαταβολική συνενόηση μοντέρ και σκηνοθέτη και σε αυτές τις περιπτώσεις ο μοντέρ παραγγέλνει του σκηνοθέτη πλάνα που θα χρειαστεί στο δέσιμο και τη συνύφανση των στοιχείων ώστε η ταινία να κερδίσει σε ρυθμό.
- SPOTLIGHT
Τομ Μακ Αρντλ
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Από τη στιγμή που ζητούμενο της σκηνοθεσίας σε αυτή την ταινία είναι η προβολή του θέματος, όπως εξήγησα στην ΑΝΑΛΥΣΗ 12 περί ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ, επόμενο είναι να γίνει ζητούμενο του μοντάζ η προβολή αυτής της θέσης: Να προβάλει δηλαδή αυτό που θέλει η σκηνοθεσία κι αυτό είναι το ίδιο το ΘΕΜΑ- το ξεσκέπασμα ενός σκανδάλου αποπλάνησης από ομάδα δημοσιογράφων όπου η σκηνοθεσία δεν ακολουθεί την οδό του «θρίλερ» αλλά του ρεπορτάζ με τη συγκένρτρωση στοιχείων που κλιμακώνουν την υπόθεση. Εδώ έχουμε το λεγόμενο «μοντάζ που δεν φαίνεται» και το οποίο κατά πολλούς μοντέρ αλλά και σκηνοθέτες είναι και το καλύτερο μοντάζ με την έννοια ότι ο μοντέρ δεν καλεί το κοινό «κοιτάτε με πως «κόβω»» αλλά δουλεύει έμμεσα υπέρ της προώθησης της ιστορίας και βασικά της ταινίας.
- STAR WARS- Η ΔΥΝΑΜΗ ΞΥΠΝΑ (Star Wars: Force awakens)
Μάρυαν Μπράντον, Μαίρη Τζό Μάρκεη
ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ στα ΟΣΚΑΡ: Πρώτη υποψηφιότητα και για τις δύο.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ: Εδώ έχουμε μοντάζ καθαρόαιμου blockbuster κι όχι υπογραφής όπως η περίπτωση «Mad Max». Εδώ καλείται το μοντάζ να συναρμολογήσει τη σωρεία των οπτικών εφφέ αλλά και των ήχων που τα συνοδεύουν, να τα βάλει σε τάξη αλλά και σε ένταση και να αποφύγει παντελώς να φανεί όλο αυτό σαν μιά ακαταστασία, ή σαν εφέ ατάκτως ερριμένα , αντιθέτως να δώσει με αυτά ζωή,ροή και ρυθμό και να δικαιολογήσει την επαναφορά του «Star Wars» στις οθόνες. Ας σημειωθεί πως μετά από το πρώτο «Πόλεμος των άστρων» , που είχε πάρει ΟΣΚΑΡ ΜΟΝΤΑΖ, κανένα άλλο από τα μετέπειτα φιλμ της σειράς δεν κατάφερε να προταθεί σε τούτη την κατηγορία κι αυτό είναι ενδεικτικό για την όλη αντιμετώπιση των ταινιών. Τούτο είναι το πρώτο που ξαναπροτείνεται στην κατηγορία κι αυτό κάτι λέει.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Το σεναριακό μοντάζ στο «ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ» μπορεί να επιβραβευτεί από το Οσκαρ σεναρίου, οπότε βαδίζουμε για «MAD MAX» που δικαιώνει όλη αυτή την ταχύτητα η οποία ήταν και ζητούμενο του σκηνοθέτη Τζορτζ Μίλερ και παρασύρει στο ρυθμό της σκηνικό και ήχους. Αυτές άλλωστε είναι κι οι επιλογές του Σωματείου Μοντέρ.
